مصونیت کنسولی از دیدگاه مذاهب خمسه

بخش دوم پایان‌نامه به مبانی حقوقی و فقهی مصونیت کنسولی در میان مذاهب خمسه پرداخته شده و در ضمن دو فصل اصلی، نخست به مبانی حقوقی مصونیت کنسولی اشاره نموده و در فصل دوم به مبانی فقهی مصونیت کنسولی نظر شده و با تاکید بر آراء فقها مذاهب خمسه مباحث قابل بررسی، گرد آوری و ارزیابی شده است

به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاع پایان نامه حجت‌الاسلام حسن خانی، طلبه سطح ۳ حوزه علمیه خراسان با عنوان «مصونیت کنسولی از دیدگاه مذاهب خمسه» با بررسی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدحسن موسوی خراسانی در مقام استاد داور، در مرکز مدیریت و به صورت آنلاین در سامانه‌ی LMS، برگزار شد.

تدوینگر این پایان نامه با بیان اینکه در طول تاریخ سیاسی کشورهای دنیا همواره فرستاده و سفیر، نقش موثری در ایجاد و توسعه روابط کشورها با یکدیگر داشته و مسیر گفتگو و رفع جدال‌ها‌‌‌ی مختلف و ایجاد صلح از مسیر افرادی که در این زمینه گام برداشته اند، فراهم شده است، گفت: در کنار احکام و رسوم‌ها‌‌‌ی گوناگونی که از گذشته تا کنون درباره سفیر و به اصطلاح امروزی کنسول مطرح است، مصونیت و امنیت جانی و مالی و دیگر متعلقات مربوط به او اهمیت ویژه‌ای ‌‌‌دارد.

وی ابراز کرد: از مباحث حقوق بین الملل که در قرون اخیر مورد توجه حقوقدانان و قانون گذاران قرار گرفته مصونیت کنسولی است؛ با اینکه مصونیت نماینده سیاسی کشور بیگانه دارای تاریخ دیرینه در جهان و به ویژه اسلام می‌‌باشد ولی همواره در مورد دامنه و چهارچوب مصونیت آن میان اندیشمندان اسلامی بحث و نظر انجام گرفته است.

حجت‌الاسلام خانی با اشاره به قوانین بین‌المللی جامع وضع شده در رابطه با قانون کنوانسیون‌ها‌‌‌، افزود: از آنجا که مصونیت جانی و مالی نماینده کشور دیگر در آموزه‌ها‌‌‌ی دینی به ویژه سیره پیامبر اکرم(ص) بوده ولی قوانین و احکام آن دارای دیدگاه‌ها‌‌‌ی متفاوت و متنوعی است و احکام کنسول و دیپلمات در قوانین بین الملل مستند به کنسوانسیون وین می‌‌باشد که در ایران در سال ۱۳۵۳ مورد تصویب قرار گرفت.

وی با بیان اینکه عمده کشورها با پایبندی و تعهد به کنسوانسیون وین، حفظ و مراقبت از این موضوع را اولویت کار خود قرار داده اند، تصریح کرد: با توجه به جامعیت فقه و حقوق اسلامی در ابعاد سیاسی و اجتماعی نیازمند است پژوهشی درخور و شایسته از منظر مذاهب فقهی پنج گانه صورت بگیرد تا مبانی و اصول و قوانین اسلامی در این باره تبیین و هویدا شود و احیانا نقاط مبهم و چالش برانگیزی که در میان مبانی فقهی اسلامی و حقوق بین الملل وجود دارد آشکار شده و واکاوی گردد و در حد بضاعت نویسنده به مقایسه آن پرداخته شود. بدین جهت، این پایان نامه با اتخاذ رویکرد فقهی و حقوقی در دو بخش تنظیم شده است.

طلبه سطح سه حوزه علمیه خراسان با اشاره به اینکه بخش اول این پایان نامه به مفاهیم و کلیات مصونیت کنسولی می‌‌پردازد و در آن به مباحثی همچون بررسی مفهوم مصونیت، مفهوم کنسولی، تاریخچه کنسولی در جهان و اسلام حقوق کنسولی و دیپلماتیک و مزایا و مصونیت‌ها‌‌‌ی کنسولی و روابط و ارکان و مصونیت‌ها‌‌‌ی دیپلماتیک پرداخته شده است، افزود: در بخش دوم به مبانی حقوقی و فقهی مصونیت کنسولی در میان مذاهب خمسه پرداخته شده و در ضمن دو فصل اصلی، نخست به مبانی حقوقی مصونیت کنسولی اشاره نموده و در فصل دوم به مبانی فقهی مصونیت کنسولی نظر شده و با تاکید بر آراء فقها مذاهب خمسه مباحث قابل بررسی، گرد آوری و ارزیابی شده است.

حجت‌الاسلام خانی با بیان اینکه در این پژوهش تلاش شده مسئله مصونیت کنسولی از منظر مذاهب خمسه به ویژه مذهب شیعه مورد بررسی قرار گیرد و مبانی و قواعدی که در ثغور و حدود احکام مصونیت کنسولی اثر گذار است مطرح و بررسی شود، در پایان گفت: از قواعد مرتبط به اصل مصونیت کنسولی می‌‌توان به وفای به عهد در قرار دادهای بین المللی، جواز تقابل به مثل و مسئله عقد امان اشاره نمود.

بنابر گزارش روابط عمومی حوزه علمیه خراسان، تدوینگر این پایان نامه از هدایت و راهنمایی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر جعفر زنگنه در مقام استاد راهنما و حجت‌الاسلام والمسلمین علی اکبر نوایی در مقام استاد مشاور، بهره برده است.