دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

اختصاصی شبکه اجتهاد: همبستگی بی‌نظیر مردم ایران در روزهای اخیر، صحنه‌ای تاریخی از وفاداری به میهن را ترسیم کرد؛ صحنه‌ای که در آن «فرار از کشور» جای خود را به «قراری برای همدلی و یاری» داد. این الگوی رفتاری که در تضاد آشکار با فرار از سرزمین‌های اشغالی است، سرمایه‌ای استراتژیک برای نظام محسوب می‌شود و می‌تواند بسیاری از توطئه‌ها …

شبکه اجتهاد: بدون شک یکی از شدیدترین و سهمگین‌ترین تهدیدات علیه تشیع، حادثه عاشورا بود. تا جایی که دشمنان اهل بیت می‌پنداشتند در عصر عاشورا همه چیز را در بیابان کربلا تمام کرده‌اند! در روایتی از امام صادق علیه‌السلام چنین نقل شده است که: «ارْتَدَّ النَّاسُ بَعْدَ الْحُسَیْنِ ع إِلَّا ثَلَاثَهً». این سه نفر هم افراد شناخته شده‌ای بودند که …

شبکه اجتهاد: در شب‌های عزای سالار شهیدان که مردم شیعه، اقامه عزا برای بزرگترین قیام الهی تاریخ علیه طواغیت کرده، ندای قیام و مبارزه اهل بیت (ع) را سر می‌دهند و منابر، مردم را به قیام علیه ظلم و طواغیت و برپایی عدالت و حکومت حقّ دعوت می‌کنند، معدود محافل و سخن سرایانی هم به اسم امام حسین (ع)، دعوت …

شبکه اجتهاد: ‌دوست و دشمن می‌دانند که یک تاریخِ جدید، به او تکیه داده است و او چونان یک مرد بزرگِ تاریخی، در حال گشودن معبر برای انقلاب است. ‌انقلاب دینیِ ما، نقطۀ مرکزی دارد که ولیّ‌فقیه است. ‌بدون او، هر تصوّر تلخ و ناگواری، محتمل است، اما با او، می‌توان امیدها داشت و اکنون و آینده را به تصرّف …

شبکه اجتهاد: شب، آرام اما سنگین، بر زمین نشسته بود. سکوت، از میان خیمه‌ها می‌گذشت و بر دل‌ها چنگ می‌زد. نینوا در آستانه‌ی انفجارِ تقدیر ایستاده بود. از دور، بوی مرگ می‌آمد، و از نزدیک، صدای ایمان می‌پیچید. در چنین شبی، حسین علیه‌السلام، آن پیشوای نجیب تاریخ، آن وارث پیام پیامبران، زبان گشود و وصیتی شفاف و شریف، بر لب …

شبکه اجتهاد: از مطالب نادرستی که بسیار در این سال‌ها در تحلیل  واقعه عاشوراء و قیام سید الشهدا (ع) به آن استناد می‌شود این است که گفته می‌شود حضرت به عمر بن سعد پیشنهاد داد که بگذارند به جای بیعت با عبید الله بن زیاد یکی از این سه کار را انجام دهد: اختاروا منی خصالا ثلاثا: إما أن أرجع …

شبکه اجتهاد: اخیرا برخی فقه پژوهان، در یکی از شب‌های محرم بحثی را ذیل این سوال مهم عرضه کرد که «موضوع شهادت و به تبع احکام فقهی آن چیست؟» از نظر وی، حُسن فاعلی: یعنی نیت خالص، انگیزه الهی، قصد قربت؛ وگرنه حتی کشته‌شدن در رکاب پیامبر (ص)، اگر با هدف غنیمت باشد، شهادت نیست. و مراد وی از حسن …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در منظومه فکری اسلام، نحوه مواجهه با تهدیدات دشمنان به‌ویژه در شرایط خطر قریب‌الوقوع، همواره پرسشی بنیادین بوده است. یکی از کلیدی‌ترین مفاهیم در این زمینه، «دفاع پیشدستانه» است که در این نوشتار با استناد به منابع فقه امامیه و آرای فقهای شیعه، مشروعیت و ضرورت آن در برابر رژیم صهیونیستی تبیین می‌شود. تفکیک دوگانه جهاد در …

شبکه اجتهاد: تهدید، توهین و هتک مرجعیت دینی و جایگاه ولایت فقیه، تهدید و ‌توهین به اصل اسلام است. دفاع مقدس نظام شکوهمند اسلامی ایران در برابر جنگ تحمیلی اسرائیل، پرده از چهره خبیث استکبار برداشت و طبل رسوایی آن‌ها را در بازنمایی ادعاهای حقوق بشری، آزادی بیان و کرامت انسان به صدا درآورد. تهدید و توهین به شخصیت محوری …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در پی تهدیدات آشکار مقامات آمریکایی و صهیونیستی علیه رهبر معظم انقلاب اسلامی، دو تن از مراجع عالی‌قدر شیعه با صدور فتاوایی قاطع، تهدیدکنندگان را «در حکم محارب» دانستند و حمایت از رهبری را واجب شرعی اعلام کردند. این فتواها با استقبال بدنه حوزه‌های علمیه روبه‌رو شده و بار دیگر جایگاه مرجعیت را به‌عنوان سنگر اول دفاع …

اختصاصی شبکه اجتهاد: سال‌هایی است که مؤسسات و دانشگاه‌هایی با دغدغه‌ حل مسائل خانواده، رشته‌هایی تأسیس کرده و به تربیت دانش‌پژوه در آن رشته‌ها پرداخته‌اند. اما با وجود تلاش‌های انجام‌شده، بسیاری از مسائل و مشکلات خانواده در کشور همچنان باقی مانده است. از برگزاری رشته‌ «فقه خانواده» در حوزه‌های علمیه و المصطفی‌العالمیه، تا مؤسسات آموزشی و پژوهشی حوزه از یک …

شبکه اجتهاد: روند عادی‌سازی روابط رژیم صهیونیستی که پس از مخاصمات اعراب و اسرائیل تا ۱۹۷۳, با پیمان کمپ دیوید آغاز شد، در نقطه اوجش به پیمان ابراهیم رسید. پیمان ابراهیم در ۲۰۲۰ میان امارات متحده عربی و اسرائیل با وساطت آمریکا و ترامپ منعقد شد و دلیل این نامگذاری، اشتراک یهودیت و اسلام (اعراب) بر سر ابراهیم نبی است. …

شبکه اجتهاد: نظام احکام شرعی، با نفوذی فراگیر در همه ساحات افعال مکلف، اقتضا دارد تا در نسبت با مسائل مستحدثه اجتماعی و تمدنی نیز بسط یابد. در میان این مسائل، جنگ روانی – که در ادبیات معاصر با عناوینی چون عملیات رسانه‌ای، مهندسی ادراک، یا مدیریت روایت مطرح می‌شود – از حیث اثرگذاری فزاینده‌اش در ساختار تصمیم‌گیری فردی و …

شبکه اجتهاد: جناب حجت‌الاسلام آقای صالحی منش، در یادداشتی با عنوان «چرا صلح تحمیلی قابل پذیرش نیست» نکات مفیدی را ارائه کرده است، لیکن، در همین یادداشت با تقسیم صلح به فعالانه و انفعالی، صلح امام حسن مجتبی (سلام الله علیه) را به عنوان صلح انفعالی و از موضع ضعف شناخته که به گفته ایشان قابل التزام نیست. پیرامون دیدگاه …

شبکه اجتهاد: از ژرف‌ترین و بنیادین‌ترین مباحث در ساحتِ فلسفه فقه، گفت‌وگو درباره‌ی «هماهنگی» و «سازگاری» در تار و پودِ احکام فقهی است؛ بدین معنا که فقه نباید صرفاً مجموعه‌ای از احکام پراکنده باشد، بلکه باید بافتی منسجم و هماهنگ پدید آورد، تا پژواکی روشن از حکمت شریعت بر جای نهد. در این باب، دو رویکرد پدید آمده است: رویکرد …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در عصر بحران‌های روانی، «فقه روان‌شناسی» پلی است میان علم و دین برای پاسخ‌گویی به مسائل نوپدید بشر. این رشته نوپا می‌کوشد با تلفیق نگاه شرعی و روان‌شناختی، راه‌حل‌هایی متقن و کاربردی ارائه دهد. در سال‌های اخیر، با شتاب گرفتن تحولات علمی و دگرگونی‌های اجتماعی، عرصه نوینی از مسائل و پرسش‌های نوپدید در برابر دانش فقه گشوده …

اختصاصی شبکه اجتهاد: با حمله اسرائیل به ایران و ایجاد بحران‌های امنیتی، نظامی و حتی اقتصادی، این پرسش مطرح است که نظام فقهی برآمده از آیات و روایات برای مقابله با بحران‌ها چیست؟ در نظام مدیریت بحران‌ها، ما دو مرحله در بخورد با بحران داریم. پیش از بحران و بعد از بحران. پیش از بحران، اصل عدم ایجاد بحران است. …

شبکه اجتهاد: روزهای جنگ فرصت مناسبی است برای کسانی که در کمین جامعه اسلامی نشسته‌اند و اتحاد و انسجام آن را نشانه رفته‌اند. در این ایام پرآشوب، مهمترین و حساس‌ترین موضوع، آرامش روانی جامعه است که بتواند بار سنگین جنگ با کفار و مشرکین را بردارد. مفهوم شناسی ارجاف سلب آرامش روانی از جامعه، با ابزارها و اسباب مختلفی انجام …

شبکه اجتهاد: در فقه مضاف، مسئله هم‌افزایی فقه با ساحات نوپدید اجتماعی، همچون رسانه، مستلزم کشف اصولی است که ظرفیت امتداد در ساختارهای نهادی را داشته باشد. یکی از این اصول، قاعده «حرمت تضعیف جبهه حق» است که می‌تواند به‌عنوان مبنایی جهت ضابطه‌گذاری در فقه رسانه مورد مطالعه قرار گیرد. این یادداشت می‌کوشد با رویکردی اجتهادی، این اصل را در …

شبکه اجتهاد: رهبران و عالمان دینی، جلوه تام هویت ادیان و پیروان آنان هستند و تعرض به آنان به عنوان: تعرض به حق آزادی دینی و اعتقادی  اشخاص و باورها و عواطف اعتقادی میلیون‌ها انسان و در تعارض با ماده ۱۸ میثاق حقوق مدنی و سیاسی است. الف- تهدید به موجودیت پیروان مذهب است زیرا رهبری تبلور یک ملت و …

شبکه اجتهاد: آیا اکنون باید برخورد تمام‌عیار با اسرائیل کرد یا برخورد موردی؟ سخن بر سر «جنگ» است یا بر سر «انتقام موردی از یک اقدام»؟ اگر سخن بر سر جنگ است، این جنگ، «جنگ وجودی و مرگ و زندگی» است یا «جنگ موردی و آتش‌بس‌پذیر»؟ نظر دهندگان در مسأله چهار دسته از افراد در اینجا ممکن است نظر بدهند: …

شبکه اجتهاد: ولی فقیه در دومین پیام به ملت شریف در پی تجاوز رژیم جعلی صهیونی به ایران اشاره‌ای به تحمیل جنگ و صلح از سوی دشمن آمریکایی صهیونی و تسلیم نشدن ملت برابر چنین تحمیل ظالمانه‌ای کردند: «ملت ایران در مقابل جنگ تحمیلی محکم می‌ایستد همانگونه که در مقابل صلح تحمیلی نیز محکم خواهد ایستاد و این ملت در …

اختصاصی شبکه اجتهاد: انقلاب شکوهمند اسلامی ایران با همه عظمت و بالندگی خود، ولیده و فرزند حوزه‌های علمیه است. کدام مادر است که مهر چنین فرزندی را در دل نداشته باشد، و یا کدام مادر، فرزند خود را در بحبوحه حوادث و در کشاکش بلاها رها خواهد کرد؟! مگر نه آن است که این انقلاب عظیم ریشه در ایمان مردم …

شبکه اجتهاد: اکنون که رژیم غاصب و ساختگی صهیونیستی، با همراهی و حمایت همه‌جانبه سردمداران ظلم و ستم، هجومی وحشیانه و ددمنشانه را علیه کشور و ملت مستقل و عزت‌مدار ایران آغاز کرده است، ضروری است که نکاتی را به اختصار بیان کنیم. نکته نخست: عمق کینه صهیون‌ها نسبت به مسلمانان: همانگونه که قرآن کریم در آیه ۸۲ سوره مبارکه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: به گواهی تاریخ، بشر پس از مشاهدهٔ سال‌ها جنگ، جنایت و خونریزی و تجربه جنگ‌های جهانی خانمان سوز نخست به تشکیل جامعه ملل و سپس سازمان ملل متحد مبادرت نمود. هدف اصلی از تأسیس این گونه مراکز پیشگیری از جنگ و تحقق زندگی در سایه صلح و آرامش بود متفکران و صاحب نظرانی که به رغم وجود …

اختصاصی شبکه اجتهاد: رژیم صهیونیستی نه‌تنها با ترور و تهاجم، بلکه با آغاز جنگی تمام‌عیار علیه ایران، دشمنی خود را آشکار کرده است. این رژیم پیش‌تر جنگ رسانه‌ای و شناختی را کلید زده بود. جنگ‌های امروزی، نبردهای ترکیبی‌اند که درهم‌آمیخته از جنگ سیاسی، نظامی کلاسیک، عملیات نامنظم، جنگ سایبری، انتشار اخبار جعلی، دیپلماسی فریبکارانه، نبرد حقوقی، مداخله در انتخابات کشورهای دیگر، …

شبکه اجتهاد: متاسفانه احساس می‌‌شود که در یک فرایند انقباضی مفهوم مردم ضیق‌تر و انقباضی‌تر شده است، به نحوی که در نگاه برخی مردم فقط مسلمین بلکه محدودتر فقط مومنین بلکه محدودتر فقط متشرعین و بلکه محدودتر فقط مقلدین یک قرائت خاص هستند حال آنکه مردم فراتر از اینهاست. این فرایند انقباضی به ذیل است: ۱. از مردم به مسلمین: …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه شیعه، به‌عنوان نظامی جامع از معارف عملی اسلام، هرگاه با بحران‌های تمدنی روبه‌رو شده، توانسته است از دل خطر، امکان خلق راهبرد و نجات بیافریند. از فتوای جهاد میرزای شیرازی در مواجهه با استعمار اقتصادی گرفته تا نقش مراجع در مشروطه، نهضت ملی نفت و انقلاب اسلامی، تاریخ گواهی می‌دهد که نهاد فقاهت در لحظات خطیر، …

اختصاصی شبکه اجتهاد: نوشتار حاضر به بررسی دو نهاد مهم در دین اسلام می‌پردازد که معمولاً تصور می‌شود به هم مرتبط و ملازم‌اند، اما در واقع ارتباط مستقیمی با یکدیگر ندارند؛ نهاد اول: خاتمیت نبوت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و نهاد دوم: دوام شریعت.  ۱. تفکیک دو نهاد خاتمیت نبوت و دوام شریعت  خاتمیت نبوت به معنای …

اختصاصی شبکه اجتهاد: هرچند در سال‌های اخیر، «فریضه و واجب بودن جهاد تبیین» به یکی از مطالبات کلان و راهبردیِ رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای، تبدیل شده است، اما حقیقت آن است که پرسشی پنهان ممکن است در زوایای ذهن برخی از حوزویان وجود داشته باشد: آیا چنین نظریاتی از سوی رهبری، صرفاً ریشه در جایگاه حکومتی ایشان دارد، یا …