دیدگاه و گزارش

در ادبیات فقهی و در لابه‌لای مباحث و ابواب مختلف، فقها تمایزهای متفاوتی برای انسان مطرح کردند که برخی ادله قطعی دارد و برخی اختلافی است. برای‌ به سامان رسیدن مباحث همان مبنی و روش شیخ انصاری تأسیس اصل را پیشنهاد می‌کنم. بعضی از فقها در این زمینه کارهایی کردند و تأسیس اصل نمودند که انسان به ماهو انسان حرمت و کرامت دارد و به آیه «وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ …» تمسک کرده‌اند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ادامه سلسله نشست‌ها علمی مرکز تحقیقات اسلامی وابسته به آیت‌الله اشرفی شاهرودی، نشست علمی «مفهوم و جایگاه انسان در منظر شارع مقدس» …

برای این جمله «اسلام هوالحکومه» باید سمینارها برگزار کرد تا به عمق این نگاه پی برد. بدون هیچ تعصّب علمی عرض‌ می‌کنم که این کلام را در سخن و نگاه هیچ فقیهی ندیدم. امام خمینی‌ می‌خواهد بگوید که دین برای تشکیل حکومت آمده است. مستندات قرآنی در این کلام امام خمینی وجود دارد؛ با وجود آیات متعدد در رابطه با حکومت اما نه در تفاسیر و نه در کتب فقهی، منظومه‌‌‌ای از آیات در رابطه با قرآن کریم داریم. باید مستندات قرآنی «الاسلام هو الحکومه» بیان شود. متاسفانه این «الاسلام هوالحکومه» را برخی به فقه حکومتی منتهی کردند درحالیکه این …

یکی از نوآوری‌های امام خمینی در عرصه فقاهت، گشودن افق‌های جدید در زمینه استنباط، با طرح مسئله نقش زمان و مکان در اجتهاد است. بااین‌که در آثار فقهای بزرگ شیعه در گذشته نیز اشاره‌هایی به این مسئله شده است؛ اما طرح روشن و دقیق و عملیاتی کردن آن در صحنه اجتماع از ابتکارات امام خمینی بود. خوانش و کاوش تاریخ اجتهاد خود گویای این مسئله است. شبکه اجتهاد: پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) و انقطاع وحی، بیشتر مسلمانان در رویارویی با پدیده‌ها و نیازهای جدید که حکم شرعی آن‌ها مشخص نبود؛ به قیاس و استحسان و مصالح مرسله پناه می‌بردند …

وحدت رویه در فرآیند استنباط و در مواجهه با روایات در ابواب مختلف خصیصه‌ای است که در این مبنا به چشم‌‌ می‌خورد چراکه در مبانی دیگر غالباً فقهاء و صاحبان آن مبانی از روش اصولی خود در حجیت ظواهر و مفاهیم و خبر واحد و بحث‌های رجالی در مواجهه با روایات ابواب دیگر مثل روایات اعتقادی و اخلاقی و طبی و تاریخی و… بهره نمی‌گیرند و گاهی کار را سخت‌تر و گاهی آسان‌تر گرفته‌‌اند، مثلاً در روایات اعتقادی خبر واحد را معتبر نداسته و در روایات تاریخی به ادنی روایت و گزارش تاریخی بهاداده و اخذ کرده‌‌اند در حالیکه مجتهد …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه مهم‌ترین پرسش درباره این قاعده آن است که چگونه می‌توان دلیل عقلی مربوط به آن و مفاد قاعده را با تکیه بر دلایل عقلی تبیین کرد، افزود: معتقدم با تکیه بر مبانی قرآن‌شناسی می‌توان دلایل عقلی مناسبی ارائه کرد که مبنای مفاد نوینی برای این قاعده شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اصغر‌ هادوی‌نیا، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در کرسی «نگاهی نو به مفاد قاعده لاضرر با تکیه بر مبانی انسان‌شناسی قرآن کریم»، گفت: قاعده لاضرر بازگشت به دلیل عقلی و ارتکاز عقلایی دارد …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) با بیان اینکه ابتکارات اصولی امام از معاصرین و اقران خودش به‌مراتب بیشتر است، اظهار کرد: حق علمی امام در حوزه‌های علمیه و مراکز علمی واقعاً تضییع و به آن توجه نشده است. اگر ابتکارات امام از اول تا پایان علم اصول را با درجه اول‌های نجف در دوران خودش مقایسه کنیم، با آنکه آن‌ها هم در قله قرار دارند و حق علمی فراوانی بر همه دارند، اما ابتکارات اصولی امام بیش از آن‌ها است. اساساً این یک قصه پر غصه‌‌‌ای است که حق علمی مکتب قم مغفول واقع شده است. به گزارش خبرنگار …

دو نگاه نسبت به آینده فقه وجود دارد، یک نگاه معتقد است فقاهت موجود سنتی با شاخصه‌هایی چون تقلید و تعبد، جای خود را در آینده باز خواهد کرد که این نگاه خوش‌بینانه است؛ اما نگاه دوم که شاید قدری بدبینانه باشد می‌گوید ما در آینده با غول‌های بدیلی مثل بحث‌های حقوق بشری یا فقه‌های غیر منضبط مواجه خواهیم شد. ما با غول‌هایی مواجه هستیم که اگر به تکمیل، تعمیق و تهذیب فقه نپردازیم این غول‌ها با اطمینان و اقناع، جای‌ تعبد و تقلید را خواهند گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آینده‌پژوهی یکی از علوم جدید و میان‌رشته‌ای است که جزو …

استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ضمن اشاره به فرآیند کشف مذاق شارع تصریح کرد: بحث مذاق شارع مفهومی عام و کلی تلقی شده است تا به مصادیق میدانی نرسد دقیق‌سازی نخواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی ترویجی «روش‌شناسی کشف مذاق شارع» با سخنرانی حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحمید واسطی، استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مدرس دروس سطوح عالی حوزه علمیه مشهد، برگزار شد که گزیده آن را در ادامه به نقل از «ایکنا» می‌خوانید؛ عناوینی مثل روح شریعت یا مذاق شارع در فقه ما زیاد به کار می‌رود و به آن استناد می‌شود. با این وجود …

حجت‌الاسلام سرخه‌ای گفت: برخی از پژوهشگران در شناخت مسلک فهرستی به این اشتباه افتاده‌اند که منبع انحصاری در این روش، فهارس برجای‌مانده است. به همین خاطر و برخی ملاحظات دیگر پیشنهاد بنده جایگزینی اعتبارسنجی کتاب‌محور به‌جای مسلک فهرستی است؛ زیرا در این شیوه از اعتبارسنجی در شمار بررسی مجموعۀ شواهد و قرائن، کتاب نقش محوری دارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، گروه حدیث پژوهی پژوهشکده معارف اهل بیت علیهم‌السلام، با همکاری پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و موسسه تخصصی فقه امام کاظم علیه‌السلام، ششمین نشست از سلسله نشست‌های شناسه شیعه را با عنوان «تقریری از مسلک فهرستی» در مدرسه علمیه امام کاظم …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ضمن اشاره به انگیزه‌های سیاسی جریان‌های غالی تصریح کرد: اگر درک سیاسی از غلو داشته باشیم و بدانیم جریانات غالیانه بلندپروازی سیاسی داشتند و از سوی دیگر دانش فرقه‌نگاری را نیز در اختیار قدرت‌های حاکم بدانیم، باید توجه کنیم آنها عقایدی را به غلات نسبت دادند که برای ما عجیب است و در این زمینه بزرگنمایی شده تا زمینه سرکوب آنها فراهم شود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «ملاحظات روش‌شناختی در مطالعه غلو در تشیع نخستین» صبح امروز ۱۱ بهمن‌ماه با حضور دکتر سید محمدهادی گرامی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم …

شبکه اجتهاد: سال تحصیلی کنونی در حوزه علمیه با خبری نویدبخش شروع شد و آن تغییر و تحول کتب درسی بود. اما مدت کمی از انتشار این خبر توسط استاد شب زنده دار نگذشته بود که غالب بزرگان حوزه بالخصوص برخی که در بین طلاب به خوش‌فکری و طرفداری از تحول شناخته می‌شدند با این طرح به مخالفت برخاستند. از تغییرات صورت گرفته بدیل قرار گرفتن کتاب حلقه ثالثه شهید صدر به جای کفایه بود(و نه حذف شدن کتب دیگر). کسی ادعا ندارد که کتاب حلقات مطلوب‌ترین بدیل برای کفایه است اما این که حوزه علمیه بعد از سال‌ها این …

حجت‌الاسلام عابد به تبیین چیستی بحث و مدعای استاد شیخ محمد سند پرداخت و بیان داشت که ایشان در کتاب «الغلو و الفرق الباطنیه» مدعی هستند که سران غلات همچون عبد الله بن سبأ، ابوالخطاب، مغیره بن سعید قائل به الوهیت یا پیامبری ائمه علیهم‌السلام نبوده‌اند، و حتی برای خویش نیز مقام نبوت مدعی نشده‌ و مهمترین اشتباه و خطای ایشان افشای سر بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، به همت گروه حدیث پژوهی پژوهشکده معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام پنجمین نشست شناسه شیعه با موضوع «دلالت احادیث بر غلو الوهی سران غلات (با تکیه بر نقد دیدگاه استاد محمد سند)» در …

استاد درس خارج حوزه قم ضمن اشاره به چیستی خصائص الشریعه گفت: حداقل دو فایده بر شناخت خصائص مترتب است و هر دوی آنها منهجی و روشی هستند و اگر این دو درست باشد باید به فلسفه شریعت به‌عنوان علم ضروری نگاه کنیم. فایده اول این است که یک آگاهی و احاطه علمی را به فقیه می‌بخشد که در هنگام مواجهه با نصوص و استنباط و فهم ادله، با قدرت بیشتر و آگاهی بیشتر و سعی بر تحفظ خود از فروغلطیدن به اشتباهات، وارد استنباط شود. فایده دوم این است که گاهی اوقات فقه در بیرون می‌آید به جای اینکه …

استاد مبلغی معتقد است پاسخگوسازی فقه با تکیه بر عناصر مکانیکی درست نیست، اما فعال سازی عناصر درونی روش استنباط و تبدیل این عناصر به یک «حرکت دینامیکی درون اجتهادی» کاری ضروری است که کمتر انجام شده است، رویکرد ایجاد و تقویت حرکت دینامیکی می‌تواند به گشایش افق‌های جدید منتهی شود و یک پویش فقهی را پدید بیاورد. او با اشاره به گذشت چند دهه از نظریه‌ تبدّل موضوع توسط امام خمینی خاطرنشان کرد: متاسفانه این نظریه هنوز به جایگاه شایسته‌ای در مباحث اصولی دست نیافته و از ظرفیت‌های آن در تبیین رابطه‌ فقه با واقعیت‌ها و تحولات اجتماعی بهره‌برداری …

اساسا جمهوری اسلامی که حضرت امام اعلام کردند، بر اساس دخالت عنصر زمان و مکان در اجتهاد ایشان نسبت به موضوع دولت است. امروه موضوع دولت، حق شهروندان است و وقتی «شهروند» می‌گوییم، یعنی مسلمان و غیر مسلمان ندارد، قوم فارس، کرد، لر و بلوچ ندارد از این رو جکهوریت لازمه حکومت خواهد بود. امام هم بر همین اساس، حکومتی تشکیل دادند که ماهیت آن با حکومت‌های گذشته متفاوت است. البته برخی از فقها همین را برنتابیدند؛ چون نتوانستند عنصر تغییر موضوع را در عرصه‌های اجتماعی ببینند و نتوانستند با حضرت امام همراهی کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و …

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی قائینی با اشاره به منهج فقهی رهبر معظم انقلاب گفت: با توجه به نیازهای روز جامعه، رهبری در پاسخگویی به مسائل اهتمام جدی به علوم جدید و بررسی تاریخی دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، در ادامه برگزاری سلسله نشست‌های مکتب‌شناسی فقهی حضرت ‌‌‌آیت‌الله خامنه‌ای، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد محمدی قائینی، استاد دروس خارج حوزه علمیه قم با موضوع «درآمدی بر منهج فقهی ‌‌‌آیت‌الله خامنه‌ای» به ارائه مباحث خود پرداخت. آنچه می‌خوانید خلاصه‌ای از ارائه این استاد حوزه علمیه در دو نشست اخیر است. در رابطه با منهج علمی و فکری مقام معظم رهبری در مباحث فقهی به نکاتی …

استاد دانشگاه قرآن و حدیث، ضمن برشمردن برخی آفات سیطره روایات فقهی بر سایر روایات، گفت: ما منکر تأثیر اصول فقه بر فهم برخی حوزه‌های دیگر نیستیم ولی اصول عقاید هیچ ربطی به فقه ندارد یعنی ۲۰ درصد اصول در منطق فهم مؤثر است ولی همان ۲۰ درصد هم اثر ناقص دارد؛ بنابراین اگر بخواهیم وارد منطق فهم حدیث شویم، نیازمند اصول فهم جدیدی هستیم. بحث بر سر وجوب نماز نیست بلکه نماز انسان‌ساز صرفا با رعایت احکام شرعی محقق نمی‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدکاظم طباطبایی، استاد دانشگاه قرآن و حدیث و رئیس پژوهشکده حدیث پژوهشگاه قرآن …

استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) از اجرای طرح کلان پژوهشی تاریخ در روایات خبر داد و تأکید کرد: در این طرح ضمن اینکه کوشیده‌ایم نوآوری و ابداعات روایات را برجسته کنیم ولی یادمان نرفته که با هدف برجسته‌سازی روایات اهل بیت(ع) این کار را انجام دهیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن الویری، استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) در نشست علمی «معرفی کلان‌طرح تاریخ در روایات»، گفت: اگر بتوانیم روایات تاریخی را از منابع روایی مانند بحارالنوار استخراج و دسته‌بندی کنیم، منبعی بیکران در اختیار محققان قرار خواهد گرفت. وی افزود: مراد ما از روایت تاریخی هم روایتی است که تمام یا بخشی …

وقتی در مقام تعیین تکلیفی برای حکومت هستیم نمی‌توانیم بدون ملاحظات، آن را جایز بدانیم. حکومت هم نمی‌تواند حکم فردی را در جامعه جاری کند بلکه باید این مسئله را در مقیاس اجتماعی، فرهنگی و پیوست‌های مختلف بررسی کرده و تناسب یا عدم تناسب آن را کشف کند. لذا حکم فردی و ترویج اجتماعی کاملاً متفاوت است ولی نمی‌توان ناکارآمدی را ابتدا مرهون این گزاره‌ها دانست. وقتی نگاه و توجه دقیق صورت گیرد مشخص می‌شود که فقه مانع نبوده بلکه اجرای ناقص، مانع تحقق اهداف و ناکارآمدی شده است. اختصاصی شبکه اجتهاد: اصطلاح فقه حکومتی سالهاست در میان فقه‌پژوهان حوزه …

یافته‌های پژوهش نشان‌دهنده این است که نظریه انقلاب نسبت به‌عنوان یک نظریه اصولی موردپذیرش است و اشکال‌های مطرح بدان قابل پاسخ بوده و بر اساس ضابطه‌مند کردن آن برای اجرا، اشکال اصلی این نظریه که ترجیح بلا مرجح بودن تقدم نسبت سنجی‌هاست قابل برطرف کردن است؛ بنابراین در موارد تعارض بیش از دو دلیل باید مطابق این شیوه به بررسی نسبت‌های بین دلیل‌ها پرداخت و به استنباط احکام اعم از اصولی و فقهی پرداخت و با توجه به ثمره‌های متعددی که پذیرش این نظریه در بحث‌های اصولی و همچنین فرع‌های مختلف فقهی دارد، می‌بایست مطابق این روش و بر اساس …

حجت‌الاسلام سیدمحمدحسن حکیم گفت: تاکید بر احادیث فقهی مشترک و اتکای بر آن در بحث فقهی زمینه و بستر دانشی جدی و بر حقیقی را پدید می‌آورد که بر پایه آن همگرایی اندیشه‌ای فقیهان مسلمان در دسترس به نظر می‌رسد. چراکه عمده‌‌ی اختلافات فقهی یا ناشی از تفاوت و تغایر در مستند بحث است یا مرتبط با کیفیت تلقی و برداشت و قواعد مرتبط با آن؛ سد خطا و کاستی در استناد و یکسان سازی مستندات بحث فقهی نه تنها از اختلاف ناشی از تفاوت در مستندات پیشگیری می‌کند، بلکه درصد بالایی از خطای در تلقی و برداشت را نیز …

اختصاصی شبکه اجتهاد: رابرت گلیو دیرزمانی است با مطالعاتش حول حدیث و فقه شیعه می‌شناسیم. او استاد دانشگاه اکستر انگلستان است و مقالاتی در عرصه شیعه پژوهی مانند: پیوند حدیث و فقه؛ مجموعه‌های رسمی احادیث امامیه (۲۰۰۱)، اسلامِ متن گرا؛ تاریخ و دکترین مدرسه‌ی شیعیِ اخباری (۲۰۰۷)، پذیرش اجتهاد و مشروعیت خطاپذیریِ اجتهادی در اسلام (۲۰۰۶)، تردیدِ اجتناب ناپذیر؛ دو نظریه فقهی شیعی، نگاشته و در سال ۱۳۷۸ کتابش با عنوان «تاریخ مکتب اخباری» در شانزدهمین دوره جایزه جهانی کتاب سال ایران برنده بخش مطالعات اسلامی در رشته تاریخ و حدیث شده است. گلیو این روزها در مرکز اسلام‌شناسی اکستر، …

حجت‌الاسلام پورصدقی با درک ضرورت مسئله و درک عدم صلاحیت عرف بر مرجعیت چنین امری و همچنین یافتن مرجع دارای صلاحیت طبق قواعد و ضوابط مدون فقهی و اصولی، مرجعیت عرف را مورد انتقاد قرار داده و عقلاء بما هم عقلاء را به‌عنوان تنها مرجع شایسته برای تعیین استناد می‌پذیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از دیدگاه عقل و شرع ظلم و تعدی به حقوق دیگران غیر مشروع است. بر این اساس هر شخصی در اجتماع انسان‌ها، باید عواقب رفتار موجب تعدی به حقوق دیگران و منجر به خسارت و صدمه به غیر را بپذیرد و این پذیرش ناشی از عقل، …

درباره روایات تفسیری سه‌گام بنیادین ضروری به نظر می‌رسد: اولین آن گردآوری همه میراث روایی ناظر به تفسیر آیات؛ دوم اعتبارسنجی روایات تفسیری و سوم کوشش برای فهم مدالیل روایات تفسیری است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی نصیری در کارگاه مشق حدیث پژوهی که قم از سوی گروه آموزشی علوم قرآن و معارف حدیث مرکز تخصصی آخوند خراسانی، در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی با حضور فضلا و طلاب برگزار شد، از ضرورت سه‌گام بنیادین درزمینهٔ روایات تفسیری سخن گفت. گام نخست، گردآوری همه میراث روایی ناظر به تفسیر آیات استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم …

استاد علی‌اکبر رشاد گفت: بعضی افراد و سلایق به صورت اعلام ناشده، ناگفته و نانوشته و احیاناً نامحسوس، بازگشت به «حدیث‌بسندگی» و نوعی اخباری‌گری پنهان را دامن می‌زنند. آن‌سان که باید و شاید در حوزه آموزش و پژوهش به علوم عقلی اهتمام نمی‌شود. اگر دوره فعلی را با بعضی از ادوار تاریخی مقایسه کنیم، نمره نسبتاً خوبی نمی‌گیریم به گزارش شبکه اجتهاد، مسئله کارکرد و کاربست عقل برای «تحقیق در دین و ابعاد آن» بویژه کشف شریعت و همچنین برای «تحقق دین خاصه شریعت در ساحات حیات انسان»، از مهم‌ترین مسائل دین‌پژوهی و ضروری‌ترین امور معرفتی امروز قلمداد می‌شود، نزدیک‌ترین …

یکی از بحثهای اصولی مهم و پرکاربرد بحث از جبران ضعف روایت به وسیله عمل مشهور و در مقابل تضعیف روایت به وسیله اعراض مشهور است. اهمیت بحث در این است که با پذیرش این نظریه بعضی از روایات که دارای سندهای معتبر هستند از حجیت ساقط می‌شوند و در مقابل بعضی از روایات که دارای سندهای غیر معتبر هستند به برکت شهرت حجت می‌گردند. به گزارش شیکه اجتهاد، نشست علمی اعتبار سنجی قاعده «کلما ازداد صحه ازداد وهنا» طبق مبانی حجیت خبر واحد، با ارائه حجت‌الاسلام محمد فائزی از اساتید سطوح عالی حوزه علمیه و عضو گروه اصول فقه …

متن حاضر، تدوین هفده جلسه درس خارج فقه استاد سید احمد مددی است که پیرامون «نظام قانونی» به‌عنوان نظام زیرساختی علم اصول و فقه ارائه شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بحث «نظام قانونی» از آنجا حائز اهمیت است که به «تکامل روش تفقه» معطوف بوده و دارای ابداعات و افق گشایی‌های متعددی است که بر پایه‌ها و ریشه‌های علم «اصول» و – در مرتبه بعد- «فقه» تأثیرگذار است. ازاین‌رو نسبت به آن دسته از نوآوری‌های عرصه فقاهت که به یک مسأله یا موضوع خاص محدود است، اهمیت مضاعف دارد. شاید بتوان عصاره این دیدگاه را چنین تقریر نمود: آنچه …

استاد رشاد با اشاره به سخنان استاد‌ هادوی تهرانی مبنی بر اینکه سلفی‌های سنی، نص گرا هستند اظهار داشت: بنده ترجیح می‌دهم این تعبیر را به کار ببرم که از «نص بسندگان» هستند چنانکه «خردبسندگی» هم مانند «نص بسندگی» عیب است و نباید مجموعه هویت یک جامعه نخبگانی و علمی را متهم کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش ملی «اجتهاد عقل گرا» با پیام آیت‌الله جعفر سبحانی و سخنرانی استاد علی‌اکبر رشاد و استاد مهدی‌هادوی تهرانی به همت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و همکاری برخی نهادهای علمی در قم برگزار شد. برگزاری مناظره علمی با موضوع «جایگاه عقل و …

استاد درس خارج حوزه علمیه با تاکید بر اینکه داعش، فطرت انسانی را رها کرده‌ است، گفت: خداوند فطرت انسان را منطبق بر تشریع خود خلق کرده است بنابراین فقط او می‌تواند اجتهاد داشته باشد و هوش مصنوعی گرچه کمک زیادی به اجتهاد کرده است ولی نمی‌تواند جایگزین انسان شود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان، در نشست علمی «کاربرد هوش مصنوعی در فرآیند اجتهاد»، گفت: مدیریت هوش مصنوعی باید مدام ذیل هوش انسانی باشد، هوش انسانی باید در مواردی ورود پیدا کند که اصلاً جایی برای هوش مصنوعی نیست و این فعالیت اجتهادی هوش انسانی …

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم گفت: اشکالی که ما داریم این است که فقه را بدون شریعت مطالعه می‌کنیم، فقه منهای مطالعه شریعت و بدون فیلسوف بودن در فقه، قطعا به خطا می‌رود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد احمد مبلغی، عضو خبرگان رهبری در نشست علمی «اصول حاکم بر اجتهاد» که از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، گفت: اصول حاکم بر اجتهاد دو دسته هستند، اصولی که عمل اجتهاد را تنظیم می‌کند که باید در فلسفه فقه مطرح شود و دسته دیگر اصول حاکم بر فلسفه شریعت است؛ ملاصدرا در فضای فلسفه فقه سخن چندانی مگر …