شبکه اجتهاد: به مقتضاى اصل عدم نقل و استصحاب قهقرایى که اعتبار آن مورد تسالم است، روز نوروز اوّل فروردین ماه انتقال خورشید از برج حوت به برج حَمَل و نقطه اعتدال ربیعى است. با بررسى در متون دینى روشن میشود نوروز و آیینهاى ویژه آن مانند هدیههاى نوروزى و احکام شرعى آن مانند غسل، نماز و روزه مستحبى بدون هیچ گونه مخالفتى تلقى به قبول شده است. مقتضاى روایات، سیره معصومان(ع)، سیره مسلمین، آراى فقها و نیز مذاق اسلام در تعامل با دیگر فرهنگها و سنّتها آن است که برگزارى عید ملّى و بومى نوروز بدون انتساب به اسلام …
توضیحات بیشتر »از نیروز تا نوروز/ علی اشرف فتحی
شبکه اجتهاد: داستان نوروز در متون روایی و فقهی از مبنای یکسانی برخوردار نیست، هرچند به تدریج شاهد بودهایم که فقها به نظر یکسانی درباره آن دست یافتهاند. تقریبا میشود گفت که در تمامی این متون، از «نوروز» با عنوان معرّب «نیروز» یاد شده است. هرچند برخی نیز معتقدند که این دو واژه با یکدیگر متفاوتند. منشأ بسیاری از تردیدهای فقها درباره احکام شرعی مربوط به نوروز، اختلافی است که در ریشه عید نوروز و زمان دقیق آن وجود دارد. مشخص نیست که این عید از سوی چه کسانی و برای چه روزی یا روزهایی ابداع شده است، اما آنچه …
توضیحات بیشتر »آیا شارع نوروز را تأیید کرده است؟
شبکه اجتهاد: آیا عید نوروز را میتوان عیدی دینی تلقی نمود؟ آیا ماهیت این عید، مخالف با دین است؟ آیا میتوان گفت شارع مقدس در نفی یا اثبات این عید جهتگیری خاصی داشتهاند؟ استاد سید محمد جواد شبیری زنجانی در جلسه درس خود به بررسی این موضوع پرداخته است که در ادامه متن کامل تقدیم میشود: در مورد نوروز در کلمات فقها به تناسب اغسال مستحبی، صحبتی از غسل روز نوروز شده است. در کتاب جامع الشرایع صفحه ۳۳، تحریر الاحکام جلد ۱ صفحه ۸۸، قواعد الاحکام جلد ۱ صفحه ۱۷۸، منتهی المطلب جلد ۲ صفحه ۴۷۲، نهایه الاحکام جلد …
توضیحات بیشتر »شرح روایات درباره نوروز و دعای تحویل سال براساس بیانات رهبر انقلاب
شبکه اجتهاد: عید نوروز از اعیاد ملی است که در منابع اسلامی نیز روایاتی درباره آن آمده است. حضرت آیتالله خامنهای در تفسیر و شرح روایات درباره نوروز و دعای تحویل سال مطالبی بیان فرمودهاند که به مناسبت فرارسیدن عید نوروز بخش فقه و معارف پایگاه khamenei.ir گزیدهای از بیانات رهبر انقلاب درباره دیدگاه اسلامی نسبت به نوروز را منتشر کرده است. الف) نوروز در روایات *محتوای دینی در همه حوادث زندگی انسان از جمله در عید نوروز وجود دارد عید نوروز که یک عید علیالظاهر غیر دینی است، عید ملی است، جنبهی دینی و یادآوری دینی ندارد؛ اگرچه حالا …
توضیحات بیشتر »نوروز در روایات/ محمدجواد فاضل لنکرانی
شبکه اجتهاد: برداشت ما از روایات این است که هر روزی که یک حادثهی مهم از نظر احیای دین یا احیای انسانیت در آن ایجاد شود، یعنی جنبهی احیا و هدایت معنوی یا هدایت دنیوی در آن باشد، در روایات به نوروز تعبیر میکنند. در روایات ما در هفت مورد تعبیر به نوروز شده است: ۱- روزی که حضرت ابراهیم(ع) بتها را شکست، از آن روز تعبیر به نوروز شده، در روایات آمده «یوم النیروز هو الیوم الذی کسر فیه ابراهیم(ع) أصنام قومه» نوروز روزی است که حضرت ابراهیم بتهای قوم خودش را شکست. ۲- در روایتی معلی بن خنیس …
توضیحات بیشتر »نگاه اسلام به مناسبتهای ملی، همواره اصلاحگرایانه بوده است/ عدم ردع معصومین، مهمترین دلیل بر مشروعیت نوروز است/ شادی، حق «انسان» است و اختصاص به مؤمنین ندارد
ما دچار افراطوتفریط هستیم. گاهی با مشکلی مواجه میشویم. بهجای اینکه بر خودمان مسلط باشیم و تفکر کنیم و باعقل و تدبیر و با مشورت و همفکری، راه چاره برای حل این مشکل پیدا کنیم، با دستپاچگی میخواهیم با یک مسکن، مسئله را حل کنیم. این مسکن، بیماری یا مشکل را مخفی میکند. مشکل را باید علاج کرد. ما مقداری گرفتار سطحینگری و تلقیها غلط و خوفهای نا بهجا هستیم. اینقدر مشکلات زیاد است که انسان نمیداند کدام را بگوید. اختصاصی شبکه اجتهاد: شادی و نشاط، شهروند درجه دوم فقه است و کمتر بدان پرداخته میشود. فرارسیدن نوروز اما بهانه …
توضیحات بیشتر »تفسیر و شرح روایات درباره «نوروز»
شبکه اجتهاد: عید نوروز از اعیاد ملی است که در منابع اسلامی نیز روایاتی درباره آن آمده است. حضرت آیتالله خامنهای در تفسیر و شرح روایات درباره نوروز و دعای تحویل سال مطالبی بیان فرمودهاند که به مناسبت فرارسیدن عید نوروز پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب اسلامی گزیدهای از بیانات معظمله را نسبت به نوروز را منتشر کرده است. محتوای دینی در همه حوادث زندگی انسان از جمله در عید نوروز وجود دارد عید نوروز که یک عید علیالظاهر غیر دینی است، عید ملی است، جنبهی دینی و یادآوری دینی ندارد؛ اگرچه حالا در …
توضیحات بیشتر »عید نوروز به روایت آموزههای دینی
اسلام اصل عید نوروز را انکار و رد نکرده؛ لکن جهتدهی کرده؛ از این رو آنان که عید را با رفتارها و گفتارهای گناهآلود آغشته میکنند، عید ندارند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم یعقوبی، نماینده ولی فقیه در خراسان شمالی و امام جمعه بجنورد در یادداشتی به جایگاه عید نوروز در مبانی اسلامی پرداخت. «عید» در لغت از ریشه «عود» به معنای بازگشت است، ازاینرو روزهایی که دشواریها از پیش راه قوم و ملتی برداشته میشود و به پیروزی و آسانی و رفاه نخستین برمیگردند را «عید» مینامند. در فرهنگ دینی از آن جهت که در پرتو ماه …
توضیحات بیشتر »نهی از عمل اصحاب رس، به جهت جشن گرفتن نوروز نیست/ مبلغان دینی نباید فرصت نوروز را تبدیل به تهدید کنند/ نهی قرآن از خندیدن، به معنای مرجوحیت شادی نیست
نوروز آغاز فصل بهار و شکفتن گلها و طبیعت بهعنوان سنتی ملی با آموزههای دینی تلفیقشده است. ما آغاز سال نو را جشن میگیریم، زیرا در فرهنگ ملی ما دیدوبازدیدها و سفرهای تفریحی در این ایام به شکل گسترده انجام میگیرد و صلهرحم که از سنتهای حسنه قرآن و حدیث است و با آموزههای اخلاقی ما ارتباطی وثیق دارد و تأثیر فراوانی بر جامعه و خانواده و تربیت نسل جدید ما میگذارد، باید پاس داشته شود. به این جهت برای ترویج صلهرحم باید این ایام را عزیز داشت که در اخلاق و تعامل زندگی ما تأثیرگذار است، صلهرحم باعث کاهش …
توضیحات بیشتر »توصیههای نوروزی آیتالله مکارم به مردم و مسؤولان/ سال نو، برنامه نو میخواهد/ در مقابل فساد سکوت نکنیم
از جمله اموری که باید در سال جدید به آن بیشتر توجه داشته باشیم، اصل همدلی و وحدت، انصاف بیشتر کسبه و تجار در سال جدید و نظارت بیشتر دولت است. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیتالله ناصر مکارم شیرازی آخرین جلسه درس خارج فقه خود در سال ۹۷ که در مسجد اعظم قم برگزار شد، با تبریک اعیاد ماه رجب بویژه میلاد مسعود و با برکت مولی الموحدین حضرت علی(ع) تقارن سال جدید با این ایام فرخنده را به فال نیک گرفتند و ابراز امیدواری کرد که سال جدید سالی پر از خیر و برکت برای نظام اسلامی و …
توضیحات بیشتر »چهارشنبهسوری را قبول ندارم، اما نوروز و مهرگان و یلدا، ممنوع نیست/ شادی، حق انسان است و اختصاصی به مسلمانان ندارد/ آنقدر که به عزاداری پرداختیم، ایام سرور را جدی نگرفتیم
اگر منشأ عید باستانی یک امر نادرستی بوده است اما الآن و در شرایط کنونی، این عید در مصب صحیح خود قرارگرفته است. من چهارشنبهسوری را قبول ندارم و باطل است و هیچ داعی عقلایی بر این کار متصور نیست؛ اما مراسم عید نوروز هم دواعی عقلایی و هم دواعی شرعی دارد. این صلهرحم، هدیه دادن، دیدوبازدید یکدیگر رفتن، مورد تائید شارع است. ما کاری به گذشتگان نداریم. فعلاً ما هستیم در یک جامعه ایرانی زندگی میکنیم که این جامعه ایرانی از قرنهای گذشته، این عید را پاس میداشته است و در آن کار خلاف شرعی هم انجام نمیداده است؛ …
توضیحات بیشتر »بسیاری از روایات مخالف با نوروز، به دلیل دعوای عرب و عجم جعل شدهاند/ شرایط سیاسی موجب شده مجلسی، روایت معلّی بن خنیس را معتبر بداند/ روایت مخالفت پیامبر با نوروز و مهرگان، جعلی است
حدود ۱۵ روایت در مورد نوروز واردشده است. در بحث کلامی دو سؤال مطرح ست: اصلاً جزء رسالت دین هست که وارد این مقوله بشود؟ قلمرو دین تا کجاست؟ پرداختن به سعد و نحس بودن روزها، بر عهده دین است؟ مرحوم مجلسی در بحار یک جلد را به مسائل اینچنینی اختصاص داده است. آیا این مقولات در حوزه دینداری است؟ سؤال دوم این است که دینی که ادعای جهانی بودن دارد، میتواند همه این فرهنگها را نفی کند یا نمیتواند؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، سیصد و یکمین نشست از سلسله جلسات علمی موسسه فهیم، با موضوع «جایگاه سنتهای ملی از …
توضیحات بیشتر »بررسی احادیث شیعی درباره عید نوروز/ سید محمدجواد شبیری
شبکه اجتهاد: آیا عید نوروز را میتوان عیدی دینی تلقی نمود؟ آیا ماهیت این عید، مخالف با دین است؟ آیا میتوان گفت شارع مقدس در نفی یا اثبات این عید جهتگیری خاصی داشتهاند؟ استاد سید محمد واد شبیری زنجانی جلسه درس خود به تاریخ ۱۵ فروردین ۱۳۹۶ به بررسی این موضوع پرداخته است. در ادامه متن کامل این سخنان تقدیم میشود: اشاره: در مورد نوروز در کلمات فقها به تناسب اغسال مستحبی، صحبتی از غسل روز نوروز شده است. در کتاب جامع الشرایع صفحه ۳۳، تحریر الاحکام جلد ۱ صفحه ۸۸، قواعد الاحکام جلد ۱ صفحه ۱۷۸، منتهی المطلب جلد …
توضیحات بیشتر »چرا جشن نوروز در دوره صفویه مهم شد؟/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: علامه مجلسی که نقش مهمی در تبین و باز تعریف مبانی شیعه در جامعه صفوی دارد، در رساله «اختیارات» شرح مختصری در باره منشأ تقویم هجری دارد، تقویمی که علی القاعده با ماه محرم آغاز میشود. همان جا میگوید، اگرچه «محرم» برای عامه، یعنی اهل سنت، آغاز سال است، اما شیعیان در این باره اعتنایی ندارند، زیرا ماه محرم، برای آنها، ماه عزاست. پس شیعیان چه باید بکنند و کدام وقت را آغاز سال بدانند؟ اینجاست که «نوروز» اهمیت ویژهای یافت و در تمام دوره صفوی، به عنوان مبدأ سال جدی گرفته شد. طبیعی است که این به …
توضیحات بیشتر »نوروز در فرهنگ شیعه/ رسول جعفریان
بحث از نوروز در فرهنگ شیعه، از قرن پنجم به بعد مطرح شد و تا آنجا که به منابع برجاى مانده مربوط میشود، نخستین بار در مختصر مصباح شیخ طوسى از آن یاد شد. پس از آن در منابع دیگر هم وارد گردید. در این مقاله سیر ورود آن در منابع شیعه و موضعگیرى فقهاى شیعه در باره آن را توضیح خواهیم داد.
توضیحات بیشتر »اسلام نمیتواند نگاه حذفی حداکثری به آیینها داشته باشد/ وجود سیره و روایات مشروعیتساز فرهنگها نیست
شبکه اجتهاد: اسلام دینی است که تاریخ تولد دارد و تاریخ تحول و تکامل دارد و تاریخی پرفرازونشیب دارد و... اما آیا اسلام آمده است تا هویت ملی و عرفها و آیینهای مخاطبانش را بهکلی پاک کند و تلاش کند همه را از صفر سامان دهد؟ بهعبارتدیگر آیا اسلام برای ورودش در فرهنگها و اقوام و نژادها ابتدا دست به تخریب میزند و پسازآن بر خرابهها بنیانی آسمانی بنا میکند یا خیر؟
توضیحات بیشتر »شریعت با ظلم، مردم آزاری، اسراف مخالف است، نه با شادی حلال
اگر کسی گفته شریعت با شادی مخالفت است، اشتباه کرده است. شریعت با شاد بودن به شکل حلالش مشکلی ندارد و بلکه با دورِ هم بودن، میهمانی رفتن و هدیه به یکدیگر دادن و سفر کردن تشویق هم میکند. شریعت با ظلم، مردم آزاری، اسراف و این شکل مسائل مخالف است.
توضیحات بیشتر »اصل عید نوروز نزد شارع مقدس امضاء شده است
آیتالله مظاهری در سخنرانی آخرین جلسه درس خود در سال ۹۵ اظهار داشت: عید نوروز یک عید ملّی است و همین مقدار که نهی از آن نشده، امضاست و ما میتوانیم عید بگیریم به نام عید ملی و اشکالی هم ندارد.
توضیحات بیشتر »بیسلیقگی است که بعضیها در مقابل آداب و رسوم ایستادگی میکنند
آیتالله علوی بروجردی بر همراهی با مردم در عید نوروز به عنوان عید ملی تاکید کرد و گفت: با سنتهای مردم درگیر نشویم این بی سلیقگی است که بعضیها در مقابل آداب و رسوم ایستادگی میکنند، که اصلا نوروز از نظر اسلام و ما رسمیت ندارد.
توضیحات بیشتر »دروس حوزه در سال ۹۵ با پیشگامی مراجع آغاز شد
دروس تحصیلی حوزه علمیه قم در سال جدید با پیشگامی آیتالله مکارم شیرازی از مراجع معظم تقلید و مفسر قرآن کریم آغاز شد. به گزارش شبکه اجتهاد، دروس حوزه علمیه البته در سطح عالی آن امروز هفتم فروردین ماه در حالی با پیشگامی آیتالله مکارم شیرازی آغاز شد که تقریبا تمامی محیطهای آموزشی کشور اعم از دانشگاهها، مدارس و … تا روزهای میانی فروردین ماه روی خوش به علم و آموزش نشان نخواهند داد. حوزههای علمیه نیز در تمامی این سالها در ایام نوروز در تعطیلی به سر میبرده و میبرد؛ در سالهای اخیر برخی از بزرگان و مراجع بارها …
توضیحات بیشتر »