«فقه» و «تربیت»، حوزههای گستردهای هستند که در زندگی هر فرد مسلمان کاربرد زیادی دارند. فقه، به عنوان دستورالعمل کلی زندگی، شامل همه رفتارها و اعمال انسان میشود و هر رفتاری از رفتارهای انسان، مشمول یکی از احکام خمسه تکلیفیه میشود و هیچ رفتاری نیست که در این مجموعه مطرح نشود و یکی از این احکام بر آن منطبق نباشد. تربیت نیز دارای قلمروی گستردهای است که از گهواره تا گور و بلکه به طور دقیقتر، از پیش از تولد تا لحظه مرگ را شامل میشود و مقاطع گوناگونی برای آن مطرح شده است. تربیت همچنین یک عامل تأثیرگذار در گستره زندگی انسان به حساب میآید.
Read More »آخرین اخبار
تعامل فقه و تربیت
رابطه بین آموزههاى دینى و علوم انسانى، تحت عنوان کلىترى قرار مىگیرد که امروزه در کلام جدید به بحث «رابطه علم و دین» شهرت یافته است. این بحث در علم کلام، طبیعتا رنگ فلسفى و کلامى داشته و بیشتر به بودن یا نبودن تعارض بین یافتههاى علمى و آموزههاى دینى پرداخته شده است؛ در حالى که بحث درباره این رابطه را با نگاه دیگرى نیز مىتوان دنبال کرد. این نگاه از طرفى در پى کشف انواع داد و ستد و تأثیر و تأثرى است که بین آنها برقرار است. ـ یعنى یافتن شکلهایى از تعامل، نه تعارض ـ و از سوى دیگر در جست و جوى مصداقهاى تعارض و ناسازگارى و شیوه حل این تعارضها با حفظ اصالت دین است.
Read More »ضرورت فقه تربیتی (اهداف و کاربردها)
از آنجا که شخصیت انسان دارای ابعاد و جنبه های گوناگون است، تربیت او نیز ابعاد گوناگون دارد که از مهمترین آنها میتوان به ابعاد جسمی، اخلاقی، اجتماعی و عقلی او اشاره کرد. حال این پرسش مطرح است که آیا فقه میتواند در این ابعاد نقش داشته باشد یا خیر؟ از بررسی فقه مشخص میشود که پاسخ این پرسش مثبت است و در فقه به نحو مطلوبی به این موضوع توجه شده است. در اینجا چگونگی اثرگذاری فقه در ابعاد تربیت را بررسی میکنیم.
Read More »گفتوگو باحجت الاسلام سید نقی موسوی: فقه تربیتی؛ چیستی، بایدها و ظرفیتها
آیا فقه تربیت با فقه تربیتی تفاوت دارد؟ با توجه به اینکه کل ابواب فقه ما تربیت محور است و یک باب فقهی بدون محوریت تربیت نداریم؛ مثلاً حتی در باب قصاص هم نوعی تربیت در آن هست. آیا بین این دو مورد تفاوت وجود دارد یا نه
Read More »مفهوم و فلسفه فقه تربیتی
اسلام برای همهی رفتارهای اختیاری مکلفان حکم دارد و هیچ فعل اختیاری مکلف نیست، مگر اینکه حکمی از احکام پنج گانهی شریعت بر آن مترتب میشود. این، پیش فرضی است که فقه و اجتهاد متداول، بر آن استوار است. بنابراین اصل، هر رفتاری دارای حکمی واقعی است و ما در مقام اجتهاد، میکوشیم به آن حکم برسیم. اما حکم ظاهری که با اجتهاد به دست میآید، گاه منطبق بر واقع و در نتیجه منجّز است، و گاهی هم با حکم واقعی مخالف و در نتیجه معذّر است. بنابر این قاعده، همهی رفتارهای صورت گرفته در مقام تعلیم و تربیت، دارای احکام شرعی است و باید در صدد کشف آن احکام برآمد.
Read More »پرونده فقه مقارن
فقه مقارن در اندیشه بزرگان اهمیت فقه مقارن فواید فقه مقارن/ آیت الله مکارم شیرازی پراکندگی جغرافیایی مذاهب فقهی اسلام کتابشناسی توصیفی فقه مقارن مهم ترین منابع فقه مقارن برخی از آثار با موضوع «فقه مقارن» گزارشی از نخستین رشته تخصصی فقه مقارن در حوزههای علمیه راهنمای رشته تخصصی فـقـه مُقـارَن
Read More »فقه مقارن در اندیشه بزرگان
علمای شیعه از جمله علمای معاصر به تأثیر شگرف تنوع افکار و تضارب آراء در غنای آثار و دقت نتایج، توجه داشتهاند که از آن جمله می توان به فرمایشات ایت الله العظمی بروجردی، حضرت امام خمینی، مقام معظم رهبری و آیت الله مکارم شیرازی اشاره نمود.
Read More »فواید فقه مقارن/ آیت الله مکارم شیرازی
حقیقت این است که مسئله فقه مقارن در ادوار گذشته شور و نشاط بیشتری داشته و با اینکه وسایل ارتباط در آن زمان کم و ارتباط مشکل بود، در عین حال کتاب¬های خوبی در زمینه فقه مقارن، چه در جهان شیعه و چه در جهان اهل تسنن، نوشته شده است. ولی با گذشت زمان میبینیم این مسئله اُفت کرده و حتی در عصر ما که شروع به نموّ مجدّد کرده، باز هم به آن پایه گذشته نرسیده است. عصر ما عصر ارتباطات است و در چنین عصری فقه مقارن که نتیجه ارتباط اقوام با یکدیگر است، باید شکوفایی بیشتری داشته باشد.
Read More »کتابشناسی توصیفی فقه مقارن
فقه مقارن (فقه تطبیقى) که در گذشته خلافیات نامیده میشد و عهدهدار مقایسه میان آراء و مبانى فقهى بود، پیشینه اى بسیار کهن دارد و به اولین سده هاى تألیف و تدوین در فقه و اصول باز میگردد به طوری که ابن خلدون از آن به عنوان دانشى مستقل با نام "خلافات" یاد میکند و در اهمیت آن میگوید: «ایندانش بسى سودمند است و مبانى و مأخذ پیشوایان فقه در ضمن آن شناخته میگردد».
Read More »مهم ترین منابع فقه مقارن
از دیرباز، علمای شیعه به تأثیر شگرف تنوع افکار و تضارب آراء در غنای آثار و دقت نتایج، توجه داشتهاند که از آن جمله می توان به آثار ارزشمندی اشاره نمود که در حوزه فقه مقارن به یادگار مانده است، و نیز علمای اهل سنت نیز، در این زمینه به تحقیق و تتبع پرداختهاند.
Read More »برخی از آثار با موضوع «فقه مقارن»
از دیرباز موضوع فقه مقارن (فقه خلاف) دغدغه ذهنی بسیاری از علما و اندیشمندان بزرگ و روشنفکر بوده که شاهد این مدعا، وجود کتابها و مقالههای بسیاری است که در این زمینه به رشته تحریر درآمده است.
Read More »گزارشی از نخستین رشته تخصصی فقه مقارن در حوزههای علمیه
اگر چه فقه مقارن (به معنای فقه بینمذهبی)، در فقه شیعه سابقه دیرینهای دارد، اما طراحی و برگزاری یک رشته تخصصی در این موضوع، برای اولین بار در سال ۱۳۸۳ هجری شمسی در حوزه علمیه مشهد و به همت گروه فقه دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی صورت گرفت.
Read More »راهنمای رشته تخصصی فـقـه مُقـارَن
با تصویب این دوره آموزشی به عنوان رشته تخصصی سطح سه در حوزه علمیه خراسان در سال ۱۳۹۰، نخستین دوره ثبت نام به عنوان یک رشته رسمی انجام شد و هماکنون دانشپژوهان آن در سال آخر این رشته تحصیل میکنند.
Read More »موانع استطاعت
با وجودیکه در حال حاضر امکان حج تمتع در سال استطاعت محقق نیست به این معنى که وقتى انسان از نظر مالى مستطیع مىشود همان سال نمىتواند به حج برود آیا مىتواند در اموال خود تصرف کند و خود را از استطاعت مالى خارج کند؟ و سئوالات مشابه آن
Read More »هزینه ها و امور زندگی
زنی که نصف خانه (خانه ای که در آن زندگی می کند) به نام اوست آیا برای رفتن به حج مستطیع هست یا نه ؟
Read More »دریافت وام حج
آیا با پول وام می توان حج واجب رفت؟ و سئوالات مشابه آن
Read More »حج برای اموات
پدری که حج بر او مستقر شده بود بدون اینکه به نیابت از وی درباره حج وصیت کند از دنیا رفته است. آیا با اینکه اولاد از وضعیت پدر متوفی مطلع هستند بر آنان واجب است که از جانب پدر حج بجا بیاورند؟ یا نه؟ و سئوالاتی مشابه آن
Read More »خمس هزینه حج
آیا هزینه ثبت نام حج تمتع که سال از آن گذشته باشد خمس دارد ؟و سئوالات مشابه آن
Read More »سود سپرده حج
پولى که بانک در ازاء پولى که حجاج براى حج ریخته اند مى دهد، آیا با آن به مکه مى شود رفت یا نه؟ خواهشمند است حکم شرعى را بیان فرمایید؟ و سئوالات مشابه آن
Read More »تعریف استطاعت
یکی از شرایط مهم برای انجام حج، استطاعت است. استطاعت از جهت مال یعنی داشتن زاد و راحله که توشه راه و مرکب سواری است ، و چنانچه عین آنها را ندارد کافی است چیزی مثل پول یا متاع دیگر داشته باشد که ممکن است آن را صرف در تهیه آنها نماید، و شرط است که مخارج برگشتن (۱) را نیز داشته باشد(۲) . و امور دیگری در استطاعت معتبر است که در مسائل آینده بیان می شود
Read More »استطاعت خدمه کاروانها
خدمه کاروانها و پزشکان و امدادگران و افراد دیگرى که با مأموریت به میقات آمدهاند آیا مستطیع هستند و باید حجهالاسلام بجا آورند یا نه؟ خدمه ایى که در کاروان به حج مىروند با توجه به عدم استطاعت مالى خود، حج را چگونه انجام دهند آیا باید نیت واجب کنند؟
Read More »استطاعت با دریافت مهریه، هدیه و …
اگر هدایاى ازدواج به میزانى باشد که بتوان با آن براى حج تمتع ثبت نام کرد در صورتى که اطلاع از آینده و توان یا عدم توان پرداخت بقیه مبلغ و همچنین هزینههاى جانبى سفر را نداشته باشند آیا واجب الحج مى باشند یا خیر؟[
Read More »استطاعت و قرض داشتن
کسى که با دریافت وام منزل مسکونى ساخته و یا سایر لوازم زندگى را بصورت قسطى تهیه کرده است، آیا در صورت فراهم بودن شرایط استطاعت باید حجه الاسلام بجا آورد؟
Read More »شهید سید محمدباقر صدر؛ مغز متفکر اسلامی
علامه شهید، آیه الله سید محمد باقر صدر، یکی از بزرگترین اندیشمندان مسلمان و به تعبیر امام خمینی «مغز متفکر اسلامی» در تاریخ اسلام به ویژه در قرن چهاردهم هجری است.
Read More »نقدنامه منسوب به آخوند خراسانی در ردّ ولایت فقیه
اخیراً کسانى۱ بر این نکته پاى فشردهاند که آخوند خراسانى چندان به تصدى حکومت توسط فقیهان و به اصطلاح، ولایت فقیه و بهویژه در شکل مطلقهاش باور نداشته و تنها چون در موقعیت خاص مشروطه قرار گرفته، به عنوان مناسبترین رویکرد، از آن پشتیبانى کرده است. مستندِ اینان، ادلهاى است که مرحوم آخوند در یک «سندِ گزارشى» منتسب به او، بر ناممکن بودن حکومت دینى اقامه کرده است.
Read More »عزاداری؛ بایدها و نبایدها
اختصاصی شبکه اجتهاد: عزاداری و سوگواری اهل بیت علیهم السلام، یکی از مهمترین عرصههای معرفتی و عملی مسلمانان خصوصاً شیعیان است که نقش بهسزایی در سبک زندگی آنان دارد. توجه به معیارهای شرعی در این زمینه میتواند در نوع نگاه و نیز تقویت عزاداریهای شایسته، کمک شایانی کند. آنچه تقدیم میشود، تجمیع نظرات مراجع معظم تقلید به صورت پاسخهایی است …
Read More »حفظ حرمت ماه محرم و صفر
برپایی مجالس شادی در وفیات معصومان(ع)
Read More »مسائل متفرقه
اقامۀ مجالس عزاداری کارمندان در ادارات و نهادهای دولتی، مشروعیت احترام به وسایل عزاداری
Read More »زنجیرزنی
حکم زنجیرزنی، زنجیرهای تیغدار، هرولهکردن
Read More »لطمهزنی
پرسش: آیا لطمهزنی در عزاداری جایز است؟ عزاداری برای حضرت امامحسین(ع) طبق سنت متعارف و معمول بین شیعیان اشکال ندارد (آیتالله نوری همدانی، استفتائات، سؤال۶۰۱). اشکالی ندارد (آیتالله سیستانی).
Read More »