شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب با تأکید بر اینکه تلاش دشمنان و سرسپردگی حاکمان کشورهای اسلامی به استکبار مانع اصلی وحدت مسلمین است، گفت: البته تقریب مذاهب قطره قطره ایجاد می‌شود، ولی برخی با یک سخنرانی در منبر و یک مداحی نسنجیده و نوشتن یک مطلب نادرست همه را به یکباره هدر می‌دهند.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالحسن نواب، رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب، در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه در قرآن کریم ۵ آیه وجود دارد که با صراحت به بحث وحدت و عواقب و پیامدهای ناشایست تفرقه اشاره دارد، گفت: آیه ۱۰۳ آل عمران «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَینَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا…» و آیه ۴۶ انفال «وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ رِیحُکُمْ وَاصْبِرُوا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ» دو نمونه بارز در این زمینه است.
وی افزود: در آیه نخست که بین مردم معروف هم هست، تأکید بر حبل متین الهی است؛ یعنی به قرآن و سنت نبوی چنگ بزنید و قدر نعمت دوستی و وحدت را بدانید؛ زیرا دوری از آن مانند قرارگرفتن در گودالی از آتش است یا در آیه دوم تنازع و اختلاف را عاملی برای ریختن ابهت امت اسلامی بیان فرموده است.
نواب با اشاره به آیات وحدت بیان کرد: آیه ۹۲ انبیاء «إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّهً وَاحِدَهً وَأَنَا رَبُّکُمْ فَاعْبُدُونِ» و آیه ۵۲ مؤمنون «وَإِنَّ هَذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّهً وَاحِدَهً وَأَنَا رَبُّکُمْ فَاتَّقُونِ» و همچنین آیه ۶۵ انعام «قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَى أَنْ یبْعَثَ عَلَیکُمْ عَذَابًا مِنْ فَوْقِکُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ أَوْ یلْبِسَکُمْ شِیعًا وَیذِیقَ بَعْضَکُمْ بَأْسَ بَعْضٍ انْظُرْ کَیفَ نُصَرِّفُ الْآیاتِ لَعَلَّهُمْ یفْقَهُونَ» سه نمونه بارز دیگر در بحث وحدت و تفرقه است؛ آیه آخر مؤید این مسئله است که اختلاف میان امت اسلامی هم‌سنگ عذاب آسمان و زمین است. آیات اول و دوم هم گویی درصدد بیان این مطلب است که اگر کسی اهل عبادت خدا و تقواست، باید به سمت وحدت امت اسلامی حرکت کند.
رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب تصریح کرد: وقتی حضرت موسی به طور رفت و برگشت دید امتش گوساله‌پرست شدند، از‌هارون پرسید که چرا اجازه دادی گوساله‌پرست شوند، ولی‌هارون گفت که اگر برخورد می‌کردم تو مرا به خاطر اختلاف میان امتت سرزنش می‌کردی؛ یعنی‌هارون اجازه داد که عده‌ای گوساله‌پرست شوند، ولی از اختلاف در امت جلوگیری کرد. در سیره امام علی(ع) هم داریم که آن حضرت به خاطر حفظ کلیت اسلام از اینکه بخواهد با جریان سقیفه برخورد خاصی داشته باشد، خودداری کردند و اجازه ندادند، شیرازه اسلام از هم بپاشد. آن حضرت ۲۵ سال خانه‌نشینی و مدیریت در حاشیه داشتند تا نهالی را که پیامبر(ص) کاشته بود حفظ شود.
هدررفت تلاش‌های تقریبی با یک اتفاق
رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب در پاسخ به این پرسش که در طول سال‌های بعد از انقلاب اقدامات زیادی در بحث وحدت و تقریب مذاهب در قالب نوشتن و تألیف کتب و مقالات، برپایی میزگردها و کنفرانس‌های مختلف ملی و بین‌المللی برگزار شده است، ولی نتایج مطلوبی نداشته است در این مورد چه تحلیلی دارید؟ تصریح کرد: ما قطره قطره تقریب و وحدت را جمع می‌کنیم، ولی با برخی اقدامات به یکباره همه آثار آن را از بین می‌برند؛ سخنرانی‌های نابهنگام و نسنجیده، اعمال و رفتار کسانی که متولی بحث وحدت نیستند؛ برخی مداحی‌ها، نوشته‌ها و سخنان منبری‌ها از این دست اقدامات است که تلاش‌های قطره قطره‌ای را به یکبار از بین می‌برد.
وی اضافه کرد: این مسائل دست به دست هم داده و همه زحمات چندین ساله را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند، البته نباید موانع وحدت را صرفاً به داخل معطوف کنیم؛ موانعی مانند دشمنان و تلاش استکبار برای بهم ریختن رابطه مناسب بین کشورها و امت‌های اسلامی و حکومت‌های دست نشانده مهم‌ترین عامل در تفرقه میان امت اسلامی است.
کنفرانس وحدت لازم است
نواب در پاسخ به این پرسش که برخی منتقد برگزاری کنفرانس‌های بین‌المللی و صرف هزینه‌های فراوان برای این همایشات هستند، اظهار کرد: باید ببینیم اگر تلاش‌های تقریبی از جمله کنفرانس بین‌المللی وحدت وجود نداشت، امروز در جهان اسلام چه وضعی داشتیم؛ این مسئله مانند آن است که بگوییم دادستان و فرماندار در یک استان نباشند؛ شبانه‌روز از سوی کشورهای غربی و اتحادیه عبری _ عربی علیه ما صحبت کرده و توطئه می‌ریزند و اگر قدمی در مسر تقریب برنداریم برچسب‌های آنان جامه عمل به تن می‌کند و خیلی‌ها می‌پذیرند که ایران تمایلی به وحدت ندارد.
نواب تصریح کرد: در جمهوری اسلامی تا جایی که ممکن بوده و هست اقوام و پیروان مذاهب مختلف از آزادی عمل برخوردار بوده و هستند و شاهدیم اهل سنت تا معاونت وزیر و نماینده مجلس و پست‌های مختلف را در کشور دارند؛ در استان‌های سنی‌نشین کاملاً مدیران بومی خود آنها به کار گرفته می‌شوند و در مقامات انتظامی و نظامی، شهرداری و در وزارتخانه‌های مختلف مانند علوم و جهاد در سطح تصمیم‌گیری‌های حساس حضور دارند.
۵۰۰ سال زمان برای وحدت لازم است
رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب تصریح کرد: حتی در تهران با اینکه ما افراد اهل تسنن چندانی نداریم باز هم مسئولیت دارند؛ البته موافقم مسئولیت‌های بیشتری هم به آنها سپرده شود؛ زیرا برادران ما هستند و اصولاً معتقدم در نظام جمهوری اسلامی، نگاه شیعه و سنی در مباحث اجرایی چندان مطرح نیست و حتی اگر وزیری هم وجود داشته باشد، مشکلی که ندارد امتیاز هم محسوب می‌شود.
استاد حوزه علمیه در پاسخ به این سؤال که برخی معتقدند مبانی نظری و عملی موانع وحدت میان شیعه و سنی هستند، عمدتاً موانع از دید شما چیست؟ اظهار کرد: ۵۰۰ سال کار لازم است تا وحدت را ایجاد کنیم؛ زیرا دشمنان ۵۰۰ سال برای تفرقه کار کرده‌اند؛ از زمان جنگ چالدران که اتریش در محاصره سپاه عثمانی بود و دست به دامان انگلیس شد و انگلیس سبب شد تا این حصر شکسته شود و زمینه حضور انگلیس در جهان اسلام فراهم شد؛ از آن دوره کار کردند تا نقاط اختلاف را پررنگ کنند و کردند؛ بنابراین برای رفع اختلافات هم باید چند قرن تلاش کنیم تا بتوانیم این موانع را برداریم و به موفقیت‌های مطلوبی در این مسیر برسیم.
