شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
شبکه اجتهاد: آیت‌الله بروجردی که پس از رحلت آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی به مرجعیت تام رسید از فقهای نامداری بود که علاوه بر «فقه» در علوم دیگر از جمله علم الحدیث و رجال، شخصیتی برجسته و بی نظیر به شمار می‌رفت و در این میدان، تسلط کاملی بر حدیث و فقه اهل سنت هم داشت.
با توجه به شاگردی بعضی از ائمه اربعه اهل سنت در محضر ائمه هدی علیهم السلام و شرکت و حضور علماء و طلاب شیعه و سنی، در محافل درسی یکدیگر، سنت حسنه رجوع به فتاوی فقهای طرفین از دوره‌های قدیم – به ویژه از عصر علمی امام باقر (ع) و امام صادق (ع) تا عصر شهید ثانی و پس از آن – ۹۱۰ ق. و به بعد- ادامه داشته ولی متأسفانه به علت دخالت بعضی از حاکمیت‌های سنی یا شیعه، در یکی دو قرن اخیر به کنار گذاشته شده بود که با ابتکار آیت‌الله بروجردی و روش عملی تدریسی وی در حوزه قم – و سپس در دیگر حوزه‌ها – مرسوم گردید.
آیت‌الله بروجردی به این نکته اشاره می‌نمودند که فقهای قدیمی شیعه مانند شیخ مفید، سید مرتضی، شیخ طوسی و… همواره به این روش عمل می‌کردند و سپس استفاده از این روش را به سود جهان اسلام و وحدت مسلمین و نزدیکی علماء شیعه و سنی – با شناختی که از آراء و فتاوی همدیگر پیدا می‌کنند – می‌دانستند.
آقای بروجردی برای تکمیل این روش و گسترش همه جانبه آن بین علماء فریقین، بر این باور بودند که باید کتب فقهی شیعه بین علماء اهل سنت توزیع شود تا آنها هم از دامنه وسیع فقه شیعی آگاه شوند و در واقع گامی مثبت در راه ایجاد وحدت و تقریب، برداشته شود و برای همین منظور کتاب «المبسوط» شیخ طوسی را توسط علامه محمد تقی قمی برای شیخ عبدالمجید سلیم- از شیوخ الازهر- فرستادند که موجب اعجاب نامبرده گردید و در مراحلی، دارالافتا مصر – وابسته به الازهر – از مبانی فقهی شیعه در صدور فتوی استفاده کردند.
چاپ کتاب «المختصر النافع» محقق حلّی و خلاصه «شرائع الاسلام» و بعد تفسیر «مجمع البیان» در قاهره با همکاری شیخ احمد حسن الباقوری، وزیر اوقاف مصر که قبلاً از اعضاء مکتب الارشاد اخوان المسلمین بود، گاهی دیگر در همین رابطه بود که بی تردید در تغییر روش علماء الازهر و خوش بینی آنان نسبت به شیعه، نقش موثری داشته است.
مرحوم آیت‌الله شیخ محمد واعظ زاده خراسانی از شاگردان برجسته آیت‌الله بروجردی و دبیر سابق مجمع التقریب، در کتاب: «زندگی آیت‌الله بروجردی» آورده است که در تألیف کتاب: «جامع الاحادیث الفقهیه» که زیر نظر مستقیم آیت‌الله بروجردی تنظیم می‌شد و چندین بار تاکنون چاپ شده است، آیت‌الله بروجردی دستور داده بود که در ذیل هر باب فقهی و نقل هر حدیث از ائمه هدی، روایات اهل سنت نیز نقل شود تا ضمن آشنائی طلاب، برادران سنی هم آگاه شوند که چه تعداد حدیث از طریق ائمه ما و آنها نقل شده است و این گامی عملی برای تقریب مذاهب اسلامی است.
مرحوم آیت‌الله بروجردی، برای جلوگیری از گسترش دامنه اختلافات، اجازه نمی‌داد که به مقدسات و ائمه اهل سنت اهانتی روا بشود و حتی آن را حرام می‌دانست.
آیت‌الله واعظ زاده خراسانی(ره) می‌گوید: «روزی در جلسه تنظیم کتاب حدیث، آیت‌الله بروجردی حضور یافت و با تأسف بیان کرد: کسی آمده کتابی نوشته و به خلفاء اهانت کرده و نام مرا هم در آغاز کتاب خود آورده است، وقتی از این امر مطلع شدم دستور دادم که تمام نسخ کتاب را جمع آوری کنند و تا آن سطور حذف نشود، اجازه نشر نیابد. ما در چه زمانی زندگی می‌کنیم؟ این حرف‌ها جز ضرر و ایجاد عداوت چه فایده‌ای دارد؟
اصولاً آیت‌الله بروجردی، بر خلاف بعضی از معاصرین که مسئله «خلافت» و «امامت» را به نحو خاصی مطرح می‌کنند که موجب تشدید اختلافات می‌گردد، معتقد بودند که این مسئله یک امر تاریخی است و روش حضرت علی علیه السلام در مقابل خلفا، نشان می‌دهد که برای مصلحت اسلام، نباید به این مسئله دامن زد، بلکه باید به فکر مسائل دیگری بود که موجب وحدت مسلمین در مقابل دشمنان گوناگون گردد و حتی خطاب به بعضی از علمای حوزه فرموده بود: «امروز مسأله خلافت مورد نیاز مسلمانان نیست که ما با هم دعوا کنیم. آنچه که امروز به حال مسلمانان سودمند است این است که بدانیم احکام را از چه مأخذی باید اخذ کنیم».
