شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
سردبیر فصلنامه فقه اهلبیت(ع) با بیان اینکه تاکنون ۳۸ جلد از موسوعه دائره المعارف فقه اسلامی با رویکرد امامیه نوشته شده است به تشریح امتیازات این موسوعه در قیاس با کتب اهل سنت پرداخت.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین خالد غفوری، سردبیر فصلنامه فقه اهلبیت(ع) و از اعضای اصلی دائرهالمعارف فقه اسلامی با رویکرد امامیه که تحت مدیریت آیت‌الله هاشمی شاهرودی تألیف شده است با تسلیت ارتحال این فقیه عالم و مدیر، در این باره به ایکنا گفت: آیت‌الله هاشمی شاهرودی، به دنبال تالیف دائرهالمعارف فقه اسلامی در مصر توسط جمال عبدالناصر و در کویت با عنوان کویتیه احساس کردند در زمینه فقه امامیه و شیعه این خلأ وجود دارد.
وی با بیان اینکه ایده اصلی تألیف این دائرهالمعارف از مقام معظم رهبری بوده است ادامه داد: مقام معظم رهبری ایشان را مأمور کردند تا مرکزی برای این کار در قم تأسیس و ایشان هم از دهه ۷۰ این مأموریت را آغاز کردند.
الغفوری با بیان اینکه تاکنون تالیف موسوعه فقه امامیه سابقه نداشته است، تصریح کرد: از این جهت ایشان کار را با جدیت به پیش بردند و به نحوی احسن و در سطح بالا پیشگام در این کار شدند؛ البته کار مقدماتی این موسوعه عظیم، ده سال به طول انجامید و بعد از آماده‌سازی مقدمات علمی وارد تالیف شدیم.
دبیر فصلنامه فقه اهل بیت(ع) با بیان اینکه بعد از ده سال، کاری جدی موسوعه شروع شد، تصریح کرد: موسوعه برخلاف کتب سنتی فقهی شیعه که از باب طهارت شروع شده به صورت الفبایی است و هدف آن هم ضمن پرکردن خلأ فقهی در زمینه فقه امامیه، ایجاد تسهیل در فرایند تحقیق محققان و طلاب است.
وی افزود: در بررسی موضوعی، شاید یک محقق وقت زیادی را صرف پیدا کردن موضوع بکند ولی در فرم الفبایی این موسوعه، خدمتی به محققان علاقه‌مند است، ضمن اینکه مطالب در این اثر به گونه‌ای است که حتی برای افراد غیرمتخصص هم سهل الوصول است و واژگان و مطالب به زبانی ساده بیان شده است.
مطالب سنگین فقهی هم در موسوعه بحث شده است
الغفوری با بیان اینکه در برخی موارد مطالب سنگین فقهی هم در موسوعه بحث شده است، اظهار کرد: این مجموعه صرفاً جمع‌آوری مطالب از منبع مختلف نیست بلکه ارائه مطالب در ساختار فنی و تخصصی ولی با بیانی ساده و با تتبع فراوان در منابع فقهی است و نظریات متأخرین و تطورات علمی در هر مسئله هم در آن بیان می‌شود.
وی با بیان اینکه گاهی به موضوعاتی در این موسوعه پرداخته شده است که در سایر کتب فقهی به صورت یکجا نیست و یا به اصل واژه تصریح نشده است، بیان کرد: از جمله در مورد واژه «اباحه» است که به صورت بابی در کتب فقهی از آن سراغ نداریم، ولی به صورت پراکنده در منابع مختلف بیان شده است که جمع‌آوری سختی دارد و چون واژه آن در بسیاری از موارد وجود ندارد، به صورت انتزاعی و مفهومی و غیرمصرح باید به آن برسیم؛ لذا نیازمند کاوش دقیق محققان است.
الغفوری با بیان اینکه این مجموعه بزرگ تاکنون به جلد ۳۸ رسیده است، تصریح کرد: در مقایسه با اهل سنت، امتیازات برجسته‌ای برای این موسوعه وجود دارد که بنده حدود ۱۵ سال پیش در مقاله‌ای به این امتیازات پرداختم و از جمله همین موضوعاتی است که اشاره شد.
وی با بیان اینکه ممکن است اتمام کار موسوعه به بیش از صد جلد هم برسد افزود: هنوز تا حرف «ح» به بحث گذاشته شده و نزدیک به ۴۰ جلد شده و پیش‌بینی می‌شود تا صد جلد و حتی بیشتر هم بشود.
مأموریت موسوعه گزارش دادن فقه از قدیم تا به حال است
سردبیر مجله فقه اهلبیت(ع) با بیان اینکه مأموریت موسوعه گزارش دادن فقه از قدیم تا به حال است گفت: البته صرفاً در بحث گزارش متوقف نشده‌ایم و به مسائل مستحدث هم می‌پردازیم؛ حتی گاهی مطالبی که در دوره فعلی، موضوعیتی هم ندارد مورد بحث قرار می‌گیرد و مسائل مورد ابتلای نیاز نیز مورد توجه است.
وی با بیان اینکه کتب اهل سنت مسائل مستحدث را حذف کرده‌اند بیان کرد: این دائرهالمعارف اهمیت فوق‌العاده به این مسائل می‌دهد چون فقه امامیه پویا و زنده است.
الغفوری در پاسخ به این سؤال که آیا آیت‌الله شاهرودی مباحث تفسیری و قرآنی هم داشته‌اند بیان کرد: گرچه وی تفسیر بماهو تفسیر نداشتند ولی امتیاز موسوعه مستدل شدن آن به آیات قرآن کریم به عنوان برجسته‌ترین ادله و منبع فقهی است؛ البته هرجا فقها در مورد حکمی به قرآن استدلال کرده‌اند آیات مربوطه بحث و به آن استدلال شده است، ولی اگر جایی آیه مورد استناد نیست به آن نپرداخته‌ایم، این در حالی است که کتب اهل سنت اساسا به ادله اعم از قرآنی و غیرقرآنی نپرداخته‌اند.
