شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
آیت‌الله علیرضا اعرافی در جمع مدیر و معاونین حوزه علمیه استان قم به تشریح محورهایی برای تقویت درس خارج حوزه پرداخت و گفت: باید از این سرمایه عظیم درس خارج بهره‌برداری کرد و مهندسی کلانی برای آن تعریف نمود، بدون اینکه سازکار آن بهم بریزد.
به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه در جمع مدیر و معاونین حوزه علمیه استان قم بابیان اینکه فعالیت مسئولین و معاونین حوزه، برای رشد حوزه بسیار مهم و تأثیرگذار است، بیان داشت: حوزه علمیه جایگاه عظیمی در جامعه دارد و خدمت در این دستگاه نعمت بزرگی است که نصیب ما شده و باید قدر این نعمت را دانست و برای اعتلای آن تلاش کرد.
امام‌جمعه قم با بیان اینکه مهم‌ترین موضوع در بین اساتید، فضلا و طلاب، محور حوزه شناسی است، افزود: حقیقتاً باید همه افرادی که در حوزه هستند، بدانند حوزه چه خدمات بزرگی به نظام و جامعه کرده است و چه بزرگان زیادی در همین حوزه تربیت و باعث عظمت و صدور انقلاب شده‌اند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان داشت: قبل از انقلاب و بعد از آن، در حوزه، طلبه چندانی حضور نداشت و از لحاظ امکانات هم قابل قیاس با مراکز علمی و دانشگاها نبود، ولی همه شاهد بودندکه در همین حوزه، چه شخصیت‌های بزرگ و تأثیرگذاری مانند امام راحل و دیگران برخاسته‌اند و باعث تأسیس انقلاب و صدور آن شدند و جهان را در شگفتی قراردادند، این‌‌ها همه معجزه حوزه است.
عضو جامعه مدرسین بابیان اینکه، باید به فکر طرح و ایده برای صدمین سال تأسیس حوزه باشیم، گفت: اگر بخواهیم کل امکاناتی که در ۹۵ سال گذشته در حوزه وجود داشته را جمع کنیم، قطعاً به‌اندازه امکانات یک دانشگاه هم نمی‌رسد، ولی در این مدت دنیا شاهد تأثیرگذاری کسانی بود که از حوزه برخاسته‌اند و با آثار و قلم و کتاب و حرکت خود جهان را به شگفتی بازداشتند، این در حالی است که حوزه آن زمان فقیر بود و این همان معجزه حوزه است.
امکانات به‌تنهایی پیشرفت نمی‌آورد
مدیر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه امکانات، پیشرفت نمی‌آورد، بلکه این عشق و اراده است که باعث پیشرفت و تحول می‌شود، بیان داشت: فکر نکنیم امکانات ظاهری مسئله را حل می‌کند، بلکه آسیب‌‌هایی را نیز به همراه خواهد داشت و باید آن آسیب‌‌ها را مواظبت کرد تا فراگیر نشود.
آیت‌الله اعرافی با بیان اینکه منکر این نیستیم که امکاناتی باشد، بلکه باید سعی کرد افزایش امکانات و تغییر و تحول، روح و هویت اصلی را از حوزویان نگیرد و بخشی از این امر به شناخت از حوزه بر می‌گردد.
تقویت درس خارج به‌عنوان قله اول تولید علم در حوزه
عضو جامعه مدرسین اظهار داشت: محور و ایده اول تقویت درس خارج است، معتقدیم درس خارج در قله اندیشه ورزی و تولید فکر در حوزه است، اگر نگویم قله اصلی بلکه لااقل می‌توان گفت، یکی از قله‌‌های اصلی در تولید فکر و اندیشه ورزی است و در حال حاضر کسانی که در حال تدریس در درس خارج می‌باشند با استعداد‌‌هایی هستند که در همین حوزه به رشد و بالندگی رسیده‌اند.
مدیر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه در این ایده اول، باید به نکاتی توجه کرد، بیان داشت: نکته اول این است، معتقد نیستیم سازکار انتخاب درس و استاد تغییر پیدا کند، این روش آموزشی سنتی که در تاریخ حوزه شکل‌گرفته، روش آموزشی بسیار خوبی هم است.
محورهای هفت‌گانه برای تقویت درس خارج
امام‌جمعه قم با بیان اینکه در ایده اول، باید به مباحثی چون حفظ و تقویت قله بودن درس خارج، حفظ سنن اصلی و سازکار انتخاب درس و استاد و کمترین تصرف در روش گذشته دقت کرد، افزود: نکته دیگر در ایده اول این است، باید از این سرمایه عظیم درس خارج بهره‌برداری کرد و مهندسی کلانی برای آن تعریف نمود، بدون اینکه سازکار آن بهم بریزد.
محور اول: تأسیس سازکار برای درس خارج در قلمرو فقه جدید
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان داشت: بر اساس این ایده، باید محورهایی را برای تقویت درس خارج به اجرا گذاشت، محور اول این است سازکاری برای درس خارج در قلمرو فقه جدید فراهم شود.
آیت‌الله اعرافی گفت: یک بُعد حوزه انقلابی این است که ۱۰ الی ۲۰ درس خارج در قلمرو فقه جدید در همان منهج استوار اجتهادی در کنار ابواب سنتی بازگشایی شود و به آفاق جدید پرداخته شود.
عضو جامعه مدرسین اظهار داشت: برای این شق اول، طرحی باید تنظیم شود و اساتید خوب و شاگردانی قوی که بتوانند تقریر نویسی کنند، شناسایی و تربیت شوند؛ اگر این اجرا شود از درون همین تقریر نویسی، شاهد آثار و مقاله و جریان علمی در عرصه فقه جدید و آفاق جدید خواهیم بود.
محور دوم: نگاه جدید به درس خارج
مدیر حوزه‌های علمیه بیان داشت: محور دوم در درس خارج، نگاه جدید غنی‌سازی داشتن به همان درس و روش کلاسیک و رایج حوزه است، مثلاً اگر استادی تدریس درس خارج بیع می‌کند، انواع بیع جدید را که در دنیا مطرح است بحث کند و همین‌طور سایر موضوع‌‌های دیگر مانند اجاره.
محور سوم: شناسایی نخبگان
امام‌جمعه قم افزود: محور سوم در درس خارج، شناسایی نخبگان و تربیت در مسائل مختلف علمی و اخلاقی و تهذیبی از طریق اساتید درس خارج برای تقویت آینده حوزه به‌خصوص در بحث اجتهاد است این مسئله فوایدی دارد یکی این است درس خارج حیات دوباره و جدید پیدا می‌کند.
محور چهارم: تأسیس درسهای خارج کلام، تفسیر و علوم عقلی
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان داشت: محور چهارم در درس خارج، تأسیس درسهای خارج مانند کلام، تفسیر و علوم عقلی غیر از ابواب فقه است و همین مسئله تحول عظیم در حوزه ایجاد خواهد کرد.
محور پنجم: تأسیس شبکه‌سازی درس خارج
آیت‌الله اعرافی گفت: محور پنجم در درس خارج، تأسیس شبکه‌سازی درس خارج اساتیدی است که در باب و موضوع معینی به تدریس می‌پردازند؛ این کار فوایدی دارد، باعث می‌شود همه اساتید و شاگردان در کوتاه‌ترین زمان ازنظرهای دیگر اساتید با خبر شوند این در واقع همان اجتهاد و تتبع تام بر اساس تناسب زمان است.
عضو جامعه مدرسین اظهار داشت: در گذشته فراگیری این عمل بسیار سخت بود، زیرا تتبع تام این‌گونه بود کتاب‌هایی که بزرگان برای درس خارج به نگارش در می‌آوردند، اگر کسی می‌خواست مطالعه کند و همزمان ببیند که دیگر افراد چه می‌گویند این کار مشکل بود.
محور ششم: شکل‌گیری و تقویت تقریر نویسی
مدیر حوزه‌های علمیه بیان داشت: محور ششم، شکل‌گیری تقریر نویسی است که از سنتهای حوزه است، این کار نیازمند برنامه‌ریزی و برگزار کردن کارگاه آموزشی است. با تقویت و راه‌اندازی تقریر نویسی، پژوهش هم رونق جدی و بیشتری خواهد گرفت و باعث شکوفایی انقلاب علمی بزرگی در عرصه تولید آثار و مقاله در حوزه خواهد شد و افق‌‌های جدیدی به‌سوی حوزویان باز می‌کند.
محور هفتم: تقریر نویسی به‌وسیله شاگردان ممتاز
عضو شورای عالی حوزه افزود: محور هفتم، تقریر نویسی به‌وسیله شاگردان ممتاز و برجسته در کلاس درس است که از قدیم بوده، ولی الآن کم شده است؛ باید این مسئله در حوزه سامان پیدا کند تا شاهد تحول چشمگیری در عرصه علمی باشیم.
