شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
استاد شیخ علی کورانی عاملی، از نویسندگان و محققان مطرح، مدیر مرکز «تحقیقات المعجم الفقهی» بیروت و از شاگردان آیات خویی، صدر، هاشمی گلپایگانی و سید محمدسعید حکیم که پس از انقلاب با هجرت به ایران، به تأسیس مراکز و تألیف کتب تاریخی و اعتقادی پرداخت؛ پس از عمری مجاهدت علمی در سی‌ام اردیبهشت ۱۴۰۳ بر اثر عارضه قلبی در ۸۰ سالگی دارفانی را وداع گفت.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد شیخ علی کورانی علی الکورانی العاملی در سال ۱۹۴۴ میلادی در روستای یاطَر در نبطیه در جنوب لبنان به دنیا آمد و به تشویق سید عبدالحسین شرف الدین به مدرسهٔ دینی رفت و در چهارده سالگی به شهر نجف و در درس خارج سیدمحسن حکیم ،سید ابوالقاسم خویی و سید محمد باقر صدر شرکت کرد.
این عالم فقید که از شاگردان و یاران شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر و از اعضای فعال حزب الدعوه بود و به همین واسطه برخی از بزرگان و فرماندهان حزب‌الله را ایشان به این حزب آورد و یکی از افراد تاثیر گذار در تاسیس حزب الله لبنان بود.
آن عالم دینی قربانی ترور حزب بعث هم بود که از فاصله نزدیک به سر ایشان شلیک کرده بودند اما به لطف خدا گلوله در جمجمه گیر کرد و ایشان زنده ماند و گلوله به عنوان سندی از جنایات بعثی‌ها در بدن ایشان ماند.
آیت‌الله حکیم ایشان را به عنوان نماینده خود به کویت فرستاد و پس از رحلتشان، آیت‌الله خویی هم ایشان را نماینده خود انتخاب کرد. وی در زمینه‌های سیاسی و اجتماعی فعال زیادی داشت و از موسسان مسجد و بیمارستان رسول اکرم (ص) بیروت بود.
علامه کورانی با تأسیس مرکز معجم فقهی، اولین برنامه رایانه‌ای جامع جهان اسلام را تولید کرد که ۳۰۰۰ جلد کتاب را دربرداشت و به ۴۷۰۰ جلد رسید.
این عالم مجاهد، که کتاب‌هایش در حوزه مهدویت مشهور است، یکی از محققان بزرگ تاریخ ائمه به شمار می‌رفت که «عصر الظهور»، «طریقه حزب‌الله»، «الممهدون للمهدی»، «مصر و اهل البیت (علیهم السلام)»، «المعجم الموضوعی لأحادیث الإمام المهدی علیه السلام»، «جواهر التاریخ (۵ جلد)» (زندگی سیاسی امامان شیعه از امام علی تا امام صادق علیهم الاسلام)، «دجال البصره (درباره احمد الحسن مدعی مهدویت در عراق)» و «فرهنگ موضوعی احادیث امام مهدی(عج)» ازجمله آثار اوست.
نگاهی به حیات علمی و اجتماعی استاد شیخ علی کورانی
علی الکورانی العاملی در سال ۱۹۴۴ میلادی در روستای یاطَر در نبطیه در جنوب لبنان در خانواده‌ای کشاورز به دنیا آمد. او به تشویق سید عبدالحسین شرف الدین به مدرسهٔ دینی رفت و زیر نظر شیخ ابراهیم سلیمان درس‌های مقدماتی را گذراند. در سال ۱۹۵۸ میلادی در چهارده سالگی به شهر نجف رفت و دروس مقدمات و سطح را در نزد محمد تقی فقیه، سید علاء بحرالعلوم، شیخ باقر ایروانی و سید محمدباقر حکیم خواند و در درس خارج سیدمحسن حکیم ،سید ابوالقاسم خویی و سید محمد باقر صدر شرکت کرد.
از اواسط دههٔ ۶۰ میلادی به عنوان نمایندهٔ چند مرجع شیعه از جمله سید ابوالقاسم خویی، در کشورهای عراق و کویت فعالیت داشت. عمدهٔ فعالیت‌های او علیه حزب بعث عراق و اندیشه‌های کمونیسم بود. او در سال ۱۹۷۴ میلادی به لبنان بازگشت.
کورانی پس از انقلاب اسلامی در ایران به ایران آمد و به پژوهش در زمینه‌های احادیث اسلامی دربارهٔ مهدی، تاریخ تدوین قرآن، معنی واژه‌های قرآن (نقد کتاب مفردات راغب)، سیره نبوی، تاریخ امامان شیعه و نقد اندیشه‌های وهابیت پرداخت.
کورانی در این باره می‌گویند: «بعد از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، حال بنده تغییر پیدا کرد. چرا که اهل سنت و شیعه متفق‌القول هستند که اولین زمینه‌سازان ظهور امام زمان اهل سرزمین مشرق و قوم سلمان، اهل قم، اهل خراسان و اهل طالقان (نه به معنای شهر طالقان بلکه اهل جبال البرز) هستند. حدود ۹ عنوان حدیث اهلبیت(ع) وجود دارد که مردم ایران را توصیف کرده است. شیعه و سنی متفق‌القول هستند که شروع زمینه‌سازان ظهور از خراسان و ایران هستند وقتی من شنیدم که انقلاب ایران واقع شد به یاد چنین روایاتی افتادم و همان زمان تصمیم گرفتم که به ایران بیایم. البته مؤیدات مختلفی هم وجود دارد مانند روایت رجل من قم و برای این رهبر ایران، اصحاب قلوب کزبر الحدید که اینها با دشمنانشان مقابله می‌کنند و پیروز می‌شوند و زمینه را برای ظهور حضرت آماده می‌کنند که البته روایت آن مرسله است اما گفته می‌شود ارسال روایت در حالی که قرائن مؤیدی هم دارد. لذا بنده از ابتدای مسئله انقلاب ایران شکی نداشتم که این مسئله زمینه ساز ظهور حضرت است اما اینکه سؤال می‌شود این امر چه مقدار طول می‌کشد بنده عرض می‌کنم نمی‌دانم، اما همین‌قدر می‌دانم که این انقلاب زمینه‌ساز ظهور حضرت است. بنده به ایران آمدم و مدت دو سال هم در جنگ شرکت کردم و دوستانی مانند عماد مغنیه و ذوالفقار هم بودند و در زمینه دفاع برای زمینه‌سازی ظهور حضرت اقدام کردم.»
او همچنین با حمایت مرجع جهان تشیع آیتﷲ سید محمدرضا گلپایگانی، بنیادی به نام مرکز المعجم الفقهی و سپس با حمایت آیتﷲ سید علی سیستانی مرکز «المصطفی للدراسات الدینیه» برای پژوهش در اندیشه‌های اسلامی را بنیان گذاشت. مرکز معجم فقهی، نخستین بنیاد تولید نرم‌افزارهای اسلامی بود که در سال ۱۳۶۹ خورشیدی آغاز به کار کرد. از جمله دلایل راه‌اندازی این مرکز که به عنوان یکی از اولین مراکز رایانه‌ای در ایران شناخته می‌شود، آشنایی و ارتباط او با کشورهای عربی منطقه بود.
او همچنین توانست با حمایت‌های نماینده آیتﷲ سید علی سیستانی در ایران، سایتی را به نام سایت کتابخانه اهل‌البیت علیهم السلام راه‌اندازی نماید تا حدود هفت هزار از کتب شیعه و سنی در آن به صورت رایگان و مجازی در اختیار عموم قرار بگیرد.
کورانی از حدود سال ۱۹۹۸ به مناظره و گفتگوهای اینترنتی با عالمان مذاهب دیگر، به ویژه عالمان وهابی پرداخت و پس از آن به تدریج ارائهٔ برنامه‌های پرسش و پاسخ در تلویزیون‌های عربی زبان پرداخت که باعث شهرت او در جهان عرب شد.
علی کورانی عصر ظهور را مهمترین دلیل هجرت خود به ایران بیان کرده است. به نظر او، حرکت ظهور از سرزمین مشرق شروع می‌شود. احادیث اهل بیت(ع)، قومی را روایت می‌کنند که از دیار سلمان هستند و از مشرق قیام می‌کنند و آنها نخستین زمینه‌سازان ظهور خواهند بود. وی معتقد است انقلاب اسلامی ایران، از حرکت‌های زمینه‌ساز برای ظهور‌امام مهدی(عج) است.
وی در مقدمه کتاب به فیلم نوستراداموس اشاره می‌کند. از نظر او ساخت این فیلم بزرگترین فعالیت تبلیغاتی دشمنان علیه اعتقاد شیعیان به ظهور امام مهدی(عج) بود. از نظر کورانی شواهد نشان می‌دهد که صهیونیست‌ها در ساختن این فیلم دست داشتند و همه هدفشان هم متحد کردن اروپا و آمریکا برای دشمنی با مسلمانان بود. سازندگان این فیلم نکته‌ای را به پیشگویی نوستراداموس اضافه کرده‌اند و آن اینکه پس از شکست اروپا و نابودی شهرها و نمادهای تمدن آمریکا توسط موشک‌های غول‌پیکری که در اختیار امام مهدی(عج) است، آمریکایی‌ها برای رویارویی با امام به کمک روس‌ها متوسل می‌شوند و بالاخره هم بر امام مهدی پیروز می‌شوند. کورانی کتاب نوستراداموس را در تقابل با انقلاب اسلامی و مهدویت می‌داند. از نظر او این کتاب بعد از انقلاب با تفسیرهای متعدد منتشر شد و به چاپ‌های میلیونی رسید. بعد هم فیلم شد و با پخش در شبکه‌های تلویزیونی میلیون‌ها نفر آن را دیدند. وی به مسلمانان و شیعیان هشدار می‌دهد که پشت ماجرای این فیلم چه بوده است و اینکه دشمنان اسلام از خیزش اسلامی‌در کشورهای مسلمان در هراس‌اند و از هر عنصر تبلیغاتی استفاده می‌کنند تا برای ملت‌های خودشان اعلام خطر کنند.
کتاب عصر ظهور جمع‌آوری و تکمیل‌شده سخنرانی‌های کورانی است و کتاب معجم أحادیث الإمام المهدی علیه‌السلام مفصل و کامل‌شده کتاب عصر ظهوراست.
خطر صهیونیسم همواره یکی از دغدغه‌های مرحوم کورانی بود و او به صورت عمیق به فکر مبارزه با صهیونیسم بود. برهمین اساس ارتباط نزدیکی با حرکت‌های مختلف جهان عرب داشت. گروه‌های مختلف لبنان از حزبﷲ گرفته تا جبهه امل و حرکت‌های فلسطینی همواره شیخ علی کورانی را به عنوان یکی از حامیان جدی و مهم خود می‌دانستند.
او تلاش می‌کرد حرکت‌های مختلف ضداسرائیلی را به غنای فکری برساند و در همین راستا جلسات علمی و فکری مختلفی با رهبران این حرکت‌ها داشت. به گونه‌ای که نام «حرکت جهاد اسلامی فلسطین» با حسن سلیقه‌ی شیخ علی کورانی انتخاب شد و در مراحل مختلف مبارزه، با او در ارتباط مستقیم بود.
او انقلاب اسلامی ایران را از جمله رخدادهای مهم پیش از ظهر می‌دانست: «بنده به جهت فعالیت در زمینه‌سازی ظهور حضرت به مشرق هجرت کردم و به امام خمینی و رهبر معظم انقلاب آیتﷲ خامنه‌ای افتخار می‌کنیم که فرماندهان و رهبران زمینه‌سازان ظهور هستند. آنچه که بنده نسبت به سیاست خارجی هم اطلاع دارم اینطور است که محور مقاومت در حال تشکیل است که همه یاوران امام زمان هستند»
