شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
«صرف اموال زن برای عزاداری»، « نذر اطعام عزاداران هنگام شیوع بیماری»، «خمس کمک هزینه تحصیلی» و «انصراف ناظر وقف پس از قبول» از جمله استفتائات مطابق با فتوای رهبر معظم انقلاب است که در آبان منتشر شد.
به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (آبانماه ۱۴۰۱) مطابق با فتوای حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شد. متن ذیل، سیزده سؤال و جواب در موضوع عبادات و معاملات است که توسط بخش استفتائات دفتر مقام معظم رهبری پاسخ داده شده و به صورت ماهانه به‌روز رسانی میشود.
دیدن مانع وضو پس از نماز
سؤال۱: اگر شخصی پیش از وضو، دست خود را بررسی کند که مانعی نباشد ولی پس از نماز متوجه یک مانع شود، حکم چیست؟
جواب: اگر اطمینان دارد که مانع، هنگام وضو بوده است، وضو و نماز صحیح نیست؛ در غیر این صورت وضو و نماز اشکال ندارد.
صرف اموال زن برای عزاداری
سؤال۲: اگر زنی بخواهد از درآمد یا مال خود، برای انجام مراسم اهل بیت (علیهم السلام) استفاده کند، نیاز به اجازه شوهر دارد؟
جواب: در موارد غیر نذر، اختیار با خود اوست اما در صورت حضور شوهر، نذر زن بنا بر احتیاط واجب باید با اجازه او باشد.
رعایت حق الناس در عزاداری
سؤال۳: آیا به راه انداختن دسته‌های عزاداری در معابر عمومی که گاهی اوقات باعث اذیت و بسته شدن مسیر عابران و وسائل نقلیه میشود، اشکال دارد؟
جواب: به راه انداختن دسته‌های عزاداری برای سیدالشهداء و اصحاب ایشان (علیهم‌السلام) و شرکت در امثال این مراسم، امری بسیار پسندیده و مطلوب است و از بزرگترین اعمالی است که انسان را به خداوند نزدیک می‌کند، ولی باید از هر عملی که باعث اذیّت دیگران میشود و یا فی نفسه از نظر شرعی حرام است، پرهیز گردد.
حضور در عزاداری هنگام شیوع بیماری
سؤال۴: حضور در مجلس و مراسم عزاداری سالار شهیدان (علیه السلام) هنگام شیوع بیماری مانند کرونا چه حکمی دارد؟
جواب: با رعایت نکات بهداشتی و دستورالعمل‌های مرتبط، اشکال ندارد؛ بلکه از بهترین کارها و جزء مستحبات موکّد است.
قضا شدن نماز به جهت طولانی شدن عزاداری
سؤال۵: برخی هیأت‌ها تا پاسی از شب، مراسم عزاداری را ادامه می‌دهند به گونه‌ای که موجب قضا شدن نماز عزاداران می‌گردد؛ آیا عمل مذکور، جایز است؟
جواب: بدیهی است که نمازِ واجب، مقدّم بر شرکت در مجلس عزاداری اهل بیت (علیهم السلام) است و ترک نماز و قضا کردن آن، به بهانه این مجالس جایز نیست؛ مقتضی است که برنامه‌های هیأت به گونه‌ای تنظیم شود که مزاحم نماز نباشد.
نذر اطعام عزاداران هنگام شیوع بیماری
سؤال۶: اگر کسی با خواندن صیغه، نذر کرده است که عزاداران را اطعام کند، با توجه به شرایط فعلی شیوع بیماری چه تکلیفی بر عهده دارد؟
جواب: تا زمانی که عمل به نذر با رعایت مقررات و توصیه‌های بهداشتی، ممکن باشد، نمی‌توان آن را ترک کرده و یا تغییر داد ولی اگر صیغه نذر را نخوانده باشد، تکلیفی ندارد.
رعایت احترام اسماء متبرکه
سؤال۷: نصب برچسب اسماء متبرّکه، بر روی ظرف‌های پلاستیکی که در ایستگاه‌های صلواتی و مراسم عزاداری پخش میشود (و بعضا یقین به دور ریختن ظرف توسط مردم نیز وجود دارد)، چه حکمی دارد؟
جواب: فی نفسه اشکال ندارد اما کسی که ظروف را تحویل می‌گیرد باید طبق وظیفه خود عمل نموده و در هر صورت هتک حرمت جایز نیست.
باقی مانده هزینههای مراسم عاشورا
سؤال۸: باقی مانده اموالی که به عنوان هزینههای مراسم عاشورای امام حسین (علیه السلام) جمع آوری میشود، در چه موردی باید خرج شود؟
جواب: اگر نذر شرعی صورت گرفته، تابع نذر است و گرنه می‌توان با کسب اجازه از اهدا کنندگان، اموال باقی مانده را در امور خیر مصرف کرد یا آنها را برای مصرف در مجالس_عزاداری آینده نگاه داشت.
مصرف باقی مانده اموال عزاداری برای زائران اربعین
سؤال۹: مقداری برنج با نرخ دولتی برای مراسم محرم و عزاداری امام حسین (علیه السلام) به هیئت‌های مساجد داده شده است؛ آیا می‌توان در ایام اربعین برای زائرانی که به عراق می‌روند، آن را مصرف کرد؟
جواب: جایز نیست و باید در همان هیئت‌های مساجد برای مراسم محرم و عزاداری مصرف گردد.
انصراف ناظر وقف پس از قبول
سؤال۱۰: واقف در وقفنامه، متولی و ناظر را تعیین کرده است؛ آیا ناظر می‌تواند پس از قبول نظارت، آن را به دیگری واگذار کند و یا برای اجرای نظارت، وکیل بگیرد؟
جواب: به احتیاط واجب، جایز نیست ناظر پس از قبول نظارت، خود را از نظارت عزل کرده یا آن را به دیگری واگذار کند؛ اما اگر نظارت منوط به نظر شخصی ناظر نباشد، می‌تواند در عمل به نظارت، وکیل صالح و امین، انتخاب کند.
خمس کمک هزینه تحصیلی
سؤال۱۱: آیا به کمک هزینه تحصیلی که به دانشجویان برخی مقاطع داده میشود، خمس تعلق می‌گیرد؟
جواب: کمک هزینه تحصیلی، خمس ندارد؛ مگر برای دانشجویانی که استخدام و بورسیه شدهاند و در زمان تحصیل، حقوق دریافت می‌کنند.
اتصال در صف‌های طولانی
سؤال۱۲: اگر یکی از صف‌های نماز جماعت به قدری طولانی شود که به دلیل درازای صف (نه مانع)، امام جماعت یا صف جلو دیده نشود، اتصال آنها برقرار است؟
جواب: در صف جماعت یاد شده، اتصال برقرار است.
سلام کردن به همه در مجالس
سؤال۱۳: اگر در مجلسی مانند مسجد یا حسینیه وارد شویم که همه مشغول قرائت قرآن یا نماز و مانند آن هستند، آیا سلام کردن به آنان، مستحب است؟
جواب: در هر حال سلام کردن به خودی خود مستحب است (و در مورد سؤال پاسخ یک نفر کفایت می‌کند)؛ ولی سلام کردن بر کسی که در حال نماز است، مکروه می‌باشد.
