حجتالاسلام هاشمی گفت: بررسی آیات و روایات نشان میدهد که کفر ترک برخی واجبات مثل نماز و روزه یا انجام برخی محرمات مثل شرابخواری، کفر از روی انکار عالمانه و عمدی است، نه ترک واجبات از روی ضعف در مقابله با هوای نفس با اعتراف به وجوب آن عمل؛ چنان که اگر کسی کار حرامی مانند شرابخواری را انجام میدهد، …
Read More »آخرین اخبار
تأثیر قاعدۀ لطف در اصول الفقه براساس دیدگاه شیخ طوسی
استاد طالقانی با بیان اینکه قاعده لطف از نگاه شیخ طوسی در چهار مسأله اصولی شروط حسن امر، واجب تخییری، قیاس و اجماع لطف اثرگذار است، بیان داشت: مهمترین جایی که شیخ طوسی از قاعدۀ لطف استفاده کرده است در بحث اجماع میباشد که ایشان از قاعدۀ لطف برای اثبات حجت اجماع استفاده میکند که ظاهراً بعدا نیز همه با …
Read More »علوم انسانی اسلامی بدون فقه نظام ساز ممکن نیست/ کمیسیون فقه علوم انسانی تشکیل شود
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ششمین کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی، با بیان اینکه علوم انسانی اسلامی بدون فقه نظام ساز ممکن نیست، گفت: تا زمانی که نسبت علوم انسانی و فقه را تعریف نکنیم، نمیتوان بین فقه و علوم انسانی سطح مثبتی تعریف کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علیاکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی …
Read More »دعوتی که اجابت نمیشود!/ ابوالقاسم علیدوست
شبکه اجتهاد: چند سالی است در ایام فاطمیه و سوگواری صدیقه طاهره سلام الله علیها دو جریان مقابل، هم قرار میگیرد: ۱. جریانی که عصبانی از تحلیل تاریخ است، آن را حرام میداند(۱)و دوست دارد از آن چه بعد از وفات پیامبر صلی الله علیه و آله تا زمان شهادت صدیقه طاهره سلام الله علیها گذشت، چیزی گفته نشود. برخی …
Read More »کارکرد هوش مصنوعی در فرایند اجتهاد/ هوش مصنوعی در عرصه اجتهاد بهتنهایی نمیتواند خودکفا باشد
استاد مبلغی دسترسی به اطلاعات جامع برای فقیه را یک نیاز ضروری برشمرد و گفت: اجتهاد نیاز به حجم عظیمی از اطلاعات دارد، هوش مصنوعی کارکردش تجمیع و پیدا کردن اطلاعات است. اگر هوش مصنوعی هیچ فایدهای جزء همین فایده را داشته باشند کفایت میکند. هوش مصنوعی هم میتواند اطلاعات خام را مهیا و تنظیم کند و هم میتواند اطلاعات …
Read More »گفتمان فقهی در تعامل حوزههای علمیه و نظام حکمرانی شکل بگیرد
عطاءالله رفیعی آتانی، رئیس جدید مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با بیان اینکه باید یک گفتمان فقهی قوی برای پاسخ به نیازهای جامعه و مسائل مستحدث و جدی پیش روی نظام در دل حوزههای علمیه شکل بگیرد، گفت: لازم است یک گفتمان فقهی قوی در تعامل حوزههای علمیه و نظام حکمرانی کشور در فضای حل مسائل کشور شکل بگیرد و مرکز …
Read More »فقها به سؤالات روز «حقوق اساسی، حقوق شهروندی و حقوق زنان» پاسخ دهند
مسئول شورای عالی سیاستگذاری موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، معتقد است که فقه بالنده به سوالات اصلی بشر امروز در حوزههای مختلف از جمله سیاست، فرهنگ، خانواده و حقوق فردی، خانوادگی و اجتماعی میپردازد و در حقیقت فقه زندگی است. حجتالاسلام مقدم اصلی ترین مساله امروز را «حقوق اساسی» و در مرحله بعد مسایل مربوط به «حقوق …
Read More »آیتالله خویی کدام روایت را در تعارض با قرآن میدانست؟
حجتالاسلام سیدمحمود طیبحسینی، دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، گفت: روایاتی داریم که از نظر سندی ضعیف و از نظر معنا هم معنای تعجببرانگیزی دارد و اینها را باید بازتحلیل کنیم؛ مثلاً در تفسیر عیاشی روایتی نقل است: «لو قری القرآن کما انزل …؛ اگر قرآن را همانطور که نازل شده بود قرائت میکردید، ما اهل بیت(ع) را با اسممان در …
Read More »غایب بزرگ فقه عبادات!/ حمید عظیمی
شبکه اجتهاد: از عجایب معارف شیعی این است که با وجود تصاحب بخش اعظم ساحت مناسک ما توسط زیارات و توسلات و مراثی، این حوزهها کماکان ظهور و بروزی در فقه متعارف پیدا نکردهاند. این نمیتواند تنها ناشی از قرار گرفتن این سه دسته در دائرۀ مندوبات باشد چرا که سنن دیگری همچون نوافل و عمره و اعتکاف و … …
Read More »هوش مصنوعی میتواند تحول در اجتهاد ایجاد کند/ با هوش مصنوعی اجتماعی بودن دین قابل اثبات است
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) معتقد است هوش مصنوعی میتواند تحول در اجتهاد ایجاد کند. این استاد حوزه میگوید: اجتهاد مسئله بسیار بسیار سخت و مشکلی است، گاهی بعضی میگویند حاصل عمر یک مرجع تقلید همین یک جلد رساله عملیه است؟ آنها نمیدانند برای رسیدن به حکم یک موضوع چه بسا یک سال تحقیق و مطالعه لازم باشد. به گزارش …
Read More »واکاوی ابعاد فقهی «لزوم مداوا» و بررسی «قاعده احسان» در آسیبهای کرونایی
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین حسین بنیادی استاد حوزه علمیه قم و عضو مجمع عمومی جامعه مدرسین در سه جلسه مصاحبه تفصیلی کارگروه «مناط»، با طرح مقدماتی معنا و تعریف موضوع و همچینین ویژگیهای موضوعشناسی در مسائل جدید را مورد بحث قرار میدهد و در ادامه به موضوع بیماری کرونا از منظری کلی میپردازد تا زمینه بررسیهای جزئیتر مسئله تداوی و …
Read More »آیتالله موسوی اردبیلی، فقیهی که معتقد بود «در عین حفظ ساختار، باید نوآوری کرد»/ ایشان در برخی استنباطات فقهی به مردم به عنوان «قاعده اولیه» توجه داشت
آیتالله موسوی اردبیلی(ره) با وجود نوآوریهایی که در فقه داشت، هیچگاه در مجامع حوزوی متهم به ابداع روش جدید و سخنان شاذ نشد چون نحوه نوآوری ایشان به گونهای بود که همواره نوآوری را با حفظ ساختار فقه دنبال میکرد و هیچ وقت به دنبال ساختارشکنی در فقه نبود بلکه معتقد بود در عین حفظ ساختار باید نوآوری کرد. به …
Read More »بررسی تطبیقی امداد و نجات بیماران و مصدومین از منظر فقه اسلامی
رساله علمی سطح ۴ حوزه علمیه خراسان با عنوان «بررسی تطبیقی امداد و نجات بیماران و مصدومین از منظر فقه اسلامی» دفاع شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاعیه رساله سطح۴ حجتالاسلام محمدرضا علیزاده مقدم با عنوان «بررسی تطبیقی امداد و نجات بیماران و مصدومین از منظر فقه اسلامی» با حضور اساتید داور، حججاسلام والمسلمین رضا حقپناه و علیاکبر نوایی …
Read More »دروس خارج نگاه حکمرانی به مسایل ندارند/ «شورای دروس خارج فقههای حکمرانی» شکل بگیرد
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی علاوه بر اینکه تأکید دارد حوزه علمیه در دهه اخیر سیر صعودی و تکاملی داشته است، به دو آسیب فعلی دروس خارج فقه اشاره دارد: یک آسیب اینکه دروس خارج «نگاه نظام وار و شبکهای» به مسایل ندارند و دومین آسیب اینکه دروس خارج فقه تخصصی نیاز به یک «مدیریت سیستمی» دارد …
Read More »کتاب «رجال تفسیری» جریان علمی برای احیای حدیث شناسان است/علامه طباطبایی اولین کسی است که در روایات تفسیری نظریهپردازی کرد/ حوزه علمیه قم نیازمند نگاه عمیق و ژرف در علم حدیث است
آیین رونمایی از کتاب «رجال تفسیری» که تحت اشراف آیتالله عبدالله جوادی آملی به رشته تحریر درآمده است، همزمان با روز پژوهش، در سالن آمفیتئاتر بنیاد بینالمللی علوم وحیانی اسراء با حضور علما و اساتید برگزار شد. در این مراسم آیتالله حسینی بوشهری و حججاسلام جوادی آملی، علینژاد و رحمان ستایش به ایراد سخنرانی پرداختند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام …
Read More »احیای حقوق عامه صحیح در گرو تقویت و توسعه نظریهپردازی است/ چهار نکته اساسی در مسئلۀ حقوق عامه
دکتر حکمتنیا معتقد است در مسئلۀ حقوق عامه باید توجه داشت که جامعۀ علمی کنونی کشور از اساس دچار خلأ نظریهپردازی و مفهومی در این زمینه است. ما در حال حاضر نتوانستهایم پیشینۀ ذهنی و مفهومی از حقوق عامه را بیابیم و لذا نیاز به نظریهپردازی داریم. او میگوید وقتی که ما از حقوق عامه صحبت میکنیم، نباید خودمان را …
Read More »بررسی راههای حلِّ تعارض احادیث/ مجتبی باقری
شبکه اجتهاد: مهم ترین منبع شناخت دین اسلام پس از قرآن، روایات معصومین علیهم السلام است. با مراجعه به کتب حدیثى و بررسى روایات در ابواب گوناگون احکام و سایر معارف اسلامى، با روایات متعارضى روبهرو مىشویم تا آنجا که شیخ طوسى کمتر بابى از ابواب فقه را خالى از اخبار متعارض مىداند. مسألۀ تعارض و اختلاف اخبار در قرن …
Read More »آیین رونمایی از کتاب «رجال تفسیری» با اشراف آیتالله جوادی آملی
شبکه اجتهاد: همزمان با روز پژوهش، آیین رونمایی از کتاب گرانسنگ «رجال تفسیری» که تحت اشراف آیتالله عبدالله جوادی آملی به رشته تحریر درآمده است، در سالن آمفی تئاتر بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء برگزار گردید. در این مراسم آیتالله حسینی بوشهری و حججاسلام مرتضی جوادی آملی، علینژاد و رحمان ستایش به ایراد سخنرانی پرداختند. کتاب رجال تفسیری اختصاص …
Read More »الزامات فقهی و اخلاقی در آزمایش بالینی واکسن
شبکه اجتهاد: توجه به تلاشها و یافتههای پژوهشگران مغربزمین در حوزه علوم متناظر با علم فقه مانند حقوق و اخلاق، اگر با زمینه ابتنا بر سنت فقاهی شیعی باشد میتواند نطاق حضور فقه را به عرصه جهانی توسعه دهد. این امر همچنین بخشی از امکانات و استعدادهای نهفته منابع اصلی و نیز آثار فقهای عظام را که به جهت عدم …
Read More »تربیت مجتهدین توانمند «بسیار کند» است/ لزوم بازنگری شیوه تدریس درسهای خارج
عضو هیئت موسس مجمع عالی حکمت اسلامی با انتقاد از کلاسهای درس خارج که گاهی تا ۵۰۰ نفر تشکیل میشود، گفت: بسیاری از درسهای خارج به خطابه و سخنرانی تبدیل شدهاند و آن کارآمدی لازم را ندارند. به جای اینکه ۵۰۰ نفر در یک کلاس درس خارج حاضر شوند، استاد از این ۵۰۰ نفر مصاحبهای کند و ۳۰ تا ۴۰ …
Read More »«بازخوانی فقه شیعه» از چه میگوید؟
نویسنده مجموعه «بازخوانی فقه شیعه» اعتقاد دارد نزدیک به دو قرن است که نگارش کتابهای جامع فقه از دستور کار بیشتر فقها، خارج و درسهای خارج، جایگزین نگارش مجموعههای فقهی شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، متفکرین اسلامی از دو نحلهی بزرگ آن یعنی شیعه و سنی تلاشهای فراوانی کردهاند تا اولا ویژگیهای دنیای جدید را بشناسند و ثانیا به …
Read More »تأملی بر کتاب «شرح لمعه» در نظام آموزشی حوزههای علمیه
شبکه اجتهاد: «الروضه البهیه» یا همان «شرح لمعه» یکی از متون درسی در نظام آموزشی حوزههای علمیه برای آموزش روش استدلال و استنباط است. در این نوشتار گفته شده است که شرح لمعه نهتنها کتاب استدلالی نیست بلکه نیمهاستدلالی هم نمیباشد. انگیزۀ خود شهیدین نیز از نوشتن این آثار، اثر نیمهاستدلالی نبوده است. نیمهاستدلالی نبودن شرح لمعه را با مقایسۀ …
Read More »گزارشی از گفتگوی استاد علیدوست و احمد النعیم درباره «فقه و مصلحت»
احمدالنعیم در نشست «فقه و مصلحت» ضمن اشاره به اینکه مطالبی که در فقه وجود دارد الهی نیست بلکه فهم انسان از مسائل الهی است تصریح کرد: حاصل آن هم احکامی است که من بسیاری از آنها را رد میکنم. علیدوست در پاسخ به اظهارات احمدالنعیم اظهار کرد: اینکه بگوییم برخی مطالب فقه فهم بشری است یا در فقه، فهم …
Read More »اساتید و طلاب شیوه تدریس و تحصیل خود را تغییر دهند/ اجتهاد بدون نظر متخصصان فن به نتیجه نمیرسد/ در اصول هم باید عنصر زمان و مکان دیده شود
محقق، مؤلف و استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم، نقادی و پرسشگری و پیش مطالعه از سوی طلاب، شیوه تدریس اساتید، تقویت روابط اساتید با طلاب را از جمله موانع و کاستیهای رسیدن دروس خارج به وضعیت مطلوب دانست و گفت: تأثیر عنصر زمان و مکان در امر اجتهاد قابل انکار نیست، اما تأثیر زمان و مکان را به علم …
Read More »توضیحاتی درباب نسخهای تازهیاب یمنی از احادیث امیرالمؤمنین(ع)/ سید حمیدرضا میررکنیبنادکی
شبکه اجتهاد: آثار فراوانی را سراغ داریم که نامشان در دست است و متنشان به دست ما نرسیده. همینطور نسخههای فراوانی یافت میشود که ما هیچ اطلاعی تاکنون از موجودیت آنها و حتی عناوینشان نداشتهایم. کتاب «احادیث امیرالمومنین علی (ع) بروایه عبدالعظیم و الحسنی و باملاء القاضی جعفر بن احمد الیمانی – من مخطوطات الزیدیه» جزو کتابهایی است که نه …
Read More »تعبیر اسلام سیاسی غلط است، سیاست باید اسلامی باشد/ من به اسلام جامعنگر قائلم/ فرق نواندیشی دینی با عقلانیت اسلامی
جریان عقلانیت اسلامی یا اسلام ولایی معتقد به سیاست اسلامی است نه اسلام سیاسی. این جریان دنیای مدرن را میشناسد، میراث سنت را هم پذیرفته است اما خرافههای جریان سنت را میزداید و از سنت اسلامی و علوم اسلامی کمک میگیرد که پرسشهایی که تفکر مدرن از عقلانیت تا سبک زندگی به روی ما باز کرده را پاسخ دهد. به …
Read More »«مشکاه الهدایه» تعلیقه سیدعلی خمینی بر «کفایه الاصول»
تعلیقه دوجلدیِ حجتالاسلام سیدعلی خمینی بر کتاب کفایه الاصول یکی از جمله شروحی است که به جستجو و روشن شدن حقایق و دقائق و بیان مطالب مجمل و مبهم کتاب کفایه، با قلمی روان و امروزی پرداخته است. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب “مشکاه الهدایه فی الشرح والتعلیق الکفایه” شرحی بر “کفایه الاصول” مرحوم آیتالله شیخ محمد کاظم خراسانی، معروف …
Read More »شرایط بسیار بحرانی آب را درک کنیم!/ علی نصیری
شبکه اجتهاد: مرحوم شیخ حر عاملی در کتاب شریف وسائل الشیعه در باب «استحباب الوضوء بمد من ماء والغسل بصاع، وعدم جواز استقلال ذلک» چند روایت را آورده است از جمله دو روایت ذیل: یک؛ عن زراره، عن أبی جعفر علیه السلام قال: کان رسول الله صلى الله علیه وآله یتوضأ بمد ویغتسل بصاع دو؛ محمد بن علی بن الحسین …
Read More »پروتستان و اخباریگری/ محمدباقر ملکیان
شبکه اجتهاد: اخباریگری یک جنبش چند وجهی است، یعنی همان طور که نمیتوان تأسیس حکومت صفوی و رابطه خصمانهاش با دولت عثمانی را در پیدایش ـ و یا لا اقل رونق گرفتن ـ اخباریگری نادیده گرفت، نمیتوان اخباریگری را فقط در این بستر تحلیل کرد و از جنبههای دیگر (مثل برخی از مبانی اصولی و حدیثی مدرسه حله) غافل بود؛ …
Read More »رسالههای عملیه پاسخگوی نیازهای تازهمسلمانان نیستند
حجتالاسلام محمدحسین ملکزاده معتقد است که رسالههای عملیه فعلی پاسخگوی نیازهای مسلمان در کشورهای غیراسلامی نیست. او به همین دلیل کتاب «فقه بینالمللی؛ قواعد و احکام فقه برای مسلمانان در کشورهای غیراسلامی» را برای رفع این مشکل تدوین کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین ملکزاده، استاد سطح خارج حوزه علمیه و از پژوهشگران حوزه است که سالها …
Read More »