ناظر به هر تعریف فقه سیاسی حداکثری یا حداقلی، نقش فقه در علوم انسانی متفاوت میشود، در معنای اول، غلبه فقاهت بر همه عرصههای خواهد بود. اما در معنای دوم، فقه سیاسی اثری حداقلی بر علوم انسانی دارد که مرتبط با حوزه رفتارهای سیاسی است. در هر دو میتوان از تولید و توسعه علوم انسانی صحبت کرد. همچنان که فقه …
Read More »آخرین اخبار
استاد محقق داماد؛ متجدد در فقه و فتوا، بنیادگرا در سیاست
شبکه اجتهاد: چندی پیش بمناسبت صد سالگی تاسیس حوزه علمیه قم نشستی با عنوان «صد سالگی حوزه علمیه قم و مسائل جامعه ایران» برگزار شد. از جمله سخنرانان این نشست، استاد سید مصطفی محقق داماد بود که ناظر به موضوع «حوزه و نسبت روحانیت با سیاست» سخنانی فرمودند که مورد توجه رسانهها نیز قرار گرفت. لُب مطلب استاد این بود …
Read More »توصیه و پیشنهادات اصلاحی آیتالله مکارم به اعضای شورای عالی حوزههای علمیه
ضرورت اصلاحات در حوزه، تلاش برای نزدیک ساختن افکار و نظرات، توجه به مسائل مستحدثه و ارز دیجیتال و احیای موقوفات حوزوی؛ محور سخنان و توصیههای آیتالله مکارم شیرازی به اعضای شورای عالی حوزههای علمیه بود. به گزارش شبکه اجتهاد، اعضای شورای عالی حوزههای علمیه با حضور در بیت آیتالله ناصر مکارم شیرازی با ایشان دیدار و گفتگو کردند.معظمله در …
Read More »توسعه امور حسبه با قرائت امام(ره) از ولایت فقیه/ روشنفکران بهدنبال تفکر حوزه نجف هستند
حجتالاسلام روحالله شاکری ضمن اشاره به اینکه در سده کنونی به مدت پنجاه سال فقها نگاهی حداقلی به ولایت فقیه و امور حسبه داشتند، گفت: تنها کسی که قرائت جدیدی را از مرجعیت، ولایت و امامت بیان میکند امام خمینی(ره) است. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی با عنوان «تطور تئوری امور حسبیه در پرتو اندیشه ولایت فقیه امام خمینی(ره) …
Read More »«نظام مالکیت فکری»؛ خاستگاه، زیرساختها و ساختار
نظام مالکیت فکری مجموعهای از نهادهای حقوقی است که درصدد است روابط تولیدکننده علم و فناوری و صنعت و بازار مصرف را بهگونهای تنظیم کند تا هزینه تولید علم و فناوری را نه ازطریق دولت یا تولیدکننده علم و فناوری و یا تولیدکننده صنعت بهطور مستقیم تأمین کند، بلکه این نظام میخواهد با تحلیل روابط صنعتی جدید، هزینه تولید را …
Read More »«نظریه دولت» در ششمین کنگره علوم انسانی-اسلامی بررسی شد/ گفتمان انقلاب اسلامی بدون ملاحظات فقهی ناقص خواهد بود
عضو هیئت علمی گروه فقه سیاسی دانشگاه شهید بهشتی گفت: دولت مطلوب بر اساس روش شناسی فقهی میتواند حکومت پیشرو را اداره کند؛ در این صورت، آن دولت پاسخگوی تمام مسائل و راه حلهای منطقی که جامعه با آنها مواجه هست را پوشش میدهد. به گزارش شبکه اجتهاد، کمیسیون تخصصی علوم سیاسی – اسلامی ششمین کنگره بین المللی علوم انسانی …
Read More »آیات الاحکام و آیات الولایه در درسهای خارج کمرنگ است/ باید مجتهدین توانمند و متخصص و آگاه به زمان تربیت شوند
استاد حوزه علمیه قم عنوان کرد: آیات الاحکام و آیات الولایه در درسهای خارج ما کمرنگ است. اگر بگوئیم آیات الولایه در این کرسیها نیست، شاید مبالغه نکرده باشیم. ابن حجرشافعی در کتاب «المحرقه» نقل میکند که در رابطه با امیرالمومنین (ع)، ۳۰۰ آیه نازل شده است؛ اما در حوزههای علمیه ایران چند کتاب در مورد آیات الولایه تالیف شده …
Read More »الگوریتم دانش اصول فقه
کتاب «الگوریتم دانش اصول فقه» طراحی یک دوره علم اصول با نگاهی آموزشی و فرایندی در دوره عمومی است که به قلم رضا میهن دوست و سیدمحمدباقر قدمی به رشته تحریر درآمده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، میراث ارزشمند فقهی، سالیان متمادی بعد از غیبت کبرا با تلاش ارزشمند فقیهان به دست آمده است که با دقت در بدست آوردن …
Read More »مجموعه کتاب «مکاسب محرمه» استاد اعرافی معرفی شد
مجموعه کتاب «مکاسب محرمه» استاد علیرضا اعرافی به منظور آشنایی هرچه بیشتر محققین و جامعه نخبگانی از سوی مؤسسه اشراق و عرفان منتشر شده است که توسط حجتالاسلام احمد عابدینزاده مدیر پروژه مکاسب محرمه معرفی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مباحث منتشر شده در این کتاب مطالبی است که استاد علیرضا اعرافی در دروس خارج فقه و اصول خود از …
Read More »تأثیر موضوع شناسی در پویایی و بالندگی فقه/ «فقه جواهری» اساس کار حوزههای علمیه است
آیتالله مهدی مروارید با بیان اینکه اساس کار حوزههای علمیه بر فقه جواهری استوار است، از اهمیت موضوع شناسی مسائل جدید سخن گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به مناسبت هفته وحدت حوزه و دانشگاه نشستی علمی با حضور آیتالله مهدی مروارید، عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان و جمعی از اساتید دانشگاه به اهتمام هیئت اندیشهورز دین، سلامت و سبک …
Read More »توصیههای هشتگانه آیتالله صافی به اعضای شورای عالی حوزههای علمیه
اعضای شورای عالی حوزههای علمیه با حضور در بیت آیتالله صافی گلپایگانی با ایشان دیدار و گفتگو کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، این مرجع عالیقدر با اشاره به گزارش اساتید حسینی بوشهری و اعرافی از فعالیتها و برنامههای این شورا و نیز حوزههای علمیه، بیان داشت: نکاتی که اشاره شد، حاکی از این است که آقایان، همّت بلندی در جهت …
Read More »دلایل اراکی بر عدم جواز معامله متاورس/ یادآوری جعفریان؛ فتوای مخالفت با رایتل فراموش نشده است
سخنان اخیر استاد محسن اراکی، درباره عدم جواز خرید و فروش در فضای متاورس باعث بیان برخی انتقادها از درون حوزه به خصوص از سوی حجتالاسلام رسول جعفریان شده است و او مخالفت حوزه با رادیو، کالسکه و رایتل را یادآوری کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محسن اراکی، اخیراً در نشستی علمی در پاسخ به پرسشی درباره حکم …
Read More »«کیفرگذاری»؛ مبانی، اصول، معیارها و چالشها
انتخاب کیفر در مرحله قانونگذاری، یکی از موضوعات مهم و محوری زیرمجموعه مباحث کلی و فلسفی مربوط به کیفر است که از آن باعنوان «کیفرگذاری» یاد میشود؛ ازاینحیث که مبانی، اصول و معیارهای کیفرگذاری کداماند؟ این موضوع چه چالشهایی دارد؟ راههای برونرفت از چالشها کداماند؟ به گزارش شبکه اجتهاد، انتخاب واکنش دربرابر جرم ازجمله دقیقترین و پیچیدهترین مسائل حوزه جرمانگاری …
Read More »مقایسۀ جامع بخاری با کافی کلینی
رویکرد گزینش روایات در بخاری، رجالی و براساس اسناد بوده، حال آنکه برای کلینی، موازین مضمونی از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است. بخاری در بسیاری موارد، روایات را بهجهت ضعف سندی کنار میگذاشت. حال آنکه کلینی به جهتگیری و استحکام متن توجه داشته و درواقع، در نگاه کلینی متن بر سند اولویت داشته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دومین جلسه …
Read More »نظر فقها در باب معاملات اشخاص حقوقی/ بررسی چالشها
بحث مشروع بودن اشخاص حقوقی به معنای مالک بودن و صحت معاملات اشخاص حقوقی است. آیا اشخاص حقوقی با این گستردگی که بسیاری از آنها زمان شارع نبوده، شارع آنها را مشروع میداند و معاملاتشان را صحیح میداند؟ اگر اشخاص حقوقی مشروعیتشان و مشروعیت معاملات آنها زیر سؤال رود، مشروعیت اموال ما زیر سؤال میرود و به این جهت ضروری …
Read More »حلیت یا حرمت ذاتی توریه/ حیدر حبالله
شبکه اجتهاد: درباره حلیت یا حرمت ذاتی توریه برای شماری از فقیهان که تعداد ایشان اندک هم نیست دیدگاه واضح و روشنی نیافتیم؛ علیرغم این، بسیاری از ایشان بین حکم دروغ و توریه تمایز قائل شدهاند. آنها ادلهی حرمتِ دروغ را شامل توریه نمیدانند؛ زیرا دروغ و توریه دو موضوع مختلف هستند. این دسته از فقیهان به جهت تأیید سخن …
Read More »رویکردهای مشترک و اختصاصات جامع نویسان شیعه و اهلسنت
رئیس سابق دانشکده الهیات دانشگاه تهران گفت: هر جامعنگار معیارهای خاص علمی خود را دارد؛ ما در جوامع شیعی، شفافیت در معیار را میبینیم؛ اما در کتب اهل تسنن در این زمینه با کوهی مشکلات مواجه هستیم. از دو کتاب صحیح بخاری و صحیح مسلم مهمتر که نداریم، در حالی بعد از گذشت این همه سال معیارهای آن دو هنوز …
Read More »انواع سیاق و حدود حجیت آن
در ادامه سلسسله نشست علمی مدرسه فقهی امام محمدباقر (علیهالسلام) قم، نشست «انواع سیاق و حدود حجیت آن» با ارائه حجتالاسلام حسن رضایی صرمی با حضور اساتید، فضلا و طلاب این مدرسه برگزار شد. آنچه میخوانید گزارشی از این نشست است. شبکه اجتهاد: یکی از مشکلاتی که در رابطه با سیاق داشتیم این بود که تعریف خاصی برای آن در …
Read More »رویکرد فقها و حوزویان به هوش مصنوعی، انفعالی یا انتقادی؟/ محمد متقیان تبریزی
اختصاصی شبکه اجتهاد: اخیراً یکی از اساتید بزرگوار فرمودند «اگر هوش مصنوعی به معنای کلان خویش به میدان بیاید میتواند اجتماعی بودن دین را تثبیت کند و هوش مصنوعی میتواند تحولی در اجتهاد به وجود بیاورد». ۱- ورود تکنولوژی و پدیدههای مدرن به جهان اسلام و چگونگی مواجهه فقها با آنها، همیشه به عنوان یک مسئله جدی و قابل تأمل …
Read More »فیلم و تصاویر همایش ملی نکوداشت آیتالله سیدمحمود حسینی شاهرودی
شبکه اجتهاد: همایش ملی نکوداشت آیتالله حاج سیدمحمود حسینی شاهرودی (ره) با حضور علمای حوزه علمیه خراسان و سخنرانی آیتالله سید احمد علم الهدی، استاد سید حسین شاهرودی، استاد سید مصباح عاملی، استاد نظری شاهرودی، اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و حجتالاسلام نصیریفرد، دبیر کنگره در مدرسه عالی نواب مشهد برگزار شد. در پایان مراسم از کتابهای مردی از …
Read More »پنج کتاب فقهی جدید در حوزههای «فضای مجازی»، «هوش مصنوعی» و «رمزارزها»
کتابهای «نظام موضوعات، مسائل و کاربردهای فقهی تکنولوژی هوش مصنوعی»، «مالکیت در فضای مجازی از منظر فقهی»، «وضعیت شناسی پژوهشهای اسلامی رمزارزها در جهان»، «وضعیت شناسی پژوهشهای اسلامی فضای مجازی» و «جرم انگاری از منظر فقهی با تاکید بر مسائل فضای مجازی»؛ از مجموعه آثار دفتر مطالعات اسلامی پژوهشگاه فضای مجازی رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، آئین رونمایی از …
Read More »فهم مساله «ولایت» و بازنگری در بسیاری از دوگانهها/ یحیی عبدالهی
شبکه اجتهاد: مفهوم «ولایت» که معادل هدایت، سرپرستی و تربیت است، به عنوان اصل و اساس دین، میبایست در مفاهیم پایین دستی دین جاری شود، از این رو ضروری است که در بسیاری از مفاهم خودساخته تجدید نظر کنیم. به عنوان مثال دوگانه «تعبد یا تعقل» که خصوصاً در فضای روشنفکری رایج است از غفلت از همین مفهوم ولایت شکل …
Read More »تفاوت اجتهاد دینی با روشهای کیفی غربی/ چرا طلاب خیلی دیر به اجتهاد میرسند؟
حجتالاسلام حسین بستان، گفت: یکی از دلایلی که طلاب در حوزه دیر مجتهد میشوند این است که فقه به صورت منضبط ارائه نمیشود ولی غربیها در مباحث اجتهادی خودشان خیلی منضبطتر هستند، ما طلبه را از ابتدا وارد معالم و لمعه و مکاسب میکنیم و اینقدر خودش باید پرکار و پرمباحثه باشد تا اندکاندک به کسب مهارتهای لازم دست یابد …
Read More »بیانیه دفتر مطالعات اسلامی درباره واکنشها به سخنان استاد اراکی پیرامون «متاورس»
دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه فضای مجازی در بیانیهای درباره واکنشها به سخنان استاد محسن اراکی در خصوص رمزارز و متاورس، تاکید کرد: این دفتر از همه نظریههایی که در پی ساختن جامعه آینده مبتنی بر آموزههای عقلانی وحیانی دین اسلام هستند، در حوزه موضوعی مأموریت خود حمایت میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، متن بیانیه دفتر مطالعات اسلامی …
Read More »تأثیر باور به کرامت ذاتی انسان در استنباط فقهی
حجتالاسلام سیدجواد ورعی ضمن اشاره به سابقه مفاهیمی چون حقوق شهروندی و حقوق بشر در دین اسلام، گفت: اگر انسان دارای کرامت ذاتی باشد، قهراً این کرامت آثاری را در پی دارد و موجب میشود که همه انسانها از حقوقی مساوی برخوردار باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «چالشهای فقهی حقوق شهروندی» با سخنرانی حجتالاسلام سیدجواد ورعی، استاد خارج فقه …
Read More »۱۴ تطبیق برای قاعده اصالت حاکمیت دین
اولین و بدیهیترین تطبیق قاعده اصاله حاکمیه دین، عدم تفکیک میان دین و سیاست است؛ چرا که اگر این قاعده را بپذیریم، دین در شریعت تجسد پیدا خواهد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد عباس کعبی، عضو جامعه مدرسین و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در جلسه درس خارج «قواعد فقه سیاسی» اظهار داشت: با فحص منابع …
Read More »حقوق سیاسی بشر از نگاه فقه سیاسی
کتاب «حقوق سیاسی بشر از نگاه فقه سیاسی» اثر حجتالاسلام والمسلمین روحالله شریعتی، چاپ و منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «حقوق سیاسی بشر از نگاه فقه سیاسی» به قلم حجتالاسلام والمسلمین دکتر روحالله شریعتی، عضو هیأت علمی پژوهشکده فقه و حقوق و انجمن مطالعات سیاسی حوزه علمیه قم، از سوی انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به …
Read More »محققداماد و دغدغۀ سیاستزداییِ از حوزه/ مهدی جمشیدی
شبکه اجتهاد: آقای محققداماد در سخن اخیر خویش، مطلقِ «دخالت در سیاست» را نفی و تقبیح کرده است، نه گونۀ خاصی از آن را و بدتر اینکه آن را به «دو تن از بزرگان حوزه»، نسبت داده است. این یعنی حوزه از «اساس»، سکولار است و بر اساس سکولاریسم، بنا شده است. این سخن، «استنتاجِ منطقیِ» من از سخن ایشان …
Read More »زیارت نیازمند مطالعات فقهی است/ لزوم شناخت پیوندها و تعامل میان سهگانه زائر، مجاور و خادم
استاد حقوق دانشگاه علوم اسلامی رضوی گفت: زیارت در آیین بوداییان، مسیحیان و برخی از ادیان دیگر نیز وجود دارد. بنابراین زیارت نیازمند مطالعهای فقهی است تا شرایط و محدودیتهای زیارت توسط افراد مختلف، تبیین شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدحسن وحدتیشبیری، مدیر مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد(ع)، در سومین نشست گفتوگومحور از همایش ملی الهیات شهر …
Read More »هفت شاخصه مهم در «درس خارج»
حجتالاسلام هادی سروش، با تأکید بر اینکه تا به امروز ظرفیتهای دانش وسیع و پخته فقه مغفول مانده و از امکانات آن به طور کامل بهره گیری نشده است، گفت: امروز به تقویت شاخصههای مهمی در فقه احتیاج داریم که این شاخصهها «توجه به آیات قرآن»، «تلفیق قواعد و روایات»، «عقل و بنای عقلا»، «شریعت سهله و سمحه» و «تقویت …
Read More »