پیامبر اسلام(ص)؛ دیدگاه‌ها و نظرها

شبکه اجتهاد: کلمه‌ها آن قدر توان ندارند که سوگ بزرگ ترین شخصیت هستی را بنمایانند؛ بهترین عبارت در این زمینه جمله‌ای از امام علی (ع) که به مناسبتی در یکی از خطبه‌های نهج البلاغه که با ترجمه زیبای دکتر شهیدی این گونه می‌فرماید: «الهی دامنه لغت کوتاه است و هیجان ضمیر بی‌پایان؛ دل می‌خروشد وسینه می‌نالد معانی در سراچه صندوق سینه توده و انباشته است، کو واژه‌ای که ترجمان احساس باشد و اسرار دل را بی‌پروا فاش سازد.» به واقع کو واژه‌ای که ترجمان این حقیقت بزرگ باشد.

پیامبر اعظم (ص) همانند آفتابی بود که سخاوتمندانه بر سر همگان اعم از دوست و دشمن می‌تابید و چتر گسترده‌اش همه‌گیر بود؛ چندان که ابوسفیان هم زیر این چتر خود را جا داد و ما در شرایط امروز جهان و منطقه بیش از هر زمانی، نیازمند توسعه و ترویج نگاه پیامبر (ص) هستیم؛ چرا که با نام پیامبر (ص)، خشن‌ترین و افراطی‌ترین گروه‌های تروریستی و فرقه‌های به شدت خطرناکی ظهور بروز کرده‌اند که هیچ نسبتی با آن شخصیت والا ندارند؛ گروه‌هایی که نفرت، خشونت، قتل، کودک کشی و جنایت‌های دهشتناکی را جان و جهان آشوبناک و زخمی امروز، نیازمند فضیلت، اخلاق، مهر، شرح صدر، نجابت و زیست مسالمت آمیز است. دنیای امروز نیازمند آن است تا ویژگی‌ها و تمایزهای دولت نبوی را که در بستر یک ساختار سیاسی- اجتماعی بی‌نظیر طراحی شده است را بشناسد.

مقالات پیش‌روی برشهای است از دیدگاه‌ها ونظرهای اندیشه وران و اهل قلم کشور که این ساخت سیاسی- اجتماعی و حقوقی را تبیین کرده‌اند؛ سویه‌هایی که بخشی از دیدگاه‌هایی را نمایندگی می‌کنند که برای دین پژوهان و فقه پژوهان موثر می‌نماید.

سیره سیاسی و مبارزاتی پیامبر(ص) با اهل کتاب

این پژوهش به معرفی روش و سیره سیاسی و مبارزاتی رسول خدا(ص) با اهل کتاب پرداخته و نیز نحوه برخوردهای مسیحیان و یهودیان نسبت به‌ پیامبر اعظم(ص) را تبیین می‌نماید. برخوردهای اهل کتاب در ذیل دو عنوان کلی: برخوردهای روانی و جنگ‌های تبلیغاتی و برخوردهای فیزیکی و جنگ‌های نظامی دسته‌بندی‌ می‌گردد و نشان داده خواهد شد که اهل کتاب به خصوص یهودیان به هیچ‌ وجه ملایمت و مدارا به خرج نداده و هیچ نوع برخورد مسالمت‌آمیزی با رسول خدا(ص) نداشته‌اند؛ اما پیامبر اعظم(ص) برخلاف آنان، اصل اولیه‌ی‌ برخورد خویش با یهودیان و مسیحیان و به صورت کلی با دگراندیشان را اصل‌ صلح و مدارا قرار دادند و همواره می‌کوشیدند با تمام مخالفان با بردباری و ملایمت رفتار نمایند. در این تحقیق اثبات خواهد شد که قسمت اعظم برخورد پیامبر اعظم(ص) با اهل کتاب مداراگونه، مسالمت‌آمیز و براساس پیمان و معاهده‌هایی طرفینی بوده و حتی درگیری‌ها و جنگ‌های نظامی طبق همان‌ پیمان‌های قبلی انجام یافته است. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/gMBGh

احکام حکومتی در سیره سیاسی پیامبر اعظم(ص)

جامعه‌ای که پیامبر اعظم در آن مبعوث شد از لحاظ فرهنگی بسیار ابتدایی و به‌ لحاظ اجتماعی دارای ساختاری از هم گسیخته بود و به صورت عشیره‌ای و قبیله‌ای اداره می‌شد. در چنین جامعه‌ی عقب مانده‌ای پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله با آموزه‌های بسیار گسترده و عمیق در عرصه‌های گوناگون به ویژه در مقولات‌ اجتماعی، حکومت‌داری و اهداف متعالی مبعوث شد و در مدت کوتاهی موفق شد نهادهای اجتماعی و حکومت دینی را بر محور دریافت‌های وحیانی پی‌ریزی نماید. این نگارش در پی‌نشان دادن جلوه‌هایی از اختیارات رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله به ویژه احکام‌ حکومتی در عرصه‌های مختلف عبادی، اقتصادی، جزایی، خانوادگی و… است. که‌ هر یک نشأت گرفته از ولایت تشریعی آن حضرت در خصوص امر حکومت‌داری‌ است. انگیزه‌ی این نوشتار الگوسازی عملکرد ولایی آن حضرت برای فقهای برخوردار از ولایت در عصر غیبت در راستای اداره‌ی حکومت و گشودن بن‌بست‌ها و حل‌ مشکلات است.

پیام این نوشته عبارت است از نشان دادن جلوه‌هایی از اختیارات رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله که نشأت گرفته از ولایت تشریعی آن حضرت در خصوص امر حکومت‌داری است و الگوسازی عمل کرد ولایی آن حضرت برای‌ فقهای برخوردار از ولایت‌ در عصر غیبت در راستای اداره‌ی حکومت، و گشودن بن‌بست‌ها و حل مشکلات و برطرف کردن نیازمندی‌ها. از این روایت استفاده می‌شود که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله براساس مصلحت نشان دادن توان و قدرت مسلمانان و مأیوس کردن مشرکان دو حکم حکومتی صادر کرد: ۱٫ قرار دادن شرط برای تجارت بعضی از افراد روشن است که هر انسانی در انتخاب شغل آزاد است ولیکن نظام و دولت حاکم برای تنظیم امور اجتماعی و اقتصادی، حق دارد برخی از شغل‌ها و کارها را در کنترل خود داشته باشد؛ از این‌رو نقل شده که‌ رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله برای بعضی نسبت به برخی از شغل‌ها شروطی وضع کرده بودند. رسول خدا صلی الل?ه علیه و اله به‌ عنوان رییس حکومت، چنین وظیفه‌ی مهمی را به عهده داشتند؛ از این‌رو افزون بر جعل قوانین عام و فراگیر برای همه‌ی زمان‌ها و مکان‌ها، فرمان‌هایی حکومتی که مخصوص زمان و یا مکان خاص باشد نیز صادر کرده‌اند که در این بخش به چند نمونه از آن اشاره می‌شود. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/obWUI

اخلاق سیاسی در رفتار پیامبر(ص)

اخلاق سیاسی و شیوۀ حکومت‌داری پیامبر اکرم (گونه‌ای متفاوت با آنچه سایر زمامداران در پیش گرفته‌اند، است. در این نوشتار، پس از بیان مباحثی دربارۀ اخلاق، به اخلاق مبارزاتی و سیاست خارجی پیامبر پرداخته شده و ابعاد مختلف آن کاویده شده است.

ایشان، نه تنها در ابتدای تشکیل دولت اسلامی در مدینه، در همان اولین مرحلۀ قرار گرفتن در جایگاه یک حاکم و زمامدار جامعه، بر خلاف چنین دستورالعملی اقدام نموده و «ابتدا خود آن حضرت دست به کار ساختمان مسجد شد تا مسلمانان نیز ترغیب شوند» بلکه در تمام دوره زمامداری نیز این‌گونه همراهی و مشارکت عملی با مردم تحت حاکمیت ایشان، در امور خرد و کلان، به چشم می‌خورد؛ از جمله در زمانی که به پیامبر اکرم اطلاع داده شد که احزاب و گروه‌ها و قبایل مختلف با یکدیگر متحد شده و علیه مسلمانان آمادۀ جنگ هستند و به سوی مدینه در حال حرکت‌اند، رسول خدا، بنا بر پیشنهاد سلمان فارسی، «دستور داد تا اطراف شهر را خندق حفر کنند و خود آن حضرت نیز حفر قسمتی از آن را بر عهده گرفت». رها نکردن مردم بدون تعیین سرپرست و جانشین آنچه در جای جای سیره و شیوۀ عملی پیامبر اکرم (در طول ۲۳ سال رهبری مبارزاتی و حکومتی آن حضرت به چشم می‌خورد، آن است که ایشان هیچ گاه گروهی از مردم تحت ولایت خود را بدون سرپرست رها نکرد؛ چه آن زمان که مسلمانان تنها گروهی کوچک در مکه بودند که درگیر و دار تبلیغ مبانی دین اسلام و دعوت مردمان دیگر به این آیین الهی، با آزار و شکنجه‌های دشمنان روزگار می‌گذراندند؛ و چه آن زمان که در مدینه دارای حکومت استواری شده و با دشمنان داخلی، یهودیان بنی‌النضیر، بنی‌قریظه و بنی‌قینقاع، و دشمنان خارجی، مشرکان مکه و قبایل هم پیمان با آنان، درگیر می‌شدند. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/dkBjo

ارتباط پیامبر اکرم(ص) با مسیحیان: تعامل یا تقابل؟

در سال‌های اخیر بزرگ‌ترین اهانت‌ها از جانب غربیان به ساحت مقدس پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله، شکل گرفت. مانند اهانت پاپ بندیکت شانزدهم به پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله، اهانت روزنامه‌های دانمارک و نروژ به ایشان، ساخت فیلم علیه ایشان و اسلام و… این مقاله با بررسی اسنادی بررسی می‌کند که با بیان موارد گوناگون تعامل و گفت‌وگو از جانب نبی اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله با مسیحیان، بر این شبهه که اغلب از سوی غربیان و مسیحیان مطرح می‌شود که حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله، پیامبر خشونت است، خط بطلانی کشد آن حضرت را صلح‌طلب، مدافع گفت‌وگو و حامی اقلیت‌های دینی معرفی نماید. از این‌رو، موارد متعددی از گفت‌وگوها، تعاملات و نامه‌های ایشان برای تأیید این ادعا مطرح شده است و برخی از اصول این تعامل بیان می‌شود تا هم اخلاق سیاسی حاکم بر رفتارهای ایشان، که برگرفته از اصول اعتقادی اسلام است، مشخص شود و هم پاسخی بر نگاه دور از واقع غربیان و مسیحیان غربی به این شبهه باشد.

با اینکه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله در زمان نوشتن نامه در اوج قدرت قرار داشتند و می‌توانستند با حمله به آن مناطق، آنجا را اشغال کنند، ولی این کار را نکردند و ابتدا نامه می‌نوشتند و حتی به حاکمان آن بلاد می‌فرمودند: اگر مسلمان شوید و تابع دین اسلام گردید، بر حکومت خود خواهید ماند؛ مانند نامه به حارث‌بن ابی‌شمر غسانی، حاکم تخوم شام که تحت حمایت هراکلیوس (قیصر روم) و مسیحی بود، و نامه به هوذه حاکم یمامه، که مسیحی بود، ولی هم‌پیمان و حافظ منافع کسری بود. در قضیه گفت‌وگوی پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله با مسیحیان نجران و داستان مباهله، بعد از جدل و مناظره بین مسیحیان و یهودیان، آنان رو به پیامبر کردند و گفتند: آیا ما هم باید تو را مثل حضرت عیسی علیه‌السلام، خدا بدانیم و عبادت کنیم؟ پیامبر در جواب فرمودند: هرگز، من غیر خدای واحد را نمی‌پرستم و شما را هم دعوت می‌کنم فقط او را بپرستید. داشتن سعه صدر و تحمل عقاید و نظرات دیگران: در سال ۶ هجری، زمانی که پیامبر در نامه‌ای به مسیحیان نجران، آنها را به اسلام دعوت کردند، آنان در جواب، هیأتی حدود ۶۰ نفر را نزد رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌و‌آله فرستادند که نتیجه آن دیدار، مباهله بود و در آن، حقانیت نبی اکرم و رسالت به اثبات رسید. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/iFLRp

اصول برجسته در سیره اجتماعی پیامبر (ص)

در این مقاله اصول برجسته‌ای که پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در تعامل با مردم، اعم از مسلمان و کافر، به آنها پایبند بوده، مورد بررسی قرار گرفته است. در یک دسته بندی، اصول حاکم بر سیره اجتماعی پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) به سه دسته تقسیم شده است: ۱٫ اصولی که نسبت به همه انسان‌ها، اعم از مسلمان و کافر رعایت شده است. ۲٫ اصولی که در تعامل با مؤمنان مورد توجه قرار گرفته است. ۳٫ اصولی که در تعامل با کفار محارب و مسلمانان فاسق رعایت شده است. ۴٫ رعایت عهد و پیمان پیامبر اعظم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در تعامل اجتماعی با دیگران، اگر پیمانی با افراد و گروه‌ها امضا می‌نمود بدان پایبند بود و تا زمانی که طرف قرارداد پیمان را نقض نمی‌کرد حضرت وفادار بود و این را یک تکلیف الهی می‌دانست که خدای متعال بدان دستور داده است: (و أوفوا بالعهد إن العهد کان مسئولا) (اسراء: ۳۴) ; و به پیمان وفا کنید؛ چراکه از پیمان پرسیده خواهد شد. اما خداوند متعال به پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) دستور داد: هرگز چنین کاری نکند و مؤمنان را از خود دور نسازد و همانند گذشته با آنان زندگی کند: (ولا تطرد الذین یدعون ربهم بالغداه والعشی یریدون وجهه) (انعام: ۵۴) ; و کسانی را که صبح و شام خدا را می‌خوانند، و جز ذات پاک او نظری ندارند، از خود دور مکن. مقابله با کفار محارب همان گونه که قبلا ذکر شد، پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) با کفار معاهد و مشرکان ذمی([۴۱]) همزیستی مسالمت آمیز داشت؛ اما نسبت به کسانی که حاضر به پذیرش هیچ تعهد و مصالحه‌ای نبودند و به تعبیر قرآن کریم، (لا یرقبوا فیکم إلا ولا ذمه) (توبه: ۸) و هرگونه قراردادی را که در جهت برقراری صلح و آرامش در جامعه اسلامی بود رد می‌کردند و بر ضد اسلام و مسلمانان شیطنت می‌نمودند، با شدت و قاطعیت برخورد می‌کرد. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/Qlc08

اصول حاکم بر ارتباطات پیامبر(ص) در دوران مکلی

از آنجا که بررسی اصول ارتباطی پیامبراسلام می‌تواند نوع تعامل را در تمام سطوح ارتباطی تنظیم نماید و ازطرفی موجب برقررای ارتباط موثر و نشر وگسترش دین مبین اسلام شود. از این رو این پژوهش تلاش دارد با روش کتابخانه‌ای واسنادی به بررسی حیات تبلیغی پیامبر اسلام در دوران مکی با رویکردی ارتباطی به اصول حاکم بر ارتباطات پیامبر بپردازد. برای مطالعه رویکردهای ارتباطی، ضمن بررسی متون تاریخی و آیات و روایات از بهترین شیوه یعنی بررسـی سطوح ارتباطی که عبارتند از: ارتباط میانفردی، گروهی، جمعی و میان فرهنگی استفاده شده است که بـر هـر سطحی اصولی حاکم است و این اصول عبارتند از: اصل خوش خلقی، تغافل، همانندی، ساده زیستی، جـذابیت در ارتباطات میان فردی و در ارتباطات میان گروهی: اصل توازن، همدلی، کرامت انسانی، اعتماد، خوشرویی و اصول حاکم بر ارتباطات میان فرهنگی: اصل مدارا، احترام متقابل و موعود گرایی. البته ناگفته نماند که برخـی از اصول اختصاص به سطح ارتباطی مورد بحث ندارد و ممکن است بتوان آن را در سـطوح دیگـر نیـز مطـرح کرد، اما با توجه به گزاره‌های تاریخی دوران مکی، اصول آمده در ذیل هر سطح مناسبتر به نظر مـیرسـد تـا سطوح دیگر.

ارتباط میان رسول خدا و غلام مسیحی با کلمـات مشـترک شـروع مـی‌شـود، نقـاط مشترک اسلام و مسیحیت توحید وبشارت پیامبری حضرت محمد در انجیل است، پیـامبر با گفتن بسم الله الـرحمن الـرحیم از توحیـد شـروع و در نهایـت اقـرار بـه پیـامبری حضـرت یونس و پیامبری خویش توانستند ارتباط بین فرهنگی دیگری را به زیبایی ترسیم نمایند. (ابن هشام، ١٩٨۵، ج ١، ص ٢٧٢) ارتباط میان رسول خدا و غلام مسیحی با کلمـات مشـترک شـروع مـیشـود، نقـاط مشترک اسلام و مسیحیت توحید وبشارت پیامبری حضرت محمد در انجیل است، پیـامبر با گفتن بسم الله الـرحمن الـرحیم از توحیـد شـروع و در نهایـت اقـرار بـه پیـامبری حضـرت یونس و پیامبری خویش توانستند ارتباط بین فرهنگی دیگری را به زیبایی ترسیم نمایند. (ابن هشام، ١٩٨۵، ج ١، ص ٢٧٢) ارتباط میان رسول خدا و غلام مسیحی با کلمـات مشـترک شـروع مـیشـود، نقـاط مشترک اسلام و مسیحیت توحید وبشارت پیامبری حضرت محمد در انجیل است، پیـامبر با گفتن بسم الله الـرحمن الـرحیم از توحیـد شـروع و در نهایـت اقـرار بـه پیـامبری حضـرت یونس و پیامبری خویش توانستند ارتباط بین فرهنگی دیگری را به زیبایی ترسیم نمایند. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/82eAD

اقتصاد نبوی(ص) فراروی دنیای جدید: دین، ورا یا هم پای اقتصاد؟

پیامبر و ائمۀ گران‌قدرمان دارای سطح زندگی اقتصادی (به تصویر صفحه مراجعه شود) بسیار نابی در زمان خود بودند و حتی به اندازۀ تمامی ثروتثروتمندترین انسان آن دوران، در راه خداوند انفاق می‌کردند، اما نکتۀ تمایزدهنده این است که دل بستۀ دنیا نبودند. مدارک معتبری در این زمینه وجود دارد که نشان می‌دهد حضرتخدیجه(س) همۀ ثروت خود را برای راه اسلام در اختیار پیامبرقرار داده بود و پیامبر(ص) با رضایت کامل حضرت خدیجه(س) ازاین منبع مالی در این راه استفاده می‌نمود. ۱٫ پیوند برادری و اتحادی که پیامبر بین مهاجران و انصاربرقرار کرد جنبۀ آشکاری داشت که همان تأمین آذوقۀ مورد نیازمهاجران از راه این اتحاد تا زمانی بود که آنها بتوانند اقتصادی مولدرا پایه‌ریزی کنند و با کار و تلاش نیازهای خود را برطرف سازند. این گروه جایی برای زندگی کردن ناشتند و به همیندلیل در مسجد می‌ماندند و در همین احوالات آمده است کهدر همان لحظات و زمان‌ها، یاران پیامبر(ص) معارف دینی رابه آنها آموزش می‌دادند. همان گونه که پیش از این ذکر شد، دین‌داران حاضر به قربانیکردن خود و فداکاری برای دین جدیدشان بودند و از جملۀ اینفداکاری‌ها، رها کردن کار و فعالیت سودآور برای تأمین نیازهایخود و خانواده و دست زدن به کارهای عام المنفعه در راه خدابود؛ البته افراد متمکن آن دوران هزینه‌های زندگی آنها را تأمینمی‌کردند. ۶٫ مدارک به دست آمده نشان‌دهندۀ این نیست که پیامبر(ص) مالیاتی را خاصه و فردی تعیین نموده باشد، بلکه به طور موضوعیو جامع افراد را به پرداخت آن مکلف می‌نمود؛ برای مثال آمدهاست که پیرو همان موضوع‌بندی و تعیین حدود مالیاتی مشخص، رسول اکرم(ص) با همان پول‌ها برای مسلمانان جدا از یهودیانفروشگاهی تأسیس نمود که برای ورود به آن نیاز نبود هزینه‌ای ازسوی هردو پرداخت شود. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/tL4Xe

پژوهشی در نامه‌های پیامبر(ص)

همزمان مشاهده می‌کنیم که برخی از شرق‌شناسان با این دسته همراهی نکرده و صحت اعزام نمایندگان و جهانی‌بودن پیام اسلام را پذیرفتند؛ از جمله سر توماس آرنولد انگلیسی در کتاب دعوت به اسلام ۵ و نولدکه آلمانی که وی اصالت سندی که در مطلع این قرن بدان دست‌ یافته را تأیید کرد و آن را ترجیحا نامه پیامبر (ص) به مقوقس بزرگ قبطیان در مصر دانسته است. بیشترینه کتاب‌های جدید رویه تلخیص، گزینش و توجه به مغز و محتوای اساسی این نامه‌ها را با تأکید بر بعد جهان‌شمولی دین اسلام در پیش گرفتند که در این زمینه لازم است بر دو کتاب مهم از این دست اشاره کنیم: یکی کتاب السفر القیم است که دکتر محمد حمیدالله آن را با عنوان مجموعه الوثائق السیاسه للعهد النبوی والخلافه الراشده تصحیح کرده و در آن متن نامه‌های نبوی را در این موضوع و دیگر موضوعات جمع‌آوری کرده است. ۱ دو نکته را در مورد کلام علامه ندوی یادآور می‌شوم: اول: این خبر در سیره ابن‌ هشام متوجه حواریون مسیح (ع) و نه نمایندگان پیامبر (ص) بوده است و نمایندگانی که از طرف مسیح اعزام می‌شده و به زبان همان ناحیه اعزامی سخن می‌گفته، طبق متن ابن ‌هشام بدون شک از حواریون بوده‌اند. ۵٫ دلیل آخر که شرق‌شناس (وایل) ارائه کرده و محققان عرب نیز آن را گسترش داده‌اند ۲ از این قرار است که اعزام نمایندگان نزد پادشاهان در پایان سال ششم هجری یا اوایل سال هفتم رخ داده است، اما سه نامه مربوط به هرقل، مقوقس و نجاشی دارای آیاتی است که گفته می‌شود در سال نهم هجری درباره کوچ نصاری به نجران نازل شده است و این تناقض موجب مشکوک‌شدن موضوع است. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/AWwOv

حقوق حیوان‌ها در سیره و سخن پیامبر و مقایسه آن با حقوق بشر در غرب

پیامبر اسلام، حضرت محمد بن عبدالله(صلی‌الله‌علیه‌وآله) درباره رعایت حقوق جانداران، اعم از انسان‌ها و حیوان‌ها دستورات و قوانینی مقرر فرموده اند. این قوانین و مقررات که در ۱۴۰۰ سال پیش، وضع شده، نشان دهنده توجه اسلام به حقوق تمام جانداران است. در این نوشتار، حقوق حیوان‌ها از دیدگاه رسول گرامی اسلام بررسی می‌شود. یکی از نتایج این بحث آن است که وقتی پیامبراعظم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) به حقوق حیوانات توجه کرده اند، به طور مسلم به حقوق انسان‌ها نیز توجه داشته اند. بنابراین، نسبت‌هایی که گروهی از غربی‌ها در حال حاضر به وی می‌دهند، نسبتی نادرست و نارواست.

۱۲ أنس بن مالک (خادم آن جناب) می‌گوید: رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: «مورچه را نکشید»! ۱۳ هم چنین در روایت معتبری نقل شده است که: پیامبراعظم، نهی فرمود از این که آن چه را مورچه با دست و دهان حمل می‌کند، بخورند. خدا لعنتشان کند! ۲۶ رسول رحمت، حضرت محمد بن عبدالله(صلی‌الله‌علیه‌وآله) نه تنها از اسیر کردن انسانی راضی نبود، بلکه در بند کردن و اسیر نمودن حیوانی را هم نمی‌پسندید و از این کار بر حذر می‌داشت و فرمود: هیچ خانواده‌ای نیست که سگی را ببندد و نگهدارد[اسیر نماید]، مگر آن که هر روز از عمل ایشان، قیراطی (مقداری) کم شود، به جز سگ موذی، سگ شکاری، سگ حافظ زراعت یا حافظ گوسفند [و در روایت دیگر] و سگ نگهبان خانه. ۴۴ هم چنین نقل شده است که پیامبراعظم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) درباره اسب‌ها فرمود: بر پیشانی اسب‌ها خیر نوشته شده، حتی تا روز قیامت و کسی که در راه خدا به آن‌ها انفاق نماید، مانند دست صدقه دهنده‌ای است که هرگز از صدقه دادن کوتاه نمی‌آید؛ یعنی دست بازی که هیچ گاه بسته نمی‌شود. رسول رحمت (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، آب وضویش را به حیوان (گربه) تشنه داد تا او از تشنگی نجات یابد و نیز برای سیراب کردن حیوانات تشنه، وعده پاداش داد و تبلیغ و تشویق فرمود، اما مدعیان حقوق بشر چه طور؟ ۷۶ رسول رحمت (صلی‌الله‌علیه‌وآله) از «مثله کردن» و «اخته نمودن» حیوانات نهی فرموده و عاملان این اعمال را لعنت کرده است، اما مدعیان حقوق بشر، بشر را مثله می‌کنند. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/KdUQS

دیپلماسی پیامبر اسلام(ص)

دیپلماسی عبارت از مجموعه‌ای است از تدابیر و اعمال که دولت‌ها به‌ شیوه مسالمت‌آمیز برای اجرای سیاست خارجی، حفظ منافع ملی و دست‌ یابی به تفاهم در صحنه‌های روابط بین الملل بکار می‌گیرند. رهبران‌ حکومت‌ها برای نیل به اهداف خارجی‌شان دیپلماسی خاصی را دنبال‌ می‌کنند. رسول مکرم اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله با ورود به مدینه، حکومتی برمبنای‌ اعتقادات اسلامی تشکیل دادند و در این دوران مقام رهبر حکومت، دیپلماسی مشخصی را دنبال کردند. این مقاله بر آن است که دیپلماسی نبی گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله را در دو بخش: الف-اهداف دیپلماسی رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله در داخل و خارج شبه جزیره ب-ابزارها و روشهایی که پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله در دیپلماسی خود برای‌ اشاعه مقاصد الهی و نشر فرهنگ و معارف اسلامی و همچنین حفظ استقلال حاکمیت و منافع اسلامی بکار گرفته‌اند، که بعضا روشهای نوینی‌ بودند که اکنون هم در دیپلماسی معاصر معمول است، مورد بررسی قرار دهد.

پیامبر اسلام برای اشاعه و توسعه فرهنگ اسلامی در شبه جزیره و بلاد اطراف‌ اقدامات دیپلماتیک مختلفی را در پیش گرفتند که از جمله می‌توان به: الف-ارسال مبلغ و نماینده در قبایل ب-ارسال سفیر و نماینده به کشورهای اطراف و قدرتهای بزرگ جهانی ج-پذیرش نماینده و هیأتهای سیاسی اشاره کرد که در قسمت ابزارهای دیپلماسی رسول الله(صلی الله علیه و سلم) به‌طور مفصل مورد بحث قرار می‌گیرد. دیپلماسی رسول الله(صلی الله علیه و سلم) اهدافی را دنبال می‌کرد که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: ۱-حفظ و حراست از جامعه اسلامی ۲-حراست از امنیت و استقلال جامعه اسلامی ۳-اشاعه فرهنگ و توسعه اسلام ۴-تأثیرگذاری بر دیگر جوامع و اعمال قدرت ۵-استفاده از اهرمهای اقتصادی برای حفظ منافع جامعه اسلامی ۶-ایجاد اتفاق و اتحاد در شبه جزیره حضرت رسول(صلی الله علیه و سلم) برای رسیدن به اهداف فوق الذکر از طریق دیپلماسی، از ابزارها و روشهایی مثل ۱-مذاکرات سیاسی ۲-ارسال سفیر ۳-پیمان‌نامه و قرارداد ۴-ارسال هیأتهای نمایندگی و مبلغ ۵-پذیرش هیأتهای قبائل و حکام استفاده نمودند. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/3GD2M

دیپلماسی صلح آمیز پیامبر اسلام(ص)

پیامبر گرامی اسلام(ص) به عنوان رئیس حکومت و همچنین نمایندگان و سفرای ایشان به عنوان کارگزاران حکومت در راه نیل به مقاصد و ادای وظایف سیاسی دولت اسلامی و تحقق بخشیدن به خط مشی‌های کلی اسلام در زمینه سیاست خارجی با اتخاذ راهبرد «دعوت و صلح»، ثابت نمودند که اسلام، دین عقل و منطق بوده و «جهاد» در راه خدا، تنها در به بن بست رسیدن راه حل‌های دیپلماتیک، کاربرد داشته و اصالت در دیپلماسی اسلام با صلح و دعوت می‌باشد. در پژوهش حاضر که در آن تلاش شده تا اهمیت و جایگاه بالای دیپلماسی در دوران حکومت پیامبر اسلام(ص) و آثار صلح آمیز آن در پیشبرد مبانی قرآن کریم از منظری نوین، مورد ارزیابی قرار گیرد این نتیجه حاصل شده که در حکومت حضرت رسول(ص)، دیپلماسی مبتنی بر صلح در تسهیل توسعه دین مبین اسلام، موثر بوده است. این نوشتار، نخست با بیان مفهوم دیپلماسی و صلح، به اصول دیپلماسی پیامبر اکرم می‌پردازد، سپس با بیان اهداف و اهمیت مناسبات و مولفه‌های آن، دیپلماسی صلح آمیز پیامبر اسلام را مورد تحلیل و تبیین قرار می‌دهد. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/r3Sra

رفتار و اخلاق سیاسی پیامبر(ص)

امروزه، دیپلماسی از مهم‌ترین راهکارهای دولت‌ها برای رسیدن به اهداف و منافع ملی خود در خارج از مرزهایشان است، با توجه به این که دین مبین اسلام جهانشمول فرض می‌شود جای این تأمل هست که پیامبر اسلام چه روش‌هایی را در دیپلماسی خود به کارگرفته و اصولا آیا از این راهکار برای رسیدن به هدف اصلی بعثت، یعنی اصل دعوت به توحید و اسلام به عنوان دین خاتم، استفاده کرده‌اند یا خیر؟ این مختصر در صدد است که بیان نماید دین مبین اسلام و پیامبر اعظم، نه تنها به دیپلماسی برای رسیدن به اهداف خود معتقد بوده، بلکه مشوق اصل مذاکره و رفع تخاصمات از راه برقراری جلسات گفتگو و استدلال بوده و برای دیپلماسی، اصول، مبانی و ویژگی‌های خاص ارایه داده که تا آن روزگار سابقه نداشته و الگوی آیندگان قرار گرفته است. دیگر این که، اسلام، هر چند به جهاد ارج والایی می‌نهد، آن را آخرین راه حل دیپلماسی تلقی می‌کند و اسلام بیش از آن که دین «زور برهنه» یعنی شمشیر باشد آن گونه که معاندین و دشمنان اسلام گفته‌اند دین دیپلماسی است. روش تحقیق مقاله، کتابخانه‌ای است و تجزیه و تحلیل داده‌ها به صورت توصیفی‌- تحلیلی با رویکردی تاریخی و با استناد به آیات و روایات اسلامی خواهد بود.

۱- اصل توحید؛ ۲- اصل نفی سیبل و عزت و سیادت اسلامی؛ ۳- بهره‌گیری از روش‌های مسالمت‌آمیز در حل و فصل اختلافات؛ ۴- رعایت احترام متقابل و نزاکت بین‌المللی؛ ۵- اصل وفای به عهد و احترام و قراردادها و پیمان‌ها؛ نظر به اهمیت این اصول و برای فهم بیشتر رفتار سیاسی پیامبر اعظم (به طور مختصر و در خور مقاله هر یک از این اصول را توضیح می‌دهیم: الف) اصل توحید توحید از مهم‌ترین مبانی سیاست خارجی دولت اسلامی است. این روش حل اختلاف از دیدگاه حقوق اسلام بلامانع بوده و عملا نیز پیامبراعظم(در دیپلماسی و رفتار سیاسی خود در موارد متعددی این شیوه را دنبال کرده است، از جمله: ۲ – مذاکره با نمایندگان قریش و ماجرای نمایندگی ابوطالب از طرف سران قریش؛ – مذاکره با نمایندگان مردم یثرب در عقبه‌ی اولی و عقبه‌ی ثانی؛ – مذاکره با هیأت نمایندگی قریش به سرپرستی به دلیل خزاعی؛ – سفارت جلیس بن‌علقمه، مرد سیاسی‌- نظامی قریش؛ – مذاکرات پیامبر اعظم(با سهیل بن عمرو، فرستاده‌ی مخصوص قریش و انعقاد قرارداد تاریخی صلح حدیبیه؛ – مذاکره با نمایندگان ثقیف (طایف)؛ – مذاکره پیامبر اعظم(در جریان فتح مکه؛ – علی شیرخانی، «دعوت و جنگ و صلح در قرآن»، فصلنامه علوم سیاسی، سال ۴، شماره ۱۵، ص ۱۹۱٫ دین مبین اسلام از همان آغاز بعثت پیامبر اعظم (مبنای دستورات و قوانین و اساس دعوت به توحید خود را بر پایه‌ی علم و عقل گذارد و از روش چانه‌زنی، استدلال منطقی و عقلایی دیپلماسی استفاده نمود، و نه تنها بر برخی از قوانین دیپلماسی و رفتار سیاسی رایج و متداول آن روزگار صحه‌گذارد، بلکه اصولی متقن و الهی جهت اعتلای انسان و فهم دستورات قرآن کریم بر آن‌ها افزود که بسیاری از آن‌ها معیار منشور حقوق بشر در جهان است. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/K44MW

ساز و کارهای اجتماعی پیامبر(ص) در ایجاد تحول فرهنگی در مدینه

این پژوهش به بررسی سازوکارهای اجتماعی پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله در ایجادتحولات فرهنگی در مدینه می‌پردازد. وضعقوانین جدید مطابق با آموزه‌های قرآنی، برنامه‌ریزی اجتماعی سازگاربا ارزش‌های اسلامی و تولید هنجارهای جدید و ترسیم نقش‌هایاجتماعی مطابق با فرهنگ نوخاسته اسلامی، تأسیس نهادهای جدیدبا کارکردهای فرهنگی و تعریف نمادهای منزلتی، جذب اقلیت‌هایدینی و تغییر روابط میان گروه‌های اجتماعی قومی و نژادی، همه ازسازوکارهای اجتماعی پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله برای تحول فرهنگی است. ۱ با این وصف مطالعهبرنامه و سازوکارهای اجتماعی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در تحولات و تغییرات فرهنگی مدینه، بسیار ضروری به نظر می‌رسد؛ چنان‌که این سازوکارها به عنوان الگوهای رفتاری درفراخنای تاریخ اسلام، دست‌مایه‌ای گران‌قدر برای تحولات فرهنگی دولت‌هایاسلامی خواهند بود و قابلیت اجرا و حصول نتیجه را در همه ادوار خواهند داشت. فعالیت‌ها و اقدامات پرشماری چون اجرای امور عبادی، امور فرهنگی و آداب ومناسک ویژه، تعاملات اجتماعی و البته محل سکونت نبی مکرم اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله درمسجد، موجب شده است تا کارکردهای چندمنظوره مسجد هرگز از چشم تیزبینپژوهش‌گران دور نباشد. حقوق انسانی در فرهنگ نبوی یکی از اقدامات اجتماعی پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله که می‌توانست آثار شگرففرهنگی در جامعه بر جای گذارد، اصلاح یا وضع قوانین اجتماعی بود. خداوند بهپیامبر گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله دستور داد تا در پاسخ ایشان بگوید: احکامی که در شریعتاسلام به نفع زنان و به ضرر مردان تشریع شده، احکامی است الهی و خود پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآلهدر تشریع آنها هیچ گونه دخالتی نداشته و نه تنها در تشریع این احکام، بلکه درتشریع هیچ حکم دیگری از جمله تشریع احکام مربوط به زنان بی‌سرپرست دخالتیندارد. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/R2HNn

سنت پیامبر اعظم(ص) از منظر مستشرقان

مستشرقان شبهه‌های مختلفی را در موضوع‌های گوناگون از قبیل عقائد، عبادات، سیره سیاسی و نیز ویژگی‌های فردی و اجتماعی پیامبر اعظم مطرح کرده‌اند که همه آنها بدون مطالعه دقیق منابع اسلامی درباره آن حضرت اظهار شده‌‌اند. مقاله‌حاضر به بخشی از آرا و شبهه‌های مستشرقان درباره سنت پیامبر اکرم رداخته است. توحید و اعتقاد به یگانگی خداوند، امی بودن پیامبر اکرم، تشریع فریضه نماز، برخورد پیامبر اکرم با ادیان دیگر و نوع نگرش آن حضرت به عیسی از جمله مباحثی است که در این نوشتار مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.

سنت مورد بحث خاورشناسان هم همان معنای مورد نظر شافعی و محدثان است؛ چون آنها (خاورشناسان) علاوه بر قول، فعل و تقریر پیامبر اکرم صفات فردی و اجتماعی آن حضرت را نیز به طور دقیق مورد بررسی قرار داده، شبهات خود را در این باره مطرح کرده‌اند که نشانگر توجه آنان به صفات آن حضرت می‌باشد. در اینجا لازم است اولا به تعداد رکعات بیان شده در قرآن و در حدیث پیامبر ۹ و نیز در فقه اسلامی نظر بیفکنیم تا ثابت شود که تعداد رکعات نماز یا تعداد اصل نماز و کیفیت خواندن آن در اسلام ربطی به یهودیت ومسیحیت ندارد و اگر در برخی موارد بین نماز در اسلام و دو دین آسمانی دیگر (یهودیت و مسیحیت) شباهتی وجود دارد، این دلیل تقلید پیامبر از یهودیان و اخذ اصل تشریع نماز از دین یهودیت و مسیحیت نیست؛ چون از آن جا که خطوط کلی ادیان الهی از آغاز تا فرجام، همگون و هماهنگ است (یعنی در مبدأ و مقصد اختلافی با هم اختلاف ندارند، ولی در شرایع و باید‌ها و نباید‌های عملی و متناسب با زمان و مکان متفاوت‌اند)، هرگز اسلام از آنها اخذ نشده است. پس اگر پیامبر اکرم یهودیان یا مسیحیان را مورد نکوهش قرار داده است، به دلیل عقیده غیر توحیدی آنهاست تا آنجا که حتی انبیاء خودشان (حضرت موسی و حضرت مسیح) نیز بنی‌اسرائیل را به دلیل چنین عقاید شرک‌آلودی توبیخ و تقبیح کردند؛ بنابراین، جهاد علیه فرهنگ وعقیده غلط وظیفه همه انبیاست و این به معنای ضدیت و مخالفت پیامبراکرم با کلیت دین ‌بنی‌اسرائیل نیست. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/8M40g

سیاست‌های اقتصادی پیامبر اکرم(ص) و پیشرفت اقتصادی: امنیت و رفاه اجتماعی

سیاست‌هایی برای افزایش درآمد ملی پیامبر اکرم(ص) پس از آغاز حکومت اسلامی در مدینه، بااجرای سیاست‌های ویژه‌ای به افزایش درآمد ملی و سطح اشتغالهمت گماشت که بعضی از آنها عبارت‌اند از: عقد اخوت بین مهاجران و انصار: مهاجران تمام سرمایه‌های خود رادر مکه باقی گذاشتند و در حالی وارد مدینه شدند که هیچ گونهثروت و سرمایه‌ای نداشتند، با این حال، با سیاست عقد اخوت بینمهاجران و انصار و افزایش درآمد مهاجرین، تقاضای کل و در نتیجهسطح اشتغال و درآمد ملی، افزایش یافت و در عین حال توزیعدرآمد هم متناسب‌تر گشت. قراردادهای مزرعه، مساقات، مضاربه: مهاجران، به دلیل مهاجرت، از هیچ یک از عوامل تولید، جز نیروی کار بهره‌مند نبودند، اما انصاردارای باغ‌ها، مزارع، پس‌انداز و در واقع باقی عوامل تولید بودند؛ از همین‌رو بهترین سیاست برای بهره‌وری کامل از عامل موجوددر جامعه، معرفی و تحقق و شیوع قراردادهای مزارعه، مساقاتو مضاربه بوده است که در صدر اسلام، پیامبر اکرم(ص) براینامر تأکید کرد، به گونه‌ای که این عقود در صدر اسلام شیوع کاملیافت و سبب توسعۀ فعالیت‌های تولید و بازرگانی و افزایش تولیدکل، اشتغال و استفادۀ کامل از منابع زیرزمینی و سرمایه‌ها شد. طبیعی بود که امکان اسکان دائمیاین عده در مسجد و اطراف آن وجود نداشت؛ بنابراین با اعلامو اجرای طرح اقطاع الدور و تقسیم زمین‌ها بین مهاجران برایاحداث مسکن، نه تنها این مشکل اساسی جامعه رفع نگردید، بلکهاین امر خود سبب افزایش اشتغال و تولید کل و نیز ارتقای رفاهکل جامعۀ اسلامی گردید. تشویق به کار و فعالیت و کسب رزق حلال و تأمین مخارجخانوادگی که اجرا و پاداش فراوانی برای این امر، ذکر شده است: مذمت و تقبیح بیکاری که مکمل مورد نخست است، تشویق عملی(سیرۀ عملی پیامبر اعظم(ص) در اشتغال جدی به کار برارج وقدر کار می‌افزود)، در ردیف عبادت قرار دادن بعضی از اعمال که بهظاهر سود دنیوی نداشت؛،مانند قرض الحسنه، وقف، انفاق و… لینک دانلود متن مقاله: http //yon.ir/kaD5d

سیره سیاسی پیامبر اعظم(ص)

مروری کوتاه به بیست و سه سال رسالت پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله در مدت بیست‌ و سه سال ابلاغ رسالت الهی و نجات‌گرانه‌اش، همهء آنچه را که برای‌ خوشبختی، کمال، آسایش و آرامش‌ انسان نقش داشته، به جهانیان ارائه داده‌ و همهء آنچه را که برای تکامل و سعادت‌ انسان، چه در بعد مادی و چه در جهت‌ معنوی، زیانی داشته است، نشان داده و راه‌های وصول به آن و جلوگیری از این‌ را نیز یاد داده است. به همین جهت‌ همهء انبیا، به ویژه رسول‌ اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله از آغازین روز بعثت،، ره‌ پیروزی و رستگاری‌ انسان را در ایمان به خدا و مبارزهء با شرک‌ دانسته و کوشیده‌اند تا انسان را به این حقیقت مسلم و قطعی‌ راهنمایی کنند و با شعار«قولوا لا إله إلا الله تفلحوا»، قلوب آدمیان را مالامال از عشق، معرفت، یقین، بور و ایمان‌ بنمایند که این سرچشمهء زلال و جوشان،، مجب حیات و زندگی‌ جاودانه و پیروزی و رستگاری خواهد بود. ب. اعتقاد به معاد و رستاخیز رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله در سیرهء خود، برای آغاز زندگی انسان‌ها،، شرهء طیبهء ایمان را غرس کرده است،آ، آگاه برای‌ بارورتر شدن این نهال توحید،ق، ق‌ بعدی را برداشته،، آان را به سرانجام‌ زندگی دنیایی و ادامهء آن در جهان‌ آخرت،، آاه کرده است. اگر رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله موفق شد این‌ دین الهی و آسمانی را با سرعت در جهان گسترش دهد،ب، باین علت بود که‌ پس از ساختن و به دست آوردن زیربنای‌ اصلی حکومت،، د اولین فرصت، دست به تأسیس حکومت زد و از طریق‌ وحدت و قدرت حکومت اسلامی، هدف‌های الهی را تعقیب نمود. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/5kO2y

سیره و رفتار مسالمت آمیز پیامبر اعظم(ص) با غیر مسلمانان

پیامبر همه آدمیان را، بدون استثنا، همچون فرزندان دلبند و پاره تن خود می‌دانست و خیر و هدایت همه شان را می‌خواست و چون می‌دید که به راه گمراهی و هلاکت می‌روند، سخت اندوهگین می‌شد، همان گونه که پدری مهربان از هلاکت وتباهی فرزندانش دچار اندوه می‌شود پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در نامه‌هایش به رؤسای دولت‌های معاصر خویش، به قبول رسالت آن حضرت و گرویدن به آیین اسلام را خواستار می‌شد و در مواردی به بقای ملک و سلطنت آنان تصریح و تداوم حاکمیت آنان بر قلمرو سرزمین خویش را تضمین می‌کرد. دلیل دیگر، پیمان نامه‌های بسیاری است که در دوران حکومت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و بعد از وفات آن حضرت با ملت‌های مختلف امضا شده است و در تمامی موارد تا هنگامی که ملت‌های غیر مسلمان به پیمان خود وفادار بوده اند، دولت اسلامی نیز پیمان صلح را نقض می‌کرده است؛ زیرا نقض پیمان از دیدگاه اسلام، گناهی بزرگ و غیر قابل گذشت است.» این موارد و نمونه‌های شبیه به آن به خوبی نشان می‌دهد که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در سیره عملی اش نسبت به پیروان مذاهب، همواره از گفت وگو و جدال احسن برای پیشبرد اهداف مقدسش سود می‌جست و هیچ زبان به الحاد، تکفیر و بی ارزش بودن ادیان دیگر نمی‌گشود و بلکه به عکس، از آنان می‌خواست که به مفاد تورات و انجیل عمل نمایند و داوری تورات را می‌پذیرفت که نمونه آن گذشت. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/tLil0

شیوه‌های فرهنگی- ارتباطی پیامبر(ص) در عهد مکی

صرف ‌نظر از منابع تاریخی دست اول و مصادری که در لابلای مطالب خود نکاتی را نیز درباره فعالیتهای تبلیغی پیامبر(ص) در مکه مطرح ساخته‌اند تنها تعدادی اندک از منابع جدید تمام یا بخشی از مطالب خود را به بررسی و گزارش فعالیتهای تبلیغی پیامبر(ص) در مکه اختصاص داده‌اند که از آن میان می‌توان به این منابع اشاره کرد: کتاب منهج‌ الدعوه النبویه فی المرحله المکیه نوشته علی بن ‌جابر الحربی که ظاهرا تنها کتاب مستقلی است که در این زمینه نوشته شده است؛ فصل دوم کتاب تاریخ گسترش اسلام از توماس آرنولد (آرنولد، ‌۳۴-۹)؛ فصل آخر کتاب خطوات علی طریق الاسلام نوشته علامه سید محمدحسین فضل‌الله (فضل‌الله‌ ۱۴۰۲ ق، ۳۳۷-۳۱۴)؛ ‌کتاب الاعلام فی صدر الاسلام تالیف عبداللطیف حمزه (حمزه، ۱۳۶-۱۰۳)؛ کتاب تاریخ الدعوه الاسلامیه فی زمن الرسول صلی‌الله علیه و آله وسلم و الخلفاء الراشدین نوشته جمیل عبدالله المصری و کتاب الحرب النفسیه ضد الاسلام فی مکه اثر عبدالوهاب کحیل[۱] که مؤلف در آن فعالیت‌های روانی مشرکان بر ضد پیامبر(ص) را بررسی کرده و از روش برخورد و مقابله پیامبر(ص) با آنان نیز سخن به میان آورده است. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/1U2qA

طراحی حاکمیت سیاسی پیامبر(ص) و جانشینان آن حضرت و آسیب‌های فراروی آن در سوره ص

قرآن مجید به عنوان کتاب دین خاتم و جاودان الهی، از اندیشه‌ای منسجم درباره ابعاد زندگی سیاسی و دینی برخوردار است. شمار قابل توجهی از مستشرقان به پیوند تاریخی و نه ذاتی قرآن و سیاست اعتقاد دارند و بر همین اساس نیز توجه قرآن به سیاست را صرفا مختص آیات مدنی می‌دانند؛ رویکردی که با دیدگاه مقاله حاضر در تضاد است. درواقع، در آیات مکی قرآن نیز به سیاست و حکومت توجه جدی شده و این موضوع به نوبه خود، نشان دهنده پیوند ذاتی قرآن و فراتر از آن، اسلام و سیاست است. بر این اساس، مقاله حاضر به بررسی موضوع حکومت پیامبر صل الله علیه و آله در سوره ص می‌پردازد. طرح مسائل سیاسی در این سوره، که جزو سور مکی قرآن است، نشان دهنده امتزاج بنیادین اسلام سیاسی نه تنها در شرایط وجود دولت آنگاه که در اختیار پیامبر صل الله علیه و آله قرار دارد، بلکه در شرایطی است که اسلام به لحاظ اجتماعی در اقلیت قرار دارد و پیامبر صل الله علیه و آله هنوز موفق نشده اند دولت تشکیل دهند. مقاله حاضر درصدد بررسی سوره ص به عنوان سوره‌ای مکی، که در سال‌های میانی بعثت پیامبر صل الله علیه و آله یعنی قریب سال ششم تا نهم بعثتت نازل شده، اثبات کند موضوع اصلی و محوری این سوره تاکید بر استقرار و ثبات قدرت سیاسی پیامبر صل الله علیه و آله و تثبیت حکومت دینی آن حضرت و معرفی دو چالش عمده فراروی آن است. همچنین از این سوره استفاده می‌شود که همواره در جامعه اسلامی، افرادی شایسته برای اداره حکومت دینی وجود دارند؛ کسانی که شیطان هیچ راه نفوذی به اندیشه و روحشان ندارد. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/dLzRk

مبانی انسان شناختی سیره سیاسی نبوی(ص)

در تفکر دینی و فلسفی اسلام بین «هست و نیست»‌ها و «باید و نباید»‌ها رابطه مستقیم وجود دارد. هر آنچه وجود دارد، «خیر» است و هر آنچه خیر شد، «بایسته»‌ای را در پی دارد و هر آنچه وجود ندارد، «خیریتی» نداشته و «بایسته‌ای» بر آن مترتب نمی‌شود. بنابراین شکی نیست که ماهیت هر نوع رفتار سیاسی – اجتماعی پیامبرصلی‌الله‌علیه‌وآله ناشی از نوع نگرشی است که پیامبرصلی‌الله‌علیه‌وآله از انسان و ماهیت و هستی او دارد. این مقاله در بیان مبانی نظری انسان شناسانه سیره سیاسی پیامبرصلی‌الله‌علیه‌وآله می‌باشد تا نشان دهد سیره سیاسی پیامبرصلی‌الله‌علیه‌وآله به ملاحظه ماهیت و سرشت انسان، به دنبال احیای کرامت ذاتی انسان است و به ملاحظه جایگاه وجودی او که از سوی خداوند به عنوان جانشین خدا در زمین تعیین شده، به دنبال رساندن انسان به کرامت ارزشی و ویژه‌ای است که خداوند به چنین انسانی افاضه کرده است. سیره سیاسی پیامبر از یک نگرش «ماهیت شناسانه» از انسان که معرف دو بعدی بودن انسان است و نگرش «وجود شناسانه» که معرف جایگاه وجودی انسان نزد خداوند و در عالم هستی است، برخوردار بوده و در تلاش است انسان را با چنین ماهیتی به جایگاه عبودیت خدا و خلیفهاللهی برساند. نکته شایان ذکر این‌که نوع نگرش انسان‌شناسانه پیامبرصلی‌الله‌علیه‌وآله موجب آن است که سیره سیاسی و حکومتی وی ناظر به دگرگونی دایمی و تحول انسان از نقص به کمال تا حد خلیفهاللهی باشد.

در مقاله حاضر این سؤال مطرح شده که مبانی انسان‌شناسانه سیره سیاسی و حکومتی پیامبر اسلام را می‌توان چگونه تعیین کرد؟ در پاسخ به این سؤال این فرضیه مورد آزمون قرار گرفته که سیره سیاسی پیامبرصلی‌الله‌علیه‌وآله از یک نگرش «ماهیت‌شناسانه» از انسان که معرف دو بعدی بودن انسان است و نگرش «وجودشناسانه» که معرف جایگاه وجودی انسان نزد خداوند و در عالم هستی است، برخوردار بوده و در تلاش است انسان را با چنین ماهیتی به جایگاه خلیفهاللهی برساند. اما وجود چنین قوایی و نوع نیازهای برخاسته از آن، حیات طبیعی را برای انسان به‌وجود می‌آورد و هم برخوردار از وجود قوه عقل و اراده و گرایش‌های فطری کمال‌خواهانه است و آنها او را متمایز از حیوانات می‌کند و گاه او را به حد فرشتگان و بلکه بالاتر از فرشتگان می‌رساند؛ در این صورت انسان صرف‌نظر از این‌که قوای نفسانی خود را در چه جهت و چه هدفی به‌کار می‌گیرد، در ذات خود از حیوانات و عالم طبیعت برتر شده و توان به خدمت گرفتن آنها را دارد. پیامبر اعظم‌صلی‌الله‌علیه‌وآله در سیره حکومتی خود به‌دنبال رساندن انسان به چنین مرتبه‌ای از شایستگی بود و آنان که تحت رهبری سیاسی و الهی او قرار گرفتند دارای افکار و اندیشه‌های بلندی شده و نیز اعمالی کاملا انسانی و برخاسته از کمالات الهی داشتند، به‌طوری که صدور این نوع افکار فقط شایسته آنان بود. در جمع‌بندی مباحث مقاله می‌توان گفت که سیره سیاسی پیامبر اسلام‌صلی‌الله‌علیه‌وآله از سویی در جهت برداشتن هرگونه غل و زنجیر از گردن انسان عصر جاهلیت بود تا به احیای کرامت ذاتی انسان منجر شود و از سوی دیگر، انسان به جهت جایگاه وجودی‌اش نزد خداوند یعنی شایستگی برای جانشینی خدا در روی زمین، صاحب کرامت ویژه و کرامت ارزشی شده است. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/Q2ilG

مؤلفه‌هایی از اخلاق اجتماعی پیامبر(ص)

حقوق زیردستان و کسانی که به گونه‌ای زیر نظر انسان کار می‌کنند، اهمیت‌ بسیار زیادی دارد؛ رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله بر این نکته تأکید می‌کرد و می‌فرمود: «هرکس‌ برادر مسلمانی، زیردست او بود، باید از آنچه خود می‌خورد، به او بدهد و از آنچه‌ خود می‌پوشد، به او بپوشاند و به وی کاری واگذار نکند که از عهده‌اش برنمی‌آید و اگر(بنا به ضرورت) چنین کرد، به او در انجام آن کمک کند. روزی به امام علی علیه السلام فرمود: هشت دسته اگر به آنها اهانت شد، نباید کسی می‌فرمود: «هرکس به میهمانی دعوت شود و او بی‌عذر و دلیل موجه رد کند،، خا و رسول‌ خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله را نافرمانی کرده است و هرکس بی‌دعوت بر سر سفره‌ای بنشیند، همانند الضیف یأتی لاقوم برزقه، فاذا ارتحل ارتحل بجمیع ذنبوهم، بحار الانوار، ج ۲۷، ص ۱۶۴٫ ۱ در آیه دیگر نیز چنین آمده است: «یکی از بهشتیان می‌گوید: راستی من‌[در دنیا] همنشینی داشتم که به من می‌گفت: آیا واقعا تو این سخن را باور می‌کنی که وقتی‌ مردیم و خاک و[مشتی‌] استخوان شدیم، زنده می‌شویم و جزا می‌یابیم؟ [سپس‌] می‌پرسد: آیا شما از او اطلاعی دارید؟ پس او را در میان آتش می‌بیند و می‌گوید:: ب‌ خدات سوگند چیز نمانده بود که تو مرا به هلاکت اندازی!! واگر رحمت‌ پروردگارم نبود، هر آینه من‌[نیز] از احضار شدگان در دوزخ بودم!» در اهمیت تأثیر دوست سرنوشت آدمی همین بس که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود: «آدمی بر همان دینی است که دوستش بر آن است،، پ دقت کنید که چه کسی را به‌ دوستی برمی‌گزیند!»  و«اگر در مورد کسی شک داشتید و دیندار بودن او برای شما معلوم نبود، به دوستانش بنگرید؛ اگر دوس، خانش دیندارند،خود او دیندار است. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/O84VU

نقش اخلاق پیامبر(ص) در ترویج حقوق شهروندی

حقوق شهروندی از مباحث بسیار مهم عصر حاضر است که غربیان سعی دارند آن را از دستاوردهای خود بدانند، غافل از اینکه در دوران پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) این حقوق پیریزی شد و ایشان با رفتار خود سعی کردند مردم را به رعایت این حقوق، تشویق کنند؛ بنابراین این سوال مهم پیش میآید که نقش اخلاق پیامبر در ترویج حقوق شهروندی چه بود؟ این نوشتار با هدف پاسخگویی به این سوال و به روش کتابخانه‌ای و به شیوه توصیفی- تحلیلی نوشته شده و به این نتیجه رسیده است که پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در دورانی که وحشیگری و قتل و غارت امتیاز بود با مبنا قرار دادن و با مهاجرت به مدینه، حقوقی برای مردمان مدینه تاسیس نمودند و به تبلیغ آن پرداختند. از جمله حقوق شهروندی مورد تاکید پیامبر در جنگ حدیبه، شرط آزادی اسیران را تعلیم خواندن و نوشتن قرار دادند، یکی دیگر از حقوق شهروندی عدم تفتیش عقاید، محترم شمردن حقوق زنان، حق مالکیت، تساوی همه افراد، امنیت اجتماعی میباشد که در مقابل پیامبر برای هر کدام، دستوری دارند.

تاثیر رفتار پیامبر بر ترویج حقوق شهروندی یکی از مهم ترین حقوق شهروندی سوادآموزی و برخورداری از آموزش رایگان در مقطعی از تحصیل میباشد؛ چرا که هر اندازه جامعه از تحصیلات برخوردار باشد به همان اندازه در زمینه‌های مختلف پیشرفت میکند و این مسأله‌ای بوده که پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) هم بر آن توجه فرموده اند از جمله کارهای ایشان در این زمینه، تشویق مسلمانان به علم آموختن و سفارش و تأکید بر این امر مهم و بر جای نهادن میراث گرانبها در این زمینه است. روایات اسلامی نیز بدین مضمون گواهی داده و این مهم را به صراحت اعلام نموده اند؛ نمونه بارز آن سخن گهربار پیامبر اعظم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در واپسین روزهای عمر خویش و در حجۀ الوداع است که با بیانی شیوا و دلنشین فرمود: «ایها الناس ألا إن ربکم واحد وأن اباکم واحد، ألا لا فضل لعربی علی أعجمی ولا اعجمی علی عربی، ولا أسود علی أحمر ولا أحمر علی أسود إلا بالتقوی»‌ای مردم خدای شما یکی است و همه از یک پدر آفریده شده اید، آگاه باشید نه عرب بر عجم برتری دارد و نه عجم بر عرب، نه سیاه بر سرخ و نه سرخ بر سیاه، میزان برتری تنها تقواست. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/Z1xbE

تحلیل گفتمان نامه‌های پیامبر به سران سه کشور ایران، روم و حبشه. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/qxatx

تعاملات سیاسی پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله با گروهها و کشورهای غیر مسلمان. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/RRE7I

سیره سیاسی پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله در باب هویت‌های جمعی. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/0ervA

سیره سیاسی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و بازشناسی هویت دینی مروری بر کتاب سیره سیاسی پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/yZTZW

شیوه‌های تعامل پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله با یهود در مدینه لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/oz5Wu

عدالت اجتماعی پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/muLue

مردم سالاری دینی در سیره پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/emDop

معرفت شناسی عقل در سیره سیاسی اجتماعی پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/kGuRN

نامه‌های پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و گسترش اسلام. لینک دانلود متن مقاله: http: //yon.ir/rrhl8