آخرین اخبار

در نخستین نشست «گزارش هیئت فقهی ایران از مقالات، ابتکارات و ظرفیت‌های کنفرانس مجمع جهانی فقه جده» با موضوع «دلیل استصحاب: مبانی، گستره، کاربست»، دو استاد حوزه علمیه قم با تأکید بر جایگاه محوری قاعده استصحاب در نظام اجتهادی شیعه، بر کارآمدی آن در مواجهه با مسائل نوپدید فقهی تأکید کردند. استاد سیدنورالدین شریعتمدار جزایری استصحاب را قاعده‌ای فراگیر و …

یک حکومت برای موفقیت نیازمند یک نظام دقیق برای تشخیص اولویت‌هاست. در حکمرانی غیرمعصوم، این وظیفه بر عهده «اتاق فکر» است که باید دارای ویژگی‌های سه‌گانه «ارزش‌بنیان بودن»، «واقع‌بین بودن» و «آزاد و مستقل بودن» باشد. به فرموده امیرالمؤمنین (علیه السلام)، یکی از دلایل نابودی دولت‌ها، ناتوانی در تشخیص اولویت‌ها است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نهمین نشست از سلسله نشست‌های …

شبکه اجتهاد: پرواضح است اگر بخواهیم در استنباط نص شرعی را بفهمیم و محتوای آن را استخراج کنیم، بدون شناخت واژه‌های موجود در آن، این امر محقق نمی‌شود، بنابراین شناخت واژگان نقش مهمی در فهم و اخذ موضوعات و احکام آنها از متون دارد. این مقدار روشن است و کسی نسبت به آن شک و تردید ندارد و محل توافق …

این‌گونه نیست که مردم چیزی را بفهمند و اهل‌بیت(علیهم‌السلام) آن را تأیید کنند؛ بلکه شارع مقدس آن را فرمود و انسان‌های عاقل آن را فهمیدند و نسل‌های بعدی از ایشان گرفتند و به‌صورت «بنای عقلا» جلوه‌گر شد. خدای سبحان نخست انسان کامل را معلم آفرید، سپس شاگرد را. بنابراین، آنچه در میان مردم به عنوان بنای عقلا شناخته می‌شود، در …

آیت‌الله شهید سید مصطفی خمینی یکی از شخصیت‌های برجسته علمی و انقلابی است که شخصیت برجسته ایشان آنگونه که باید و شاید شناخته نشده و نقش ایشان در پیش‌برد نهضت امام خمینی و مدیریت و جهت‌دهی میدانی ایشان در مبارزات از مواردی است که به درستی به آن پرداخته نشده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید حمید روحانی …

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان گفت: ارادهٔ یک قدرت اجرایی قوی برای اجرای اصول حکمرانی دینی در کشور ضروری است؛ اما هنوز این اصل به‌درستی در عرصهٔ اجرایی تجلی نیافته است.  به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی در دیدار با حجت‌الاسلام والمسلمین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی که در دفتر نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی …

فقه اسلامی، با ظرفیت‌های بالقوه خود، قادر به ارائه چارچوب‌های لازم برای تأمین امنیت در سطوح مختلف است. اما این امر، مستلزم نوآوری در روش‌شناسی، بسط پژوهش‌های تخصصی، و تعامل سازنده با دانش‌های دیگر است. رویکردهایی چون فقه نظام، فقه مصلحت، و فقه کلان، گام‌هایی در این مسیر بوده‌اند، اما همچنان راه طولانی برای تدوین یک «فقه امنیت» جامع و …

حجت‌الاسلام والمسلمین مفتح در آیین رونمایی از دو اثر علمی خود با عنوان «فقه‌الحکومه» و «فقه‌المجتمع الاوروبی» تأکید کرد: فقه اسلامی اگر بخواهد در دنیای امروز کارآمد باشد، باید نسبت خود را با نظام‌های سیاسی و اجتماعی غرب بشناسد و بتواند میان شریعت اسلامی و قوانین مدنی جوامع اروپایی رابطه‌ای معقول و علمی برقرار کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام …

شبکه اجتهاد: واژه حکمرانی، تنها یک بحث نظری نیست، بلکه دلالت بر قابلیت عملی و پیاده‌سازی این فقه در عرصه مدیریت و اداره جامعه اسلامی دارد. هدف ما تبیین این است که اگر فقه امنیت به عنوان پدیده‌ای در شریعت موجودیت داشته باشد و اراده‌ی تحقق در سپهر حکمرانی را داشته باشد، چه وظایف، نهادها و سنت‌هایی را باید ایجاد …

اختصاصی شبکه اجتهاد: نهاد مهریه، که در فلسفه‌ی حقوقی اسلام به عنوان «نِحْلَه» و نمادی از احترام و تأمین نسبی امنیت اقتصادی زن طرّاحی شده، در بستر تحولات اقتصادی و فرهنگی مدرن به «اهرم فشار» و «بدهی غیرقابل پرداخت» بدل گشته است. این نوشتار با نقد رویکرد غالب «فقه خرد معاملات» -که مهریه را صرفاً یک «دِین خصوصی عندالمطالبه» می‌بیند-، …

«اقتصاد صدر اسلام» عنوان کتاب دو جلدی است که به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا مالک به وسیله انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مجموعه دو جلدی «اقتصاد صدر اسلام» به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا مالک، از سوی سازمان انتشارات پژوهشگاه منتشر شد. این اثر، ساختار و کارکرد نظام اقتصادی در صدر اسلام را در …

حجت‌الاسلام والمسلمین عماد در نشست حلقه روش‌شناسی با موضوع «کاربردی‌سازی علوم اسلامی»  با بیان اینکه شرط موفقیت در کاربردی‌سازی علوم اسلامی، شناخت انسان و نیازهای واقعی زمانه است، تصریح کرد: علوم اسلامی یا باید منجر به تولید قانون شود یا به طراحی نظام‌های مؤثر در جامعه بینجامد؛ و بدون درک انسان معاصر و نیازهای پنهان و آشکار او، علم دینی …

استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم گفت: تولید قانون فقهی نیازمند تحول در شیوه استنباط و نگاه دقیق به مقتضیات قانونی است و صرفاً با ترمیم‌های ظاهری تحقق نمی‌یابد. به گزارش شبکه اجتهاد، شصتمین نشست علمی از سلسله نشست‌های تخصصی «روش‌شناسی حکمرانی تقنینی بر پایه موازین اسلامی» با عنوان «فرایند و روش‌های تعامل فقه و حقوق در تقنین» در …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از ارکان اصلی هر نظام سیاسی مستقل، صیانت از حاکمیت ملی و استقلال در فرآیند قانون‌گذاری است؛ زیرا قانون‌گذاری نه تنها ابزار تنظیم مناسبات اجتماعی و سیاسی، بلکه تجلی اراده ملی و نماد استقلال حاکمیت در برابر نیروهای بیرونی است. هرگاه اراده ملت در تدوین و تصویب قوانین جای خود را به نفوذ و فشار قدرت‌های …

کتاب «مبانی حقوق عمومی» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین حسین جوان آراسته، با رویکردی پژوهشی و آموزشی، به واکاوی بنیادهای نظری، ساختاری و کارکردی حقوق عمومی می‌پردازد؛ دانشی که چارچوب مناسبات میان دولت و شهروندان را بر پایه منافع عمومی سامان می‌دهد و شناخت دقیق آن، برای درک نظام حقوقی و سیاسی معاصر ضروری است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حقوق عمومی به …

استاد خسروپناه، با بررسی نسبت فقه و علوم انسانی، تأکید کرد که فقه نباید محدود به پاسخ به مسائل فردی باشد و ظرفیت‌های آن می‌تواند به طراحی ساختارهای اجتماعی، سیاست‌گذاری و حکمرانی نیز تسری یابد. او با اشاره به مفهوم «فقه‌ نظام» و تجربه تاریخی فقها در مدیریت جامعه، بر ضرورت بهره‌گیری از فقه برای دستیابی به جامعه‌ی مطلوب و …

رئیس شورای سیاستگذاری حوزه‌های علمیه خواهران کشور در بیان نکات و انتظارات خود برای آینده حوزه‌های علمیه خواهران، بر ضرورت بازگشت به گفتمان امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب، اعتماد به ظرفیت‌های درونی حوزه خواهران، شتاب همراه با طمأنینه در پیشبرد امور، رویکرد تمدنی و علمی، و نیز اهتمام به مسائل بانوان، خانواده و تعاملات بین‌نهادی و بین‌المللی تأکید کرد. …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بحث مدل‌سازی روابط زن و مرد در جامعه اسلامی، یکی از مباحث مهم فقهی و اجتماعی است. این مسئله در فقه امامیه دارای جایگاه ویژه‌ای است، چرا که فقه سه مأموریت ذاتی دارد: حکم‌شناسی، موضوع‌شناسی و مدل‌شناسی یا نظام‌سازی. مدل‌شناسی به معنای ارائه الگوها و سبک‌های زندگی اسلامی است که فراتر از حکم و موضوع فقهی هستند …

شبکه اجتهاد: استاد اعرافی و استاد رشاد از یکجا شروع می‌کنند: ضرورت تبویب نو و لحاظ خطر نگاه جزیره‌ای. با این همه نسبت درختواره دانشی حوزه با دلمشغولی دوم مشخص نیست؛ ما با فهرست بلندبالایی از حوزه‌های دانشی مواجهیم که در عرض هم‌اند. در طرح استاد رشاد اما در لایه سوم، چرخشی ناظر به اجرا و هر آنچه در اجرا …

مفهوم «اقامه دین» صرفاً یک دعوت فردی و اخلاقی نیست، بلکه مستلزم وجود یک «مُقیم» یا برپاکننده است که همان رهبر دینی می‌باشد. این اقدام برای مشرکین سنگین و غیرقابل تحمل است. بر اساس تحلیل آیات قرآن، حکمرانی وظیفه رهبر دینی است، اما واجب شدن اجرای آن نیازمند سه شرط است: وجود مقتضی (شایستگی کامل رهبر و قانون الهی)، نبود …

ما با تقابل دو فقاهت رو‌به‌رو هستیم، یکی فقاهتی دقیق، مسئول و «حل‌المسائلی» که برای یک مشکل واقعی یک راه‌حل فنی ارائه می‌دهد و دیگری فقاهتی که از ورود به بحث‌های تخصصی اجتناب کرده و با توسل به مفاهیم کلی و آرمانی هرگونه راه‌حل عملی را تخطئه می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی افزایش بحران زندانیان مهریه و شکل‌گیری …

در پی پیشنهاد تبدیل مهریه از «عندالمطالبه» به «عندالاستطاعه» توسط آیت‌الله سبحانی، حجت‌الاسلام والمسلمین سروش محلاتی در نامه‌ای به رئیس قوه قضائیه تأکید کرد که مشکل زندانیان مهریه، بیش از آنکه ناشی از نوع مهریه باشد، ریشه در سست شدن بنیان خانواده و گسترش فقر دارد و تغییر عندالمطالبه به عندالاستطاعه به تنهایی راهگشا نیست. در مقابل، جمعی از شاگردان …

شبکه اجتهاد: شکى نیست که امروز گروهى به خاطر نپرداختن مهریه زنان در زندان به سر می‌برند و برخى از خیرین با جمع آورى وجوهى در صدد آزاد سازى آن‌ها می‌باشند و این مشکل هنوز هم در کشور بر پا است. وظیفه قاضى درباره گروه مقصر روشن است. او با اختیارى که شرع مقدس به او داده است می‌تواند به …

شبکه اجتهاد: برخی از صاحب نظران از جمله توثیقات عام را تمام راویانى می‌دانند که از آنان به عنوان اصحاب امام صادق (ع) در رجال شیعه یاد می‌شود؛ معنای این سخن آن است که به عنوان مثال تمام راویانی که شیخ طوسی در رجال خود با عنوان اصحاب امام صادق (ع) یاد کرده است، مشروط به آن که تضعیف نشده …

تصور می‌کنیم احادیث مشترک صرفاً یک امر تشریفاتی است که در ویترین بگذاریم تا کمی دل‌ها نرم شود. اما امام کاظم(ع) کارکرد این اخبار را به فضای اجتماعی و حل مسائل امت ارتقا داده است. حادثه برای امت رخ می‌دهد. امام(ع) می‌فرمایند شما شیعه و سنی، بیایید این اخبار مورد قبول طرفین را مبنای استنباط خودتان برای مواجهه با حوادثی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مهریه، مالی است که زوج هنگام ازدواج به نشانه‌ی صداقت در علاقه به زوجه می‌دهد یا متعهد به پرداخت آن می‌گردد. زن پس از عقد ازدواج، مالک نصف مهریه و پس از نخستین مقاربت، مالک نیم دیگر می‌شود و همچنان در ذمّه‌ی زوج است تا یا به زوجه بپردازد یا توسط او ابراء شود. اگر زوجه ابراء …

حجت‌الاسلام محمد متقیان تبریزی، محقق و مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم، در نشست علمی «لوازم فقهی اطلاق در نظریه ولایت مطلقه فقیه» که در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد، به واکاوی ابعاد نظری و لوازم فقهی «اطلاق» در ساختار ولایت مطلقه فقیه پرداخت. وی در این ارائه، ضمن طبقه‌بندی دیدگاه‌های فقها درباره گستره ولایت فقیه، مراتب تصرف ولی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آموزش فقه در مدارس علمیه، عمدتاً بر پایه فقه فردی استوار بوده است؛ رویکردی که با وجود پیشینه غنی و ارزشمند خود، امروزه پاسخ‌گوی نیازهای نوپدید جوامع اسلامی نیست. ازاین‌رو، ضرورت حرکت به سوی «فقه نظامات اجتماعی» به‌عنوان رویکردی نو در دانش فقه، بیش از پیش احساس می‌شود. رهبر انقلاب در پیام خود به همایش یکصدمین سال …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با اشاره به سخنان رهبر انقلاب درباره «زنان مجتهده» گفت: جامعه فقهی کشور ملزم است در پرتو ادلّه علمی و مبانی فقهی، در خصوص دامنه و چگونگی پذیرش نظریه اجتهاد زنان، وارد بحث و مداقّه‌ای عمیق شود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد شیخ محسن فقیهی در اولین جلسه بحث «مرجعیت و قضاوت …

آیت‌الله علم‌الهدی با تأکید بر ضرورت تشکیل کمیسیون مستقل و رسمی برای خواهران طلبه، خواستار بازتعریف جدی نقش بانوان طلبه در ساختار حوزه‌های علمیه شد و گفت: باید نقش خواهران طلبه تقویت شود و حضور مؤثر آنان در سطوح عالی تصمیم‌سازی حوزه مورد تأیید و حمایت قرار گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی در دیدار با اعضاء …