کتاب «هرمنوتیک و اجتهاد در فقه سیاسی» به اهتمام حجتالاسلام والمسلمین سید کاظم سیدباقری در ۲۱۴ صفحه در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه به چاپ دوم رسید.
به گزارش شبکه اجتهاد، شناخت و فهم سنجیده روشهای جدید و بازخوانی، بازسازی و بازفهمی روشهای بومی در مقایسه با روشهای جدید، امری بایسته است. این اثر تلاش دارد تا در رویکردی مقایسهای به افقهای مشترک و افتراق اجتهاد و هرمنوتیک بپردازد و با بررسی مناسبات اجتهاد با دشوارههای مرتبط با هرمنوتیک، زوایای پیدا و پنهان و ضعف و قوت آن را نشان دهد. پویایی و تحول آفرینی در استنباطات سیاسی – اجتماعی و فهم روزآمد از متون دینی همراه با اصالت از ویژگیهای اجتهاد است که شاید بتوان به تأثیر آن در روش اجتهاد اهتمام ورزید.
ساختار اثر: این کتاب در دو فصل تالیف شده است؛ «اجتهاد و هرمنوتیک، پیوند یا گسست؟» عنوان اولین فصل از کتاب حاضر است که در آن نویسنده به بیان اجتهاد و هرمنوتیک، نگرشی کلی پرداخته و تعامل اجتهاد و هرمنوتیک را مورد بررسی قرار داده و فهم هرمنوتیکی و فهم اجتهادی (چیستی فهم هرمنوتیکی و فهم اجتهادی و مقایسه فهمهای هرمنوتیکی و اجتهادی) را تبیین کرده است.
نویسنده در دومین و آخرین فصل از کتاب مذکور با عنوان «نسبت سنجی اجتهاد با برخی از نحلههای هرمنوتیک» به بررسی نسبت هرمنوتیک اجتهادی با دیگر نحلهها پرداخته و بررسی رابطه اجتهاد و هرمنوتیک کلاسیک (بسترهای طرح هرمنوتیک کلاسیک و هرمنوتیک کلاسیک و اجتهاد) و بررسی تطبیقی اجتهاد و هرمنوتیک اسکینر را به رشته تحریر درآورده و نسبت سنجی میان هرمنوتیک فلسفی و اجتهاد در فقه سیاسی را تبیین کرده است.
بسترهای طرح هرمنوتیک کلاسیک
برشی از اثر: چون به دقت بنگریم، در چالشهای تاریخی میان برخی اندیشوران و اربابان کلیسا که بر قرائت رسمی از دین تعصب داشتند، سخن از آن بود که آیا افراد میتوانند خارج از خوانش کلیسا، به فهم آموزههای انجیل، کتاب مقدس بپردازند یا نه. این امر پس از قرون وسطی و طرح مباحث روشنفکری و انتشار فراگیر متون مقدس که آنها را در خدمت همه شهروندان میگذاشت و انحصار کلیسا در میآورد، شکل جدی و علمی تر به خود گرفت. با این رویکرد، کم کم زمینههای طرح دانش هرمنوتیک ریخته شد؛ امری که توانست به تدریج، مرجعیت کلیسا و حجیت خوانش اربابان آن از متون مقدس را با تردید روبرو سازد؛ بنابراین در گامهای اولیه این مباحث، بحث از مفاهمه با متن به میان آمد و اینکه هر کس میتواند با آن ارتباط پیدا کند، آن را بفهمد و فهمش دارای اعتبار و قابل عرضه باشد، نه فهمی تک سویه از افرادی خاص.
علاقه مندان برای خرید اینترنتی این کتاب میتوانند به نشانی اینترنتی http://shop.isca.ac.ir/ مراجعه کنند.
گفتنی است، «راهکارهای عدالت اجتماعی در نظام اسلامی»، «عدالت از منظر مردم سالاری دینی و لیبرال»، «فقه سیاسی شیعه: ساز و کارهای تحول در دوران معاصر»، «قدرت سیاسی از منظر قرآن کریم»، «اصلاح الگوی مصرف از منظر سیاسی» و «عدالت سیاسی» از دیگر آثاری علمی حجتالاسلام سیدباقری میباشد.