وقتی سخن از تعامل به میان میآید ارتباطی دو سویه بین دانش فقه و سایر علوم مراد است؛ بدین معنا که آیا فقه و سایر علوم میتوانند بر یکدیگر تأثیر داشته باشند؟ این تأثیر تا چه حدی است؟ قلمرو آن تا کجاست؟ و چگونه اتفاق میافتد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، به همت گروه فلسفه فقه و حقوق پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلام، سمینار پروژه «تعامل فقه و علوم دیگر در موضوعشناسی فقهی» دوشنبه گذشته در تالار شهید سلیمانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. در این سمینار مجری تحقیق، اعضای هیئت علمی پژوهشکده فقه و حقوق، …
توضیحات بیشتر »پاسخ آیتالله سبحانی به پرسشهای مهدی گلشنی درباره رابطه علم و دین
آیتالله جعفر سبحانی به پرسشهایی درباره رابطه علم و دین که از سوی مهدی گلشنی، استاد دانشگاه صنعتی شریف مطرح شده، پاسخ داد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر مهدی گلشنی، استاد دانشگاه صنعتی شریف پرسشهایی پیرامون «علم و دین» مطرح کرده و از دانشمندان الهیدان در کشورهای مختلف خواستار جواب شده است. این سؤالات همچنین برای چهار حکیم مسلمان معاصر، حضرات آیات جوادی آملی، حسنزاده آملی، سبحانی و مصباح یزدی هم ارسال شده است؛ آیتالله جعفر سبحانی ضمن تقدیر از این شخصیت علمی، به پرسشهای مهدی گشنی پاسخ داده است که متن پرسشها و پاسخهای آیتالله سبحانی به شرح زیر …
توضیحات بیشتر »مراجع به رئیس صدا و سیما چه گفتند؟
«ترویج آداب اسلامی و فرهنگسازی در زمینه قیامت باوری»، «رعایت حساسیتهای دینی و شرعی و امیدبخشی به مردم»، «حفظ استقلال رسانه ملی و انتقاد از حجم بالای پخش تبلیغات بازرگانی»، «اجتناب از الگوگیری از رسانههای بیگانه و پرهیز از چهرهسازی در بسترهای تبلیغی» و «عمق بخشیدن به تحقیقات و پژوهشها» برخی از توصیهها و مطالبات مراجع و علما از رئیس رسانه ملی بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر عبدالعلی علی عسکری، رئیس سازمان صدا و سیما به همراه معاونان و مدیران رسانه ملی برای دیدار با مراجع عظام تقلید و برخی علمای قم به این شهر مقدس سفر کرد. در …
توضیحات بیشتر »فقه سیاسی متناسب با شرایط امروز بازخوانی شود/ لزوم تدوین فقه سیاسی تمدنی
یک عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، اظهار کرد: جا افتادن مقوله ولایت فقیه در عصر حاضر و متناسب با اقتضائات دنیای مدرنیته نیازمند بازخوانی علمی و بحث جدی فقهی است و طبیعی است که فقه شیعه به عنوان هسته مرکزی اداره جامعه باید بتواند خودش را به گونهای بازتولید و بازخوانی کند که توانایی اداره روزآمد جامعه را داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، در راستای برگزاری همایش ملی «بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و توسعه علوم انسانی»، مجموعه نشستهای کارگروه سیاست، با حضور سیدسجاد ایزدهی و دیگر اعضای هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار …
توضیحات بیشتر »سومین شماره نشریه مصباح الفقاهه انتشار یافت
سومین شماره دو فصلنامه علمی تخصصی مصباح الفقاهه به صاحبامتیازی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، سومین شماره دو فصلنامه علمی تخصصی مصباح الفقاهه به صاحبامتیازی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و مدیرمسئولی حجتالاسلام والمسلمین سیدمصباح عاملی و سردبیری حجتالاسلام والمسلمین سید حمید علوی آزیز منتشر شد. نشریه «مصباح الفقاهه» در راستای گامهای تحولی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و با عنایت به تأکیدات مدیر این حوزه در خصوص لزوم تحوّل آفرینی در فعالیتهای پژوهشی، در تاریخ ۹۸/۵/۲۸ موفق به دریافت پروانه انتشار به شماره ۸۵۶۵۱ از معاونت امور مطبوعاتی و اطلاعرسانی وزارت فرهنگ و …
توضیحات بیشتر »قم و نجف تحت الشعاع یک دیدار!
شبکه اجتهاد: یکی از فضلای صاحب قلم و اندیشه به مناسبت سفر آتی پاپ به عراق در صفحه توئیتر خود چنین نگشاتهاند:«میزبانی قریبالوقوع آیتﷲ سیستانی از رهبر کاتولیکهای جهان در نجف اشرف، به معنای سبقت حوزه سنتی نجف از حوزه مدرن قم، در فهم اولویتهای جهانی و بکارگیری دیپلماسی الهیاتی است. حوزه رسمی و فربه قم، همچنان دلمشغولی دوقطبی انقلابی و سکولار در درون خویش است.» به نظر میرسد آقای نصیری علیرغم مطالعهی گستردهی خود پیرامون ماهیت و وضعیت امروز غرب، در اظهارنظر فوق آراء و نظریات خود را کنار گذاشته و تحت تاثیر دوگانهسازی ژورنالیستی «مکتب قم، مکتب نجف» …
توضیحات بیشتر »آیا مصلحت، حکم حرمت سلاح کشتار جمعی را تغییر میدهد؟
استاد علیدوست گفت: فتوا همیشه تابع اسنادی از قرآن، حدیث، عقل و اجماع است و از هیچ مصلحت موقت تبعیت نمیکند. فتوا ابدی است و تا زمانی که صاحب فتوا به اشتباه خود پی نبرد، تغییر ناپذیر است؛ چرا که اسناد هادی به آن، تغییر ناپذیر است. چنانچه، نظر فقیه مستند به مصلحتی موقت در یک قضیه معین و جزئی باشد و فقیه، در آن قضیه از ولایت خود استفاده کند و به انشای حکم بپردازد آنچه از او صادر شده، حکم حکومتی است. حکم حکومتی دقیقاً شبیه حکم قضائی است با این تفاوت که در حکم قضائی، صدور حکم …
توضیحات بیشتر »نقش پیشینی و پسینی فقه در نظام حقوقی ایران
با توجه به رابطهای که بین احکام فقهی و نظامهای حقوقی معاصر میتواند برقرار شود در مجموع میتوان سه مدل ارتباطی ادغام، تعامل و استقلال را تبیین نمود. این تقسیم بندی مبیّن میزان و نحوه بهرهگیری نظام حقوقی از احکام فقه اسلامی و به عبارتی نقش نظارتی مقررات فقهی بر فرایند قانونگذاری است؛ البته عنصر اجتهاد نیز تنها میتواند در طول ورود احکام فقهی به عرصه قانونگذاری واجد نقش در نظامات حقوقی شود بنابراین اساساً ورود عنصر اجتهاد تنها میتواند در دو مدل ادغام و تعامل قابل طرح باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، در راستای برگزاری همایش ملی «بیانیه گام …
توضیحات بیشتر »تحول جایگاه جرم سیاسی در نظام حقوقی ایران بعد از انقلاب اسلامی
تقنین برای تفکیک جرم سیاسی از جرم عادی دو شیوه مرسوم است: یکی احصای مصادیق جرم سیاسی و دوم ارائه ضابطه که هریک مزایای و معایبی دارند اما در مجموع مزایای روش دوم به جهت ثبات و دوام قانون و فراگیری، بیشتر است و در ارائه ضابطه نیز سه نظریه مهم وجود دارد: نظریه ذهنی که به صرف انگیزه اتکا دارد و نظریه عینی که به صرف ماهیت عمل توجه دارد و نظریه مختلط که برای جلوگیری از سو استفاده از این قانون به انگیزه و ماهیت عمل توأمان نظر دارد. لیکن در ماده یک و دو طرح هر دو …
توضیحات بیشتر »پذیرش مسئولیت در حکومت جور برای تأمین دنیا حرام است/ چرا نائینی با مشروطیت همراه شد؟
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه گفت: صرف اینکه انسان منصبی را در حکومت جائر بپذیرد و حقوقی بگیرد تا بتواند با آرامش زندگی کرده و دنیای او تأمین شود، نمیتوان مشروعیت برای آن قائل شد. سیدمرتضی در این مورد بحث کرده که برخی صحابه به اذن ائمه با دولتهای جائر همکاری داشتند، مثلاً امام علی(ع) پذیرفتند در شورایی باشند که خلیفه دوم آن را تعیین کرد؛ این سؤال وجود دارد که اگر خلافت خلفا فاقد مشروعیت بود، چرا امام در این شورا حاضر شدند؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام و المسلمین سیدجواد ورعی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه …
توضیحات بیشتر »چیستی، الزامات و اقتضائات روشی فقه معاصر
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به ضرورت برخوردار سازی روش استنباط از عناصر معطوف به شرایط معاصر گفت: برای شکلگیری فقه معاصر، معاصر بودن موضوع کافی نیست بلکه لازم است به روش نیز عنصر معاصرت تزریق شود. عناصر معاصرتی برای روش، دست کم چهار عنصر شامل؛ مراجعه به تخصصهای معاصر در شناخت موضوعات (و در مواردی به مطالعات بینارشتهای)، معاصرسازی تطبیق احکام، معاصرسازی تطبیق برخی از قواعد اصولی و حضور بخشی به انسان معاصر در روش استنباط از خاستگاه توجه عمیق به انسانشناسی کلامی معطوف به خصایص انسان معاصر و رفتن از این جایگاه به سمت فهم نصوص از …
توضیحات بیشتر »تأسیس اصل در مسائل کلان فقهی – اقتصادی با قاعده لاضرر و تطبیق آن بر مسأله خلق پول
به نظر میرسد که حتی اگر نتوانیم اثبات کنیم که خلق پول و بانکداری خصوصی اعتباری حرام قطعی هستند، بایستی اصل را بر منع بگیریم، و جاری کردن اصل برائت در خلق پول یک ساده انگاری و اشتباه فاحش است. اختصاصی شبکه اجتهاد: سیونهمین عصرانه علمی مدرسه تخصصی فقه امام کاظم (علیهالسلام) با ارائه مقاله علیرضا زینلی زاده با حضور طلاب و دانشپژوهانه این مدرسه تخصصی برگزار شد. در این نشست حجتالاسلام دکتر محسن خاکی به داوری پرداخت که خلاصهای از اهم سخنان تقدیم خوانندگان فرهیخته میگردد. زینلی زاده: در بحث تقابل الضررین، قول قویتر، اجرای قواعد باب تزاحم است. …
توضیحات بیشتر »کاربردهای مذاق شارع در کتاب جواهرالکلام
این پژوهش با مبنا قراردادن کتاب جواهرالکلام، در صدد ارائه و بررسی نمونههای کاربردی مذاق شارع است. تجمیع و گردآوری فتاوای فقهی در این کتاب، زمینه گام بعدی؛ یعنی بررسی صحت و سقم استنباطهای فقهی صاحب جواهر را فراهم میآورد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاعیه پایان نامه سطح سه حجتالاسلام سید رسول حسینی یگانه با عنوان «بررسی کاربردهای مذاق شارع در کتاب جواهرالکلام»، توسط استاد داور و ارزیاب حجتالاسلام والمسلمین سید علی دلبری، به همت اداره مدارج علمی معاونت آموزش حوزه علمیه خراسان در مرکز مدیریت به دو صورت حضوری و مجازی برگزار شد. تدوینگر این پایان نامه نیز …
توضیحات بیشتر »فقاهت مقارن در کشاکش ضرورت و انکار/ ابوالقاسم علیدوست
شبکه اجتهاد: پرسش این است آیا باید فقاهت ما با تراث اهل سنت مقارنه بشود یا نه؟ عدهای به شدت منکر این مقارنه هستند. در حوزه قم، برخی میگویند اصولاً پرداختن به اینها پرداختن به باطل و ضایع کردن وقت طلاب است. البته میگویند چون ما در تراث دینیمان روایت داریم که روایات مخالف عامه را بر روایت موافق عامه ترجیح بدهید، مجتهدان ما باید به این قضیه بپردازند، اما اینکه بخواهد جزء مواد درسی شود یا پای طلاب به این بحث کشیده شوند، درست نیست. در مقابل، کسانی داریم که معتقدند ما بدون فهم و درک درست از مبانی و …
توضیحات بیشتر »مساله ارتداد نیازمند حکم حاکم شرع است/ مبانی فقهی حکم ارتداد سلمان رشدی نویسنده آیات شیطانی
حجتالاسلام غفوری گفت: گاهی انسان یک گناه کبیرهای مرتکب میشود اما آن گناه را علنی نمیکند در این صورت هیچ فقیهی نمیآید درباره چنین انسانی حکم صادر کند اما زمانی که فرد گناه کبیرهای را علنی میکند فقیه در برابر این اقدام، احکام اسلام را جاری میسازد؛ سلمان رشدی ارتداد خودش را علنی کرد حتی به علنی کردن آن اکتفا نکرد بلکه به ترویج کفر خود اقدام کرد بر همین اساس او محارب اسلام، قرآن و پیامبر اکرم (ص) است. حتی محاربه سلمان رشدی تنها این نبود که مسألهای را در احکام اسلامی انکار کند و یا به اصل و …
توضیحات بیشتر »الگوی فقهی طرح شهر اسلامی باید پیادهسازی شود/ بلندمرتبهسازی با مؤلفههای شهر اسلامی سازگار نیست
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: شهر باید انسان را به یاد خدا بیندازد و با این نگاه بلندمرتبهسازی با مولفههای شهر اسلامی سازگار نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محسن اراکی، در همایش نگاهی نو به چالشها و راهبردهای فقهی-حقوقی معماری و شهرسازی اسلامی که در بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، اظهار داشت: بحث «شهر اسلامی» بحث دامنهدار و گستردهای است که نیازمند یک تخصص فقهی گسترده است. عضو مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: تمام مسائل فقهی ما ریشه در فلسفه اسلامی دارد اما بحث شهر تماما یک بحث فقهی است و به دنبال این …
توضیحات بیشتر »حکم تاریخی امام و بنبست فرهنگی غرب/ در برابر اهانت به مقدسات اسلامی منفعل نباشیم
مرتد کیست و حکم آن چیست؟ / از آزادی بیان تا ارتداد / افسانه غرانیق و آیات شیطانی / کتاب آیات شیطانی؛ وقتی سیاست صهیونیسم، انگلیس و آمریکا به هم پیوند میخورد / حکم تاریخی امام(رحمه الله) و بن بست فرهنگی غرب / آیات شیطانی؛ حقیقت تنفر مذهبی آمریکا / در برابر اهانت به مقدسات اسلامی منفعل نباشیم / سازمان ملل قانون منع توهین به مقدسات را تصویب کند شبکه اجتهاد: در عصری به سر میبریم که شبهات علیه دین افزایش یافته است و قدرتهای غربی از طریق وسایل ارتباط جمعى که در اختیار همگان قرار گرفته است در صددند …
توضیحات بیشتر »راه حل جریمه تأخیر/ سیدصادق طباطبایینژاد
شبکه اجتهاد: یکی از مشکلات نظام بانکی تاخیر در پرداخت اقساط توسط مشتریان میباشد از اینرو به کمک اندیشمندان به دنبال راه حلی برای فرار از این معضل و جلوگیری از انباشت معوقات میباشند. اخذ دیرکرد در بانک اگر به این صورت باشد که وقتی فردی اقساط خود را با تأخیر میپردازد و از او جریمه دریافت شود. اگر به این معنای باشد که مشتری میتواند با پرداخت جریمه، اقساط را با تأخیر واریز نماید این دقیقا ربای جاهلی است و این مساله تحت عنوان عدم جواز تأجیل الثمن الحالّ بأزید منه[۱] مورد اتفاق و اجماع اصحاب میباشد. در حرمت …
توضیحات بیشتر »رونمایی از جدیدترین منشورات اقتصاد اسلامی در حوزه علمیه خراسان
شبکه اجتهاد: دوره پودمانی پیشرفته اقتصاد به همراه آیین رونمایی از محصولات جدید هیئت اندیشه ورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان با حضور آیتالله مصطفی اشرفی شاهرودی، استاد برجسته حوزه علمیه مشهد، حجتالاسلام والمسلمین سید مصباح عاملی، مدیر حوزه علمیه خراسان و استاد محسن اراکی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم آغاز به کار کرد. در این مراسم، کتابهای «نظام مالیاتی عادلانه بر محور مالیات بر درآمد اشخاص» تألیف دکتر علی نصیریاقدم، «جبران کاهش ارزش پول اعتباری و مسئولیت دولت اسلامی» تألیف حجتالاسلام دکتر علی نعمتی، «زکات پول رایج» تألیف حجتالاسلام دکتر سعید رمزی و …
توضیحات بیشتر »فتوای طبی، بدون رعایت منطق اجتهاد، خلاف شرع، عقل و علم است/ فسق عالم دینی جرم مضاعف است
رئیس و موسس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تاکید کرد: اگر کسی بطور غیرعلمی که جان انسانها را به مخاطره میافکند تجویز طبی کند و بر اثر آن جسم و جان افراد لطمه ببیند مرتکب جرم شده و ضامن است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علیاکبر رشاد در درس خارج فقه القضاء در مبحث «وظاف قضائی ولی امر»، در واکنش به اظهارات اخیر برخی از مدعیان طب اسلامی اظهار داشت: احمد بن محمد بن خالد بَرقی از امام علی (ع) نقل کرده که حضرت فرمودهاند: «یجبُ علی الإمام أن یحبِسَ الفساقَ مِن العلماء و الجُهّال مِن الأطبّاء و المفالیس مِن …
توضیحات بیشتر »