آخرین اخبار

یازدهمین شماره مجله تقریرات با پرونده ویژه‌ درگذشت آیت‌الله‌ صافی گلپایگانی، پرونده «ارسطو در فیضیه» درباره تأثیرات منطق ارسطویی بر دانش‌های اسلامی و پرونده‌ ویژه ظهور مجدد طالبان در افغانستان و فعالیت بنیادگرایان اسلامی در کردستان ایران و نیز پرونده‌ای از دیروز و امروز زیدی‌گری، با آثار و گفتاری از اندیشوران حوزه و دانشگاه چاپ و در پیشخوان مطبوعات قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جدیدترین شماره مجله فرهنگی «تقریرات» به صاحب امتیازی و مدیر مسئولی علی اشرف فتحی، در ایام نوروز ۱۴۰۱ در ۵۲ صفحه و با قیمت ۳۰ هزار تومان روانه بازار مطبوعات شد. این شماره موضوعات ذیل …

شبکه اجتهاد: دو دسته روایت داریم که یک دسته از آنها قاعده کلی سجده بر کاغذ را ذکر کرده‌اند و یک دسته از آنها روایاتی هستند که خصوص سجده بر کاغذ را ذکر کرده‌اند. آن روایتی که قاعده کلی سجده بر کاغذ را ذکر کرده‌اند جامعش روایت‌‌هاشم بن حکم است و روایات دیگر هم همین مضمون یا بخشی از آن را گفته اند. در صحیحه هشام بن حکم آمده که از حضرت مواردی که سجده بر آنها جایز است را سوال‌‌ می‌کند و حضرت می‌فرماید سجده بر زمین و چیزهایی که از زمین‌‌ می‌روید، جایز است مگر آنکه خوردنی یا …

«روش‌ شناسی نقد احادیث» به قلم استاد علی نصیری حاوی بازکاوی روش نقد و تبیینِ فهم روایات است. بخشی از مباحث کتاب در حوزه‌ی حدیث به دو بخش «روش‌ شناسی نقد روایات» و «مبانی و قواعد فهم روایات» اختصاص دارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، ویراست جدید کتاب «روش شناسی نقد احادیث» اثر استاد علی نصیری توسط انتشارات وحی و خرد وابسته به موسسه معارف وحی و خرد انتشار یافت.  در بخشی از مقدمه این کتاب چنین آمده است: برای این کتاب، ویژگی‏‌ها و نوآوری‏‌های ذیل را می‌‏توان برشمرد: ۱. در فصل دوم کتاب با عنوان «آسیب شناسی روایات»، آسیب‏‌هایی؛ همچون …

شبکه اجتهاد: عصر صفوی، عصر هم‌نشینی و تعامل عالمان محدّث و اخبارگرا و نیز اصولیان با سیاست‌مداران است. ما نمی‌توانیم به کنش‌های فقه‌الحدیثی و عملی دانشمندان روایت‌دان بی‌اعتنا باشیم. گرچه ممکن است برداشت‌ها و رفتارهای سیاسی یک عالم از تراث حدیثی متفاوت از عالمی دیگر باشد، اما وقتی در دو سوی این جدال نامدارانی ایستاده باشند، با اختلافی وجیه و وزین مواجه هستیم. عالمان عصر صفوی در ستایش/نکوهش سیاست و دینِ سیاسی یکدست نبوده‌اند. از اکتفا به چند دیدار ساده با شاه مانند شیخ حر عاملی، تا پذیرش پست‌های حکومتی مانند مجلسی دوم، از ترک ایران به جهت آلوده نشدن …

عربستان، امارات، قطر، کویت، اهل سنت عراق و اقلیم کردستان، سوریه، فلسطین، یمن، قفقاز، ترکیه، جمهوری آذربایجان، از رویت هلال ماه خبر داده و اعلام کردند که فردا شنبه نخستین روز ماه مبارک رمضان است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دیوان پادشاهی عربستان سعودی شامگاه امروز (جمعه) با صدور بیانیه‌ای، تاکید کرد که بنا بر اعلام اداره استهلال در دادگاه عالی این کشور، فردا (شنبه) نخستین روز ماه مبارک رمضان سال ۱۴۴۳ هجری قمری است. «عبدالله بن سلطان النعیمی»، وزیر دادگستری امارات نیز اعلام کرد که برای کمیته استهلال این کشور به ریاست وی، رویت هلال اثبات شده و در نتیجه …

این جسارت که در آستانه روز ۱۲ فرودین یوم الله جمهوری اسلامی واقع شده است؛ چنگ انداختن بر آفتابی تابان است و جز خذلان هتاکان هیچ پیامدی نخواهد داشت. ملت ما امام خود را عاشقانه و مؤمنانه دوست دارند و پیوند بین امام و امت پیوندی الهی و آسمانی است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دهم فروردین ماه ۱۴۰۱ ساعت ۲۲ اِلِمان حضرت امام خمینی قدس سره الشریف در میدان مرجعیت قم به آتش کشیده شد و فیلم آن در شبکه‌‌‌‌های ضدانقلاب پخش گردید. بعد از آتش زدن تمثال مبارک حضرت امام خمینی در میدان مرجعیت قم توسط مزدوران بی شرف …

شبکه اجتهاد: تعبیر «امامت امت» از امام خمینی (ره) است. ایشان برای معرفی روز ۱۲ فروردین عبارت «امامت امت» را برگزیده و فرموده است: «من در این روز مبارک که روز امامت امت است… جمهوری اسلامی ایران را اعلام می‌کنم.»(صحیفه امام، جلد۶، صفحه۴۵۲). نکته مهم و قابل دقت در این جمله این است که امام نفرمودند روز امامت و امت، بلکه عبارت «امامت امت» را بدون حرف «واو» به کار بردند که به معنی پیشوایی مردم است. به عبارت دیگر، امامت امت یعنی امت، امام است و در این روز، امت و مردم پیشوایی نظام را به عهده گرفته‌اند. این …

شبکه اجتهاد: آغاز سخن، ۱۲ فروردین، روز جمهوری اسلامی را به همه انقلابیون واقعی و حوزه علمیه انقلابی تبریک عرض می‌کنم و چون تئوری جمهوری اسلامی را حضرت امام خمینی رضوان الله تعالی علیه اعلام کردند؛ نه یک کلمه کم و نه یک کلمه زیاد؛ لذا لازم دانستم مطلبی در باب صیانت اندیشه‌ای از جمهوری اسلامی به عنوان الگوی حکمرانی ایران اسلامی عرض کنم و اینکه جمهوری اسلامی با جریان حوزه علمیه انقلابی محافظت می‌شود؛ نه سه جریان دیگر در حوزه‌‌‌‌های علمیه یعنی شبه روشنفکری و شبه انقلابی و شبه حوزوی. مقصود از واژه «شبه» یعنی همه مختصات جریان را …

شبکه اجتهاد: برخی مخالفان ورود زنان به ورزشگاه، این ورود را حرام می‌دانند و از منظر شرعی بر این ممانعت تاکید می‌کنند. باید دید که آیا دلیل شرعی بر حرمت ورود بانوان وجود دارد یا خیر؟ نکته مقدماتی آنکه اصل بر حلیت است و مدعی حرمت ورود، باید دلیل بیاورد و الا بانوان به حکم اولی حق ورود به ورزشگاه را دارند. مهمترین و یا شاید بتوان گفت تنها دلیلی که بر حرمت ورود بانوان به ورزشگاه‌ها وجود دارد آن است که زن شرعاً نمی‌تواند بر آن بخش از بدن مرد که معمولاً پوشیده است، نگاه کند و چون در …

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند. (معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی …

شبکه اجتهاد: مرحوم آیت‌الله بروجردی از زمان تحصیل چه در اصفهان و چه در نجف اشرف یک شخصیت مبرز بوده‌اند. بعد هم که از نجف برمی‌گردند به بروجرد می‌روند و سال‏ها در آنجا تدریس می‌کردند. حاشیه کفایه ایشان که در واقع تقریر است اما به عنوان حاشیه کفایه چاپ شده است، ملخص درس اصول ایشان در بروجرد است. بعد هم به خاطر خیلی از مسائل که نمی‌خواهیم وارد آنها شویم، بزرگانی در قم به این نتیجه می‌رسند که ایشان را دعوت کنند تا به قم بیاید. وقتی ایشان به قم آمد، جهات سیاسی ـ اجتماعی و فقاهت و نوآوری‏های ایشان …

شبکه اجتهاد: مرحوم آیت‌الله العظمی بروجردی بر اساس این نگاه که علم فقه یک علم تاریخی است، در قواعد تفسیر متون هم با دیگران فرق‌هایی دارد. مثلاً ایشان بر این نکته اصرار دارد که باید به فضای صدور روایات توجه شود، برخی از فقها کم و بیش این را گفته اند، ولی اینقدر تقید و پایبندی کمتر از کسی دیده شده است و مرحوم آقای بروجردی از این جهت مُصِر هستند. ایشان به این روایت در رجال کشی استناد می‌کنند «لا یکن الرجل منکم فقیهاً حتی یعرف معاریض کلام» ما شما را فقیه حساب نمی‌کنیم، تا زمانی که معاریض کلام …

شبکه اجتهاد: به دلیل تشابهات فراوان زبان فارسی و عربی، به ویژه در سده‌های اخیر، بعضاً مشاهده می‌شود برخی از افراد حتی در ترجمه آیات و روایات معنای فارسی و عربی برخی از واژگان را خلط می‌کنند و بعضاً‌ به خلط و خطاهای بزرگی دچار می‌شوند. فی‌المثل، در حدیث بسیار مشهوری از امام علی(ع) درباره زنان می‌خوانیم: «فَإِنَّ الْمَرْأَهَ رَیحَانَهٌ، وَ لَیسَتْ بِقَهْرَمَانَهٍ».  اما بسیاری از افراد، حتی برخی از مشاهیر علمی، حدیث را به زبان فارسی چنین ترجمه می‌کنند که زن گلی خوشبو است نه قهرمان و پهلوان و روئین‌تن. مرحوم ‌‌علامه ‌‌تهرانی در کتابی با عنوان رساله بدیعه …

شبکه اجتهاد: یمن بعد از اسلام سهم مهمی در فرهنگ و تمدن اسلامی داشته و دارد. بسیاری از صحابه و تابعین و علمای صدر اول از مفسران و فقیهان و محدثان از یمن بوده اند. در یمن البته مذاهب مختلف فقهی و کلامی همواره حضور داشته، از مذهب شافعی که همینک نیز در جنوب یمن مذهب فقهی غالب است تا مکتب اشعری. با این وصف فرهنگ مذهبی و فکری و تمدنی یمن را باید در زیدیه یمن جستجو کرد. دولتی که الهادی الی الحق یحیی بن الحسین در یمن پایه گذاری کرد بیش از هزار سال دوام آورد، گاه در …

چهارمین «مدرسه رمضانیه فقه سلامت» با موضوعات: «بررسی فقهی و روانشناسی اختلالات هویت جنسی»، «بررسی ابعاد حقوقی عمل تغییر جنسیت»، «خلأها و بایسته‌های فقهی قانون تغییر جنسیت» و «کاربرد قاعده ضرورت در فقه پزشکی» با حضور اساتید محترم: عندلیب همدانی، زارعی سبزواری، رضا مهکام، محمود عباسی و غلامرضا نورمحمدی در مشهد برگزار می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، با توجه به نزدیک شدن ایام ماه مبارک رمضان، هیئت اندیشه ورز دین، سلامت و سبک زندگی حوزه علمیه خراسان در نظر دارد طبق سنوات گذشته مدرسه رمضانیه فقه سلامت را برگزار نماید. حجت‌الاسلام محمد ضیاء روحانی، دبیر هیئت اندیشه ورز دین، سلامت …

شبکه اجتهاد: «قبسات من علم الرجال» تقریری از بحث‌های رجالی استاد سیدمحمدرضا سیستانی؛ فرزند آیت‌الله‌ سید علی سیستانی است که جلد اول و دومش در سال ۲۰۱۶ منتشر شد و جلد سوم نیز در سال ۲۰۲۲ انتشار یافته است. این کتاب به قلم سیدمحمد بکاء شاگرد سیدمحمدرضا سیستانی نوشته شده و همان‌گونه که مقرر کتاب در مقدمه اشاره می‌کند، این کتاب برگرفته از مطالب رجالی استادش در ضمن درس خارج فقه حج، اتحاد آفاق و نماز مسافر بوده که آقای سیستانی آن را بازبینی کرده کرده است. جلد سوم قبسات در ده فصل تنظیم شده است؛ فصل اول به حجیت …

شبکه اجتهاد: در اولین روز از قرن پانزدهم هجری شمسی، مردی از میان ما رفت که خدمات وی به انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی، بسیار گرانقدر و ارزشمند بوده است و همین خدمات بود که وی را به شخصیتی کم‌نظیر در دوران بعد از انقلاب مبدل ساخت. «محمد محمدی ری‌شهری» روحانی انقلابی خستگی‌ناپذیری بود که از همان ابتدای پیروزی انقلاب با برعهده گرفتن مسئولیت‌های سنگین و حساس، و انجام آن مسئولیت‌ها در کمال اخلاص و صحت و اتقان، خدمات شایانی به ملت انقلابی ایران و نظام اسلامی کرد. او خطرات فراوانی را از سر انقلاب مرتفع ساخت، به مقابله …

مدیر پژوهشکده علوم و معارف حدیث گفت: آیت‌الله ری شهری در اوج کارهای سیاسی اجتماعی همیشه مقدار فراوانی از وقت ایشان صرف فعالیت‌های قرآنی و حدیثی می‌شد و حتی در مراسم حج که چند سال امیرالحجاج بودند در اوج کارها و حتی در ایام منا که همه مشغول کار بودند به کارهای علمی خود می‌پرداخت. ما چند یادداشت از ایشان داریم در‌‌ای سی یو مباحث علمی خودشان را انجام می‌دادند. آخرین جلسه تفسیر نیمه بهمن ماه بود که در بیمارستان خاتم بستری بودند، برگزار شد و در این جلسه به صورت مجازی حاضر شدند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمد …

شبکه اجتهاد: استاد محسن اراکی در کتاب خود با عنوان «فقه عمران شهری» بر این باور است که ساختن ساختمان‌های بلند با نظام عمران شهری اسلامی سازگار نیست و بلندسازی دارای مبغوضیت بوده و خط افقی در ساختمان شهری مورد تایید است نه خط عمودی. یکی از دلایل ایشان روایات نشانه‌های منفی آخر الزمان و ظهور دجال است که از جمله این علائم «تشیید بنیان» می‌باشد که به‌معنای ساختن ساختمان‌های بلند است و چون در سیاق منکرات شرعی آمده ظهور در مبغوضیت آن در نظر شارع مقدس دارد. اما این دیدگاه قابل نقد است؛ ۱- این روایات اعتبار سندی ندارد …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری استادی دلسوز و متعهد بودند که تربیت شاگرد را ارزش می‌دانست و برای آن وقت می گذاشتند. آرزوی ایشان، تربیت علامه مجلسی‌ها و شیخ کلینی‌ها بود و در همین مسیر با جدیت گام برداشتند. او فردی انقلابی و ولایی بود که عمر خود را برای خدمت به انقلاب اسلامی در عرصه عمل و نظر، صرف کرد و دفاع از ولایت و ولی فقیه جزو اندیشه و رفتار ثابت آن عالم بصیر بود. ایشان کسی است که در کوران فتنه ۸۸ شجاعانه اعلام کرد: “اگر کسی در برابر رهبری بایستد، عاقبت به خیر نخواهد شد …

آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری، تولیت آستان حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، نماینده تهران در دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری، اولین وزیر اطلاعات، دادستان اسبق کل کشور و رئیس مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث و دانشگاه قرآن و حدیث؛ در آخرین لحظات دوشنبه شب یکم فروردین‌ماه ۱۴۰۱ در سن ۷۵ سالگی در بیمارستان خاتم‌الانبیاء (ص) تهران به لقاءالله پیوست. به گزارش خبرنگار اجتهاد، محمد محمدى نیک معروف به ری‌‏شهرى (۱۳۲۵ش-۱۴۰۱ش) عالم شیعه، حدیث‌پژوه، سرپرست آستان عبدالعظیم حسنی و از کارگزاران جمهوری اسلامی ایران بود. او بنیان‌گذار و رئیس دانشگاه قرآن و حدیث بود و میزان الحکمه معروف‌ترین اثر اوست و کتاب‌های متعددی با …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله محمدی ری‌شهری در‌ طول دوران حیات خود خدمات ارزنده‌ای به نظام اسلامی کرده است؛ از فعالیت‌های مبارزاتی و سیاسی گرفته تا اقدامات فرهنگی و تلاش‌های علمی. اما بنظر نگارنده برجسته‌تر از همه، احیای هویت علمی شهر ری بوده است. شهرری در دوره‌ای از تاریخ، مهد علم و حوزه دانش پژوهی بوده است و عالمان بزرگی از این‌ شهر متولد شده‌اند و خدمات ارزنده‌ای به عالم اسلام داشته‌اند که از آن میان می‌توان به ثقه الاسلام کلینی صاحب الکافی، ابوالفتوح رازی، ابوعلی مسکویه، شیخ صدوق و یحیی بن معاذ رازی و دیگران نام برد. یکی از اقدامات ارزنده …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی در پیامی به‌مناسبت آغاز سال ۱۴۰۱، سال جدید را سال «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» نام‌گذاری کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به شرح زیر است: بسم الله الرّحمن الرّحیم والحمدلله ربّ العالمین و صلّی الله علی محمّد و آله الطاهرین سیّما بقیه الله فی‌الأرضین یا مقلّب القلوب والأبصار، یا مدبّر اللیل و النّهار، یا محوّل الحول و الاحوال حوِّل حالنا إلی أحسنِ الحال  تبریک عرض میکنم عید نوروز و آغاز سال نو و طبیعت نو و روز نو و روزگار نو را، که امسال مصادف است با ایام نیمه‌ی شعبان که …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین علی صفوی شاملو، مجاهد فرهنگی و مؤسس مجموعه کتاب رسان و عضو مؤثر جبهه روحانیت مردمی بر اثر سانحه رانندگی در ۴۰ سالگی آسمانی شد؛ مردی که رشادت‌هایش در حوزه فرهنگ با مجموعه کتاب رسان اوج گرفت و در واپسین روزهای سال خبر درگذشتش باد خزانی بود که در بهار حوزه فرهنگ وزیدن گرفت. او سال‌ها در کسوت و زندگی طلبگی و به عنوان یک فعال فرهنگی و اجتماعی در حوزه‌های مختلف ایفای نقش مؤثر داشت و در یک جمله می‌توان گفت علی شاملو یک طلبه فاضل حوزوی در تراز انقلاب اسلامی بود. شاملو فوق‌لیسانس …

شبکه اجتهاد: پس از تشییع با شکوه پیکر مطهر حضرت آیت‌الله سید محمدعلی علوی گرگانی در شهر گرگان، پیکر این مرجع فقید برای وداع اعضای دفتر و آقازادگان و خانواده به دفتر ایشان در قم منتقل شد و نیز مراسم وداع در مسجد امام حسن عسکری علیه‌السلام با حضور پرشور طلاب، فضلا و اقشار مختلف مردم برگزار گردید و سپس پیکر این عالم ربانی با حضور پرشور مردم قم به سمت حرم حضرت معصومه سلام‌الله علیها تشییع شد. پیکر آیت‌الله علوی گرگانی پس از تشییع و اقامه نماز توسط آیت‌الله حسین نوری همدانی در مجاورت مضجع نورانی کریمه اهل بیت(س) …

شبکه اجتهاد: پس از گذشت کمتر از دو ماه از ارتحال مرحوم آیت‌الله صافی گلپایگانی؛ فقیهی نیک مرام و خیر اندیش؛ مرحوم آیت‌الله علوی گرگانی چشم از این خاکدان فروبست و به خیل فقیهان درگذشته شیعه پیوست. آن چه بیش از هر چیز دیگر در کنار فضل، دفاع از ولایت اهل بیت (ع) و همراهی با نظام اسلامی در زندگی آن فقیه الهی پیوسته چشم نوازی داشت، تواضع، ساده زیستی، ساده منشی و در یک کلمه خاکی بودن و پاک وشی ایشان بود. گویا فرمایش پیامبر اکرم (ص) که فرموده بود: «خمس لا أدعهن حتى الممات الاکل على الحضیض مع …

شبکه اجتهاد: آنچه از مطالب مسلم در سیرۀ امام زمان است این که او برای اجرای قسط و عدالت قیام می‌کند و در رفتار و گفتار او به جز عدالت همراه با رحمت چیز دیگری نیست، بنابراین بدیهی است هر آنچه به او در روایات منتسب شود و از جاده عدالت خارج باشد، جعلی و کذب است. امام برای برپایی احکام قرآن و سنت قیام می‌کند پس هر روایتی که انجام خلاف احکام مسلم قرآن و سنت را به او نسبت داد مجعول و غیر قابل قبول است. دشمنان مکتب اهل‌بیت (علیهم‌السلام) برای زشت و کریه نشان دادن چهره زیبای …

بهره‌گیری از محضر علمی بسیاری از استوانه‌های فقه و اصول، تدریس طولانی مدت همه دروس متداول حوزوی، حضور فعال و به موقع در عرصه‌های سیاسی و حمایت از ولایت، زهد و ساده‌زیستی مثال زدنی و مردمی بودن و مردمی زیستن تا واپسین روزهای زندگی از بارزترین ویژگی‌های علمی و اخلاقی آیت‌الله سید محمدعلی علوی گرگانی بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، قلب تپنده عالمی وارسته و مردمی و مرجع عالیقدر حضرت آیت‌الله سید محمدعلی علوی گرگانی در سن ۸۲ سالگی از حرکت باز ایستاد و روح بلند و سر شار از عشق به اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم‌السلام) کالبد تن …

حجت‌الاسلام حکیم مباحث مرتبط با فقه الحدیث احادیث فقهی را سه‌گانه خواند و گفت: در مورد فقه الحدیث احادیث فقهی سه جهت پژوهشی جدی نمود و بروز دارد: ۱. مباحثی که پیش‌نیاز فقه الحدیث احادیث فقهی است؛ ۲. مباحث مرتبط با مراحل تحلیل دلالی حدیث فقهی؛ ۳. مباحث پیرامونی اثرگذار بر تحلیل دلالی حدیث فقهی. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر سید محمدحسن حکیم، پژوهشگر و مدرس سطوح عالی حوزه علمیه در کرسی ترویجی «بایسته‌های فقه الحدیثی احادیث فقهی» که با حضور طلاب و اساتید حوزه علمیه شهید صدوقی (ره) قم برگزار شد، با اشاره به ماهیت تاریخی حدیث، فهم …

شبکه اجتهاد: زهره اخوان مقدم، دانشیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، ۲۰ بهمن ماه به ارائه مباحثی در نشست «واکاوی برخی روایات حجاب، منسوب به حضرت زهرا(س)» پرداخت و ناصر نجفی، پژوهشگر مؤسسه فقاهت و تمدن‌ اسلامی با فاصله نسبتا طولانی، به نقد مباحث این استاد دانشگاه پرداخت. اکنون پاسخ اخوان مقدم و جوابیه نجفی را می‌خوانید. زهره اخوان مقدم: انجام «نقد» در عالم پژوهش، کاری نیکو، پر ثمر و مطلوب است و باعث پیشرفت علم می‌شود، ولی شرایطی هم دارد؛ اول اینکه ناقد باید توان علمی در موضوع مورد بحث را داشته باشد. ثانیاً سخن گوینده یا نگارنده …