شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
مقام معظم رهبری فرمودند: «اگر دیدیم انقلاب‌زدایی دارد صورت می‌گیرد باید احساس خطر کرد. احساس خطر کردن کافی نیست و باید به فکر علاج بود. علاج هم تدبیر و فکر نیاز دارد و این اهمیت اجتماع شمارا نشان می‌دهد. باید افراد صاحب‌فکر بنشینند و فکر کنند». سپس خودشان هشداری دادند و فرمودند: «باکارهای سطحی و با فریاد کشیدن که احیاناً در یک جلسه‌ای آدم داد بکشد و به کسی اعتراض کند، با این حرف‌ها مسئله درست نمی‌شود. راه این‌ها نیست.»
به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست رسانه‌ای همایش حوزه انقلابی، مسئولیت‌های ملی و فراملی، با حضور دکتر نجف لکزایی، در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، واقع در شهر مقدس قم، برگزار شد.
دیدار مجمع نمایندگان طلاب قم با مقام معظم رهبری
دکتر لک زایی در ابتدا گفت: در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۹۴ مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم با مقام معظم رهبری حفظه الله دیداری داشتند و ایشان در آن جلسه موضوعات مهمی را مطرح کردند که در آن جلسه، یک واژه کلیدی به عنوان حوزه انقلابی، خیلی مطرح شد. برخی از عبارت‌های حضرت آقا به قرار زیر است:
«اگر حوزه قم نبود، اگر امام بزرگوار مثلاً در جایی مثل تهران یا جایی که حوزه علمیه‌ای وجود نداشت این حرکت را شروع می‌کرد معلوم نبود به موفقیتی برسد. این حرکت در قم بود که توانست به این موفقیت برسد و به یک انقلاب تبدیل شود.» بعد ایشان علت این امر را مطرح کردند و فرمودند: «چون وقتی امام راحل مطلبی را می‌فرمودند طلاب در حوزه علمیه، این مطلب را تا اقصی نقاط روستاها می‌رساندند». سپس به بحث تداوم جمهوری اسلامی می‌پردازند و می‌فرمایند: «استمرار انقلاب اسلامی نیز به همین وابسته است؛ یعنی حوزه علمیه باید در صحنه حضور داشته باشد و با همان دغدغه‌ها و انگیزه‌ها و همان بصیرت و بینش مراقبت کنند که نظام گرفتار آسیب و انحراف نشود». ایشان در عبارتی دیگر می‌فرماید: «اگر حوزه قم انقلابی نماند، حوزه‌های علمیه اگر انقلابی نمانند، نظام در خطر انحراف از انقلاب قرار خواهد گرفت.» یعنی درواقع، انقلابی ماندن حوزه، باعث مصونیت انقلاب از انحراف است. چون حوزه‌ها از انقلاب مراقبت می‌کنند و اگر خطری باشد آن را گوشزد می‌کنند.
با شعار دادن، حوزه انقلابی نمی‌شود
وی در ادامه گفت: بعد مقام معظم رهبری فرمودند: «اگر دیدیم انقلاب‌زدایی دارد صورت می‌گیرد باید احساس خطر کرد. احساس خطر کردن کافی نیست و باید به فکر علاج بود. علاج هم تدبیر و فکر نیاز دارد و این اهمیت اجتماع شما را نشان می‌دهد. باید افراد صاحب‌فکر بنشینند و فکر کنند». سپس خودشان هشداری دادند و فرمودند: «باکارهای سطحی و با فریاد کشیدن که احیاناً در یک جلسه‌ای آدم داد بکشد و به کسی اعتراض کند، با این حرف‌ها مسئله درست نمی‌شود. راه این‌ها نیست.»
با کارهای احساسی و اعتراض و دادوفریاد، حوزه انقلابی نمی‌شود. فرمودند: «راه، فکر کردن و اندیشیدن و حکمت‌آمیز برنامه‌ریزی کردن، مجموعه‌های برنامه‌ریزی شده را تهیه کردن و دنبال کردن است.»
تشکیل کمیته علمی به منظور اجرایی کردن منویات رهبری
لکزایی در ادامه توضیح داد: ما با توجه به همین راهکاری که خود مقام معظم رهبری فرموده بودند، در سال ۹۵، در دفتر تبلیغات اسلامی، تعدادی از اساتید را دعوت کردیم و در این رابطه کمیته علمی شکل گرفت و بر اساس آن کمیته علمی، این شکل برنامه‌ریزی شد که در واقع، حوزه انقلابی آن‌گونه که مقام معظم رهبری ترسیم می‌کند، ناظر به مسئولیت‌ها تعریف می‌کند. این مسئولیت‌ها در دو بخش قابل پیگیری است. یک مسئولیت‌های ملی و یک مسئولیت‌های فراملی است و لذا عنوان همایش عبارت است از: «حوزه انقلابی، مسئولیت‌های ملی و فراملی»
برای همایش اهدافی تعریف شده که در بروشور همایش هم ذکر شده است و در چهار محور بیان شده است. یکی صیانت از اصالت و ارزش‌های حوزه علمیه است. دوم توسعه و ترویج بینش انقلابی در حوزه علمیه است. سوم نقد اندیشه و جریان‌های تضعیف کننده باورهای انقلابی در حوزه و چهارم تبیین راهکارهای ارتقاء وجه انقلابی حوزه‌های علمیه. بر این اساس محورهای همایش تنظیم شد که پنج محور اصلی است. یکی بحث شاخصه‌های حوزه‌ی انقلابی است. دوم بحث مسئولیت‌های ملی حوزه انقلابی است. سوم بحث مسئولیت‌های فراملی حوزه انقلابی است. چهارم بحث آسیب‌شناسی حوزه انقلابی و پنجم، بحث آینده‌پژوهی و راهکارهای ارتقاء حوزه انقلابی است.
محورهای اصلی همایش
دکتر لکزایی در توضیح محورهای اصلی همایش، خاطرنشان کرد: در این همایش بنا شد که کار به شکل علمی و روشمند دنبال بشود و وجوه مختلف حوزه انقلابی و وظایف علمی، آموزشی، پژوهشی، تبلیغی حوزه انقلابی چه در سطح داخلی و چه در سطح خارجی مورد تأکید و توجه قرار بگیرد، لذا به نظر رسید که کار، از طریق فراخوان قابل اجرا نباشد. در فراخوان‌ها افراد، معمولاً از مطالب آماده شده قبلی استفاده می‌کنند و مقاله ارسال می‌کنند. ما تعدادی از اساتید و اندیشمندان را شناسایی کردیم و برنامه را در چهار دسته ساماندهی کردیم:
یکی آن دسته از اساتیدی که یکی از محورهای همایش را، در قالب مقاله‌ای به رشته‌ی تحریر درمی‌آورند. در این بخش ۲۲ مقاله تائید شده و ارزیابی شده و نهایی داریم؛ یعنی برای پنجشنبه، ۱۷ اسفند در سه پنل به صورت هم‌زمان مهم‌ترین مقالات ارائه خواهد شد و البته نحوه ارائه هم به شکل ویژه‌ای خواهد بود. هر مقاله در اختیار ناقدی قرار گرفته است تا مطالعه کند و بعد از اینکه مقاله توسط ارائه دهنده ارائه می‌شود، ناقد نقدهای خود را مطرح کند و بعد اعضای پنل، نقدها و ملاحظات خود را نسبت به این نقدها، بنویسند.
قالب دومی که برنامه‌ریزی کردیم، کرسی‌های نقد بود که دوستان دبیرخانه موفق شدند از سال ۹۵ تا حدود یک ماه پیش، هشت جلسه کرسی نقد برگزار کنند. این هشت کرسی هم بازنویسی و ویرایش شده است و منتشر خواهد شد. مقالات در دو جلد و کرسی‌ها و نشست‌ها هم در یک جلد منتشر خواهد شد.
دسته‌ی سوم، اساتیدی بودند که می‌خواستیم حتماً از نظریات آن‌ها استفاده کنیم ولی نه در قالب مقاله اعلام آمادگی کردند و نه در قالب کرسی، فرصت نداشتند که در قالب گفتگو نظریاتشان را جمع‌آوری کردیم و طبق آماری که دوستان دبیرخانه به من داده‌اند، ۱۱ جلسه گفتگو با بزرگان حوزه صورت گرفته که در یک جلد آماده شده و پنجشنبه، رونمایی خواهد شد.
در بخش چهارم هم کسانی که آمادگی داشتند در این مورد کتابی را تألیف کنند، ما در بخش کتاب، یک پژوهش را نهایی کردیم که کتابی به‌عنوان «طلبه انقلاب» رونمایی خواهد شد. البته بخش پنجمی هم وجود دارد که مجلات همکار است و از همان تولیدات استفاده کرده است و خودش تولید جدیدی نیست. مجله علمی پژوهشی علوم سیاسی، یک شماره‌اش را به انتشار برخی از مقالات اختصاص داد که در آن ۶ مقاله منتشرشده که توزیع و رونمایی خواهد شد. مجله حوزه هم که چند سالی بود که منتشر نمی‌شد و این مجله که قدیمی‌ترین مجله حوزه است و از آغاز دهه ۶۰ در حوزه منتشر می‌شد، دوستان ما به دنبال این بودند که با راهبرد جدیدی به انتشار آن بپردازند و به فضل خداوند متعال، در این پنجشنبه شماره یک و دو، سری جدید این مجله، رونمایی خواهد شد. شماره یک این مجله تولیدی خودشان است و در شماره دو از مطالب دبیرخانه‌ی همایش هم استفاده کرده‌اند.
خلاصه برنامه‌ها در روز برگزاری همایش
دکتر لک زایی در ادامه گفت: خلاصه برنامه‌های پنجشنبه، به شکل زیر است: همایش، از ساعت ۸ صبح در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی طبقه ۴ سالن همایش خواجه‌نصیرالدین طوسی شروع خواهد شد. سخنران افتتاحیه ریاست محترم دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم حجت‌الاسلام‌والمسلمین، استاد واعظی هستند و بعد از برنامه‌هایی که به صورت مرسوم در افتتاحیه، خواهیم داشت رونمایی از منشورات همایش در همان جلسه افتتاحیه، انجام خواهد شد. بعد وارد پنل‌ها خواهیم شد و هیئت رئیسه پنل‌ها و کسانی که بحث را ارائه می‌کنند در بروشور نوشته شده است. اختتامیه در قبل از ظهر انجام خواهد پذیرفت و رؤسای پنل‌ها گزارش خود را می‌دهند و با سخنرانی اختتامیه جلسه تمام خواهد شد؛ یعنی ما همایش را با توجه به اینکه با سه پنل هم‌زمان برنامه‌ریزی کردیم، این همایش قبل از ظهر تمام خواهد شد.
در ادامه سؤالاتی از دکتر لکزایی مطرح شد. ازجمله:
آیا سخنران افتتاحیه فقط استاد واعظی هستند و سطح همکاری شما با پایگاه استنادی علوم جهان اسلام تا چه اندازه است؟
لکزایی در جواب گفت: سخنران افتتاحیه فقط استاد واعظی هستند. همایش در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، ثبت رسمی شده و تمامی مقالات تائید شده، در دسترس است و همایش به لحاظ استانداردهای علمی، یک همایش ملی و معتبر، تعریف شده است. با توجه به تأکید مقام معظم رهبری، از اول سعی شد تمام کارهایی که در این همایش صورت می‌گیرد، با استانداردهای ملی پیش برود. البته این همایش پایان کار این کمیته علمی، نخواهد بود بلکه تمام مباحث مطرح شده، مقدمه‌ای است برای اینکه بتوانیم بعد از همایش، سندی برای حوزه انقلابی تدوین کنیم و در اختیار مسئولین به عنوان یک سند راهبردی قرار داده شود که اگر بخواهیم به سمت و سویی برویم که رویکرد انقلابی حوزه ارتقا پیدا کند، تدوین چنین سندی لازم است. چون این رویکرد انقلابی را ما خصوصاً در حوزه مسئولیت‌ها، مورد بررسی قراردادیم؛ یعنی حوزه انقلابی حوزه‌ای است که به مسئولیت‌های خودش اعم از مسئولیت‌های ذاتی و موقعیتی، به درستی عمل کند چه در سطح داخلی و ملی و چه در سطح فراملی. اگر ما به مسئولیت‌های خود عمل نکنیم، طبیعتاً از آن چیزی که مقام معظم رهبری فرمودند، فاصله گرفته‌ایم و انتظارات را برآورده نکرده‌ایم.
یکی از ضعف‌هایی که در کنار مباحث تئوری و نظری، در حوزه وجود دارد، ارائه مدل است که یا کمتر ارائه شده و یا کمتر موفق بوده است. آیا برنامه‌ای برای این کار در همایش وجود دارد یا خیر؟
لکزایی در جواب گفت: یکی از محورهای سند انقلابی که بحث آن گذشت، همین بحث الگوها و مدل‌ها و فرایندهایی است که برای ارتقای رویکرد انقلابی در حوزه‌ها معطوف به توانمندسازی حوزه برای انجام مسئولیت‌ها مدنظر خواهد بود. دو نکته‌ای که مورد توجه است، این است که حوزه بتواند مخصوصاً به مسئولیت‌های علمی خودش، در کنار مسئولیت‌های فرهنگی و سیاسی خود عمل کند. برداشت غالب از حوزه انقلابی به سمت برداشت سیاسی می‌رود. در صورتی‌که به نظر ما حوزه انقلابی علاوه بر بخش سیاسی، محتاج بخش‌های علمی و فرهنگی هم هست. به ویژه با توجه به تحولاتی که در عرصه فرهنگ در دنیا اتفاق افتاده است و سازوکارهای جدیدی که در عرصه فرهنگ وجود دارد. مثل توجه به بحث هنر. لذا حوزه انقلابی، باید حوزه‌ای باشد که به مسئولیت‌های خودش عمل کند و لذا حوزه انقلابی، حتماً باید به این ابزارها و رسانه‌های جدید در تبلیغ و ارائه پیام اسلام توجه کند. این‌ها را در سند حوزه انقلابی مدنظر قرار خواهیم داد.
