بایگانی برچسب: فقه شهرسازی

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم معتقد است ما فقه معماری و فقه شهرسازی داریم همانطور که فقه پزشکی و فقه اقتصاد داریم، اما معماری اسلامی و شهر اسلامی همانند طب اسلامی و اقتصاد اسلامی حرف غلطی است! وی تصریح دارد که فقیه‌ نمی‌تواند ملتزم به این معنا شود شهر اسلامی به این معناست که اسلام بگوید خیابان کجا باشد، خانه کجا باشد، بیمارستان کجا باشد، پُل زده بشود یا نه؟ این امری است که انسان با نگاه عقلایی به آن می‌رسد و باید اهل فن بگویند. اسلام متصدی این جزئیات نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمد جواد فاضل …

این پژوهش قصد دارد قواعد فقهی‌ای که از مؤلفه‌های بسیار مهم جهت تدوین قوانین و مقررات در جامعه اسلامی در عرصه‌های مختلف ازجمله سیاست‌های راهبردی مدیریت شهری و طراحی شهری آن است، تدوین نماید؛ چرا‌که فاصله گرفتن طراحان شهری در عصر حاضر از مبانی دانش تفقه و قواعد فقهی آن، سبب آشفتگی و عدم تعادل و ناپایداری طراحی شهری شده است. نتایج حاصل از پژوهش، نشان می‌دهد قواعد عمومی فقه همچون قاعده لاضرر، اتلاف، تسبیب، تسلیط، نفی سبیل، احترام، ولایت حاکم، تزاحم حقوق، اقدام، تعظیم شعائر، حرمت اعانه بر اثم، می‌توانند در حفظ حقوق خصوصی و عمومی شهروندان در فرایند …

کتاب «مقررات شرعی ساختمان و مهندسان؛ مبحث فقه و معماری» به قلم حجت‌الاسلام دکتر محمد معرفت، استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «مقررات شرعی ساختمان و مهندسان» به قلم حجت‌الاسلام دکتر محمد معرفت، استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال توسط انتشارات خادم الرضا (علیه السلام) منتشر شد. در پشت جلد اثر آمده است: از دیدگاه اسلام، انسان‌ها در مرتبه رفتار و عمل نیز باید راه درست را از نادرست بشناسند، و ارزش‌ها و معیارهای والا را عمل …

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: شهر باید انسان را به یاد خدا بیندازد و با این نگاه بلندمرتبه‌سازی با مولفه‌های شهر اسلامی سازگار نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محسن اراکی، در همایش نگاهی نو به چالش‌ها و راهبردهای فقهی-حقوقی معماری و شهرسازی اسلامی که در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، اظهار داشت: بحث «شهر اسلامی» بحث دامنه‌دار و گسترده‌ای است که نیازمند یک تخصص فقهی گسترده است. عضو مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: تمام مسائل فقهی ما ریشه در فلسفه اسلامی دارد اما بحث شهر تماما یک بحث فقهی است و به دنبال این …

این پژوهش گرانسنگ نخستین اثر تحقیقیِ جامعِ بین نگاه فنی به اصول شهرسازی از یک سو و معیارهای عمران شهری اسلامی از سوی دیگر است. در نتیجه‌ی این دو ویژگی ارزشمند و استثنائی، این اثر علمی گامی بلند و راهگشا در جهت بنیان‌گذاری شهر سالم اسلامی است که می‌تواند منشأ تحوّلی بزرگ در عرصه معماری شهری باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «معماری و شهرسازی مطابق با سبک زندگی اسلامی» به قلم دکتر محمدمنان رئیسی عضو هیأت علمی دانشگاه قم، با مقدمه آیت‌الله شیخ محسن اراکی استاد خارج فقه نظام شهرسازی، در ۴ بخش، دوازده فصل و در ۵۱۲ صفحه …

حضرت آیت‌الله علوی گرگانی از نحوه طراحی و ساخت ساختمان‌‌‌ها در کشور انتقاد کرد و گفت: این نوع طراحی با عدالت اجتهادی سنخیت ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید محمدعلی علوی گرگانی در دیدار رئیس سازمان نقشه برداری کشور، از نحوه ساخت و ساز در شهرهای مذهبی و پرجمعیت انتقاد کرد و گفت: به نظر‌‌‌ می‌رسد در نقشه برداری و برنامه ریزی‌‌‌ها در مناطق پرجمعیت و مذهبی کشور کوتاهی شده است. او ادامه داد: در گذشته، گنبد و گلدسته‌ی حرم امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) در شهرهای مشهد و قم، اولین چشم اندازی بود که هر مسافری آن را …

جلد اول کتاب «فقه عمران شهری» در ۲۰ بخش، به قلم آیت‌الله اراکی شیخ محسن اراکی استاد خارج فقه حوزه علمیه قم توسط انتشارات مجمع الفکر الاسلامی به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین جلد کتاب «فقه عمران شهری» به قلم آیت‌الله اراکی شیخ محسن اراکی استاد خارج فقه «نظام عمران و شهرسازی اسلامی» حوزه علمیه قم و دبیرکل مجمع تقریب مذاهب اسلامی از چاپ خارج و روانه بازار نشر شد. آیت‌الله اراکی در این کتاب پس از تعریف شهر و بیان تاریخچۀ پیدایش شهر در منابع اسلامی و تبیین هویت شهر اسلامی به بیان کلیات نظام …

برج‌های سربه‌فلک‌کشیده در شهر‌های مختلف جهان معاصر بخشی از نمایش صنعت و فناوری‌های پیشرفته امروزی در ساخت‌وساز است. اینکه مالکیت فضای بالای هر زمینی به ‌صورت نامحدود و تا هر کجا صنعت ساخت‌وساز، برای بهره‌برداری امکان‌پذیر سازد، تابع مالکیت اصل زمین است یا نه، دغدغه و چالشی پیش ‌روی فقها و حقوقدانان است. این تحقیق برآن است تا فضای محاذی زمین را با توجه به جایگاه موجود آن، مورد پژوهش قرار دهد و موضوعاتی همچون، مالکیت فضا، حدود مالکیت و احکام بهره وری از آن را بررسی نماید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «مالکیت فضای محاذی زمین و احکام بهره …

مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم با تأکید بر اینکه غالب فقهای در مسائل فقه شهر اظهارنظری نداشتند، گفت: یکی از راه‌های مهم فرهنگی برای ترویج موضوعات دینی و مذهبی، استفاده از نقاشی و مجسمه است؛ درحالی‌که بسیاری از فقها، نقاشی و ساخت جاندار را حرام می‌دانند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هشتمین نشست تخصصی فقه شهر  و شهرنشینی با عنوان چالش‌های رویکرد سنتی به فقه در حل مسائل اختصاصی فقه شهر به همت پژوهشکده ثامن مشهد برگزار شد. در این نشست حجت‌الاسلام مصطفی دُرّی، مدرس سطح عالی حوزه علمیه قم به‌عنوان ارائه‌دهنده، حجت‌الاسلام سید حمید علوی‌آزیز، مدیر آموزش مدرسه آیت‌الله …

منشأ جعل حریم از مباحث مهمی است که به آن پرداخته ‌شده است. آیا حریم به میزانی است که مالک، انتفاع کامل از ملک داشته باشد؟ یا اینکه ملاک عرف است. با بررسی روایات، معلوم می‌شود که شارع در تعیین محدوده‌ حریم دخالت نکرده است و بعضی از روایات هم که در مورد تعیین محدوده‌ حریم وارد شده ضعیف و غیر معتبر هستند پس جعل حریم بر عهده‌ عقلاست؛ و حریم هر ملکی به میزانی است که وارد حریم ملک دیگری نشده باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی موضوع شناسی با موضوع «حدود و حریم املاک» در موسسه موضوع …

یکی از مدیران شهرداری‌های مناطق ۲۲ گانه تهران می‌گفت عید امسال (سال ۹۵) ۱۲۰ سکه گرفتم. وقتی یکی از مدیران رده پایین شهرداری، چنین هدیه‌ای دریافت می‌کند، مقامات بالاتر در معرض چه تخلفاتی خواهند بود؟ وقتی رشوه را در غیر امر قضاوت حرام نمی‌دانیم، در نگاه فقه سنتی، هدیه به ‌طریق ‌اولی حرام نخواهد بود. درحالی‌که هدیه دهنده، از اهدای این هدیه‌ها غرض‌هایی دارد و به دنبال تأمین منافع خود است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی با موضوع «مبانی نظری استنباط احکام معماری و شهرسازی» به همت مرکز مطالعات راهبردی فقه حکومتی، روز چهارشنبه، ۱۶ اسفندماه در شهر قم …

در اصول فقه، قواعدی داریم که به دویست اصل و قاعده می‌رسد. اگر بنا بود اصول فقه موجود، ما را به فقه تمدنی برساند تا حال باید می‌رساند. مستحبات در تشخیص موضوعات یک امر فردی است. لذا متدینین در مساجد به ائمه‌ی جماعات می‌گویند: دلم نمی‌خواهد این مستحب را انجام دهم. لذا اصول فقه موجود، فقه تمدنی را تأمین نکرده است. حتی فقه حکومتی ما هم بااین‌همه ضوابط حکومتی، نتوانسته ساختار تمدنی را سروسامان دهد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی با موضوع «مبانی نظری استنباط احکام معماری و شهرسازی» مرکز مطالعات راهبردی فقه حکومتی، واقع در شهر مقدس قم، …

به رسمیت نشناختن شخصیت حقوقی توسط بسیاری از فقها، موجب تبدیل اموال دولتی و عمومی به «مجهول‌المالک» می‌گردد. مجهول‌المالک شدن این اموال اما چالش‌های فراوانی را به دنبال دارد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از: مشروعیت دستبرد به اموال دولتی تحت عنوان «لقطه»، عدم لزوم تبعیت از قانون در رابطه با اموال دولتی و ...

رکن اساسی هر تمدنی، «شهر» است و در چشم‌انداز رسیدن به تمدن نوین اسلامی، داشتن «فقه شهر» و پرداختن بدان با رویکرد فقه اجتماعی ضروری است. از این رو پژوهشگر حوزه علمیه مشهد در نشستی به تبیین چیستی، ابعاد، ساختار «فقه شهر» و قواعد حاکم در این عرصه پرداخته است.

آیت‌الله نوری همدانی گفت: ربا به هر شکلی که باشد در اسلام حرام است؛ همه باید سعی کنند نه تنها خودشان دیرکرد ندهند بلکه نگذارند که دیگران نیز دیرکرد دهند که این مصداقی از نهی از منکر است.

آیا می‌توان بنایی ساخت که بر اماکن عالیه اسلامی چون مکه مکرمه و یا حرم ائمه اطهار (ع) اشرافیت دارد و عظمت معماری ایشان را خدشه دار می‌کند؟

صرامی به فرآیند تحقق فقه نظام عمران شهری اشاره کرد و گفت: مرحله نخست موضوع شناسی است و مرحله بعد اشتراکی متخصصین فقه، حوزوی و دانشگاهی است که استنباط احکام اولیه کار حوزه‌ها است و استباط احکام ثانویه، حوزه مشترک دانشگاه و حوزه است و مرحله آخر مدل سازی است که حوزه تخصصی دانشگاه است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی صرامی، مسئول مرکز مطالعات راهبردی فقه حکومتی در نشست دو روزه «فقه و شهرسازی اسلامی» که چندی پیش در دانشگاه بین المللی امام رضا(ع) برگزار شد، گفت: بخش بسیاری از افرادی که در حوزه شهرسازی اسلامی کار می‌کنند …

چرا در حوزه علمیه مشهد، هیچ درس استدلالی و نظری حول مباحث فقه و شهر نداریم؟ این در واقع ضرورت بسیار دو چندان و مضاعفی است که فقه پژوهان، فقیهان و مدرسین خارج به این چالشی که الان شهر مشهد و هویت حرم مطهر رضوی دچار آن است، بپردازند. به گزارش شبکه اجتهاد، بحث فقه شهر و شهر نشینی رویکرد جدیدی در فقه است که نیازمند تحلیل و پژوهش است؛ بلند مرتبه سازی پیرامون حرم مطهر رضوی و تخریب بافت فرهنگی، امروز دغدغه علما و صاحبنظران و مردم مشهد شده است. اینکه ضرورت بلند مرتبه سازی با چه ضابطه‌ای انجام …

قالیباف از دیدن هفت جلد کتاب فقهی در عرصه‌ای نوپا از فقه‌های مضاف، به وجد آمده بود. چمران، درِگوشی، از نگرانی‌اش از بازخورد کتاب در محافل سنّتی حوزوی سخن می‌گفت و اسماعیلی به دنبال نسخه چاپ شده کتاب می‌گشت. شبکه اجتهاد: از ابتدای ورودی برج میلاد، بنرهای همایش دو روزه «نهمین جشنواره بین‌المللی برترین‌های پژوهش ونوآوری» شهرداری تهران و «سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت شهری (جایزه جهانی تهران)» به چشم می‌خورد. جشنواره‌ای که تعداد مقالاتش، طی ‌این سال‌ها به ۸۶۰۰ مقاله رسیده بود و کشورهای شرکت کننده‌اش نیز به ۳۷ کشور. روز اختتامیّه امّا به زنان نیز اختصاص داشت. مرکز زنان …

با حضور علما، اساتید و مسئولان شهری از مجموعه کتاب ۷ جلدی «فقه مدیریت شهری» در نهمین جشنواره بین‌المللی برترین‌های پژوهش و نوآوری و سومین کنفرانس علمی مدیریت شهری (جایزه جهانی تهران) رونمایی می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در مراسم اختتامیه نهمین جشنواره بین‌المللی برترین‌های پژوهش و نوآوری و سومین کنفرانس علمی مدیریت شهری، اثر ارزشمند مجموعه ۷ جلدی «فقه مدیریت شهری» که حاصل تلاش و همکاری مشترک بنیاد پژوهش‌های قرآنی حوزه و دانشگاه و مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران است رونمایی خواهد شد. بنابراین گزارش، این مجموعه شامل مباحث مقدماتی، فرهنگی – اجتماعی، خدمات شهری، حمل و نقل …

استاد حوزه علمیه قم با تعریفی از شهر اسلامی گفت: نخستین شرطی که باید در شهر اسلامی رعایت شود این است که هویت آن باید توحیدی و براساس فرامین خدا و ارزش‌های الهی باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محسن اراکی صبح امروز در نشست تخصصی معاونین شهرسازی و معماری شهرداری کلان‌شهرهای کشور در سالن همایش‌های شهرداری قم اظهار داشت: مناسب است کمیته‌ای متشکل از افراد آشنا به مباحث اسلامی، معماران و متخصصان ایجاد شود و چنین شهری به صورت پایلوت در قم محقق گردد. او با تاکید بر اینکه ماکتی از شهر اسلامی در شهر قم ارائه شود، افزود: …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) از این‌که مسؤولان کشور برنامه جامع، مدون و منسجم در شهرسازی ندارند، ابراز تأسف کرد و خواستار توجه به معماری اسلامی و ایرانی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی در دیدار با اعضای کنگره معماری و شهرسازی، با اشاره به این‌که مسأله شهرسازی و معماری اسلامی فعالیت مهمی است که در ضرورت آن تردیدی وجود ندارد، ابراز داشت: ما نخست باید به این باور برسیم که اسلام و دین برای معماری، خانه‌سازی و شهرسازی برنامه و حرف دارد؛ شاید گمان کنیم این مسأله به دین ربطی ندارد و دین فقط واجبات و …

در راستای ترویج مبانی معماری و شهرسازی اصیل اسلامی، سازمان نظام‌مهندسی ساختمان استان قم اقدام به انتشار کتابی تخصصی در زمینه معماری اسلامی با عنوان «از معنا تا معناپردازی در معماری اسلامی» کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «از معنا تا معناپردازی در معماری اسلامی» در سه فصل به موضوعاتی از جمله «تحلیلی بر نظریات معناشناسی در معماری»، «نظریه معناشناسی در آثار معماری از منظر اسلامی» و «رویکردهای معناپردازی در معماری از منظر اسلامی» پرداخته شده و اغلب بخش‌های این کتاب مبتنی بر آموزه‌های عقلی و نَقلیِ مکتب اسلام است. در بخشی از مقدمه این کتاب که توسط دکتر …

احمد مبلغی با بیان اینکه در فقه عمران باید به‌دنبال شناخت و ایجاد قواعد جدید باشیم، افزود: برخی از قواعد نگاه را به محیط‌زیست و وضعیت‌های نسلی و فرانسلی تغییر خواهد داد و باب گفت‌وگو و معاصراندیشی را بر روی ما باز می‌کند. او تأکید می‌کند قواعد فقهی قابلیت‌های عظیمی دارد برای اینکه فقه را در گستره زمان در موضوعات مستحدثه و جدید، جاری کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهارمین نشست از سلسله نشست‌های «فقه شهر و شهرنشینی» در قالب کرسی نقد با عنوان «قواعد فقهی شهرسازی اسلامی»، به همت گروه پژوهشی فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدّنی، با ارائه حجت‌الاسلام …

به همت گروه پژوهشی فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدّنی، چهارمین نشست از سلسله نشست‌های «فقه شهر و شهرنشینی» در قالب کرسی نقد با عنوان «قواعد فقهی شهرسازی اسلامی»، با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و نقد حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی اسکندری استاد خارج اصول حوزه علمیه مشهد و معاون آموزشی مرکز فقهی ائمه اطهار(علیهم‌السلام) واحد مشهد، در جمع اساتید، فضلا و فقه‌پژوهان، بعدازظهر امروز در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار گردید. عکس: محمد آریا  

این کتاب به بیان احکام تکلیفی مرتبط با معماری و بنا و ساخت‌وساز می‌پردازد و مشخصاً به این موضوعات می‌پردازد که چه چیزهایی واجب است که در معماری مورد نظر قرار گیرند و یا مکروهات و مستحبات ساخت‌وساز چه چیزهایی است؟ به گزارش شبکه اجتهاد، در طی سالیان گذشته هرگاه که صحبت از معماری اسلامی و بنای اسلامی می‌شده است همیشه نگاه‌ها و توجه‌ها به سوی هشتی‌ها و طاق‌ها و مقرنس‌هایی بوده است که عمدتاً بیانگر زیبایی‌های معماری بوده است. تاکنون کسی به صورت احکام تکلیفی به ساخت‌وساز و معماری بناها به صورت مستقل نپرداخته بود. همین موضوع باعث شد …

چهارمین نشست از سلسله نشست‌های «فقه شهر و شهرنشینی» در قالب کرسی نقد با عنوان «قواعد فقهی شهرسازی اسلامی» با ارائه حجت‌الاسلام احمد مبلغی در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از راه‌ها‌ی تبیین ماهیت، قلمرو و سرفصل‌های موضوعات و دغدغه‌ها‌ی نوپیدا، بهره‌گیری از آراء و نظریه‌ها‌ی متخصصان است. برگزاری نشست‌های علمی می‌تواند مسیر سریع و آسانی جهت دستیابی به این نظریه‌ها‌ باشد. فقه شهر و شهرنشینی ماهیتی گسترده دارد و از فقه شهر که شامل معماری اسلامی، بهداشت محیط و … می‌شود تا فقه شهرنشینی که شامل حقوق شهروندی و تعارض آن با …

رئیس پژوهشگاه فقه نظام به تشریح فعالیت‌های این موسسه در زمینه تولید علم و گفتمان سازی در عرصه‌های مختلف فقه اجتماعی پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حاج ابوالقاسم در تشریح فعالیت‌های پژوهشگاه فقه نظام گفت: یکی از رسالت‌های حوزه‌های علمیه پاسخگویی به نیارها و سؤالات مردم در ابعاد مختلف است؛ پس از پیروزی انقلاب اسلامی عرصه‌های جدیدی فراروی علما و اندیشمندان گشوده شده است که در گذشته از این عرصه‌ها مورد سؤال قرار نمی‌گرفتند. وی افزود: عرصه‌هایی که علاوه بر اهمیت بالا، پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و حوزه‌های علمیه در سال‌های پیش از انقلاب شکوهمند اسلامی …

استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه هیچ‌کدام شهرهای ما از لحاظ فقه عمران شهری اسلامی نیستند، گفت: هرچند آثار و نمادهایی از معماری اسلامی در آن‌ها وجود دارد ولی این شهرها در این زمینه الگو نیستند و برای الگو باید یک شهر اسلامی یا شهر پایلوت ایجاد شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ محسن اراکی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در دیدار با اعضای هیئت مجمع جهانی شهر اسلامی در محل پژوهشگاه تقریب در قم، به گفت‌وگو پرداختند. آیت‌الله اراکی با بیان اینکه فقه عمران شهری بسیار مهم و گسترده است، اظهار داشت: فقه عمران …

آنچه پیش رو می‌آید بخشی از دلایل آیت‌الله محسن اراکی بر حرمت بلندمرتبه‌سازی است. این دلایل با فرض پذیرش رویکرد ایشان مورد نقد قرار گرفته است. شبکه اجتهاد: توسعه عمودی در شهر از جمله مباحث «فقه زندگی شهری» است که در بخش «چشم‌انداز و فضاهای شهری» مطرح می‌شود. اینکه فقه زندگی شهری به چه معناست و دارای چه رویکرد متفاوتی با فقه عبادات است پژوهش مستقلی را می‌طلبد اما مهم آن است که پردازش ابعاد زندگی شهری وابسته به شناخت شهر است. نکته مهم در شناخت شهر آن است که شهر، یک کل یکپارچه و منسجم و شبکه‌وار است و …