اگر عدالت طلبی بدون فقاهت باشد نتیجه آن خوارج و معتزله و بعد، نفی دین است

آرمان ما این است که فقاهت و عدالت با هم ترکیب شوند و یک نوع عقلانیت به وجود بیاید که آقا هم این را عدالت و پیشرفت نامیدند. ما باید عدالت را با فقاهت تلفیق کنیم که این هم با علوم اجتماعی اتفاق خواهد افتاد.

به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر ابراهیم فیاض، استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفتگویی به ضرورت تلفیق عدالت با فقاهت پرداخت و گفت: راست سنتی به دنبال یک اسلام مداحی و احساسی و پلو خورشتی و هیئتی است که ریشه آن در سفارت انگلیس در مشروطه است و آن را در مقابل اسلام فقاهتی و عقلانی قرار داده است. راست سنتی در تلاش برای برگرداندن اخباری گری است و ظهور اخباری گری برای به حاشیه راندن فقاهت و اصول است. با همه این احوال اگر جریان عدالت طلبی سر پیدا نکند، تبدیل به خوارج گری خواهد شد.

وی در ادامه عنوان کرد: اگر عدالت طلبی بدون فقاهت باشد نتیجه آن خوارج و معتزله و بعد هم نفی دین است. معتزله هم بر پایه اومانیسم است که در مقابل خداست و سروش هم که به معتزله رسید از همینجا بود که مباحث مربوط به وحی و قرآن را هم مطرح کرد.

این دانش آموخته حوزه علمیه قم ابراز کرد: آرمان ما این است که فقاهت و عدالت با هم ترکیب شوند و یک نوع عقلانیت به وجود بیاید که آقا هم این را عدالت و پیشرفت نامیدند. ما باید عدالت را با فقاهت تلفیق کنیم که این هم با علوم اجتماعی اتفاق خواهد افتاد.

اگر فقاهت با عدالت پیوند نخورد، هم عدالت و هم فقاهت از میان خواهد رفت

فیاض در پاسخ به این پرسش که چرا بعد از چهل سال به این ترکیب عدالت و فقاهت و عقلانیت نرسیدیم؟، گفت: راست سنتی در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های اسلامی به شدت ضد علوم اجتماعی عمل کردند. مثل دانشگاه امام صادق(ع) و دانشگاه‌های قم که علوم اجتماعی جزو آخرین رشته‌هایی بود که وارد کردند و دانشگاهی مثل باقرالعلوم(ع) که اصلا کاری به جامعه شناسی ندارند و بحث‌های فرهنگ و ارتباطات را به جای آن آوردند. حتی محقق اردبیلی هم همین کار را کرد. ابتدا علوم اجتماعی را وارد کردند اما تلاش کردند تا علوم اجتماعی باشد که مسئله ایجاد نکند.

این استاد دانشگاه افزد: علوم اجتماعی جای بحث از عدالت است و بحث فلسفی عدالت در علوم اجتماعی صورت می‌گیرد؛ اما علوم اجتماعی را به کلی کنار گذاشتند. طوری شده است که الان مارکسیست‌ها در خلا علوم اجتماعی در ده سال گذشته خیلی کار کردند اما الان دیگر بچه مسلمان‌ها به دنبال آن هستند و طلبه‌های جوان هم به آنها خواهند پیوست.

باید به وسیله علوم اجتماعی، فقاهت و عدالت را تلفیق کنیم تا عقلانیت به وجود بیاید

این ایده‌پرداز حوزوی خاطرنشان کرد: اگر فقاهت با عدالت پیوند نخورد، هم عدالت و هم فقاهت از میان خواهد رفت. همان ضربه‌ای که از اول انقلاب تا الان خوردیم. ما باید به وسیله علوم اجتماعی، فقاهت و عدالت را تلفیق کنیم تا عقلانیت به وجود بیاید. این تنها راهی است که می‌تواند از خوارج گری جلوگیری کند و الا با عرفان و عدالت که خوارج و معتزله هم به وجود آمد! و الان این ساختار کنونی برای ما بسیار خطرناک است.

فیاض همچنین بیان داشت: نظام باید این قصه را هدایت و مدیریت کنند و الا مسئله خطرناکی خواهد شد. روز عاشورا هم بدنه اصلی کشتن امام حسین(ع) خوارج‌اند و اطراف هم یک مشت عوام زده دزد که آن فاجعه زشت را در نسبت با امام(ع) در عاشورا شکل دادند. البته برای امام(ع) زیبا بود اما آنها کار زشتی مرتکب شدند. الان هم این خطر وجود دارد.