در عصر اقتصاد نوین و گردش گسترده پول نقد، مسئله وجوب یا عدم وجوب زکات بر اسکناسهای رایج به یکی از موضوعات مهم و نوظهور فقهی بدل شده است. کتاب «الزکاه فی النقود الرائجه» اثر آیتالله حاج شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی، با رویکردی اجتهادی و تحلیلی، این مسئله را در پرتو مبانی فقهی سنتی و معاصر واکاوی میکند و پاسخهایی …
Read More »آخرین اخبار
نباید فلسفۀ فقه را در دل اصول گنجاند، و نه اصول را در دل فلسفه گم کرد
شبکه اجتهاد: اگر از نسبتِ فلسفه فقه و اصول فقه سخن میگوییم، نخست باید سنخشناسی کنیم، که بدون آن، تشابه در کارکرد، ما را به خلط در هویت خواهد کشاند. فلسفۀ فقه و اصول فقه از دو سنخاند؛ از دو ریشه، دو منظر، دو شیوه. یکی ناظر از بیرون است، و دیگری ساکن در درون. یکی دانش درجهدوم است که …
Read More »تفسیر واقعه عاشورا از جدایی تا اتحاد شور و شعور حسینی
شبکه اجتهاد: درباره واقعه عاشورا دو دیدگاه جدی مطرح است. یک دیدگاه بر این عقیده است که قیام و شهادت ابا عبدالله الحسین علیهالسلام اختصاصی خود ایشان است. آن حضرت مکلف به جنگ و عدم صلح با دستگاه یزید و ابن زیاد بود. اما این تکلیف مختص ایشان بوده است و ما نمیتوانیم از این قیام الگو گرفته انقلاب به …
Read More »امام سجاد (ع) و راهبرد تبدیل تهدید به فرصت/ احمدحسین شریفی
شبکه اجتهاد: بدون شک یکی از شدیدترین و سهمگینترین تهدیدات علیه تشیع، حادثه عاشورا بود. تا جایی که دشمنان اهل بیت میپنداشتند در عصر عاشورا همه چیز را در بیابان کربلا تمام کردهاند! در روایتی از امام صادق علیهالسلام چنین نقل شده است که: «ارْتَدَّ النَّاسُ بَعْدَ الْحُسَیْنِ ع إِلَّا ثَلَاثَهً». این سه نفر هم افراد شناخته شدهای بودند که …
Read More »دشمن از ماهیت فرامذهبی مرجعیت واهمه دارد/ ایجاد افق جدید برای جهان اسلام
عضو هیأت علمی پژوهشگاه اندیشه سیاسی میگوید: امروز مرجعیت دینی از تشیع فراتر رفته و میرود که به مرجعیت از سنخ جدید و با ماهیت فرامذهبی برسد و افق جدید و بیسابقهای برای جهان اسلام ایجاد کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ذبیح الله نعیمیان، مدیر مؤسسه حوزوی امام رضا(ع)، با اشاره به سالها تلاش دشمنان اسلام برای القای …
Read More »تهدید رهبر دینی «محاربه» یا در «حکم محاربه»؟/ آیا تهدید رهبران دینی مصداق افساد فی الارض است؟
به نظر میرسد در فتاوای دو مرجع بزرگ تفاوتی مشاهده میشود: یکی از مراجع بزرگوار این مسئله را توهین میداند، و دیگری این مسئله را تهدید و مصداق حرب میشمارد. اینکه تهدید رهبر معظم انقلاب توهین است یا خودش مستقیماً حرب و مصداق افساد فی الارض است، در این مسئله تفاوت ایجاد میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی تهدید …
Read More »آموزههای فقه مهادنه در جنگ تحمیلی رژیم صهیونی
رئیس دانشگاه باقرالعلوم(ع) با تأکید بر اینکه به لحاظ فقهی، اسرائیل نمیتواند طرف قرارداد هدنه و آتشبس با ما باشد، اضافه کرد: اسرائیل طرف عقد مشروع برای هیچ عقد سیاسی با ما نیست زیرا ماهیت این رژیم نامشروع است؛ فقه ما نهاد مشروع است و برای نهادهای نامشروع آثاری را بار نمیکند؛ ما اسرائیل را کشور نمیدانیم ولی میتواند به …
Read More »تحریف برای ترسیم ادبیات تسلیم/ سید سجاد ایزدهی
شبکه اجتهاد: در شبهای عزای سالار شهیدان که مردم شیعه، اقامه عزا برای بزرگترین قیام الهی تاریخ علیه طواغیت کرده، ندای قیام و مبارزه اهل بیت (ع) را سر میدهند و منابر، مردم را به قیام علیه ظلم و طواغیت و برپایی عدالت و حکومت حقّ دعوت میکنند، معدود محافل و سخن سرایانی هم به اسم امام حسین (ع)، دعوت …
Read More »از فقهالجهاد تا فقهالاسرائیل؛ جای خالی تمرکز فقهی بر مسئله رژیم صهیونی/ آیا مسلمین فرهنگ زیسته خود را در قبال این رژیم تغییر دادهاند؟/ فقه همچنان میتواند مسئله اسرائیل را حل کند
در حالی که سالهاست حلقههای درسی و آثار علمی با عنوان «فقهالجهاد» در حوزههای علمیه جریان دارد، هنوز از «فقهالاسرائیل» بهعنوان یک دستگاه فکری مستقل و مسئلهمند خبری نیست. گویی رژیم صهیونیستی، با وجود همهی جنایاتش، هنوز بهصورت جدی وارد ذهن و میز اجتهاد فقهای ما نشده است. این خلأ فکری، نهتنها در فقه باقی مانده، بلکه در فرهنگ عمومی …
Read More »عاشورا میان تاریخ و روایت
دو نظر و فضا برای نگارش تاریخ داریم؛ یکی اینکه اصل وقایع را بدون هیچ گرایشی تقریبا بنویسیم که واقعگرا به آن گفته میشود و نویسنده کمترین مطلبی از خود به آن میافزاید اما گاهی تاریخ تفسیری میگوییم یعنی حوادثی را انتخاب و گزینش کرده و پیوند آن را تحلیل میکنیم. برخی معتقدند ما هر چه داریم روایت است و …
Read More »کلید فهم عاشورا؛ سومین کتاب عاشوراپژوهانه دکتر محسن اسماعیلی
«کلید فهم عاشورا» کتابی است که به شرح و تفسیر وصیتنامه امام حسین(ع) به محمد بن حنفیه میپردازد و توسط دکتر محسن اسماعیلی به رشته تحریر درآمده است. این اثر در ده گفتار تنظیم شده و هر گفتار به یکی از ابعاد مهم وصیتنامه و اهداف قیام امام حسین(ع) میپردازد. این وصیتنامه و شرح آن، نه تنها ابعاد اعتقادی و …
Read More »آیتالله خامنهای و ایرانِ خدایی/ مهدی جمشیدی
شبکه اجتهاد: دوست و دشمن میدانند که یک تاریخِ جدید، به او تکیه داده است و او چونان یک مرد بزرگِ تاریخی، در حال گشودن معبر برای انقلاب است. انقلاب دینیِ ما، نقطۀ مرکزی دارد که ولیّفقیه است. بدون او، هر تصوّر تلخ و ناگواری، محتمل است، اما با او، میتوان امیدها داشت و اکنون و آینده را به تصرّف …
Read More »شرایط شرعی و فقهی آتشبس موقت و دائم/ قوانین بینالملل، ابزاری است برای مهار کشورهای اسلامی
«هدنه» یا «مهادنه» به معنای عقد و توافقی است که بر اساس آن، دو طرف متعهد میشوند در یک بازه زمانی معیّن، از جنگ و درگیری دست بکشند. به عبارت دیگر، این قرارداد نوعی صلح موقّت و زماندار است. تعیین دقیق زمان، از ارکان اساسی این عقد به شمار میرود و حتماً باید مدت آن بهروشنی مشخص شود. در واقع، …
Read More »فتوای تاریخی مراجع برخاسته از بنیانهای اصیل فقه شیعه است نه مصلحتگرایی
استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به فتوای تاریخی حضرات آیات مکارم شیرازی و نوری همدانی در حمایت از رهبر معظم انقلاب، آن را برآمده از عمق اندیشه فقه شیعه دانست و تاکید کرد: فتوای این دو مرجع تقلید، مسئلهای شخصی نیست؛ بلکه چیزی است که از بنیانها و نهاد حوزههای علمیه بر میخیزد و کسانی که …
Read More »روایت شب عاشورا / احمد مبلغی
شبکه اجتهاد: شب، آرام اما سنگین، بر زمین نشسته بود. سکوت، از میان خیمهها میگذشت و بر دلها چنگ میزد. نینوا در آستانهی انفجارِ تقدیر ایستاده بود. از دور، بوی مرگ میآمد، و از نزدیک، صدای ایمان میپیچید. در چنین شبی، حسین علیهالسلام، آن پیشوای نجیب تاریخ، آن وارث پیام پیامبران، زبان گشود و وصیتی شفاف و شریف، بر لب …
Read More »آیا امام حسین (ع) پیشنهاد داد نزد یزید برود؟/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: از مطالب نادرستی که بسیار در این سالها در تحلیل واقعه عاشوراء و قیام سید الشهدا (ع) به آن استناد میشود این است که گفته میشود حضرت به عمر بن سعد پیشنهاد داد که بگذارند به جای بیعت با عبید الله بن زیاد یکی از این سه کار را انجام دهد: اختاروا منی خصالا ثلاثا: إما أن أرجع …
Read More »بازخوانی آراء فقهی و اصولی آیتالله خوانساری از دل جامع المدارک
کتاب «آراء فقیه أهلالبیت(ع) آیهالله السید أحمد الخوانساری»، اثر تازه استاد شیخ رضا استادی، تلاشی علمی در بازیابی، استخراج و نظامبخشی دیدگاههای اصولی و قواعد فقهی آیتالله خوانساری بر پایه کتاب ارزشمند جامع المدارک است؛ رویکردی که میتواند الگویی نو در پژوهشهای فقهی باشد و زمینهساز بازخوانی دقیق آثار فقهی بزرگان در پرتو مبانی اصولی و قواعد اجتهادی گردد. به …
Read More »فتوا تاریخی مراجع میتواند مبنایی برای اقدامهای وزارت خارجه در سطوح حقوقی و بینالمللی باشد
حجتالاسلام والمسلمین اسدپور با اشاره به فتوای تاریخی مراجع معظم تقلید در محارب اعلام کردن عاملان تهدید رهبر معظم انقلاب و مرجعیت دینی، این فتوا را مصداق حضور فقه پویا در عرصه دفاع از کیان اسلام دانست و آن را امتداد منطقی فتاوای جهادی در تاریخ تشیع توصیف کرد و افزود: این فتوا میتواند مبنایی برای اقدامهای وزارت خارجه در …
Read More »ظرفیت عنوان فقهی «مهدور الدم» در بازدارندگی امنیتی
بحث درباره «مهدورالدم بودن» یکی از مسائل مسلّم و پذیرفتهشده در فقه شیعه است و در دین مبین اسلام نیز به رسمیت شناخته شده است. این مسئله، در حقیقت، یکی از ابزارهای الهی برای ایجاد رعب و هراس در دل دشمنان و مخالفان دین به شمار میآید. حکم به مهدورالدم بودن در فقه اسلامی ظرفیت ویژهای برای مقابله با جبهه …
Read More »ابعاد فقهی و قرآنی حکم محارب در فتوای مراجع تقلید/ به محارب نباید ترحم کرد
استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: در وضعیت جنگی بایستی فرایند دادرسی ویژهای طی شود و وقتی دشمن از راه محاربه برای از بین بردن جامعه اسلامی و قتل شخصیتهای جامعه اسلامی آمده است، ترحم نباید کرد. محارب یعنی جنگ با نظام و دولت و عملی که اکنون دشمن در حال پیگیری است، جنگ و حرب است یا تنها ایجاد …
Read More »قمهزنی یا اهدای خون؟ تقابل دو قرائت از شعائر حسینی در نجف
شبکه اجتهاد: با آغاز محرم ۱۴۴۷ و فرارسیدن ایام عاشورای حسینی، بار دیگر میان نخبگان مذهبی و سیاسی شیعه در عراق تقابلی آشکار میان دو رویکرد در مواجهه با شعائر مذهبی شکل گرفت. در یکسو آیتالله شیخ محمد یعقوبی، مرجع برجسته حوزه نجف، با اهدای خون بهجای قمهزنی، الگویی متفاوت از تعظیم شعائر حسینی ارائه داد؛ در سوی دیگر، مقتدی …
Read More »درخواست موضعگیری قاطعانه پاپ در برابر تهدید و توهین به ساحت رهبر انقلاب
سفیر جمهوری اسلامی ایران در واتیکان، در نامهای رسمی به پاپ لئوی چهاردهم، تهدید و اهانت بیسابقه رئیسجمهور آمریکا به رهبر معظم انقلاب اسلامی را توهین آشکار به ساحت مرجعیت دینی و ارزشهای الهی توصیف کرد و از پاپ خواست تا با اتخاذ موضعی قاطع، از شأن معنوی رهبران دینی دفاع و جلوی تضعیف همبستگی بینالادیانی را بگیرد. به گزارش …
Read More »آنک مردن پیش چشمش تهلکهست/ سید سجاد ایزدهی
شبکه اجتهاد: اخیرا برخی فقه پژوهان، در یکی از شبهای محرم بحثی را ذیل این سوال مهم عرضه کرد که «موضوع شهادت و به تبع احکام فقهی آن چیست؟» از نظر وی، حُسن فاعلی: یعنی نیت خالص، انگیزه الهی، قصد قربت؛ وگرنه حتی کشتهشدن در رکاب پیامبر (ص)، اگر با هدف غنیمت باشد، شهادت نیست. و مراد وی از حسن …
Read More »بازی در دوگانهی کاذب ملت/امت
شبکه اجتهاد: یک نظام اجتماعی باید دارای ساختاری سازگار با نظامهای دیگر باشد و از پشتیبانی ضروری نظامهای دیگر نیز برخوردار شود تا منزوی نشده و از بین نرود. اگر «ملت» را به عنوان یک واحد سیاسی-جغرافیایی خودبسنده در نظر بگیریم و «امت» را به عنوان یک مجموعهی فراملی بر پایهی عقیده، نادیده گرفتن یکی به معنای انزوای دیگری است: …
Read More »ملت امام حسین (ع) باطل کننده دوگانه امت/ملت
شبکه اجتهاد: دوگانه امت _ ملت که متاسفانه اخیرا به دلیل جهالت یا خیانت برخی افراد مطرح شده است، ریشه در دوگانه اسلام _ ایران دارد که اولین بار در دوران معاصر توسط منورالفکران ملحدی مثل فتحعلی آخوندزاده مطرح و بعدها در دوره پهلوی بیشتر به آن دمیده شد. آنها کعبه آمال خود را غرب میدانستند و معتقد بودند که …
Read More »حقوق بشر در دستان غرب به ابزاری برای ظلم و منافع نامشروع بدل شده است/ نه اعتقادی به کرامت انسان دارند و نه پایبند به اصولی که ادعا میکنند/ اندیشمندان چهره واقعی مدعیان دروغین حقوق بشر را آشکار سازند
حضرت آیتالله مکارم شیرازی تصریح کرد: حقوق بشری که غرب از آن دم میزند، مفهومی پوچ و توخالی است، آنان نه اعتقادی به کرامت انسان دارند و نه پایبند به اصولی که ادعا میکنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیتالله ناصر مکارم شیرازی در پیامی به دهمین کنفرانس بین المللی نقد حقوق بشر آمریکایی با تاکید بر این که نباید …
Read More »بیانیّه اساتید خارج فقه و اصول حوزه علمیه تهران دربارهی حکم فقهی تهدید مرجع اعلای شیعه
اساتید و فقهای حوزه علمیه تهران در این بیانیه تاکید کردهاند: ترامپ سفیه سفله و همپالگی صهیونیاش نتانیاهو، کافر حربیاند؛ «آمرِ سبب» و «عاملِ مباشر» چنین اعمال جنایتباری، «مفسد فی الأرض» و «مهدور الدّم» است. به گزارش شبکه اجتهاد، جمعی از اساتید خارج فقه و اصول حوزه علمیه تهران دربارهی حکم فقهی تهدید مرجع اعلای شیعه حضرت آیتالله خامنهای بیانیهای …
Read More »مبانی فقهی دفاع پیشدستانه در برابر رژیم صهیونیستی/ هادی مصباحالهدی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در منظومه فکری اسلام، نحوه مواجهه با تهدیدات دشمنان بهویژه در شرایط خطر قریبالوقوع، همواره پرسشی بنیادین بوده است. یکی از کلیدیترین مفاهیم در این زمینه، «دفاع پیشدستانه» است که در این نوشتار با استناد به منابع فقه امامیه و آرای فقهای شیعه، مشروعیت و ضرورت آن در برابر رژیم صهیونیستی تبیین میشود. تفکیک دوگانه جهاد در …
Read More »هویت ایرانی با تشیع قویتر شد/ نسبت تشیع و ایران در طول تاریخ چگونه بوده است؟
تلاش برای تقابلسازی میان ایرانیت و تشیع، یا ناشی از ناآگاهی تاریخی است یا با اهداف خاص سیاسی و فرهنگی صورت میگیرد؛ اهدافی که عموماً دنبال تضعیف یکی از پایههای هویت ایرانیاند. ایران بدون تشیع، یا تشیع بدون ایران، نه آن ایران تاریخی را دارد و نه آن تشیع تمدنساز را. به گزارش شبکه اجتهاد، رابطه ایران و تشیع، رابطهای …
Read More »پشتوانههای یک فتوای بهنگام/ علی نهاوندی
شبکه اجتهاد: تهدید، توهین و هتک مرجعیت دینی و جایگاه ولایت فقیه، تهدید و توهین به اصل اسلام است. دفاع مقدس نظام شکوهمند اسلامی ایران در برابر جنگ تحمیلی اسرائیل، پرده از چهره خبیث استکبار برداشت و طبل رسوایی آنها را در بازنمایی ادعاهای حقوق بشری، آزادی بیان و کرامت انسان به صدا درآورد. تهدید و توهین به شخصیت محوری …
Read More »