دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

تهدید رهبر انقلاب از سوی ترامپ از نگاه حقوق بین‌الملل/ سعید رهایی

تهدید رهبر انقلاب از سوی ترامپ از نگاه حقوق بین‌الملل/ سعید رهایی

شبکه اجتهاد: رهبران و عالمان دینی، جلوه تام هویت ادیان و پیروان آنان هستند و تعرض به آنان به عنوان: تعرض به حق آزادی دینی و اعتقادی  اشخاص و باورها و عواطف اعتقادی میلیون‌ها انسان و در تعارض با ماده ۱۸ میثاق حقوق مدنی و سیاسی است. الف- تهدید به موجودیت پیروان مذهب است زیرا رهبری تبلور یک ملت و …

Read More »

بررسی فقهی تراز رویارویی با اسرائیل/ ابوالفضل امامی

بررسی فقهی تراز رویارویی با اسرائیل/ ابوالفضل امامی

شبکه اجتهاد: آیا اکنون باید برخورد تمام‌عیار با اسرائیل کرد یا برخورد موردی؟ سخن بر سر «جنگ» است یا بر سر «انتقام موردی از یک اقدام»؟ اگر سخن بر سر جنگ است، این جنگ، «جنگ وجودی و مرگ و زندگی» است یا «جنگ موردی و آتش‌بس‌پذیر»؟ نظر دهندگان در مسأله چهار دسته از افراد در اینجا ممکن است نظر بدهند: …

Read More »

دو دیدگاه معارض در مواجهه با چرخه «جنگ تحمیلی و صلح تحمیلی» دشمن صهیونی/ داود مهدوی زادگان

تفسیر واقعه عاشورا از جدایی تا اتحاد شور و شعور حسینی

شبکه اجتهاد: ولی فقیه در دومین پیام به ملت شریف در پی تجاوز رژیم جعلی صهیونی به ایران اشاره‌ای به تحمیل جنگ و صلح از سوی دشمن آمریکایی صهیونی و تسلیم نشدن ملت برابر چنین تحمیل ظالمانه‌ای کردند: «ملت ایران در مقابل جنگ تحمیلی محکم می‌ایستد همانگونه که در مقابل صلح تحمیلی نیز محکم خواهد ایستاد و این ملت در …

Read More »

محکی برای حوزه پیشرو و سرآمد!/ محمدجواد پارسا

محکی برای حوزه پیشرو و سرآمد!/ محمدجواد پارسا

اختصاصی شبکه اجتهاد: انقلاب شکوهمند اسلامی ایران با همه عظمت و بالندگی خود، ولیده و فرزند حوزه‌های علمیه است. کدام مادر است که مهر چنین فرزندی را در دل نداشته باشد، و یا کدام مادر، فرزند خود را در بحبوحه حوادث و در کشاکش بلاها رها خواهد کرد؟! مگر نه آن است که این انقلاب عظیم ریشه در ایمان مردم …

Read More »

وجوب فطری مقابله با دشمن صهیونیستی/ ابراهیم باقری

وجوب فطری مقابله با دشمن صهیونیستی/ ابراهیم باقری

شبکه اجتهاد: اکنون که رژیم غاصب و ساختگی صهیونیستی، با همراهی و حمایت همه‌جانبه سردمداران ظلم و ستم، هجومی وحشیانه و ددمنشانه را علیه کشور و ملت مستقل و عزت‌مدار ایران آغاز کرده است، ضروری است که نکاتی را به اختصار بیان کنیم. نکته نخست: عمق کینه صهیون‌ها نسبت به مسلمانان: همانگونه که قرآن کریم در آیه ۸۲ سوره مبارکه …

Read More »

خط بطلانی برای مدعیان مدنیت!/ سیدمصطفی محقق داماد

خط بطلانی برای مدعیان مدنیت!/ سیدمصطفی محقق داماد

اختصاصی شبکه اجتهاد: به گواهی تاریخ، بشر پس از مشاهدهٔ سال‌ها جنگ، جنایت و خونریزی و تجربه جنگ‌های جهانی خانمان سوز نخست به تشکیل جامعه ملل و سپس سازمان ملل متحد مبادرت نمود. هدف اصلی از تأسیس این گونه مراکز پیشگیری از جنگ و تحقق زندگی در سایه صلح و آرامش بود متفکران و صاحب نظرانی که به رغم وجود …

Read More »

راهبرد آیه نفر برای جنگ‌های ترکیبی امروز ناظر به جهاد با صهیونیسم/ هادی عجمی

راهبرد آیه نفر برای جنگ‌های ترکیبی امروز ناظر به جهاد با صهیونیسم/ هادی عجمی

اختصاصی شبکه اجتهاد: رژیم صهیونیستی نه‌تنها با ترور و تهاجم، بلکه با آغاز جنگی تمام‌عیار علیه ایران، دشمنی خود را آشکار کرده است. این رژیم پیش‌تر جنگ رسانه‌ای و شناختی را کلید زده بود. جنگ‌های امروزی، نبردهای ترکیبی‌اند که درهم‌آمیخته از جنگ سیاسی، نظامی کلاسیک، عملیات نامنظم، جنگ سایبری، انتشار اخبار جعلی، دیپلماسی فریبکارانه، نبرد حقوقی، مداخله در انتخابات کشورهای دیگر، …

Read More »

بازخوانی فرایند انقباض در مفهوم مردم در نظام دینی/ محمدعلی رنجبر

شبکه اجتهاد: متاسفانه احساس می‌‌شود که در یک فرایند انقباضی مفهوم مردم ضیق‌تر و انقباضی‌تر شده است، به نحوی که در نگاه برخی مردم فقط مسلمین بلکه محدودتر فقط مومنین بلکه محدودتر فقط متشرعین و بلکه محدودتر فقط مقلدین یک قرائت خاص هستند حال آنکه مردم فراتر از اینهاست. این فرایند انقباضی به ذیل است: ۱. از مردم به مسلمین: …

Read More »

نهاد فقاهت در مواجهه با بحران امنیتی ـ نظامی جمهوری اسلامی ایران/ محمد باقری

نهاد فقاهت در مواجهه با بحران امنیتی ـ نظامی جمهوری اسلامی ایران/ محمد باقری

اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه شیعه، به‌عنوان نظامی جامع از معارف عملی اسلام، هرگاه با بحران‌های تمدنی روبه‌رو شده، توانسته است از دل خطر، امکان خلق راهبرد و نجات بیافریند. از فتوای جهاد میرزای شیرازی در مواجهه با استعمار اقتصادی گرفته تا نقش مراجع در مشروطه، نهضت ملی نفت و انقلاب اسلامی، تاریخ گواهی می‌دهد که نهاد فقاهت در لحظات خطیر، …

Read More »

«خاتمیت نبوت» و «دوام شریعت» و نقش اجتهاد/ سیدمصطفی محقق داماد

«خاتمیت نبوت» و «دوام شریعت» و نقش اجتهاد/ سیدمصطفی محقق داماد

اختصاصی شبکه اجتهاد: نوشتار حاضر به بررسی دو نهاد مهم در دین اسلام می‌پردازد که معمولاً تصور می‌شود به هم مرتبط و ملازم‌اند، اما در واقع ارتباط مستقیمی با یکدیگر ندارند؛ نهاد اول: خاتمیت نبوت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و نهاد دوم: دوام شریعت.  ۱. تفکیک دو نهاد خاتمیت نبوت و دوام شریعت  خاتمیت نبوت به معنای …

Read More »

فقه جهاد تبیین در اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای؛ ظرفیتی مغفول در فضای اجتهادی حوزه/ هادی عجمی

فقه جهاد تبیین در اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای؛ ظرفیتی مغفول در فضای اجتهادی حوزه/ هادی عجمی

اختصاصی شبکه اجتهاد: هرچند در سال‌های اخیر، «فریضه و واجب بودن جهاد تبیین» به یکی از مطالبات کلان و راهبردیِ رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای، تبدیل شده است، اما حقیقت آن است که پرسشی پنهان ممکن است در زوایای ذهن برخی از حوزویان وجود داشته باشد: آیا چنین نظریاتی از سوی رهبری، صرفاً ریشه در جایگاه حکومتی ایشان دارد، یا …

Read More »

تأملی بر نظریه منطقه الفراغ/ محمود حکمت‌نیا

تأملی بر نظریه منطقه الفراغ/ محمود حکمت‌نیا

نظریه «منطقه الفراغ» را شهید سید محمدباقر صدر مطرح کرده است. وی در این نظریه می‌کوشد، حوزه‌ای معین از روابط متغیر و متحول را تعریف کند که ولی امر می‌تواند با توجه به اصول و ضوابطی در آن قانونگذاری کند. نوشته حاضر می‌کوشد ابتدا با بیان ماهیت، ممیزات و ویژگی‌های این نظریه را شمرده، جایگاه آن را در ساختار فقه …

Read More »

لباس احرام؛ ترک دنیا به مثابه مقصد شریعت/ مصطفی قناعتگر

لباس احرام؛ ترک دنیا به مثابه مقصد شریعت/ مصطفی قناعتگر

اختصاصی شبکه اجتهاد: می‌توان «ترک دنیا» را یکی از مقاصد بنیادین شریعت اسلامی دانست. این مفهوم به معنای دوری از وابستگی‌های مادی، توجه به معنویت و آماده شدن برای زندگی اخروی است (مترادف زهد). این مقصد در عبادات مختلف، از جمله حج، به اشکال گوناگون نمود پیدا می‌کند. حج، فرصتی بی‌نظیر برای تمرین «ترک دنیا» و تجربه زندگی‌ای ساده و …

Read More »

حسن و قبح در فقه حکومتی امام خمینی: از جعل اعتباری تا اهداف شریعت/ هادی غلامی

حسن و قبح در فقه حکومتی امام خمینی: از جعل اعتباری تا اهداف شریعت/ هادی غلامی

اختصاصی شبکه اجتهاد: آنچه از فقه حکومتی امام راحل برمی‌آید، این است که احکام تابع مصالح و مفاسدی است که فقیه آن را ادراک می‌کند و احکام متلقّی به فهم فقیه از مصالح و مقتضیات زمانی و مکانی است. اگر فهم فقیه از مصالح آنی و زمانی را ملاک خود قرار دهیم، که البته این فهم نیز بدون ضابطه و …

Read More »

امام خمینی و انقلاب در پارادایم فقهی حیل/ علی راد

امام خمینی و انقلاب در پارادایم فقهی حیل/ علی راد

شبکه اجتهاد: حضرت امام خمینی(ره) در کتاب البیع خود به مناسبت بحث از ربا با رویکرد استدلالی به نقد حیل در فقه اسلامی می‌پردازد و آن را نا سازگاز با حکمت تشریع حرمت ربا و فلسفه کسب و تجارت در آموزه‌های اسلامی می‌داند و بر این مهم تاکید دارد که حیل ربا با علل تحریم ربا چون ظلم، فساد اموال …

Read More »

خمینی کبیر؛ از انقلاب فقهی تا انقلاب در فقه/ عباسعلی مشکانی

خمینی کبیر؛ از انقلاب فقهی تا انقلاب در فقه/ عباسعلی مشکانی سبزواری

شبکه اجتهاد: فلسفه وجودی انقلاب و جمهوری اسلامی، فهم و اقامه شریعت واحکام اسلامی در مقیاس تمدنی است. روشن است که  اگر بخواهیم نظام مقدس جمهوری اسلامی، -به عنوان داعیه‌‏دار پرچمداری دین در عرصه ملی و جهانی- به حرکت رو به پیش خود، با اقتدار و صلابت بیشتر ادامه دهد، ‏بایست به لایه‏‌های عمیق‌‏تر تمدنی وارد شده و عرصه فرهنگ، …

Read More »

نقد و بررسی الگوی فقه حکمرانی استاد خسروپناه/ حمید مغربی

اختصاصی شبکه اجتهاد: در سال‌های اخیر، تلاش‌هایی برای ارتقاء فقه از سطح احکام فردی و عبادی به سطح سیاست‌گذاری عمومی و طراحی ساختارهای اجتماعی صورت گرفته است؛ تلاشی که از آن با عنوان فقه نظام‌ساز یا فقه حکمرانی یاد می‌شود. یکی از چهره‌های شاخص این حوزه، استاد عبدالحسین خسروپناه است که دیدگاه او درباره «فقه حکمرانی» واجد نوآوری‌هایی قابل توجه، …

Read More »

تقیه، امت و میدان؛ بازخوانی یک اصل مغفول در مناسبات بین‌المللی امت/ محمد باقری

تقیه، امت و میدان؛ بازخوانی یک اصل مغفول در مناسبات بین‌المللی امت/ محمد باقری

اختصاصی شبکه اجتهاد: بازداشت یکی از روحانیون شناخته‌شده ایرانی در سرزمین حجاز و در ایام حج تمتع، پس از انتشار ویدیویی با محتوای تند علیه سیاست‌های فرهنگی ـ سیاسی حکومت عربستان، اتفاقی است که در نگاه اول می‌توان آن را مسئله‌ای سیاسی یا رسانه‌ای دانست؛ اما در نگاهی عمیق‌تر، این واقعه می‌تواند مدخلی برای بازخوانی مجدد یکی از اصول فقهی …

Read More »

از آشوب متهورانه تا اصلاح «عالمانه»!/ علی محدث اردبیلی

از آشوب متهورانه تا اصلاح «عالمانه»!/ علی محدث اردبیلی

شبکه اجتهاد: در عصر رسانه‌ای کنونی که یک «کلیک» می‌تواند مصالح امت اسلامی را زیر و رو کند، هر اقدام دینی، به‌ویژه در بستر جهانی حج، نیازمند سنجش دقیق فقهی، سیاسی و تمدنی است. بازداشت حجت‌الاسلام قاسمیان پس از انتشار ویدیویی انتقادی در مکه، تنها یک حادثه شخصی یا سیاسی نیست؛ بلکه آزمایشی تمام‌عیار برای نظام تحلیل ما در فقه …

Read More »

بازنمایی بهشت و دوزخ در هنرهای تجسمی؛ امکان یا امتناع؟/ محمد عشایری منفرد

بازنمایی بهشت و دوزخ در هنرهای تجسمی؛ امکان یا امتناع؟/ محمد عشایری منفرد

شبکه اجتهاد: نمایشگاهی که به همت فعالان فرهنگی استان گیلان به نمایش درآمده و در بخشی از آن جزا و پاداش اخروی به تصویر کشیده شده است، این روزها از زاویه‌های مختلفی مورد گفت‌و‌گو قرار گرفت. بخشی از نقدها، نقدهای غیرعلمی بود که بدون توجه به همه ابعاد نمایشگاه و تحت تأثیر روایت ناقصی که رسانه‌های مخالف از واقعیت، ارائه …

Read More »

ازدواج عرفی در جهان اسلام؛ از چالش تا راهکار / علی راد

ازدواج عرفی در جهان اسلام؛ از چالش تا راهکار / علی راد

شبکه اجتهاد: ازدواج عرفی، پدیده‌ای نوظهور در جهان اسلام معاصر، به ویژه در میان جوامع اهل سنت، با اشکال گوناگونی همچون نکاح مسیار و مصیاف، در دهه‌های اخیر رواج یافته است. گسترش این نوع ازدواج، به ویژه در کشورهای دارای جاذبه‌های گردشگری، نشان از ریشه داشتن آن در عوامل پیچیده فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی دارد. اگرچه بررسی تفصیلی این عوامل …

Read More »

سیره علمی امام جواد(ع)، الگویی برای آزاداندیشی/ سید محمدکاظم طباطبایی

سیره علمی امام جواد(ع)، الگویی برای آزاداندیشی/ سید محمدکاظم طباطبایی

شبکه اجتهاد: در زمان امام سجاد علیه‌السلام به جهت خفقان سیاسی، چندان صحبتی از مناظره و مباحثات درون‌دینی و برون‌دینی از ناحیه‌ی امامت نبود. در زمان امام حسن و امام حسین علیهما‌السلام نیز این بزرگواران به عنوان شخصیت‌هایی مقدس و نوادگان پیامبر صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم مورد توجه بودند، اما مباحثات علمی با آن‌ها چندان گسترده نبود. فرهنگ عمومی آن زمان نیز این‌قدر …

Read More »

ما و اسلام سعودی؛ از آرمان تا واقعیت!/ محسن قنبریان

ما و اسلام سعودی؛ از آرمان تا واقعیت!/ محسن قنبریان

شبکه اجتهاد: اینکه سعودی -به تعبیر امام خمینی (ره)- اسلام سفیانی است و “بتهایی خطرناک تر از لات و هبل در چهره فریبی نو برپاست” و “حرم، حرم است اما نه برای ناس که برای آمریکا”؛ درست! اینکه بین اسلام انقلابی ما با اسلام آمریکاییِ عربستان از حج ابراهیمی تا مواجهه با مظلومین فلسطین تا نفی سبیل استکبار بر ثروت …

Read More »

بازخوانی فقاهت و پروژۀ علوم‌ انسانی اسلامی در بیانیۀ رهبر انقلاب/ جلیل محبی

بازخوانی فقاهت و پروژۀ علوم‌ انسانی اسلامی در بیانیۀ رهبر انقلاب/ جلیل محبی

شبکه اجتهاد: بیانیه‌ آیت‌الله خامنه‌ای درباره‌ «حوزه‌ سرآمد و پیشرو» تصویری روشن و کل‌نگر از نهاد حوزه‌ علمیه به دست می‌دهد، اما نکته‌ تأمل‌برانگیز در این بیانیه، غیبت کلیدواژه‌ «علوم انسانی اسلامی» است و به‌جای آن، «فقه و فقاهت» و نظام فکری برآمده از فقه به‌عنوان اصلی‌ترین منبع تولید علم و سامان‌بخش نظامات اجتماعی در جامعه‌ اسلامی، همانند سال‌های ابتدایی …

Read More »

افرادی که همواره اعتقاد به پایان‌پذیری منابع طبیعی داشته‌اند!/ سید محمدحسین نبوی

افرادی که همواره اعتقاد به پایان‌پذیری منابع طبیعی داشته‌اند!/ سید محمدحسین نبوی

اختصاصی شبکه اجتهاد: متن زیر گزارشی از کتاب اقتصاد محیط‌زیست و منابع طبیعی (همراه با ملاحظات اسلامی) تألیف آقایان سعید فراهانی فرد و رحمن بایزیدی است. این کتاب ۲۳۶ صفحه‌ای به زبان فارسی و در یک جلد، توسط انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت) در سال ۱۳۹۹ به چاپ رسیده است. کتاب مذکور برای دانشجویان رشته …

Read More »

«مسئله تقلید»، دیدگاه راجح در نگاه شیخ حیدر حب‌الله/ مصطفی مهدوی ارجمند

«مسئله تقلید»، دیدگاه راجح در نگاه شیخ حیدر حب‌الله/ مصطفی مهدوی ارجمند

شبکه اجتهاد: مسئله افتاء، استفتاء و شرایط آن، از دیرباز در فقه شیعه مورد بحث و بررسی بوده است. در دوران صفویه و با اوج‌گیری منازعات میان اخباریون و فقها، مباحث تقلید و اجتهاد وارد مرحله‌ای جدید شد و نظرات گوناگونی در این زمینه مطرح گردید. در این میان، حیدر حب‌الله، متفکر معاصر شیعی، با ارائه دیدگاهی نوین در باب …

Read More »

روشنفکری دینی، گرفتار بی‌تاریخی در مواجهه با فقه و کلام/ حسن انصاری

روشنفکری دینی، گرفتار بی‌تاریخی در مواجهه با فقه و کلام/ حسن انصاری

شبکه اجتهاد: یکی از مهمترین راه‌های اصلاح اندیشه و فهم ما از دین و مذهب شناخت دین و منابع دینی در بستر تاریخی آن است. این شناخت درک ما را از تحول تاریخی فهم‌های دینی ارتقا می‌دهد. اگر خواهان اجتهاد در اصول و فروعیم و اگر می‌خواهیم درک درستی از دیالکتیک “نص” و “تاریخ” و سهم مقتضیات زمان و مکان …

Read More »

حوزه علمیه قم؛ سیاسی الحدوث، سیاسی البقا/ سید حمیدرضا میررکنی بنادکی

حوزه علمیه قم؛ سیاسی الحدوث، سیاسی البقا/ سید حمیدرضا میررکنی بنادکی

شبکه اجتهاد: «ایران رو به تباهی و فساد می‌رود و باید در ایران برای مبارزه با فساد، حوزه‌ای به وجود آید.»[۱] این جمله شیخ عبدالکریم حائری، موسس حوزه علمیه قم است. او در پاسخ دعوتی که شیخ محمدتقی شیرازی از او برای رفتن به عتبات به‌عمل آورد، و در توضیح چرایی ماندنش در ایران، این جمله را نوشته بود. سال‌ها …

Read More »

فقه اولویت‌ها؛ پژواک ندای رهبری در سده و گام دوم حوزه علمیه

فقه اولویت‌ها؛ پژواک ندای رهبری در سده و گام دوم حوزه علمیه

شبکه اجتهاد: صدسال از آن روز فرخنده می‌گذرد که مشعل دانش در سینه قم افروخته شد؛ صدفی گشوده بر گوهر فقه و خرمنی پر زر و زیور از حکمت و اصالت. حوزه، این میراث‌دار قرون، در آفرینش اندیشه، در پاسبانی سنت و در باروری معرفت، صدها برگ زرین به دفتر تاریخ افشانده است. در کنار این شکوه شکوفنده، ندایی به …

Read More »

مرجعیت بر مدار نجف و قم؛ درس‌هایی از دیدار دو مرجع معاصر/ محمد باقری

مرجعیت بر مدار نجف و قم؛ درس‌هایی از دیدار دو مرجع معاصر/ محمد باقری

اختصاصی شبکه اجتهاد: در عصر مواجهه حوزه‌های علمیه با بحران‌های فکری، تغییرات نسلی و چالش‌های تمدنی؛ گاه یک دیدار به ظاهر ساده، بدل به واقعه‌ای پُرمعنا و تأمل‌برانگیز می‌شود که عبور خاموش از کنار آن، نه ممکن است و نه روا. دیدار اخیر آیت‌الله جوادی آملی با آیت‌الله سیستانی در نجف اشرف، بی‌شک از همین دست وقایع است. اتفاقی که …

Read More »
Real Time Web Analytics