شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
«خرید و فروش نسیه به قیمت بیش از نقد»، «عمل نکردن به نذر به جهت کرونا»، «ارتباط شخص مبتلا به بیماری کرونا با دیگران» و «برهنه شدن در عزاداری» از استفتائاتی است که در شهریورماه سال جاری به آن پاسخ داده شده است.
به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (شهریور ۱۴۰۰) حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شد. متن سؤال و جواب ۱۲ استفتاء در موضوع عبادات و معاملات به نقل از دفتر مقام معظم رهبری به شرح زیر است:
شیوه غسل کردن هنگام نجس بودن بدن
سوال۱: اگر هنگام غسل قسمتی از بدن نجس باشد، آیا میتوان با یک بار شستن هم بدن را پاک کرد و هم غسل انجام داد؟
جواب: پیش از آغاز غسل ارتماسی، باید تمام بدن پاک باشد اما در غسل ترتیبی، هر قسمت از بدن که نجس شده اگر پیش از غسلِ همان قسمت، شسته شود کفایت می‌‌کند.
خرید و فروش نسیه به قیمت بیش از نقد
سوال۲: آیا خرید کالایی به طور نسیه به قیمتی بیشتر از قیمت نقدی آن جایز است؟ آیا این معامله، ربا محسوب می‌شود؟
جواب: خرید و فروش نسیه کالا به مبلغی بیشتر از قیمت نقدی آن اشکال ندارد و تفاوت نقد و نسیه ربا محسوب نمی‌شود.
مشاهده مانع پس از وضو یا غسل
سوال۳: اگر بعد از وضو و یا غسل، مانعی در اعضای وضو و یا غسل دیده شود، چه وظیفه‌ای داریم؟
جواب: اگر ندانید مانع موقع غسل یا وضو وجود داشته یا بعد از وضو یا غسل ایجاد شده است، غسل و وضو و نماز صحیح است.
باز و بسته کردن آب در بین وضو
سؤال۴: اگر در بین کارهای وضو (برای جلوگیری از اسراف)، شیر آب را ببندیم، اشکالی در صحت وضو ایجاد می‌‌کند؟
جواب: باز و بسته نمودن شیر آب در بین وضو اشکال ندارد.
نجس بودن لباس نمازگزار
سوال۵: اگر نمازگزار بعد از نماز متوجه شود که لباسش نجس بوده، آیا نمازش باطل است و باید اعاده شود؟
جواب: اگر بعد از نماز بفهمد، نمازش صحیح است ولی اگر قبلاً نجاست آن را می‌دانسته و فراموش کرده و با آن نماز خوانده است، نمازش باطل است.
خرید و فروش وام
سؤال۶: آیا خرید یا فروش وام ازدواج جایز است؟
جواب: پس از دریافت وام، خرید و فروش آن جایز نیست ولی اگر بر اساس مقررات قانونی نظام بانکی کشور، امتیاز دریافت وام، قابل واگذاری باشد، قبل از دریافت وام، فروش یا مصالحۀ امتیاز آن، اشکال ندارد.
وظیفه ماموم در نماز میت
سؤال۷: آیا خواندن دعاها و تکبیرهای نماز میت بر مأموم هم واجب است؟
جواب: کسی که نماز میت را اقتدا کرده به شکل جماعت می‌‌خواند نیز باید مقدار واجب تکبیرها و دعاها را بخواند.
عمل نکردن به نذر به جهت کرونا
سؤال۸: فردی برای دهه محرم، نذر کرده که عزاداران را اطعام کند ولی با توجه به شرایط فعلی کرونا قصد دارد که آن را انجام ندهد، آیا تکلیفی بر عهده دارد؟
جواب: در فرض سؤال تا زمانی که عمل به نذر با رعایت مقررات و دستورالعمل‌های بهداشتی ممکن باشد، نمی تواند آن را ترک کرده و یا تغییر دهد ولی اگر صیغه_نذر را نخوانده باشد، تکلیفی ندارد.
تغییر و تبدیل در انجام دادن نذر
سؤال۹: آیا در شرایط فعلی کرونا میتوان به جای نذر هر ساله در ایام محرم، پول آن را محاسبه و به موسسات خیریّه اهدا کرد؟
جواب: اگر صیغه نذر را به نحو صحیح بر زبان جاری نکرده است، تغییر و تبدیل در انجام دادن آن مانعی ندارد.
ارتباط شخص مبتلا به بیماری کرونا با دیگران
سؤال۱۰: اگر شخصی به بیماری کرونا مبتلا شده یا برخی از علائم مشکوک به این بیماری را دارد، آیا جایز است با کسانی که از وضعیت او اطلاع ندارند رفت و آمد نماید؟
جواب: اگر احتمال عقلاییِ قابل توجه بدهد که موجب سرایت بیماری به دیگران گردد، باید از این کار اجتناب کند.
برهنه شدن در عزاداری
سؤال۱۱: آیا برهنه شدن هنگام سینه زنی بدون حضور نامحرم اشکال دارد؟
جواب: شایسته است عزاداری به شیوه مرسوم و سنتی که با لباس انجام می‌‌شده است برگزار شود.
استفاده از اموال بیت المال جهت مراسم عزاداری
سؤال۱۲: آیا میتوان از اموال بیت المال برای مراسم عزاداری استفاده کرد؟
جواب بطور کلی این گونه امور تابع قوانین و مقررات می‌‌باشد و تخلف از آن جایز نیست و اگر بر طبق قوانین و مقررات باشد، مانع ندارد.
خواندن نماز در وسائل نقلیه در حال حرکت
نمازهای مستحبی را میتوان در حال راه رفتن یا هنگام سوار بودن بر وسیلۀ نقلیه خواند و در این صورت لازم نیست که رو به قبله بودن رعایت شود.
رساله نماز و روزه (مساله ۴۲)
مواردی که پاک بودن بدن یا لباس نمازگزار لازم نیست
اول: خون زخم، جراحت و دمل
اگر در بدن یا لباس نمازگزار، خون زخم، جراحت یا دمل باشد، چنانچه آب کشیدن بدن یا لباس یا عوض کردن لباس برای بیشتر مردم یا برای شخص او سخت و مستلزم حرج و مشقت است تا وقتی که زخم، جراحت یا دمل خوب نشده است، می‌تواند با آن خون نماز بخواند؛ همچنین چرکی که با خون بیرون می‌آید یا دوایی که روی زخم می‌گذارند و نجس می¬شود، همین حکم را دارد.
دوم: خون کمتر از یک بند انگشت اشاره
اگر بدن یا لباس نمازگزار به خون آلوده باشد، درصورتی که مقدار آن کمتر از یک بند انگشت اشاره باشد، نماز با آن اشکال ندارد، ولی اگر به اندازۀ بند انگشت اشاره یا بیشتر از آن باشد نماز با آن اشکال دارد.
سوم: متنجس بودن لباس‌های کوچک
اگر لباس‌های کوچک نمازگزار، مانند جوراب، دستکش و عرقچین که با آنها نمی‌توان عورت را پوشاند و نیز انگشتر، دستبند و مانند آن، با نجاستی تماس پیدا کند و نجس شود، نماز با آن صحیح است.
چهارم: اضطرار به پوشیدن لباس نجس
کسی که به‌خاطر سرما یا نداشتن آب و مانند آن ناچار شود که با بدن یا لباس نجس نماز بخواند، نمازش صحیح است.
