اصول فقه غنی در حوزه مانع از خطر “نقد معصوم” می‌شود

آیت‌الله جوادی آملی با بیان این که اگر علم اصول زنده شود جان خیلی‌ها را می‌خرد و حوزه را حفظ می‌کند، گفت: اگر اصول زنده شود نه ما آن روزها مشکل شهید جاوید می‌داشتیم و نه این روزها مسأله «عصمت امام» پیش می‌آمد.

به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در درس خارج فقه خود که در مسجد اعظم قم برگزار شد، با اشاره به طرح برخی مسائل درباره نقد معصوم و عصمت ائمه طاهرین(ع)، اهمیت علم اصول را مورد توجه قرار داد و گفت: این «اجماع» هم که غالب این بزرگواران یا همه اینها تصریح کردند که این اجماع، مدرکی است؛ یعنی قاعده «الزام»، قاعده «اقدام»، اینها مدرکی است؛ برای اینکه نصوص فراوانی داریم و اصول باید به داد اجماع برسد  یعنی که اگر ما یک خبر ضعیف داشتیم، هر چه که جلوترمی رویم مدرک پیدا می‌کنیم، این خبر ضعیف تقویت می‌شود.

او افزود: اما اگر یک اجماع محصل داشتیم هر چه جلوتر می‌رویم خبر پیدا می‌کنیم؛ اعتماد به این اجماع ضعیف می‌شود و مانند یک آدم برفی آب خواهد شد، وقتی مدرک پیدا شد این اجماع مثل آدم برفی آب می‌شود. علم اصول باید مواظب باشد و دست عقل را بگیرد و از پایین ببرد بالا تا اصول زنده شود. اگر اصول زنده شود نه ما آن روزها مشکل شهید جاوید می‌داشتیم و نه این روزها مسأله «عصمت امام» پیش می‌آمد.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم اظهار داشت: به این صورت معلوم می‌شود که امام معصوم است و چگونه حرف می‌زند؛ خود ایشان می‌گوید من در اداره امور، کاری به عصمت و علم غیب ندارم. اگر علم اصول زنده شود جان خیلی‌ها را می‌خرد و حوزه را حفظ می‌کند چون علم است.

آیت‌الله جوادی آملی ادامه داد: در خبر مرسل هر اندازه که جلوتر برویم و مؤید پیدا کنیم قویتر می‌شود؛ لذا خبر حجت می‌شود اما اجماع محصل «فضلاً عن الاجماع المنقول»،هر چه جلوتر می‌رویم وقتی «محتمل المدرک» شد، اعتماد به این اجماع قدری ضعیف می‌شود، وقتی یک روایت مرسلی پیدا کردیم، یک قدر ضعیف می‌شود و وقتی یک روایت موثق پیدا کردیم ضعیف تر خواهد شد تا اینکه یک صحیحه پیدا کنیم کل این اجماع مثل آدم برفی آب می‌شود.

استاد مطرح حوزه علمیه قم ابراز داشت: برخی با سقیفه اجماع درست کردند اما اجماعی در کار نبود که علی را خانه نشین کنند، همین سقیفه بود؛ او در کمال وقاحت می‌گوید اجماع، جلوی روایت پیغمبر را می‌گیرد و نسخ می‌کند.

او عنوان کرد: بنابراین پایگاه علمی باید قوی باشد. در قرآن این آیه مبارکه را خیلی از مفسران معنا کردند اما سیدنا الاستاد یک معنای بسیار لطیفی دارند، آیه «قُلْ یا أَهْلَ الْکِتابِ لَسْتُمْ عَلى شَیْء حَتّى تُقیمُوا التَّوْراهَ وَ الإِنْجیلَ» را تفسیر کرده‌اند و غالبا این گونه معنی می‌کنند که شما اگر بخواهید ارزش پیدا کنید و به جایی برسید باید تورات و انجیل خود را احیا کنید، ‌ظاهرا هم شاید همین معنی را می‌رساند.

مفسر برجسته قرآن کریم خاطرنشان کرد: اما آن لطیفه که سیدنا الاستاذ دارد این است که شما روی کدام پایه و با کدام استدلال می‌توانید تورات و انجیل احیا کنید؟ شما پایگاه علمی ندارید تا بتوانید دین خود را حفظ کنید، شما باید پایه تان قرص باشد.

آیت‌الله جوادی آملی در پایان اضافه کرد: وقتی عقل، استدلال، برهان و تشخیص معجزه و سحر نیست؛ شما یک وقتی ساحر آمد قبول می‌کنید و معجزه هم آمد قبول می‌کنید؛ به حوزه هم باید گفت شما یک اصول قوی و غنی داشته باشید تا خطر شهید جاوید و خطر نقد معصوم پیش نیاید، مرحوم کلینی می‌فرماید ﻗﻄﺐ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻳﮏ ﻣﻠﺖ ﻋﻘﻞ آن است؛ قطب علمی یک ملت، عقل آن ملت است. حالا شما مرتب بنای عقلا، مرتب فهم عرف، مرتب مردم این طور می‌فهمند؛ آن وقت ده‌ها مشکل پیش می‌آید. رسا