شهید مطهری در مورد مناسبات خانوادگی میگوید اسلام حقوق مشابهی را برای زن و مرد تعیین نکرده، اما حقوق این دو سرجمع با یکدیگر برابر است. درصورتیکه علامه طباطبایی در تفسیر آیه ۲۲۸ سوره بقره بهگونهای آیه را تفسیر میکنند که بحث از برابری ارزشی آنگونه که شهید مطهری بیان میکنند، مطرح نشود، بلکه هرچه هست تعادل و تناسب است. …
Read More »آخرین اخبار
اخباریگری، واکنشی به عقلگرایی افراطی / بلال شاکری
شبکه اجتهاد: اعتدال و میانهروی در امور مورد تأیید و سفارش اسلام بوده است. بهگونهای که خداوند متعال خود اسلام را دینی میانه و معتدل معرفی میکند؛ اما این میانهروی و اعتدال گاه در میان مسلمین کمتر دیده میشود؛ بهگونهای که حتی علمای اسلامی همچون فقیهان نیز از این آسیب بینصیب نماندهاند. مسلماً هر افراطی، تفریطی را در پی خواهد …
Read More »بررسی تطبیقی حکم خرید و فروش پول اعتباری در نزد فریقین
پولهای اعتباری میتوانند موضوع انواع احکام فقهی قرار گیرند؛ اما در این نگاشته مشروع بودن یا مشروع نبودن خرید و فروش آنها در صورتهای مختلفِ نقد و نسیه و جاری بودن یا نبودن ربای معاملی در این خرید و فروش از منظر فریقین، به شیوه تطبیقی مورد بررسی قرار میگیرد. شبکه اجتهاد: ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻧﻈﺮ ﻣﺸﻬﻮر ﻓﻘﯿﻬﺎن ﮐﻪ رﺑﺎی ﻣﻌﺎﻣﻠﯽ …
Read More »«نظریه اعتبار قانونی»؛ خوانشی نو از دیدگاههای اصولی آیتالله سیستانی
این نظریه با تنقید پارادایم شخصیتگرایی در اصول فقه، از امکان جایگزینی پارادایم دیگری سخن میگوید که هم تمام ظرفیتهای اصول موجود را پوشش میدهد و هم میتواند افقهای جدیدی را فراروی اصول فقه بگشاید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «نظریه اعتبار قانونی در گذار از شخصیتگرایی» به قلم حجتالاسلام علی الهیخراسانی با نظارت علمی آیتالله شیخ مهدی مروارید (نماینده …
Read More »تبیین نظریه اندیشه حکومت دینی و پاسخ به چند شبهه
اگر یک عده بگویند احکام فردی را قبول داریم، اما احکام اجتماعی، سیاسی، قضایی و امثال اینها غیر قابل قبول است این میشود (نُؤمِنُ بِبَعضٍ وَنَکفُرُ بِبَعضٍ). لذا سکولاریسم به معنای جدایی ساحت سیاسی ـ اجتماعی از ساحت دینی، یک نوع کفر است. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین نشست علمی مرکز تحقیقات حکومت اسلامی دبیرخانه مجلس خبرگان با موضوع «حکومت …
Read More »بررسی اسانید روایات حیل ربا/ بخش دوم
هر چند به نظر میرسد اشکال وارد شده به روایات حیل ربا، قوی و غیر قابل اغماض است؛ اما بعید نیست که با توجه به اینکه این روایات اطلاق ندارند، با اخذ قدر متیقن آنها بتوان وجه جمعی میان این دسته از روایات و ادله ناهیه از ربا بیان نمود. شبکه اجتهاد: در نوشته پیشین بیان شد که عمده روایاتی …
Read More »تبدیل موضوعات احکام ثانویّه به اولیه، واجب است؟ / محمدحسین کمالی
شبکه اجتهاد: چندی پیش یادداشتی با عنوان احکام ثانویه؛ «تبدیل» یا «تبدّل» موضوعات احکام اولیه از اینجانب منتشر شد. آنچه در پی میآید، در ادامهی آن یادداشت و در بیان قاعدهی عکس آن است. در انتخابی واجب، بین افسد و فاسد ماندهایم؛ آیا واجب است برای انتخاب های واجب بعدی صالح تربیت کنیم؟ در منطقه ای فاقد آب و طعام پاک- …
Read More »آیا فقه حکومتی غیر از فقه تمدنی است؟
قائلان این سخن معتقدند فقه حکومتی برای اداره یک کشور لازم و ضروری است، اما برای ایجاد تمدن، ما نیازمند فقه تمدنی هستیم! بدیهی این تشتت در حوزه تعریف و تبیین فقه حکومتی و عدم ارائه تعریفی جامع و مانع از آن، و عدم پرداخت دقیق و علمی به آن از سوی نهادها و موسسات و اندیشمندان متولی این امر، …
Read More »تحول فقه را باید به علوم انسانی پیوند زد
قطعا نباید علوم انسانی از غرب وارد کشور شود و محصول آن باشد، بلکه تولید علوم انسانی وظیفهای است که از یک طلبه برمیآید، اگر انقلاب بخواهد تداوم پیدا کند باید فقه و اصول ما گسترده شود و تحول فقه را به علوم انسانی پیوند زنیم و در عین حال نباید فقه را جهتدار کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام …
Read More »بررسی حجیت اجماع مدرکی و محتمل المدرکی
اجماع مدرکی و محتمل المدرکی در مقابل اجماع تعبدی قرار دارد. ورای نگاه اجمالی به این نوع اجماع، حدود حجیت آن تا کجاست؟ و موافقین و مخالفین حجیت اجماع مدرکی، چه دلایلی را بر مدّعای خود مطرح نمودهاند؟ پاسخ به این سؤالات و بررسی موضوع را در ادامه بخوانید. شبکه اجتهاد: اجماع مدرکی و محتمل المدرکی در مقابل اجماع تعبدی …
Read More »بررسی زوائد اصول، از اوامر و عام و خاص تا دوران الأمر بین تخصیص و نسخ
مرحوم آیتالله بروجردی صریحاً میفرماید همه احکام ناسخ و منسوخ در عصر رسول اکرم(ص) به برکت احادیث ائمه (ع) برای ما روشن است و هیچ حکمی نیز پس از عصر رسول اکرم(ص) نسخ نخواهد شد. بنابر این ما به برکت بیانات کافی اهلبیت(ع) نسبت به احکام شرعی از این ناحیه راحت هستیم. از اینرو ایشان صریحاً بحث دوران بین تخصیص …
Read More »مراحل موضوعشناسی و فرآیند حکمشناسی در فقهالاجتماع
آیه شریفه «تعاونوا علی البر و التقوی» از دقیقترین و جامعترین آیاتی است که بدون تدقیق در آن، فقه الاجتماع و علم الاجتماع شناخته نمیشود، معالاسف به دلیل فقدان عنصر استنطاق النص در فهم این آیه شریفه در حد یک گزاره اخلاقی باقی مانده است؛ در حالی که با رعایت عنصر استنطاق النص و لحاظ کردن حیثیتهای سهگانه در موضوعشناسی …
Read More »محصول دانش فقهالاداره دچار دگردیسی نمیشود/ آیا فقه الاجتماع تأسیسی است؟
نکتهای که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که محصول دانش فقهالاداره دچار دگردیسی نمیشود؛ زیرا از منابعی استنباط میشود که خطا ندارند. این استنباط و استخراج از منابع معصوم، باید زیر نظر مجتهد صورت بگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین قوامی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم و امام جمعه پردیسان به موضوع فقهالاجتماع پرداخته و نظریه …
Read More »مبانی فقهی انقلاب اسلامی/ ملاحظات امام پیرامون امربهمعروف و نهی از منکر
سیدجواد ورعی ضمن تشریح مبانی فقهی انقلاب اسلامی از دیدگاه حضرت امام خمینی(ره) گفت: تفاوت احکام امر به معروف و نهی از منکر با مبارزه با بدعتها در این نکته است که، سکوت در برابر بدعتها به تدریج موجب اضمحلال دین و تغییر و تحول در معارف و احکام دین میگردد، ولی ترک امر به معروف و نهی از منکر …
Read More »در دروس خارج حوزه به بحث امربهمعروف توجه ویژهای شود
آیتالله رضازاده استاد مطرح دروس خارج حوزه علمیه مشهد پیشنهاد کرد: بخشی از بحثها در دروس خارج به تدریس امر به معروف و نهی از منکر، بهصورت ویژه اختصاص یابد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله رجبعلی رضازاده، عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان در دیدار با هیئت برگزار کننده همایش امربهمعروف و نهی از منکر، گفت: باید بخشی از بحثها …
Read More »دستگاه فقاهت؛ رفوگری یا نوسازی؟! / علی شفیعی
شبکه اجتهاد: تاریخ فقه از یکسو، و آثار و خروجی فقیهان از سوی دیگر با وضوح تمام نشان میدهد که فقه نیز بهمانند دانشهای دیگر نیازمند بازخوانی و هر از چندی پوستاندازی است. توسعه کمی و کیفی منابع استنباط در فقه، تنوع و تکثر یافتن ساختارهای فقه، و پردازش مسائل نوپیدا که آثار فقهی را حجیم ساخته، مؤیدات مهم دیگری …
Read More »فهرست جامع دروس خارج حوزههای علمیه سراسر کشور
فهرست جامع اطلاعات دروس خارج فقه و اصول حوزههای علمیه سراسر کشور در سال تحصیلی ۹۶-۹۵ با قابلیت جستجوی پیشرفته اطلاعات بر اساس نام استاد، مبحث درس، زمان و مکان جغرافیایی بر روی «شبکه اجتهاد» قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، این فهرست جامع با بیش از۷۰۰ دروس، به تفکیک دروس خارج فقه و اصول حوزههای علمیه سراسر کشور پرداخته …
Read More »دومین شماره دوفصلنامه «اندیشه تمدنی اسلام» منتشر شد
دومین شماره دوفصلنامه «اندیشه تمدنی اسلام» از سوی موسسه معارف و اندیشه تمدنی اسلام، با آثار و گفتاری از اساتید و پژوهشگران حوزه علمیه قم روانه بازار مطبوعات شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شماره دوم دوفصلنامه «اندیشه تمدنی اسلام» (بهار و تابستان ۱۳۹۵)، با آثار و اندیشههایی از: علامه جعفری، سیدعبدالاعلی سبزواری، سید محمدمهدی میرباقری، عبدالله نصری، ذبیحالله نعیمیان، محمد …
Read More »شبهه اهانت به مذهب به سبب قمهزنی
شهرت عظیمهای که در میان مراجع شیعه مبنی بر عدم جواز قمهزنی پیداشده است، خودش امری قابلبررسی است و برفرض اطلاقات و عمومات دلالتی داشت، این اعراض نشان میدهد که قمهزنی به شکل فعلی منصرف از قمهزنی جزئی و محدودی است که میرزای نائینی جایز میدانسته است. شبکه اجتهاد: در سایت دینآنلاین بحثی دیدم با عنوان «آیا عنوان وهن دین …
Read More »چند برداشت از «فقه اجتماعی»
در میان برداشتهای مختلف، برخی اساسیتر و بعضی آسانتر است؛ برداشت اساسی این است که نگاهمان را عوض کنیم و سیستم و آن منظومه را تولید کنیم؛ اما برداشت آسانتر این است که پای درس اساتید بخواهیم که نگاه اجتماعی به موضوع را تشریح کنند. شبکه اجتهاد: فقهالاجتماع را میتوان از چند زاویه مورد توجه قرار داد: برداشت اول از …
Read More »از حقوق حیوانات تا ذبح شرعی
کتاب «طب دامپزشکی و نقش آن در فقه اسلامی» توسط محققان موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی در شعبه شمالغرب تدوین و روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «طب دامپزشکی و نقش آن در فقه اسلامی» با همکاری دکتر عارف هوشیاری از محققان موسسه رازی شعبه شمالغرب و دکتر غلامرضا نجفی عضو هیئت علمی دانشکده دامپزشکی …
Read More »خرید وسایل غیر ضروری از مصادیق اسراف و شامل خمس است
کارشناس مسائل شرعی آستان مقدس حضرت معصومه(س) گفت: خرید وسایل غیر ضروری به این دلیل که مؤونه و هزینه زندگی نیست؛ بر اساس قواعد فقهی اگر چیزی در زندگی هزینه نشود اسراف و شامل خمس است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام محمود اکبری در آیین بیان احکام شرعی آستان مقدس حضرت معصومه(س) که در شبستان بزرگ امام خمینی(ره) برگزار شد …
Read More »توصیههای آیتالله فیاض درباره حجاب و اهتمام کارگزاران دولت نسبت به مردم
آیتالله فیاض برای بهبود وضعیت حجاب توجه به سه نکته، استفاده مناسب از ظرفیت رسانههای گروهی، پرهیز از بکارگیری زور و اجبار در امر ترویج حجاب و بازگشت علما و وعاظ به جایگاه تاثیرگزار سابق خود در تربیت دینی جامعه و پایان دادن به میدان داری دیگر اصناف به جای عالمان در مجالس و مجامع دینی را متذکر شدند. به …
Read More »شهرها از فقها خالی شده است/ اهتمام ویژه حوزه به عرصه تربیت فقیه
آیتالله نوری همدانی با تأکید بر ضرورت پرداختن به تربیت فقیه در حوزههای علمیه، افزود: با وجود این که فقاهت شرایط زیادی دارد اما آرزو دارم که در حوزههای علمیه فقهای بیشتری تربیت شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله حسین نوری همدانی در دیدار رئیس مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی اظهار داشت: عرصه فعالیت مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی وسیع …
Read More »ظرفیت شناسی اصول فقه موجود در «فقه اجتماعی»
استاد درس خارج حوزه علمیه با بیان اینکه در فقه اجتماعی اصول فقه موجود به تنهایی کارایی ندارد، گفت: در برخی مسائل اجتماعی اصول ما ناقص است که باید تکمیل شود و در برخی دیگر نیاز به ترمیم دارد و حتی در برخی موارد باید تغییراتی در اصول فقه صورت بپذیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجاه و پنجمین نشست علمی …
Read More »ممنوعیت ورود غیرمسلمان به مسجد؛ تبعیض نژادی یا حکم الهی؟ / علیرضا اباذری
شبکه اجتهاد: مسائل و امورات مبتلابهی در جوامع اسلامی وجود دارد که دغدغه علما و فقها بوده و در ادوار مختلف، سعی کردهاند بهگونهای با آنها مواجه شوند. در دنیای سنتی که ارتباطات کمتر بود، شاید برخی از این مسائل کمتر در مناطق مرکزی مسلماننشین مشهود بود، شهرهایی مانند بغداد، نیشابور، قم، کوفه، حلّه و … با مسئلهای که مطرح …
Read More »بررسی فقهی شبکههای بازاریابی
در فقه شیعه باید تمام درآمدها از راه حلال و شرعی صورت بپذیرد و لذا معاملهای که از راه نامشروع به دست آید اکلالباطل نامیده میشود و صحیح نیست؛ در اقتصاد اسلامی توزیع، تولید و خدمات مطرح است و در صورتی که فرد در هیچ یک از اینها فعال نباشد درآمد اکلالباطل است به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «بررسی …
Read More »گزارشی از دومین جلسه «بررسی زوائد علم اصول»
اکبرنژاد در این نشست به بررسی مسائل زائد در «مباحث الفاظ» اصول فقه پرداخت و مسائلی چون «وضع، حقیقت شرعیه، صحیح و اعم و مشتق» را بدون فایده و ثمرهی روشن فقهی دانست. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین جلسه از همایش «بررسی زوائد علم اصول» با ارائه حجتالاسلام والمسلمین تقی اکبرنژاد مدیر موسسه فقه و تمدنسازی در حسینیه شهدای قم …
Read More »تفاوت «منفعت» و «مصلحت» در فقه امامیه/ محمد واعظی
شبکه اجتهاد: آیا «منفعت» همان «مصلحت» است و در نتیجه فقط تقابل «مصلحت» با «مفسده» معنا دارد و دیگر تقابلها نیز به آن ملحق میشود؟ برای صحت یا سقم این مطلب باید مفردات مسئله مورد بررسی قرار گیرد. واژهی «منفعت» از نظر کاربرد با کلمات «مصلحت»، «صلاح» و «خیر» عجین شده و در لغت، خلاف مضرّت و به معنای «سود …
Read More »مقایسه مواضع امام خمینی و مراجع حوزه قم در قبال انقلاب اسلامی
به لحاظ حکم اولیه تفاوت جدی بین دیدگاه مراجع نسبت به انقلاب وجود ندارد و تفاوت موضعگیری آنها را باید به لحاظ احکام ثانویه و زمینههای پیدایش حکم ثانویه که به شناخت از شرایط سیاسی ـ اجتماعی و ظرفیتها و نیز برخی ویژگیهای شخصیتی برمیگردد، دنبال نمود. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «مقایسه مواضع امام خمینی و مراجع حوزه …
Read More »