یکی از سوالاتی که ذهن کسی که با روایات اهلبیت (علیهمالسلام) مواجه است را به خود مشغول میکند این است که فضای عمومی صدور روایت تا چه اندازه میتواند درفهم فعلی ما نسبت به روایت اثر بگذارد. آیا باید فارغ از فضای عمومی صدور حدیث و صرفا با توجه به قواعد متنی فهم متن حدیث، مراد نهایی متکلم را جستجو کنیم؟ و اگر جواب منفی بوده و برای فضای عمومی صدور حدیث هم تاثیری قائل باشیم؛ این تاثیر تا چه اندازهای میباشد؟ اختصاصی شبکه اجتهاد: بحث از فضای صدور روایات بحث جدیدی نیست مخصوصا در فقه الحدیث مفصل در این …
توضیحات بیشتر »فعالسازی مقاصد در فقه الاجتماع با نظریه علامه طباطبایی
شبکه اجتهاد: در مسیر فعالسازی مقاصد شریعت، نیازی جدى به برونرفت از چارچوبهای سنتی و گامنهادن در فضایی تخصصیتر، که با پیچیدگیهای عصر حاضر همخوانی داشته باشد، حس میشود. این دگرگونی نیازمند تمرکزی ویژه بر وارد ساختن مقاصد شریعت در فقه اجتماع است. فقه اجتماع فقهی تخصصی است که به احکام شرعی مربوط به زیربناهای اجتماعی، از جمله کنشگری اجتماعی، نمادهای اجتماعی، نهادهاى اجتماعى، روابط اجتماعی، گروههای مرجع اجتماعى، هویت اجتماعى و…. میپردازد. اگر بتوانیم مقاصد شریعت را با عمق، پویایی و اصالتی که فقه اجتماع از آن برخوردار است، به این حوزه تخصصی وارد کنیم، قادر خواهیم بود مفاهیم …
توضیحات بیشتر »نقش گستره شریعت در ترابط میان اجتهاد و علوم انسانی اسلامی
استاد علیدوست معتقد است اگر بخواهیم در خصوص نقش فقه در توسعه علوم انسانی چه ترابط اینها صحبت کنیم باید موضع خودمان را در گستره شریعت مشخص کنیم. اگر مباحث مدیرت، اجتماع، فرهنگ و خانواده را از حوزه شریعت خارج دانستیم در این صورت از حوزه فقه خارج و در نتیحه از حوزه اجتهاد خارج میشود. شبکه اجتهاد: دو عنوان «اجتهاد» و «علوم انسانی» از واژههای هستند که باید مقداری روی آن کار بشود؛ زیرا در غیر این صورت محور بحث مشخص نیست. در خصوص اجتهاد باید یک نکته را در نظر گرفت. دو نوع اجتهاد وجود دارد، اجتهاد به …
توضیحات بیشتر »کرامت طبیعی انسان مبنای حق تعیین سرنوشت
حجتالاسلام سید جواد ورعی، عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه معتقد است به طور کلی تحمیل اراده هر انسانی بر انسانهای دیگر، با کرامت انسان سازگاری ندارد و نمونههای فراوانی در آیات و روایات میتوانیم به عنوان مستند این مسئله مطرح کنیم. اینکه فقها اصلی را تاسیس کردهاند به نام «اصل عدم ولایت»، گویای همین واقعیت باشد. گفتهاند: اصل در روابط انسانها با یکدیگر عدم ولایت احدی بر دیگری است الا ماخرج بالدلیل. به گزارش شبکه اجتهاد، پژوهشکدۀ علوم اسلامی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر چندی قبل نشستی با عنوان «کرامت طبیعی انسان مبنای حق …
توضیحات بیشتر »رویکردهای جریانشناختی حدیثی در صد سال اخیر حوزه علمیه قم
رویکردهای حدیثی و نحوه تعامل علما و بزرگان با حدیث سبب شده است که آثار گوناگونی نگاشته شود و موضوعات مختلفی در این زمینه بحث شود. در سده اخیر یعنی از ابتدای باز تاسیس حوزه علمیه قم توسط مرحوم آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی جریانهای حدیثی مختلفی صورت گرفته و تاکنون نیز این رویکردها و جریانها ادامه داشته است. شبکه اجتهاد: جریان پدیدهای اجتماعی متشکل از مجموعهها و مولفههای گوناگون و اصول مختلف معرفتی است که جمعیتی مدیریت شده بر اساس این جریان، تفکر و اصول معرفتی عمل میکنند و مباحث را دنبال میکنند. شناخت این جریانها یعنی رویکردهای …
توضیحات بیشتر »تنزیل شریعت در سرزمین راهبردها
شبکه اجتهاد: یکی از مصادیق تنزیل شریعت تنزیل آن در حوزه راهبردها است. پیادهسازی شریعت در حوزه استراتژیها یک امر اساسی میباشد، زیرا استراتژیها نقش حیاتی در شکلدهی به فعالیتها و انجام مسئولیتها دارند. با این حال، ما اغلب، بلکه در بیشتر موارد، در تعیین رابطه فقه با استراتژیها غیر فعال بوده و هستیم. در اینجا و قبل از ورود در بحث باید دو نکته اصلی را روشن کنیم: اولاً، منظور این نیست که فقها استراتژیها را تدوین کنند؛ چرا که این حوزهای تخصصی است که علم خاص خود را دارد و موضوع ما اینجا جایگزینی نقش متخصصان در تدوین …
توضیحات بیشتر »روش فقهی استاد شهید مطهری/ احمد مبلغی
شبکه اجتهاد: بسیاری از فقهاء و متفکران به مسئله (چگونه شریعت “جهان متحول در بستر زمان” را پوشش میدهد؟ و چگونه فقیه میتواند این پوشش تشریعی را در روش فقهی خود فعال و اعمال کند؟) پرداخته اند. این مسئله دو مرحله برای بررسی دارد: مرحله اول: چه مکانیزمی را شریعت برای پوشش تحولات زمانی در خود تعبیه کرده است؟ مرحله دوم: چه منهج فقهی برای استفاده از این قابلیتهای نهفته در شریعت وجود دارد که باید فقیه آن را فهم و کشف کند و در روش استنباطی خود منظور نظر بدارد؟ از جمله این متفکران، شهید مطهری است که به …
توضیحات بیشتر »روش فقها در اعتبارسنجی روایات در دیگر علوم اسلامی کارآمد نیست/ نباید با معیار روایات فقهی دنبال سایر روایات برویم
استاد دانشگاه قرآن و حدیث، گفت: فقیه و مجتهد با دانش خاصی که دارد، نسخهای پیچیده است که فقط برای فقه کارآمد است ولی ما با سایر حوزهها مانند تفسیر و اخلاق و اعتقادیات نیز مواجه هستیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام و المسلمین سید محمدکاظم طباطبایی؛ رئیس پژوهشکده علوم و معارف حدیث پژوهشگاه قرآن و حدیث چندی پیش در نشست علمی «اعتبارسنجی روایات و گزارههای تاریخی» با بیان اینکه در اعتبارسنجی، رویکردهای متنوع و متعدد وجود دارد، گفت: رویکرد فقیهان در اعتبارسنجی روایات فقهی دائرمدار جعل شرعی است ولی گزارههای تاریخی که حکایتگر یک امر بیرونی و واقعه و …
توضیحات بیشتر »مگر فقیه میتواند بگوید من به مصلحت نگاه ندارم؟/ امام در عمل بحث «مصلحت» را در تشخیص مصلحت نظام پیش برد/ با بعضی از فضاها آینده روشنی نمیبینم!
مرحوم امام خمینی (ره) بحث مصلحت را در فقه، چه در بعد نظری و چه در بعد عملی توجه کرد و در عمل مثل تشخیص مصلحت نظام پیش برد. اما سوگمندانه این نگاه رشد خودش را نداشته است … این مسئله درست مثل چیزی است که گویا پایین کوه بود و مرحوم امام یکباری آن را چند متری بالا برد، این بار را تا وسطهای کوه فته و حالا ما باید این بار را یواشیواش بالا ببریم. بهعنوان یک طلبه عرض میکنم که با بعضی از فضاها آینده روشنی نمیبینم؛ یعنی گاهی فضاها دست کسانی است که مال این کارها …
توضیحات بیشتر »عدم جواز خلط بین تکوین و تشریع در فقه از منظر امام خمینی(ره)
اگر کسی مانند امام میفرماید در فقه و اصول نباید بین تشریع و تکوین خلط کرد به این معنا نیست که دلوک اقتضای وجوب نماز داشته باشد بلکه شارع، زمان را اعتبار کرده است اما قواعدی که در منطق داریم را میتوانیم در فقه و اصول بیاوریم. آنچه امام میخواهد به آن تنوع دهد این است که جایی که قواعد اعتباریات و انشاء یات را باید رعایت کرد، سراغ تکوینیات نرویم و اجازه ندهیم قواعد تکوین آنجا جاری شود. این عدم خلط تکوین و تشریع ثمرات بسیاری دارد و خیلی از شبهاتی که در ملاکات مطرح میشود را رفع میکند. …
توضیحات بیشتر »شمول یک روایت نسبت به متعارضین
شبکه اجتهاد: از جمله روایاتی که شاید گفته شود مربوط به باب تعارض است، روایت «إِذَا سَمِعْتَ مِنْ أَصْحَابِکَ الْحَدِیثَ وَ کُلُّهُمْ ثِقَه فَمُوَسَّعٌ عَلَیْکَ حَتَّى تَرَى الْقَائِمَ فَتَرُدَّهُ عَلَیْهِ»[۱]است، به این بیان که اگر احادیث رسیده از ثقات با یکدیگر تعارض کرد مردم مخیرند به هر کدام از آنها عمل کنند تا امام را ملاقات کنند و حکم را از او بپرسند. آقای خوئی بر این عقیده است که این روایت مربوط به حجیت خبر ثقه است.[۲] نگارنده در اینجا درصدد بررسی ارتباط این روایت به باب تعارض است. اولین قرینه که به مجرد ملاحظه روایت به ذهن خطور …
توضیحات بیشتر »پرسش و پاسخهای صریح در باب «نظریه مقاصد شریعه»
استاد علیدوست گفت: آن کسی که میگوید نماز صبح برای این بوده که مردم ساعت ۷ سر کار بروند و هکذا، او دارد یک فلسفهی حکم برای یک حکم شرعی درست میکند. این فلسفهبافی برای یک حکم خاص است و ربطی به مقاصد ندارد. ما اصلا به این مقاصد نمیگوییم. البته بعد در یک نظام حلقوی میگوییم. یعنی باید مجموعهی نصوص دیده شود، مخالف مسلّمات دین نباشد. حتی اگر مخالف مشهور بود، چون از مشهورات ابایی نداریم. شبکه اجتهاد: موضوع «فقه مقاصدی» یا «مقاصدالشریعه» اگرچه بحث جدیدی بین فقها نیست، اما در سالهای اخیر مورد توجه و تبادل نظر بین …
توضیحات بیشتر »مقاصدیها انضباطی در بیان مقاصد ندارند/ مخربترین اثر نظریه مقاصد، حذف قرآن و سنت در استنباط احکام است!/ خطابات قانونی با مقاصد اصلاً قابل جمع نیست
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) گفت: قدمای اهل سنت مقاصد را در پنج چیز قرار دادند اما معاصرین از اهل سنت آن را توسعه داده میگویند منحصر به آن پنج مقصد نیست مثلاً آزادی انسان یا کرامت انسان و نیز عدالت هم جزء مقاصد شریعت است، این موارد را نیز اضافه به مقاصد الشریعه نمودهاند. امروز یکی از مشکلات مقاصدیها این است که انضباطی در بیان مقاصد ندارند و مشخص نیست، تعداد این مقاصد چندتاست، محدودند یا نامحدود؟ هر چه زمان میگذرد به تعداد آن اضافه میکنند. همچنین این نظریه آثار مخرب فراوانی در پی خواهد داشت که مخربترین …
توضیحات بیشتر »دلالت سیره عقلاء بر قاعده حرمت تنفیر از دین
تکتم آزاد در بخشی از پایان نامه سطح چهار خود با عنوان «بررسی مستندات قاعده حرمت تنفیر از دین و کارکرد آن در فقه خانواده»، به نقش سیرۀ عقلا به عنوان مستند قاعدۀ حرمت تنفیر از دین پرداخته و در ابتدا سیره عقلا معناشناسی و تفاوت آن با مفاهیم مشابه از قبیل ارتکاز عقلاء، بنای عقل، عرف، عادت و سیرۀ متشرعه مشخص گردیده، سپس سه مبنای نظری که در حجیت سیره عقلا نزد فقیهان شیعه موجود است، بیان و در ادامه برای اثبات قاعده حرمت تنفیر از دین به سیره عقلا استناد شده و مقصود از عقلا و نیز کاشفیت …
توضیحات بیشتر »توسعه فقه منحصر در فلسفه فقه است
استاد حوزه علمیه ضمن تعریف فلسفه فقه بیان کرد: دانش فقه اگر بخواهد توسعه پیدا کند، این توسعه منحصرا مبتنی بر فلسفه فقه است و اگر غیر از فلسفه فقه دانش دیگری در پیش گرفته شود راه به جایی نمیبرد و فرصتها به هدر میرود. شبکه اجتهاد: سوال اصلی این است که نقش فلسفه فقه در توسعه دانش فقه چیست و آیا توسعه فقه وابسته به فلسفه فقه است؟ در آغاز نگاهی سریع به دو مقوله فلسفه فقه و توسعه دانش خواهم داشت، سپس به بیان نظر میپردازم. فلسفه فقه علمی است که به بررسی، تحلیل، ارزیابی، مراقبت و نظارت بر …
توضیحات بیشتر »هفت وادی، چهل منزل؛ سیر مطالعه حدیث شیعه
حدیث خوانی یا مطالعات حدیثی از مهمترین ضرورتهای یک کارشناس علوم اسلامی است که در گذشتههای دور همواره در حوزههای علمیه به صورت رسمی وجود داشته است. اکنون این مطالعات، بیشتر به صورت فردی دنبال میشود. در این نوشتار پس از بیان شاخصههای چگونگی گزینش یک متن مناسب، طرحی کاربردی و روشمند برای مطالعه متون حدیثی ارائه شده است. این طرح در هفت بخش اصلی(هفت وادی) و چهل متن گزینش شده (چهل منزل) برای مطالعه در حدود هزار ساعت در نظر گرفته شده است. به عبارت دیگر برای مطالعه هر کتاب یا احادیث گزینش شده تنها بیستوپنج ساعت وقت لازم …
توضیحات بیشتر »فرایند شکل گیری دانش اصول فقه، نقدی بر انگاره تأسیس
عضو هیئت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث گفت: دانش مقولهای اختراعی و تأسیس نیست و این انگاره نوعی تحریف در تعامل با دانش و تحلیل آن است. لذا بزرگترین آسیب این انگاره منصرف کردن اندیشههای از نقش کلیدی ائمه اهل بیت علیهمالسلام در شکلدهی اندیشهها و سامان دادن به مباحث دانشی مسلمین است. نقشی که مطابق گزارههای متفق علیه میان مذاهب اسلامی قابل ردیابی و اثبات است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست «فرایند شکلگیری دانش اصول فقه؛ نقدی بر انگاره تأسیس» با ارائه حجتالاسلام والمسلمین سید محمدحسن حکیم؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث، در مرکز فقهی ائمه اطهار(علیهم …
توضیحات بیشتر »از افتتاح «مرکز تخصصی دارالفقه» تا رونمایی از «دو اثر فقهی و اصولی» در مشهد
مراسم افتتاحیه ساختمان جدید مرکز تخصصی دارالفقه با حضور جمعی از علما، اساتید سطوح عالی، و مدیران حوزه علمیه خراسان، به همراهی رونمایی از دو اثر «فقهی و اصولی» برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این مراسم حجتالاسلام والمسلمین محمد صالح حائری، مدیر مرکز تخصصی دارالفقه با تأکید بر لزوم اهتمام به فقه و اصول برای تولید علوم اسلامی در زمینههای مورد نیاز مراکز علمی و حاکمیتی، ضرورت تشکیل مرکز تخصصی فقه و اصول را تبیین کرد. همچنین حجتالاسلام والمسلمین علی خیاط مدیر حوزه علمیه خراسان در سخنانی به تبیین ضرورت وجود مراکز تخصصی پرداخت و با اشاره به …
توضیحات بیشتر »هماندیشی اساتید روششناسی و توانمندسازی علوم اسلامی در مشهد + تصاویر
دومین و سومین هماندیشی از سلسله هماندیشیهای توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی در دو محور «جایگاه نیازهای کاربردی در درختواره علوم اسلامی» و «چیستیِ روش و قلمرو روششناسی در علوم اسلامی» با حضور جمعی از متخصصان برجستۀ علوم اسلامی در مشهد مقدس برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اگرچه اصطلاح علوم اسلامی بهخصوص در سالهای اخیر، کاربردهای گوناگونی یافته، اما همچنان بیشتر به معنای رایج اخصّ (دانشهای ناظر به کشف و تبیین آموزههای اسلام) به کار میرود و در یک دستهبندی متعارف، عبارت است از: تفسیر و علوم قرآن، علوم و معارف حدیث، کلام اسلامی، فقه و اصول، اخلاق و …
توضیحات بیشتر »برخی از بزرگان ضد مقاصد هستند ولی در حیل ربا مقاصدی میشوند/ عقلگرایانه حرف میزنند ولی فتوای اخباری میدهند
استاد درس خارج حوزه گفت: برخی از بزرگان قابل توجه ما به خاطر فقدان روش، قرار در آراء ندارند لذا برخی اوقات کاملا ضد مقاصدی هستند ولی مثلا در بحث حیل ربا کاملا مقاصدی میشوند گویا همه نصوص اسلام در خدمت مقاصد شریعت بوده است؛ الان هم کسانی داریم که عقلگرایانه حرف میزنند ولی فتوای اخباری میدهند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست در نشست علمی «روش شناسی علوم اسلامی؛ چیستی، ابعاد، آثار و چالشها» که از سوی پژوهشگاه فقه معاصر در قم برگزار شد، با بیان اینکه فلسفه جزء علوم اسلامی نیست در حالی که پدر و مادر …
توضیحات بیشتر »زمینههای شکلگیری نظریه خطابات قانونیه در اندیشه امام خمینی
استاد خارج فقه حوزه علمیه قم با بیان اینکه نظریه خطابات قانونیه امام خمینی (ره) بر روی مبانیای استوار است که باعث تولید و ابداع این نظریه شده است، گفت: شاید خود ایشان التفات به همه مبانی آن نداشته باشد اما باید حوزه علمیه این امتدادها را انجام دهد. مرادمان از مبانی مسائلی است که امام خمینی (ره) صریحا آن را بیان نکرده است و باید با تحلیل به ذهنیت ایشان برسیم. نباید تنها به بیان صرف افکار بزرگان و شخصیتها اکتفا کرد زیرا بیان چندباره افکار و تکرار آنها فایدهای ندارد بلکه باید افکار و نظریهها را تحلیل کرد …
توضیحات بیشتر »الکلام فیالمُجیز!؛ تأملی در صدور اجازات اجتهاد در عصر حاضر
نقل میکنند که عالمی از شیخانصاری اجازه اجتهاد میخواست و شیخ اجازه نمیداد و این شخص رفت نزد عالمی و اجازۀ اجتهاد گرفت و آن اجازۀ اجتهاد را آورد نزد شیخانصاری که شیخانصاری هم ذیلش بنویسد «قد صدر من اهله و وقع فی محله» ولی بر خلاف توقع وی، شیخانصاری زیرش نوشت «الکلام فی المُجیز». یعنی کلام در این است که اصلا خود اجازه دهنده مجتهد است یا مجتهد نیست! شبکه اجتهاد: چندی پیش در یکی از گروههای حوزوی بحث چگونگی اعطای اجازه اجتهاد در عصر فعلی مطرح گردید و در ادامه از استاد رضا مختاری (محقق توانا و مدیر …
توضیحات بیشتر »بررسی روش تدوین مسائل فقههای معاصر
نشست «بررسی روش تدوین مسائل فقههای معاصر» با ارائه حجتالاسلام والمسلمین محمدرضا فلاح تفتی و نقادی حجتالاسلام والمسلمین علیرضا پیروزمند و دکتر سیدمصطفی احمدزاده در پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام مصطفی دری دبیر این نشست علمی در آغاز با اشاره به اینکه اصل تعیین چارچوب فقه معاصر محل بحث بین دانشیان این علم است، گفت: تا به حال شبکه مسائل لاغری که برای برخی مسائل تعیین شده، با تلاشهای شخصی انجام شده است ولی بحث ما در کار گروهی است. مراد ما ارائۀ شبکۀ مسائل یک باب فقهی نیست؛ البته این کار در برخی …
توضیحات بیشتر »نگاهی دوباره به «خصائص الشریعه»
استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه، گفت: حلال خدا از حرامها بیشتر است ولی ما آن را برعکس کردهایم و دست و پای افراد را میبندیم و این تأثیر منفی بر همه زندگی فرد خواهد گذاشت. خداوند فرموده است چرا طیبات را حرام میکنید پس حلال الهی بیش از حرام است لذا نباید دائماً احتیاط، احتیاط درست کنیم و حرامها را به متن بیاوریم و حلالها را به حاشیه ببریم. دین آنگونه که هست باید معرفی شود تا زیبایی آن به مردم چشانده شود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد احمد مبلغی، عضو مجلی خبرگان رهبری و استاد خارج …
توضیحات بیشتر »نقد کتاب «فلسفه اصول فقه» مبتنی بر مبانی کلامی استاد میرباقری
نشست نقد قبل از چاپ کتاب «فلسفه اصول فقه، تکامل در مبانی روش تفقه مبتنی بر مبانی کلامی استاد میرباقری» با ارائه حجتالاسلام یحیی عبدالهی مولف اثر و پژوهشگر فرهنگستان علوم اسلامی قم و نقد حجتالاسلام والمسلمین حسنعلی علیاکبریان استاد حوزه و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در روزهای پایانی آذرماه با حضور علاقهمندان در سالن جلسات فرهنگستان علوم اسلامی قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام عبدالهی در ابتدای نشست گزارش کوتاهی از ایدهای که در این کتاب دنبال کرده را بیان نمود و گفت: سرچشمه مباحث فلسفه اصول آبشخور از علم کلام دارد لذا …
توضیحات بیشتر »اگر فقه، معاصر نباشد، فقه نیست/ فقه معاصر، جامعترین ترکیب واژگانی در فقههای نوپدید
رئیس پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر گفت: فقه معاصر فقهی است که از دانشهای جدید بهره برده و از روشهای جدید استمداد میکند و مسائل قدیمی را بازخوانی کرده و با رویکرد جدید، مسائل را بازخوانی میکند و اساساً معاصرت قابل جدایی از فقه نیست و اگر فقه، معاصر نباشد، فقه نیست. البته تقلیل فقه هم به مسائل مستحدثه مشکلزا است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سیدمجتبی نورمفیدی در نشست پژوهشگران پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر، به بررسی چهارچوب مفهومی ترکیب واژگانیِ «فقه معاصر» پرداخت و با تأکید بر اینکه ماهیت فقه معاصر، پرسشی مهم در درون و بیرون حوزۀ علمیه است، …
توضیحات بیشتر »اخلاق باور فقهی؛ رویکردها و اصول
ارائه دهنده کرسی معتقد است: فقها قبل از پرداختن به استنباط و عملیات فقهی باید رویکرد و اصول اخلاق باور فقهی خود را انتخاب کرده و در استنباط فقهی به آنها ملتزم باشند چراکه اخلاق باور فقهی از مقدمات کار فقهی است که در تمام استنباطات و فتوایی میتواند خود را نشان دهد. اخلاق باور فقهی در حقیقت به فقیه میگوید چه زمانی اخلاقاً میتواند بر اساس ادله باوری را بپذیرد و بر اساس آن فتوا دهد. میتوان متناسب با آن هر دانشی، اخلاق باور متناسب با آن را توصیه کرد. از سوی دیگر ناقد کرسی تصریح دارد: اگر مقصود …
توضیحات بیشتر »بازاندیشی در نسبت میان حکم اولی، ثانوی و حکومی
میتوان در مورد «تطبیق عناوین ثانوی» بر موضوعات، و «اجرای احکام» آن گفت، اگر موضوع از مسائل جزئی و فردی بوده، و در حیطۀ حریم شخصی افراد باشد، «شخص مکلّف» عنوان ثانوی را بر موضوع تطبیق کرده، و حکم آن را جاری میکند. اما اگر موضوع، یک مسأله اجتماعی و حکومتی باشد، به «تناسب حکم و موضوع» حاکم اسلامی و دستگاه حکومت اسلامی موظّف به تشخیص عروضِ عنوان ثانوی بر آن موضوع کلان، و اجرای حکم ثانوی میباشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی «بازاندیشی در نسبت میان حکم اولی، ثانوی و حکومی و امتداد آن در ساحت اجتماع و …
توضیحات بیشتر »اینگونه نیست امام خمینی با تسمیه «خطابات قانونیه»، عرف را معیار و مرجع تشریع شارع بداند/ نظریه عدم انحلال نیازمند بررسی و نظریهپردازی است
استاد حوزه علمیه قم تاکید کرد: اینگونه نیست که امام خمینی (ره) با تسمیه «خطابات قانونیه»، عرف را معیار و مرجع تشریع شارع بداند و همانند برخی از روشنفکران مفسر و مرجع قوانین شرعی را عرف بداند. نظریه عدم انحلال امام خمینی(ره) میتواند لوازم مختلفی در اصول و فقه داشته باشد که نیازمند بررسی و نظریه پردازی است. به گزارش شبکه اجتهاد، دوره «خطابات قانونیه» از موضوعات نظام مند و نظام ساز مکتب فقاهتی امام خمینی (ره) است که میتوان بسیاری از مسائل فقهی و اصولی را با آن تنظیم نمود از مهمترین کارکردهای این نظریه تنظیم صحیح نسبت قانون …
توضیحات بیشتر »حوزه علمیه نجف و نظریه دولت
شبکه اجتهاد: شیعیان در قامت بزرگترین اقلیت مذهبی در خاورمیانه از شهادت امام حسین علیهالسلام در واقعه کربلا تا کنون تلاش بسیاری نمودند تا به نام خود دولتی برپا کنند. به جز حمدانیان (۹۰۷-۱۰۰۴م)، فاطمیون (۹۰۹-۱۱۷۱م)، آل بویه (۹۳۳-۱۰۵۵م) و مزیدیان (۹۶۱-۱۱۵۰م) که توانستند چنین کنند اما شیعیان عراق هرگز موفق به چنین کاری نشدند. از زمان خلیفه دوم که عراق جزیی از قلمرو اسلامی قرار گرفت به جز دوره اندکی که امام علی علیه السلام در کوفه حکومت کرد، آنان همواره زیر سلطه حکومت امویان، عباسیان و عثمانیان بودند. گرچه صفویان هر از گاهی عراق را به تصرف خود …
توضیحات بیشتر »