شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: بنده این رساله‌ها را خط به خط خوانده‌ام و معتقدم در فقه شیعه از آغاز عصر غیبت تاکنون هیچ فقیهی به تفصیل و عمق ایشان «الامان»، «الصابئه» و «المهادنه» را به تحریر در نیاورده است. این رسائل به قلم خودشان است و اتصال آن با فقه سنتی کاملاً مشهود است.
به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عباس کعبی، عضو مجلس خبرگان رهبری در دیدار با پایگاه مفتاح در سخنانی به موضوع فقه حکومتی از دیدگاه رهبر معظم انقلاب اشاره و اظهار داشت: مقام معظم رهبری ضمن استقبال از تمامی فعالیت‌ها پیرامون فقه حکومتی، انتظار عمق بخشی و حفظ اصالت این مباحث را دارند؛ یعنی به اصالت و عمق مباحث تأکید داشته و نگرانند این مباحث به صورت سطحی بحث شوند و یا از اصالت‌های فقه سنتی فاصله بگیرند.
وی افزود: رهبر معظم انقلاب همانند امام راحل(ره) معتقد به فقه سنتی پویا هستند و تأکید دارند عمق اندیشه فقه حکومتی را از دل فقه سنتی خارج کنند. ارزیابی بنده این است که ایشان تمایل دارند در دل فقه سنتی به فقه مقبول نظام برسیم.
کعبی تصریح کرد: برای نمونه از ایشان سه رساله «الامان»، «الصابئه» و «المهادنه» درباره جهاد چاپ شده که بسیار عمیق هستند. گویی فقیهی در گوشه‌ای از نجف یا مسجد اعظم نشسته و همانند مرحوم حضرت آیت‌الله میرزاجواد تبریزی، حضرت آیت‌الله وحید و دیگران درس فقهی می‌گوید و گویی اگر این بزرگواران نیز این مقالات را ببینند، می‌گویند یک بحث عمیق فقهی است.
وی تأکید کرد: بنده این رساله‌ها را خط به خط خوانده‌ام و معتقدم در فقه شیعه از آغاز عصر غیبت تاکنون هیچ فقیهی به تفصیل و عمق ایشان «الامان»، «الصابئه» و «المهادنه» را به تحریر در نیاورده است. این رسائل به قلم خودشان است و اتصال آن با فقه سنتی کاملاً مشهود است.
فقه حکومتی باید از دل فقه سنتی بجوشد
عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه در رسائل مقام معظم رهبری بحث‌های حکومتی بسیار عمیقی دیده می‌شود که مبتنی بر فقه سنتی است، یادآور شد: چیزی که نظر امام راحل، رهبر انقلاب و بزرگان حوزه است، اینکه فقه حکومتی باید از دل فقه سنتی بجوشد، لذا عمق و اصالت آن بسیار مهم است. اینکه این موضوع منجر به تأسیس فقه جدید نشود برای ایشان(رهبر انقلاب) بسیار مهم است.
وی اضافه کرد: البته اگر بخواهیم به شکل مبنایی درباره فقه حکومتی بحث کنیم، این امکان وجود دارد که به غیر از این فقه مدون بحث شود. چون یکی از مباحث مبنایی به ساختار فقه باز می‌گردد. آیا ساختار فقه قابل تحول است یا قابل تحول نیست؟ به نظر بنده قابل تحول است. من خودم یک ساختار پیشنهادی آماده کرده‌ام.
کعبی با بیان اینکه فقه حکومتی نیازمند چندین پیش نیاز است، اظهار کرد: چند پیش نیاز غیر فقهی وجود دارد که باید حل شود. یکی از این پیش نیازها تدوین فلسفه علوم انسانی اسلامی است. براساس فلسفه علوم انسانی اسلامی باید نظامات اسلامی استخراج شود.
وی افزود: همچنین باید بر پایه نظامات، قواعد فقه حکومتی استخراج شود. کلید ورود به فقه حکومتی قواعد فقه حکومتی است. قاعده سازی بسیار مهم است. پس از قاعده سازی نوبت به مسائل فقه حکومتی می‌رسد. مسائل فقه حکومتی متناسب با ساختار خود فقه است. تاکنون این کار در حوزه انجام نشده است. ما در اول اسلامی سازی علوم انسانی مانده‌ایم. در نظام سازی باید نظامات استخراج شود، نظامات بحث فقهی نیست فرا فقه است.
عضو مجلس خبرگان رهبری در پایان بیان داشت: ما نیز نگاه سیستمی به اسلام را تأیید می‌کنیم. فکر می‌کنیم اسلام سیستم است. ولی افزون بر سیستم، نظام‌هایی نیز دارد لذا یک مجموعه‌ای به هم پیوسته است که یک هدف را تأمین می‌کند، ولی نباید سبب شود از گنجینه‌های گرانسنگ فقه شیعه، دایره المعارف‌های فقه شیعه مانند جواهر فاصله بگیریم.
