شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام نبویان اخیرا درباره قانون حجاب اظهاراتی کرد که دچار مغالطاتی آشکار است و نمی‌توان دراین‌باره چشم‌پوشی کرد. چرا که جامه شرعی به منکر بیّن و حرام سیاسی پوشاندن است. ایشان تزاحمی قطعی میان اجرای قانون حجاب با حفظ نظام تلقی کرده و سپس فتوا به بطلان اجرای آن داده است. چند نکته دراین‌میان قابل تأمل است:
۱. سیاق حفظ نظام را باید درست فهم کرد. نظام در این اصطلاح میان فقها (مانند محقق خوئی در مبانی تکمله المنهاج، الدرالمنضود آیت‌الله گلپایگانی و انوارالفقاهه آیت‌الله مکارم شیرازی) به نظام المجتمع و نظام مادی و معنوی جامعه اسلامی تعبیر شده است که البته فرد اهمّ آن حفظ بیضه الاسلام و کیان حکومت دینی است.
پس حفظ نظام را به عنوان موضوع مرکب با همه اضلاعش باید درنظر گرفت. شما بگویید چگونه با اختلال در نظام فرهنگی دینی و گسترش فحشا و اختلال در نظام خانواده از طریق افزایش خیانت و طلاق و بالا رفتن پرونده‌های قضایی به دنبال سستی در حجاب و عفاف، حاکمیت و حکومت دینی را حفظ کنید؟! این که خود سبب قطعی اختلال نظام است.
۲. تزاحم ادعایی آقای نبویان تزاحم میان یک حکم فرعی با اصل نظام نیست، تزاحم میان اقامه دین با حکومت دینی است. فارغ از این تصویر شیر بی یال و دم از حکومت اسلامی، چنین تزاحمی اصلا معقول نیست. چرا که اقامه دین امری فرایندی و منعطف است و به نحوه تصویب آیین‌نامه اجرایی قانون حجاب بازمی‌گردد. آیا نمی‌شود سیاست‌های توجیهی_تشویقی در مقام اجرا اعمال کرد؟
پیشنهاد می‌کنم از همین تراث فقهی موجود مبانی قاعده ارشاد و شرایط و مراتب امر به معروف و نهی از منکر را مطالعه کنند و بعد درباره بطلان اجرای قانون حجاب فتوا دهند. فروع این مبحث در فقه فرهنگی را دیگر متعرض نمی‌شوم.
۳. بر فرض که چنین تزاحمی باشد، مرجع تشخیص چنین تزاحم کلان و تعطیل موقت یک حکم، ولی‌ّامر است. مقام معظم رهبری در عید فطر سال گذشته به صراحت اعلام کردند «نظام جمهوری اسلامی در مقابل هنجارشکنی دینی نباید کوتاهی کند.» یعنی حکومت دینی مکلف به اقامه دین است. حال اگر این عمل به شریعت مصداق تندروی بدانید بحث دیگری است.
وجوه دیگری هم هست که به جهت وضوح حتی برای عموم مردم می‌گذرم.
نویسنده: حجت‌الاسلام سید محمد طباطبائی، محقق و مدرس حوزه علمیه قم
