آخرین اخبار

شبکه اجتهاد: اخلال در نظام اجتماعی به چه معناست؟ آیا این گزاره نیز از آن دست مفاهیمی است که کبری (اصل کلی) دارد، اما هرگز در فقه اسلامی صغری (مصداق عملی) برای آن یافت نشده است؟ در فقه اسلامی، قاعده‌ای تحت عنوان «اخلال در نظام اجتماعی» وجود دارد که فقها معتقدند در برخی موارد می‌تواند بر سایر احکام شرعی — …

شبکه اجتهاد: در سال‌های اخیر استعمال اصطلاحات مربوط به فقه، بی آنکه مرز تمایز آن اصطلاحات و ارتباط منطقی آنها با یکدیگر به نحو روشن بیان گردد، زیاد شده است؛ اصطلاحاتی همچون: «فقه معاصر»، «فقه نظام»، «فقه نظام ساز»، «فقه حکومتی»، «فقه الدوله»، «فقه حکمرانی»، «فقه امارت»، «فقه اجتماعی»، «فقه امنیت»، «فقه رسانه»، «فقه هنر» و غیره. شایسته است به …

موسسه بسوی اجتهاد با برگزاری نشستی علمی، گزارشی از تدوین جامع‌ترین موسوعه فقهی بر اساس متن تحریرالوسیله از تقریرات فقیه عالیقدر آیت‌الله سید حسن مرتضوی ارائه نمود. به گزارش شبکه اجتهاد، در این جلسه علمی، بر ویژگی‌های منحصر به فرد کتاب تحریرالوسیله به عنوان متن علمی درس خارج و مقایسه آن با دیگر کتب فتوایی چون عروه الوثقی تأکید شد. …

شبکه اجتهاد: این یادداشت به نکاتی چند پیرامون قاعده ملازمه و درک عقل نسبت به ملاکات احکام شرعی، ناظر به مناظره اخیر اساتید معظم علیدوست و اسلامیان اشاره کرده است که در ادامه از نگاه می‌گذرد. ۱. اظهارنظر در رابطه با قاعده ملازمه و کاربست فقهی آن بدون در نظر گرفتن مبانی اصولی و کلامی مؤثر در آن، امری غیر قابل …

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان گفت: دولت اسلامی زمانی محقق می‌شود که حکمرانی دینی در تمام سطوح مدیریتی کشور پیاده‌سازی شود، حکمرانی دینی نیازمند کارگزارانی است که به اصول شرعی پایبند باشند و مدیریت را بر اساس حلال و حرام دینی انجام دهند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی ظهر یکشنبه در مراسم اختتامیه مدرسه زمستانه «فقه …

انقلاب اسلامی ایران که به رهبری امام خمینی(ره) شکل گرفت و به پیروزی رسید، جامعه را با مسائل جدیدی روبه‌رو ساخته. اداره جامعه از سوی فقیهی آگاه و براساس قوانین اسلامی، بستری را فراهم آورد که به پیدایش مسائل جدیدی انجامید. پس نیازهای تازه‌ای شکل گرفت که حکومت خواه‌ناخواه باید با آن روبه‌رو می‌شد. بنابراین، فقها باید درباره انطباق این …

مطلب اساسی آن است که یکی از گناهان کبیره که در صدر اسلام مطرح بود تعرب بعد از هجرت است. این تعرب بعد از هجرت در بیان نورانی پیغمبر(ص) است که مستقیماً به وجود مبارک امیرالمؤمنین فرمود «لَا تَعَرُّبَ بَعْدَ الْهِجْرَهِ». بیان نورانی امام صادق(ع) است که صریحا تعرب بعد از هجرت را نهی کردند. در مکتوب رسمی امام رضا(ع) …

حوزه تا آنجا که ممکن است باید روش سنتی خود را حفظ کند و از ویژگی‌های مخصوص آن مثل مباحثه که در تفهیم درس نقش مهمی دارد، استفاده شود.‌ همچنین یکی از افتخارات همیشگی حوزه، استاد انتخابی بوده و امروز هم این موضوع باید به قوت خود ادامه داشته باشد باید به همه اساتید توجه شود و بتوانند شاگرد تربیت …

محور اصلی گفتگوی دو استاد برجسته خارج فقه و اصول، استاد اسلامیان و استاد علیدوست، بررسی استقلال عقل در استنباط احکام شرعی بود. این مناظره در فضایی علمی و با حضور اساتید و فضلای حوزه شکل گرفت و مباحث مطرح شده دارای جنبه‌های استدلالی بود که در ادامه به‌تفصیل بررسی می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هفتمین کرسی گروه اصول فقه …

شبکه اجتهاد: بامداد ۱۷ بهمن ۱۴۰۳ رسانه‌های معتبر غربی خبر فوت چهل و نهمین امام شیعیان اسماعیلی را منتشر و دقیقا غروب همان روز خبر نص رحیم شاه الحسینی – امام پنجاهم- رسانه‌ای شد. این اطلاع رسانی، پرده از این حقیقت برداشت که کریم شاه الحسینی ایرانی الاصل (انجدان محلات) بیش از آنکه در وطنش آشنا باشد، در غربت از …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد ابوالقاسم علیدوست، بازیگری غیرقابل چشم پوشی و عنصری تأثیرگذار در حوزه علمیه قم است. چه او را دوست داشته باشیم و چه دوست نداشته باشیم، نمی‌توان از تأثیرگذاری او بر حوزه علمیه قم و دانش فقه، چشم پوشی کرد. او سالهاست که با سلاح دانش و راهبرد گفتگو، به بیان نظرات خویش پرداخته است. استاد قدیمی …

بیست و هشتمین همایش کتاب سال حوزه و هشتمین جشنواره مقالات برتر حوزه در قم با معرفی برترین‌ها، به کار خود پایان داد. به گزارش شبکه اجتهاد، بیست و هشتمین همایش کتاب سال حوزه و هشتمین جشنواره مقالات برتر حوزه امروز با حضور استاد علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور و همچنین استاد سیدهاشم حسینی بوشهری در مدرسه علمیه امام …

شبکه اجتهاد: در روزهایی که شهر قم شاهد برگزاری برنامه‌های جشن سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی بود، دو استاد برجسته حوزه علمیه استاد ابوالقاسم علیدوست و استاد علیرضا اسلامیان در سالن فقاهت مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، یکی از جدی‌ترین مناظرات پیرامون مسائل فقهی را برگزار کردند. مناظره‌ای که نشان می‌داد دو نظر کاملا متفاوت و متعارض بر سر یک میز …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: در فقه امامیه، نه نظریه‌ی «مقاصد بسنده» (که نصوص را کنار گذاشته و صرفاً بر مقاصد تکیه می‌کند) مورد پذیرش است، و نه فقه مقاصدی به معنای رایج در اندیشه‌ی برخی اهل سنت، بلکه آنچه مورد تأکید است، ضرورت لحاظ نصوص مقاصدی در فرآیند اجتهاد و استنباط احکام در کنار سایر …

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به اینکه روح اسلام و شریعت باید در مفاد قوانین ما تجلی پیدا کند، گفت: مهمترین ضرروت برای حاکمیت دین و تقویت اسلامیت نظام آن است که قانون و مجموعه مقررات برای اداره کشور باید در بستر اسلام، فکر دینی، فقه و شریعت اسلامی صورت بگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد صادق آملی …

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه تصریح کرد: اصلی‌ترین فقهی که باید به دنبال توسعه آن باشیم، مسأله فقه الاجتماع یا فقه نظام است. تنظیم روابط در عرصه اجتماع، سیاست، اقتصاد و… باید بر اساس روش‌های علمی انجام شود. اگر حوزه‌ها این روابط را تبیین نکنند، قطعا منجر به انزوای حوزه می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، اختتامیه ششمین همایش کتاب سال …

شبکه اجتهاد: گاهی شنیده می‌شود که گفتمان امام‌ (ره) در متن حوزه امتداد پیدا نکرده و حوزه علمیه قم به عنوان مادر انقلاب دچار بلیه “نجفی شدن” گشته و طبیعتا برای این بیماری باید دنبال راه حلی بود. به نظر نگارنده، این تصوربا واقعیت حوزه قم مطابق نیست و دال مرکزی گفتمان انقلاب بیش از هر زمانی در حوزه معاصر …

حجت‌الاسلام اثنی عشری با بیان اینکه در سال تحصیلی ۱۴۰۳ شاهد برپایی ۱۱۰ جلسه درس خارج فقه معاصر هستیم که موضوعات جدید را بررسی می‌کنند، گفت: این دستاوردها باید در قالبی ارائه شود که در دانشگاه‌های ما هم قابل استفاده بوده و در فضا و ادبیات دانشگاهی ما جا باز کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام حسین اثنی عشری، ضمن …

همزمان با آغاز اکران چهل و سومین دوره جشنواره فیلم فجر، دو پرونده مهم و کاربردی با عنوان «مبادی فقه هنر» و «فقه نمایش» با آثاری از اساتید صاحب‌نظر و اندیشوران حوزه و دانشگاه از سوی «شبکه اجتهاد» رونمایی شد. این پرونده‌ها به تحلیل و بررسی تعامل میان شریعت و هنر پرداخته و در کنار تحلیل‌های عمیق، پرسش‌هایی تازه و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: اضافه‌کردن واژه «فقه» به ابتدای واژه «نمایش»، همان‌طور که بارها در همین نگاشته مورد تصریح قرار گرفت، اصلاً به این معنا نیست که «فقه نمایش» را به‌مثابه یک باب فقهی می‌انگاریم، بلکه در حال حاضر و با حجم مسائلی که دارد، به‌روشنی، نمی‌توان آن را یک باب فقهی انگاشت، بلکه صرفاً سرفصلی از یک باب فقهی است. …

یک دیدگاه معتقد است که تفاوتی میان فیلم و غیر فیلم ندارد؛ یعنی همانگونه که اصل تشبه مرد به زن حرام است، وقوع چنین تشبّهی در فیلم نیز حرام است و فرقی نمی‌کند که پوشش شرعی را رعایت کرده باشد یا نه. دیدگاه دوم این است که تشبه مرد به زن، در عالم واقع حرام است اما در عالم نمایش …

برخی از فقها گفته‌اند اگر موی وصل شده از موی زن اجنبیه دیگری باشد پوشاندن آن، واجب و نگاه‌کردن به آن حرام است، امّا اگر از موی مرد یا موی حیوان یا الیاف مصنوعی باشد حرام نیست. به قائل این سخن دست نیافتم امّا در کتاب‌های مختلف فقهی مطرح و در بیشتر موارد، مورد انکار قرار گرفته است. اختصاصی شبکه …

اگر پوشاندن کلاه‌گیس واجب باشد، باید پوشاندن لباس زیبا نیز بر زنان واجب باشد و این امری است که هرچند به‌صورت حکم استحبابی و توصیه اخلاقی در کلمات فقها وجود دارد؛ ولی فتوا به آن دشوار است. به همین دلیل، اکثریت فقها احتیاط کرده‌اند و از فتوای صریح خودداری ورزیده‌اند. اختصاصی شبکه اجتهاد: سال‌هاست که استفاده از کلاه‌گیس برای بانوان …

مشهور فقها نگاه‌کردن بدون قصد لذت به زنان اهل ذمه بلکه مطلق زنان کافر را جایز دانسته‌­اند. در روایتی  هم که در این مورد وجود دارد، تعبیر «علج» به‌کاررفته است. عِلج به معنی کافر است و شامل اهل کتاب و غیر اهل کتاب می­‌شود؛ بنابراین نمایش بدون حجاب زنان غیرمسلمان به‌گونه‌ای که موجب اشاعه فحشا و اثاره شهوت نوعی نشود، …

اختصاصی شبکه اجتهاد: هم هنر، امری دیرین است و هم دانش فقه؛ اما «فقه هنر» از ابواب فقهی نوپدید به شمار می‌آید. مراد از نوپدید بودن این باب فقهی البته، نوپدید بودنِ تمام مسائل آن نیست؛ چرا که بسیاری از مسائل آن نظیر موسیقی، مجسمه‌سازی، آواز و … در کتب فقهی نظیر مکاسب محرمه، قرن‌هاست که مورد گفتگو و بحث …

اختصاصی شبکه اجتهاد: جایگاه هنر در فقه اسلامی همواره موضوع بحث و بررسی بوده است. فقهای مذاهب مختلف اسلامی، از جمله مذاهب اربعه اهل سنت (حنفی، مالکی، شافعی و حنبلی)، با استناد به قرآن، سنت، اجماع و قیاس، به تبیین حدود و شرایط مشروعیت هنر پرداخته‌اند. این نوشتار با هدف بررسی تطبیقی جایگاه هنر در فقه مذاهب اهل‌سنت، به تحلیل …

اگر نمایش مسابقه کشتی یا فوتبال مردان در رسانه فوائدی در راستای رسالت رسانه داشته باشد و مثلاً باعث ایجاد نشاط در جامعه شود، در چه صورت می‌توان آن را مصداق اعانه بر تحریک شهوت نامحرم تلقی کرد و ممنوع دانست؟ اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام‌ والمسلمین باستانی، سال‌هاست که در حوزه علمیه قم به تدریس می‌پردازد و هم اکنون نیز …

پاپ و مرجعیت: نگاهی تحلیلی به دیدار پاپ با آیت‌الله سیستانی، نوشتۀ حجت‌الاسلام والمسلمین محمد مسجدجامعی، سفیر اسبق ایران در واتیکان و مراکش، اثری در تحلیل یکی از مهم‌ترین رویدادهای دینی و اجتماعی در دوران معاصر است. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب، با نگاه عمیق و چندجانبه، به بررسی ابعاد گوناگون دیدار تاریخی میان پاپ فرانسیس، رهبر کلیسای کاتولیک، …

مصر در حال تصویب قانونی است که صدور فتوا توسط افراد غیر متخصص را جرم‌انگاری شود. این اقدام در حقیقت محاصره‌ فکری جریان‌های سلفی و اخوانی را تشدید خواهد کرد و نشان از تغییر اساسی در روابط «الازهر» با «سلفی‌ها» دارد. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از وبسایت روزنامه العرب، مقامات دینی مصر، از جمله نظیر عیاد مفتى این …

شبکه اجتهاد: یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های پژوهشگران حوزه فقه اجتماعی، یافتن الگویی جامع و کارآمد برای تعاملات اجتماعی، به ویژه در جوامع چند فرهنگی است. روایات اهل بیت (ع) به ویژه روایتی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است، الگوی جامعی را برای کنشگری اجتماعی ارائه می‌دهد. این الگو می‌تواند به عنوان راهنمایی برای ایجاد نظم اجتماعی پایدار …