شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
آیت‌الله دری نجف آبادی با بیان اینکه در بحث فقه مدیریت لازم است در ابواب مختلف ورود پیدا کنیم، ابراز داشت: کارهای گسترده و عمیقی باید در این زمینه انجام شود چراکه مدیریتی اسلامی یک مسأله کلان است و نباید آن را محدود کرد.
به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله قربانعلی دری نجف آبادی عصر دوشنبه در نشست تخصصی نقد و بررسی کتاب «فقه الانتخاب» که به همت انجمن مدیریت اسلامی برگزار شد، به عنوان منتقد، اظهار داشت: مدیریت از دیدگاه اسلام اهمیت فراوانی دارد؛ باید راه را برای بررسی و تبیین مبانی این بحث باز کنیم.
وی افزود: دین اسلام ابواب فقهی مختلفی دارد که باید اجازه دهیم صاحب نظران این عرصه بیایند نظرات خود را ارائه دهند و مباحث را چکش کاری کنند؛ همان گونه که شیخ انصاری در بحث اصول وارد شد و همه مباحث را به صورت مستند، مستدل و راهگشا ارائه کرد، پیش از ایشان در اصول چنین دقتی وجود نداشت.
نماینده ولی فقیه در استان مرکزی با تأکید بر اهمیت ورود به مسأله مدیریت اسلامی، گفت: پیش از انقلاب در مورد مدیریت و مسائل مهم دیگری همچون اقتصاد و بانکداری، کار گسترده‌ای انجام نشده بود؛ امروز نیز پس از گذشت سه دهه هنوز برخی می‌پرسند که آیا اسلام هم اقتصاد دارد!
حوزه علمیه در تبیین شاخصه‌های مدیریت باید پیشتاز باشد
امام جمعه اراک با بیان اینکه در بحث فقه مدیریت لازم است در ابواب مختلف ورود پیدا کنیم، ابراز داشت: کارهای گسترده و عمیقی باید در این زمینه انجام شود چراکه مدیریتی اسلامی یک مسأله کلان است و نباید آن را محدود کرد؛ ما باید برای اداره جامعه اسلامی و بشریت قوانین و شرایعی را ارائه دهیم که بتواند در برابر نظام‌های حاکم دنیا، قد علم کند.
منتقد کتاب فقه الانتخاب حوزه علمیه را در زمینه تبیین مدیریت پیش قراول خواند و گفت: امروز با تلاشی که افرادی همچون حجت‌الاسلام والمسلمین قوامی انجام داده‌اند زمینه ورود به این بحث فراهم شده است و انتظار این است که فقهای حوزه علمیه به چنین مباحثی ورود پیدا کنند.
آیت‌الله دری نجف آبادی ادامه داد: حوزویان باید نحوه قاعده سازی در این مسأله را تبیین کنند؛ قوانین فقهی اختصاص به آن ۳۰۰ قاعده‌ای که فقها بیان کرده‌اند ندارد؛ قواعد جدیدی را می‌توان از قرآن و سنت استخراج کرد.
مدیریت ناپاک زمینه جنایت و فاجعه انسانی را فراهم می‌کند
وی استعدادیابی و ظرفیت شناسی را اساس کار مدیریت دانست و گفت: در انتخاب مدیر استعداد ذاتی افراد، صلاحیت و پاکی و طهارت خانوادگی آنا بسیار مهم است.
نماینده ولی فقیه در استان مرکزی با تأکید بر عواقب ورود مدیران ناپاک به صحنه، ابراز داشت: امروز در انگلیس خودشان اعتراف می‌کنند که برخی بزرگان آن‌ها صلاحیت و پاکی خانوادگی را ندارند؛ در نتیجه انتخاب چنین افرادی جنایت‌های انگلیس رقم می‌خورد و می‌بینیم که آن‌ها چگونه با ارسال سلاح و کمک به عربستان، مردم مظلوم یمن را به خاک و خون می‌کشند.
امام جمعه اراک با اشاره به اهمیت موضوع گزینش اصلح، گفت: مبنای امامت و ولایت و انتخاب پیامبران از سوی خداوند متعال همین است؛ رهبر باید مدیر، مدبر، بصیر و حادثه شناس باشد، بازگشت همه این ویژگی‌ها به اصلحیت است؛ در سطوح دیگر مدیریتی نیز باید چنین افرادی گزینش شوند.
رهبر جامعه اسلامی نباید اهل سازش باشد
منتقد کتاب فقه الانتخاب با اشاره به روایتی از امام صادق علیه‌السلام در این زمینه، ابراز داشت: حضرت می‌فرمایند شما اگر تعدادی گوسفند داشته باشید سعی می‌کنید برای آن‌ها چوپانی انتخاب کنید که نسبت به آن‌ها دلسوز باشد و کارشناس امور مربوط به نگه داری آن‌ها باشد، پس چگونه است که برای اداره جامعه اسلامی چنین دلسوزی و وسواسی به خرج نمی‌دهید.
آیت‌الله دری نجف آبادی افزود: رهبر نباید اهل سازش غلط باشد و باید با صلابت و قاطع باشد؛ تمام نامه‌های نهج الابلاغه از جمله نامه‌ای که خطاب به مالک اشتر است، مسائل مدیریتی و ویژگی‌های مدیر شایسته را بیان می‌فرماید.
مشکلات اساسی کشور ناشی از ضعف مدیریت است
وی با بیان اینکه امروز مشکلات اساسی کشور به مسأله مدیریت باز می‌گردد، ادامه داد: همان گونه که در قرآن کریم آمده است حضرت یوسف برای خروج از بحران قحطی، برنامه‌ای را تدوین کرد تا بتواند وضعیت ۲۱ سال آینده را مدیریت کند؛ امروز در بحث اقتصاد مقاومتی نیز باید یوسف گونه عمل کرد.
نماینده ولی فقیه در استان مرکزی مدیریت به معنای واقعی کلمه را تدبیر و تقدیر امور خواند و گفت: در فرهنگ اسلامی مطالب بسیاری پیرامون این موضوع داریم؛ با تدبیر حکیمانه بسیاری از چالش‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی حل می‌شود.
امام جمعه اراک با اشاره به روایات فراوانی که در زمینه مدیریت، وجود دارد، ابراز داشت: با استفاده از این گنجینه عظیم می‌توانیم نظام مدیریتی اسلامی را ارائه دهیم؛ نباید در بحث مدیریت نگاهمان به غرب باشد و حرف‌های آن‌ها را نشخوار کنیم؛ هرچند که باید از مطالب مفید آن‌ها استفاده کنیم اما وقتی چنین منابع اصیل و نابی در دست داریم دیگر نیازی به آن‌ها نداریم.
نقادی عالمانه بستر مناسبی برای رشد و نمّو خواهد بود
حجت‌الاسلام پیروز به عنوان دبیر علمی در ابتدای نشست گفت: این اثر ارزشمند کار مشترک بنیاد فقهی مدیریت اسلامی و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه می‌باشد که به قلم شیوا حجت‌الاسلام والمسلمین قوامی به رشته تحریر در آمده است.
با بیان اینکه نگاه به جایگاه مدیریت اسلامی در این برهه از زمان حائز اهمیت می‌باشد، افزود: بدون تردید با نقادی عالمانه بستر مناسبی برای رشد و نمّو سایر منشورات مدیریتی در حوزه اسلام خواهیم بود.
حجت‌الاسلام پیروز با اشاره به کتاب مورد نقد گفت: این کتاب، جلد دوم فقه الاداره، با عنوان «فقه الاداره ۲ یا فقه الانتخاب»، تألیف حجت‌الاسلام قوامی است که از سوی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و بنیاد فقهی مدیریت اسلامی منتشر شده است. این کتاب در سال ۱۳۸۷ برای جمعی از طلاب علاقه‌مند به درس‌های مدیریتی در بنیاد فقهی مدیریت اسلامی، تدریس گردیده و سپس در قالب طرح تحقیقی برای پژوهشگاه حوزه و دانشگاه بعد از ارزیابی توسط آیت‌الله دُرّی نجف‌آبادی، به صورت کتاب در زمستان ۱۳۹۴ چاپ شده است.
کتاب فقه الاداره در ۵ جلد به چاپ خواهد رسید
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدصمصام الدین قوامی طی سخنانی اظهارداشت: فقه الاداره، فقه الانتخاب، فقه الانتصاب، فقه جبران، فقه تنظیم و سازماندهی عناوین کتب در دست اقدام پیرامون بحث مدیریت اسلامی می‌باشد.
امام جمعه پردیسان با اشاره به حدیثی از امام جواد(ع) در باب مدیریت اسلامی گفت: در مدیریت اسلامی می‌گویند سه کار را باید رعایت کرد تا به نتیجه رسید؛ نخست؛ «عدم عجله در کارها و انجام به موقع آن»، «مشورت در امور، به معنای بهره از تجربه‌های موجود» و سوم «توکل بر خدا» مواردی است که انسان را در انجام امور به موفقیت می‌رساند.
وی ادامه داد: اصول فقه الاداره هم در حال تدوین است که در سه جلد آماده می‌باشد که در خصوص مدیریت می‌باشد که در جای خود نیاز به نقد و بررسی دارد.
حجت‌الاسلام قوامی تصریح کرد: آنچه نسبت به مدیریت اسلامی در حال شکل گیری است این نکته است که هیچ موضوعی از مدیریت جای نماند مگر با نگاه اجتهادی به بحث گذاشته شود و نظریه و نظام از آن استخراج شود.
چاپ سلسله کتب اصول فقه الاداره
رئیس بنیاد فقهی مدیریت اسلامی تاکید کرد: از جمله کتبی که پیرامون موضوع مدیریت اسلامی در حال تحقیق، پژوهش و تدوین می‌باشد، سلسله کتب اصول فقه الاداره، تفسیر موضوعی فقه الاداره می‌باشد که ان‌شاءالله در زمان مورد نظر از چاپ خارج خواهد شد.
استاد حوزه بیان داشت: هدف ما پیش روی و علم آموزی است، ما از درجات علمی پرهیز کرده‌ایم مخصوصاً آکادمیک، ما به دنبال نمایان کردن شیوه‌های مدیریت اسلامی بر مبنای قرآن، حدیث، سیره و عقل (که کمی مهجور مانده است) هستیم. با شناسایی و ارائه این روش‌ها، رهیافتی برای تمدن اسلامی رقم خواهد خود و این همان هدف ما است.
لازم به ذکر است، در پایان این نشست علمی که به مدت ۱۲۰ دقیقه به طول انجامید، مؤلف و ناقد اثر به سؤالات حاضرین پاسخ گفتند.
