شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
آیت‌الله جوادی آملی با اشاره به اینکه بیعت در فرهنگ تشیع علامت حقّ است، نه علّت آن گفت: حقّ حاکمیّت در نظام اسلامی از آنِ خدای سبحان است که توسّط قرآن و سنّت معصومان (ع) تجلّی نموده است و بر توده انسانها پذیرش این نظام و بیعت با قرآن و معصومان(ع) فریضه عینی است و هیچ‌گونه تأثیری در ثبوت اصل حقّ حاکمیّت قرآن و معصوم ندارد.
به گزارش شبکه اجتهاد؛ آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در مقاله‌ای با عنوان «ولایت فقیه و نقش آرای مردم» بیان می دارند: «بیعت در فرهنگ تشیع و فقه شیعه اثنا عشریه علامت حقّ است، نه علّت آن. توضیح آنکه حقّ حاکمیت در نظام اسلامی از آنِ خدای سبحان است که توسّط قرآن و سنّت معصومان (علیهم‌السلام) تجلّی نموده است و بر توده انسانها پذیرش این نظام و بیعت با قرآن و معصومان (علیهم‌السلام) فریضه عینی است و هیچ‌گونه تأثیری در ثبوت اصل حقّ حاکمیت قرآن و معصوم ندارد؛ چنان‌که اگر نسبت به غیر از این دو وزنه وزین (ثقلین) انجام پذیرد، نه تنها علّت ثبوت حق نیست، بلکه علامت هم نیست و به منزله تکیه دادن به درخت، بدون بهره‌برداری از میوه آن است و بعد از بیعت باید به لوازم آن ملتزم بود؛ یعنی جامعه بشری دو تکلیف طولی دارند؛ اول آنکه با آنچه به صورت قرآن و سنّت معصومان(علیهم‌السلام) تبیین شده است، بیعت کرده،به آن ایمان بیاورند. دوم آنکه به تمام مضامین و دستورهای آنها عمل نمایند.
این مفسر قرآن کریم اظهار می‌کند: آنچه از امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در نهج البلاغه یا غیر آن، در زمینه احتجاج به بیعت نقل شده است، از باب قاعده الزام است؛ چنان‌که خداوند مؤمنان را به التزام به آنچه مُلزم شده‌اند یعنی عمل به قرآن و پیروی از رهبری پیامبر اکرم(صلّی الله علیه وآله وسلّم) مؤاخذه می‌کند؛ نه آنکه بیعت با علی بن ابیطالبعلیه افضل صلوات المصلّین علّت حقّ حاکمیت آن حضرت شده، حضرتش برای تثبیت موقعیت سیاسی خود به علّت پیدایش آن که آراء مردم است استدلال کرده باشد.»(۱)
آیت‌الله جوادی آملی درباره «نقش مردم در حکومت اسلامی» تاکید دارد: «حکومت اسلامی هیچگاه بدون خواست و ارادهٴ مردم متحقّق نمی‌شود و تفاوت اساسی حکومت اسلامی با حکومتهای جابر در همین است که حکومت اسلامی، حکومتی مردمی است و بر پایهٴ زور و جبر نیست، بلکه بر اساس عشق و علاقهٴ مردم به دین و حاکم اسلامی صورت می پذیرد و هر چه مردم از اخلاق و معارف دینی بهره مندتر باشند و هر چه احکام دینی را بیشتر عمل کنند و هر چه از اتحاد و همبستگی و الفت الهی برخورداری بیشتری داشته باشند، حکومت اسلامی نیز استوارتر و در رسیدن به اهدافش موفق تر است و هیچگاه نباید تصور نمود که اگر مردم با حکومت اسلامی نباشند و اگر مؤمنان راستین کمر همّت نبندند، خداوند حکومت اسلامی را برپا می دارد.»(۲)
علاقمندان می‌توانند برای اطلاع از نظریات آیت‌الله جوادی آملی در این خصوص به آثار معظم له خصوصا کتاب «ولایت فقیه، ولایت عدالت و فقاهت» مراجعه نمایند.
—————————————————————–
- سرچشمه اندیشه، آیت‌الله جوادی آملی، ج۴ ، ص ۴۹۴
- ولایت فقیه، ولایت فقاهت و عدالت، آیت‌الله جوادی آملی، ص۸۰
