در نشست علمی «مذاهب اسلامی و تمدن نوین اسلامی فرصت یا تهدید!» تشکیل تمدن نوین اسلامی از جدی ترین مسائل جهان اسلام دانسته شد.
به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «مذاهب اسلامی و تمدن نوین اسلامی فرصت یا تهدید؟!» ظهر چهارشنبه گذشته در مؤسسه آموزشی و پژوهشی مذاهب اسلامی برگزار شد.
در ابتدا حجتالاسلام سید محمد مهدی میرجلیلی به عنوان دبیر علمی این نشست اظهار کرد: ارتباط بین تمدن اسلامی و مذاهب اسلامی از بحثهای بسیار مهم است که باید به آن پرداخته شود.
او با بیان اینکه انقلاب اسلامی جهشی را در جهان اسلام ایجاد کرد گفت: انقلاب اسلامی ایران یک جهش و جنبش بزرگ در افکار عمومی جهان ایجاد کرد که روز به روز در حال گسترش است.
دبیر علمی این نشست ابراز کرد: دشمنان ما قصد گرفتن منابع عظیمی را دارند که در اختیار داریم و مانع تحقق تمدن نوین اسلامی میشوند.
تشکیل تمدن نوین اسلامی مسئله امروز جهان بشریت است
حجتالاسلام محسن الویری نیز در این نشست ارائه کرد: اگر مراد ما از مذاهب فقط مذاهب فقهی باشد شاید خیلی در این زمینه چالش و مسئلهای نداشته باشیم اما اگر مسئله تعدد و تنوع گرایشهای مختلف فکری و نحلههای اعتقادی به ویژه در مباحث کلامی باشد اوضاع فرق میکند.
او با بیان اینکه تمدن نوین اسلامی مسئله ماست و باید نسبت به آن موضع و مطالعه داشته باشیم گفت: این موضوع حتی مسئله امروز کشور و فراتر از آن مسئله جهان اسلام است که آحاد اسلامی باید روی آن بیندیشند.
این استاد حوزه و دانشگاه با تأکید بر اینکه تمدن نوین اسلامی مسئله بشریت نیز است ادامه داد: امروزه تنوع گرایشهای فردی و کلامی و سیاسی مسلمانان در سطح جهان اسلام به چشم میخورد که حال این سؤال پیش میآید آیا اجزای پراکنده مانند اجزای مختلف بدن انسان هستند که درخدمت یک پیکر قرار دارند، اگر اینگونه باشند یک فرصت است یا اینکه این اجزا گوناگون واگرا هستند؟
او تصریح کرد: تکثر و چندگانگی گرایشهای مختلف اسلامی امری طبیعی است و این چندگانگی انکار ناپذیر است اما بحث ما در نحوه مدیریت این تعدد و تکثر میباشد.
الویری با بیان اینکه انسانها هویتهای گوناگون دارند که به طولی و عرضی تقسیم میشوند، گفت: هویتهای طولی باهم تعارض پیدا نمیکنند.
او ابراز کرد: مسئله مذاهب مختلف که شافعی یا غیره هستند از دیدگاههای مختلف به فرد هویت میدهند و اینها در کنار هم هویت عرضی هستند ولی انتصاب به هریک از گرایشهای مختلف با مسلمان بودن هویت طولی است و عرضی نیست.
انسان با هر هویت مذهبی متعلق به امت اسلامی است
این محقق و پژوهشگر حوزه گفت: انسان هر هویت مذهبی و کلامی که دارد در یک پله بالاتر متعلق به امت اسلامی است.
او با بیان اینکه آنچه همه تنوعها را به رسیمت میشناسد واژه امت است افزود: اگر از نظر امت نگاه کنیم این تعددها را باید بپذیریم حتی تنوع حکومتها را.
دکتر نادر کریمیان سردشتی نیز در این نشست طی سخنانی ابراز داشت: این موضوع یکی از جدی ترین مسائل جهان اسلام است و ربطی به ایران ندارد.
تمدن هیچ گاه با خشونت و قوای نظامی شکل نمیگیرد
او با بیان اینکه تمدن یک دفعه به وجود نمیآید بلکه عوامل زیادی در به وجود آمدن آن دخیل هستند توضیح داد: عوامل سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و تربیتی در شکل گیری این تمدن نقش دارند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: تمدن هیچ وقت با فاصله گرفتن از علم و دانش به وجود نمیآید و هیچ وقت هم با نفرت و خشونت و با زور اسلحه و قوای نظامی شکل نمیگیرد.
او با تأکید بر اینکه تمدن یک فرآیند است گفت: تمدن شامل تولید علم و راهبری یک جامعه همراه با تولیدات متعدد در تمام شئون زندگی است.
پایه و اساس تمدن غرب روی میراث اسلامی بوده است
کریمیان سردشتی افزود: باید این نکته را بدانیم که تمدن غرب به یک باره متولد نشده بلکه پایه و اساس تمدن غرب روی میراث اسلامی بوده است.
او خاطرنشان کرد: در تمام عرصههای علمی آنچه به عنوان تمدن غرب موجود است بن مایههای تمدن اسلامی وجود دارد.
این پژوهشگر و مدرس دانشگاه بیان کرد: وقتی خود مذاهب و جامعه اسلامی چیزی برای عرضه ندارند نمیتواند تمدن سازی کند لذا باید سازمانی به نام اخذ و عطا شکل بگیرد تا بگوییم این تمدن شکل خواهد گرفت.
او ادامه داد: آنچه راجع به تمدن گفته میشود با آثار وجودی اش شناخته میشود و این آثار وقتی موجود نیست نمیتوان ادعایی کرد؛ در هرعرصهای که ورود کنیم داستان همین است و در تمام عرصههای بشری باید جلوتر از جامعه بشری حرکت کرد تا جامعه بتواند بهره بگیرد.
کریمیان سردشتی عنوان کرد: رابطه اخد و عطا وقتی بهم بخورد نشان از وجود یک اشکال است و به همین جهت تمدن به آسانی شکل نمیگیرد و باید این رابطه ایجاد شود.
جنبشهای دوره معاصر میتوانند حلال مشکلات جهان امروز باشند!
او مطرح کرد: در مورد مذاهب نیز امروز فقههای مختلفی ایجاد شده است که هیچ کدام از این فرقهها موج غالب جهان اسلام نبودهاند و مدیریت نیز دست آنها نبوده است.
این محقق و پژوهشگر با بیان اینکه در دوره معاصر نیز استمرار برخی مذاهب فقهی و برخی مذاهب کلامی را داریم افزود: آیا جنبشهایی که در دوره معاصر میشناسیم میتوانند حلال مشکلات جهان امروز باشند یا خیر؟ فراتر از آن اینکه اسلام بالفعل میتواند مشکلات را حل نماید؟
او گفت: در حوزه تئوری و نظریه؛ کائنات را فتح میکنیم اما وقتی میخواهیم مصادیق واقعی را ارائه دهیم مشکل داریم؛ هرسال مراسم حج برگزار میشود آیا مسائل جهان اسلان را در آن حل میکنیم؟
کریمیان سردشتی با بیان اینکه ارکان تمدن اسلامی عبارتاند از الله، رسول و قرآن تصریح کرد: تمدن اسلامی نیز اصولی دارد که برخی اعتقادی، برخی تربیتی، آموزشی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی هستند.
او گفت: تولید علم، آبادانی، رشد و توسعه فراگیر، معماری بی نظیر، تشکیل امت اسلامی، جامعه مدرن و دولت سازی بخشی از اصول یک تمدن اسلامی است. شفقنا