عاشورا و امروز ما

شبکه اجتهاد: پرسش این است ما چه نیازی به عاشورا و گرامی داشتن و یادآوری آن داریم؟ امام به معنای شاقول و‌ معیار است. امام حسین (ع) در نامه به معاویه می‌نویسد: آنچه معاویه می‌گوید انکار رسالت و نبوت همه پیامبران است و شهادت می‌دهم که رسول الله، پیامبر، امام و اسوه هستند.

سیدالشهدا (ع) درباره خود می‌فرماید: من امام هستم و اسوه، یعنی الگوی سبک زندگی مسلمانانه در جامعه. یکی از ارکان امامت، احیاگری است، احیا یعنی آموزش و روشنگری تعالیم دینی در جامعه، یعنی اگر به مردم روح و حقیقت واقعی دین عرضه شود و تحریف نگردد؛ مردم به سوی دین می‌آیند. رکن دیگر امامت، اقامه است، اقامه تبلور عینی است، اقامه دین، اقامه نماز و اقامه شرایع یعنی عینی و عملی کردن آن موضوع.

‌اباعبدالله (ع) خطاب به اهل بصره می‌نویسد: من شما را به کتاب خدا و سنت نبی دعوت می‌کنم. قرآن در مورد معیار مومن بودن می‌فرماید: تنها اگر مومنان به سنت و روش پیامبر در داوری و بطور کلی،  زندگی عمل کنند، مومن محسوب می‌شوند.

پیامبر (ص) می‌فرماید: مبادا روش و سنت دین، اولویت آخر و تزیین و نمایش باشد. متاسفانه در جامعه ما به این موضوع بی توجهی می‌شود. قرآن گفته: «وَلا تَقفُ ما لَیسَ لَکَ بِهِ عِلمٌ»، در مورد موضوعی که آگاهی و تخصص ندارید، نظر ندهید، اگر مسولان از صدر تا ذیل به همین آیه عمل کنند، بسیاری از مشکلات حل می‌شود.

یکی از مهمترین ویژگی‌های رفتار امام در حادثه کربلا، آگاهی و آگاهی گستری است. امام حسین (ع) یکبار هم دستور و انتظار اطاعت محض و کورکورانه نداشتند و همواره استدلال و معیار ارائه می‌کردند.

شب عاشورا هم امام فرمود: بروید اینها با من کار دارند. زهیر که مورخان اموی، او را به ناحق عثمانی معرفی کردند، در پاسخ گفت: اگر هزار بار کشته شوم باز هم تو را یاری می‌کنم، چون با بصیرت و آگاهی به حقانیت شما رسیدیم. به تعبیر قرآن، قاعده‌ای که در کتاب آسمانی قبل، از زبور تصریح شده: ما بعد از آگاهی، زمین را به صالحان ارث می‌دهیم، یعنی جامعه آگاه، صالحان را بر صدر می‌نشاند. امیرمومنان (ع) نیز می‌فرماید: اگر ندانی چگونه در موضوعی وارد شوی، در آن دچار مرگ موضعی می‌شوی.

قرآن کریم می‌فرماید «وَ لا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیاءَهُمْ» یعنی مردم را با هویت آنها تحقیر نکنید. هرکسی کاری دارد هویتی دارد نباید کارهای او را تحقیر و نفی کرد. اباعبدالله (ع) در نامه‌ای که به عالمان نوشت، فرمود: از قرآن بیاموزید که چرا خدا احبار و رهبان را نکوهید؟ چون این علما، ظلم و زشتی، سخن بد و فساد را می‌دیدند و سکوت می‌کردند.

پس این قاعده‌ای است که امام شامل علمای اسلامی کرده است و سکوت علما در برابر ظلم و فساد را ناپسند می‌داند.

پیام عاشورا، حق‌گویی، حق‌محوری و اقامه دین در متن جامعه و دین است. زیست قرآنی، علم و سواد زیاد نمی‌خواهد، بلکه بیشتر نیازمند نیت پاک و اراده بر عمل به حق است.