شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
مدیر مؤسسه کتابشناسی شیعه به‌مناسبت یکصدمین بهار عمر شریف استوانه فقاهت و وارستگی آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی، از چاپ پنجمین جلد مجموعه پرمخاطب «جرعه‌ای از دریا» و انتشار «تحریر ثانی جرعه‌ای از دریا» در سه جلد و نیز ارجنامه «جامع علم و عمل» به «اجتهاد» خبر داد که مقالات نخبگان حوزوی و دانشگاهی در پاسداشت یک قرن تلاش علمی این فقیه نامدار است و گامی بلند و مؤثر در ساماندهی دانش رجالی و تاریخی معاصر شیعه خواهد بود.
اختصاصی شبکه اجتهاد: موسسه کتابشناسی شیعه به‌منظور شناسایی و معرفی دقیق و علمی احوال، افکار، آثار و تألیفات علما و اندیشمندان شیعی، به همت والای استاد رضا مختاری در سال ۱۳۸۵ در قم تأسیس شد و تاکنون علاوه براجرای طرح‌های پژوهشی کلان آثار متعددی از این موسسه علمی-فرهنگی در موضوعات مختلف در دسترس پژوهشگران قرار گرفته است.
«جرعه‌ای از دریا» ازجمله اثر پرمخاطب مؤسسه کتابشناسی شیعه است؛ چنان‌که بعضی از مراجع تقلید مانند آیت‌الله خامنه‌ای، آیت‌الله سیستانی و آیت‌الله جعفر سبحانی کتاب را مطالعه کردند و ملاحظاتی درباره بعضی مطالب آن داشته‌اند و بعضی از این نکات در جلد چهارم منعکس شده است.
«جرعه‌ای از دریا» کتابی چهارجلدی که آثار کتابشناسی، مقالات، شخصیت‌شناسی، تعلیقات و گفتارهای شفاهیِ آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی را گردآوری کرده است؛ برگزیده سی‌امین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شده و نخستین بار در سال ۱۳۸۹ منتشر شد و پس از آن نیز چندین بار تجدید چاپ شده است.
هر جلد از کتاب «جرعه‌ای از دریا» در سه فصل شامل آثار عربی، آثار فارسی و طریقیات گردآوری شده است. آثار عربی و فارسی، شامل مقالات و تعلیقات آیت‌الله شبیری زنجانی بر برخی کتاب‌هاست. طریقیات نیز شامل نکات علمی و حکایاتی از زندگی عالمان و بزرگان شیعه است که آیت‌الله شبیری آن‌ها را در مسیر رفت‌وآمد یا در نشست‌های علمی خود بیان کرده است.
به مناسبت صدمین سال عمر شریف و پربرکت استوانه فقاهت و وارستگی آیت‌الله سید موسی شبیری زنجانی به سراغ استاد رضا مختاری رفتیم و از برنامه‌های آتی مؤسسه کتابشناسی شیعه درباره چاپ‌های بعدی «جرعه‌ای از دریا» پرسیدیم.
صدسالگی و گنجینه‌های ناشناخته شیعه
استاد مختاری دراین‌باره گفت: الحمدلله حضرت آیت‌الله شبیری زنجانی (دام ظله العالی) از حافظه قوی برخوردارند و علاوه بر وقوف بر مباحث رجالی و تراجمی، مطالب بسیار زیادی راجع به شخصیت‌های معاصر و تحولات حوزه و نیز خاطرات زیادی از شخصیت‌های حوزوی دارند که در مجلدات «جرعه‌ای از دریا» آمده است و بنا داریم در سال ۱۴۰۴ جلد به مناسبت صدمین سال عمر با برکت حضرت آیت‌الله شبیری جلد پنجم «جرعه‌ای از دریا» را به همان سبک سابق منتشر کنیم. البته در جلد پنجم، فهرست اعلام هم خواهد آمد که دسترسی به مطالب کتاب را آسان می‌کند.
تحریر ثانی؛ بازخوانی جرعه‌ای از دریا
مدیر موسسه کتابشناسی شیعه اضافه کرد که بعد از انتشار جلد پنجم «جرعه‌ای از دریا»، در نظر داریم «تحریر ثانی جرعه‌ای از دریا» را در سه مجلد همراه با فهارس با همان ترتیب تاریخی مندرج منتشر کنیم. منتهی در بخش طریقیات همه مطالب پنج جلد که مربوط به یک شخصیت است مثل آیت‌الله بروجردی یا آیت‌الله حائری، یکجا عرضه می‌شود و دیگر پراکنده نیست. همچنین قسمت حواشی علمی بر کتاب‌های عربی یا فارسی دیگر در تحریر ثانی نخواهد بود.
قلم‌ها در ستایش فقیه صدساله
استاد مختاری سپس از انتشار ارج‌نامه‌ای با عنوان «جامع علم و عمل» ویژه صدسالگی فقیه والامقام حضرت آیت‌الله شبیری زنجانی خبر داد و ابراز داشت: از چند سال قبل حجت‌الاسلام سید محمدمهدی رفیع‌پور تهرانی از فضلای حوزه علمیه قم، ارج‌نامه‌ای در پاسداشت یک قرن تلاش علمی این فقیه نامدار تدارک دیده است که به مناسبت صدسال عمر شریف این مرجع معظم تقلید، از سوی موسسه کتابشناسی شیعه در سال جدید ۱۴۰۴ منتشر خواهد شد.
وی ادامه داد: در کتاب «جامع علم و عمل» آثار و مقالاتی از اساتید حوزه و دانشگاه چون آیات و اساتید محترم: رضا استادی، سیدمصطفی محقق داماد، محمدحسین احمدی فقیه یزدی، محمد قائینی، سید هادی خسروشاهی، مهدوی راد، سید نورالدین شریعتمدار جزایری، کاظم رحمتی، سید عبدالعزیز طباطبایی، منوچهر صدوقی‌سها، بهاءالدین خرمشاهی، قیس بهجت عطار و مقالات بسیاری از فضلا آمده است.
ویژگی‌های دروس فقهی «کتاب نکاح»
استاد مختاری در پایان خاطرنشان کرد: تاکنون نخستین عنوان از مجموعه دروس فقهی آیت‌الله شبیری زنجانی با عنوان «کتاب نکاح» با تلاش‌های مستمر و چندساله‌ی پژوهشگران مرکز فقهی امام محمدباقر (علیه‌السلام) در ۱۲ جلد به زیور طبع آراسته شده است و امیدواریم در سال جدید ۱۲ مجلد باقی‌مانده تحقیق، تدوین و منتشر شود.
اجتهاد یادآور می‌شود، برخی از ویژگی‌های «دروس فقهی کتاب نکاح» عبارت‌اند از: گستردگی تتبع و رجوع به بیشترِ کتاب‌های استدلالی، پرهیز از نقل باواسطۀ اقوال، رجوع به مصادر متفرّقۀ مرتبط با بحث فقهی (مانند کتاب‌های تاریخ و انساب و تراجم)، توجّه ویژه به «آیات الأحکام»، رجوع به مخطوطات کتاب‌های حدیثی و بسنده نکردن به نسخه‌های چاپی، بحث تفصیلی از سند و مفاد احادیث، توجّه به فقه عامّه در برداشت از روایات و تبیین برخی از مباحث اصول که به‌گونۀ مستقلّ و مستوفی در کتاب‌های اصول بررسی نشده‌اند.
