اندیشوران فقهی

به طور سنتی مواجهه فقه در فضای افتاء بوده است. البته در مواردی همین افتاء و استفتاء منجر به جریان سازی نیز شده است، مثل فتوای مرحوم میرزای شیرازی در قضیه تنباکو و یا فتوای مرجعیت عراق در حرمت پیوستن به حزب بعث و یا مقابله با جریان‌های تکفیری. اما باید توجه داشت که تا وقتی ضریب نفوذ فقه در …

مدیرگروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی معتقد است که امتزاج دو قرائت سنتی و نواندیشانه نباید به غلبه نگاه احساسی، جبرگرایانه و تراژیک منجر شود. شاید در صورت رعایت این مرز که بنیاد اساسی تحلیل عاشورا بر عقلانیت و علم است، بتوان تلفیقی از این دو قرائت ارائه داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی شفیعی، مدیرگروه فقه کاربردی …

آن‌چنان که شهید صدر در مقدمه فلسفتنا اشاره کرده، قرار بر این بوده که حلقه وصل در سه‌گانۀ فلسفتنا، اقتصادنا و مجتمعنا که ایشان موفق به نوشتن آن نشدند، مجتمعنا باشد؛ اما با توجه به اصرارهای عموم خوانندگان که از شهید صدر  درخواست داشتند اقتصادنا را  بر نگارش مجتمعنا مقدم کند؛ ایشان اقتصادنا را پیش از مجتمعنا تألیف می‌کند تا …

مدیر حوزه‌های علمیه در پی بازدید خود از نمایشگاه دستاوردهای معاونت آموزش حوزه‌های علمیه در طول چهار سال گذشته، ۲۳ تصمیم جدید اتخاذ و ابلاغ کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه قم با تقدیر و تشکر از حجت‌الاسلام والمسلمین رستم نژاد و همکاران وی جهت برپایی نمایشگاه دستاوردهای آن معاونت طی چهار سال گذشته؛ تصمیمات …

آیت‌الله محمد ابراهیم ربانی مهموئی عمر خود را در راه ترویج معارف دین سپری کرد. در سال ۱۳۴۴ پس از کسب مقام اجتهاد در نجف به دعوت مردم قائنات به آن دیار رفت. در سال ۱۳۴۸ نماینده امام خمینی در اخد وجوهات شرعی شد. فعالیت‌های سیاسی او در دوران نهضت اسلامی با محوریت حوزه علمیه بیرجند شدت گرفت تا جایی …

شهید صدر می‌فرمود: برای مرجعیت من تبلیغ نکنید؛ برای امام تبلیغ کنید. این کارها کم اتفاق می‌افتد و بسیاری از اشخاصی که با حوزه و روحانیت سر ستیز دارند، این مباحث را نمی‌بینند که این اشخاص بزرگ چطور در مواقع خطر، جان خود را تقدیم می‌کنند. این مباحث فقط در حوزه‌ها و آن هم به برکت تشیع و امام زمان …

نویسنده کتاب «جامعه ما» معتقد است جامعه اسلامی در ایران، عراق و سایر بلاد اسلامی، از لحاظ فرهنگی و علمی فاصله زیادی با روش و دیدگاه‌ها و نظریات شهید آیت‌الله محمدباقر صدر دارد. شبکه اجتهاد: کتاب «جامعه ما در اندیشه و آثار شهید سید محمدباقر صدر» نوشته سید منذر حکیم به‌تازگی با ترجمه مسعود فکری توسط انتشارات سروش منتشر و …

رئیس هیئت امنای مجمع‌الفکر الاسلامی گفت: موسوعه «مؤلفه الامامیه» در بیش از ۵۰ مجلد، گزارشی از تألیفات و مؤلفان شیعه از قرن اول تا ۱۵ هجری است که تا پایان سال منتشر می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محسن اراکی، رئیس هیئت امنای مؤسسه مجمع الفکر الاسلامی، شامگاه، در مراسم تودیع و معارف رئیس این مؤسسه در دانشکده اصول‌الدین قم …

شبکه اجتهاد: موقعیت دهه شصت ایران فرصت‌های بی‌بدیلی را برای حوزه‌ای علمیه فراهم نمود از جمله این فرصت‌ها موج محبوبیت و نورانیت امام خمینی (ره) بود که قلوب جوانان زیادی را جذب و تسخیر نمود. به گونه‌ای که عده زیادی از جوانان نخبه و مستعد شاید قبل از انقلاب میل و رغبتی برای ورود به حوزه نداشتند و یا مسأله …

مدیر مرکز فقهی و تبلیغی جوادالائمه (ع) با بیان اینکه حوزه‌های علمیه همچون گذشته مجتهد پرور هستند، عنوان کرد: امروز اگر به ظاهر حوزه‌ها را مجتهد پرور نمی‌بینیم، دلیلش همین است که به طور شایسته مجتهدین را به جامعه معرفی نکردیم و متاسفانه شناخته شده نیستند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اصغر تقوی در خصوص عملکرد حوزه علمیه قم، …

استاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ضمن تحلیل و پاسخ به سخنان برخی فقه‌ستیزان علیه فقه و فقها، اظهار کرد: من نیز از جمله کسانی هستم که به شیوه‌های آموزشی و هم به روش‌های پژوهشی و هم به روش‌شناسی فقاهت و اجتهاد نقد دارم، اما این کجا و نقدهای بی‌پایه‌ای که معلول انگیزه‌های شخصی و اغراض سیاسی و غیرعلمی‌اند …

شهید صدر در علوم حوزوی حلقات اصول را نوشت و در درس خارج، در زمان معین متناسب، با نیاز روز تدریس‌ می‌کرد. یکی از نوآوری‌های ایشان در بحث تمدن اسلامی است. شهید صدر دیدگاه‌ها و نظریه‌ها و مبانی نظری برای احیا تمدن اسلامی ارائه کرد و مبنای این تمدن را تشکیل حکومت اسلامی‌ می‌داند. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر …

به نظر این سند، سند خوبی است و البته بر خیلی از اصحاب فکر و علم و کسانی که آیت‌الله خوئی را می‌‌شناختند، نگاه امام به ایشان و بالعکس، روشن و مبرهن بوده است و اتفاقا سندهای دیگری از همراهی و نگاه مثبت آیت‌الله خوئی به انقلاب و جمهوری اسلامی وجود داشته و حالا این سند که به صورت رسمی …

درس خارج فقه مقام معظم رهبری بر اساس نیاز است. زمانی که ایشان به تدریس قصاص مشغول بودند، فرمودند: مبحث قصاص نیاز قوه قضاییه است. یا آن زمان که مکاسب محرمه را مطرح کردند، خیلی از مباحث‌شان ارتباط به حکومت داشت. در مباحث مکاسب محرمه بحث قاچاق، بحث غنا و موسیقی، بحث رقص را مطرح کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، …

فقه الاخلاق هنوز مدون نشده و ما از فقه الشریعه داریم وارد فقه الاخلاق می‌شویم. اگر سؤالی شود باید چنین باشد که تأثیر محصول فقه الاخلاق که کشف حسن و قبیح است، جایی در فقاهت دارد؟ اگر مصلحت و مفسده واقعی را در فقه الاخلاق به دست آوردیم، آیا می‌توان از درونش قانون شرعی درآورد؟ اگر مصلحت واقعی را به …

شبکه اجتهاد: آقا ضیاءالدین عراقی از بزرگانِ علمای شیعه در قرن چهاردهم هجری، در سال ۱۲۷۸ ق در قربه‏ی سلطان آباد اراک به دنیا آمد. او علوم مقدماتی را در زادگاهش فرا گرفت و سپس در نجف در محضر آقاسیدمحمد فشارکی حضور یافت. آقاضیاء عراقی سپس در حلقه‌ی درس مدرسان ناموری همچون حاج میرزا حسین خلیلی، آخوندملامحمد کاظم خراسانی، شیخ …

استاد سید منذر حکیم با بیان اینکه درباره حجاب و عفاف نخستین گام ایجاد دغدغه و اهتمام نسبت به این مساله است گفت: در گام دوم باید مشخص شود بحث حجاب و عفاف برای همه انسان‌هاست یا تنها مختص مسلمانان است. شبکه اجتهاد: دو واژه‌ی «حجاب» و «عفت» در اصل، معنای منع و امتناع مشترک‎اند. تفاوتی که بین منع و …

فقه شهید صدر کاربردی است و ایشان از فقه برای بهبود زندگی بشر کمک‌ می‌گرفت. شهید صدر در پاسخ به این مسئله که چگونه‌ می‌توان زندگی مدرن را با توجه به فقه و راه‌حل‌های قدیمی پیش برد؟ نظراتی بسیار جامع و کاربردی‌ می‌دهد که به اسم ایشان ثبت و مطرح‌ می‌شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر محسن اسماعیلی حقوقدان، استاد و …

اگر مراد فقهی است که بخواهد به تعبیر بعضی‌ها، «تمدّن ساز» باشد؛ یعنی معادلات دنیوی را آنچنان رقم بزند که موجب ارتقای جایگاه سیاسی و اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی امّت اسلام در بین سایر امم گردد و با بهبود همه‌جانبه زندگی این‌دنیایی مؤمنین، درمقابل تمدن های رقیب قدرت عرض اندام داشته باشد، ساز وکار فعلی در مقابل این امر، …

مرد قهار و نیرومند و مهم و قهرمان میدان تناظر و به کشاکش آوردن اندیشه‌ها، شهید سید محمدباقر صدر است. وقتی ما اصول، فقه، اقتصاد، فلسفه، اندیشه‌های اجتماعی و اندیشه‌های فلسفه علمی ایشان را می‌بینیم متوجه می‌شویم که ایشان چه قدر اندیشه‌های دیگران به مصاف هم می‌آورده است و این کشاکش و تناظر را ادامه می‌داده است تا ابداع و …

‌اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله حاج شیخ جواد تبریزی (ره)، یکی از مراجع عالیقدر و فقهای برجسته عصر حاضر بود. این فقیه بزرگ و اصولی سترگ و رجالی صاحب نظر، سالها با جدیت در تبریز، قم و نجف به تحصیل پرداخت و از محضر اساتید برجسته در فقه و اصول استفاده نمود تا به مدارج عالیه اجتهاد و فقاهت نائل آمد. …

ایشان می‌فرمودند: فقاهت، یعنی شیوه استنباط که این امر نیز به پیشرفت احتیاج دارد و باید تکامل پیدا کند. امروز بسیاری از مسائل وجود دارد که فقه باید تکلیف آنها را مشخص نماید، ولی تاکنون صورت نگرفته است، چه دلیلی دارد که فضلا و بزرگان و محققان ما نتوانند بر این شیوه بیفزایند و آن را کامل کنند. ای بسا …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) بیان داشت: حوزه از آن عمقی که در سابق داشت فاصله می‌گیرد و این خطر بزرگی است که حوزه را تهدید می‌کند، مسئولین و مدیران حوزه، بگویند برای ژرف‌اندیشی در علوم حوزه چه طرح‌هایی را ارائه داده‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در نشست هم اندیشی اساتید …

استاد دانشگاه مفید در نشست «کارکرد فقه اجتماعی پس از انقلاب» تأکید کرد: مهمترین علت نبود عدالت اجتماعی، وجود مشکلات تئوریک و نظریه‌پردازی است؛ چون فقه ما در این بخش عقیم بوده و نظریه‌پردازی نداشته است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد فاضل میبدی، استاد دانشگاه مفید، در نشست «کارکرد فقه اجتماعی پس از انقلاب» در پژوهشکده اندیشه دینی …

حجت‌الاسلام دکتر ارسطا معتقد است: فقیه باید در موضوع‌شناسی الزاماً خود دخالت کند. به دلیل اینکه فهمی که فقیه از موضوع به دست می‌‎آورد، در تشخیص حکم دخالت دارد. لازمه حرف من تخصصی کردن حوزه فقاهت است. دیگر نمی‌توان از فقیهی صحبت کینم که در همه مسائل اعلم است. بنابراین گروهی از فقها باید به فقه اجتماعی بپردازند. اختصاصی شبکه …

مولفه‌های هویت بخش در سیره رضوی برآمده از عقلانیت و وحدت، فقه مقارن را در ابعاد کلان تمدن اسلامی رقم می‌زند، در این میان غفلت اندیشمندان و نخبگان فقهی جوامع اسلامی و سیاست گذاران فرهنگی کشور از ظرفیت عظیم فقه رضوی به عنوان مهمترین مانیفست تشیع در ارتقای وحدت اسلامی و بازتولید اسلام شیعی در جهان اسلام و دیگر جوامع …

عضو هیئت علمی مجمع الفکر الاسلامی با بیان اینکه روایات امام رضا(ع)، کارکردهای بسیاری از جمله در فقه، تاریخ و تفسیر دارد، تأکید کرد: روایات رضوی زمینه مناسبی برای فقه مقارن ایجاد می‌کند، زیرا در آن به اختلاف فرق در برخی حکم‌ها و حتی موضوعات کلیدی مانند امامت پرداخته است. به گزارش شبکه اجتهاد، محمود ملکی، عضو هیئت علمی مؤسسه …

کتاب «فقه احادیث الامام الرضا(ع) و ابنائه الکرام(ع)» یکی از آثار بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی است که به بیان احادیثی از امام رضا(ع) می‌پردازد و پژوهشگران در تبیین ابواب فقهی از آنها بهره می‌گیرند. به گزارش شبکه اجتهاد، این مجموعه در چند جلد منتشر شده است؛ برای آشنایی هر چه بیشتر با این اثر ارزشمند با حجت‌الاسلام والمسلمین …

آیت‌الله شهید بهشتی – در سخنانی که برای نخستین‌بار منتشر شده – گفته است: اگر امکاناتی داریم، می‌گذاریم در اختیار آن عاشق‌ها، نه در اختیار آن نِق‌نِق‌زن‌ها! عاشق که این‌قدر نق نمی‌زند. عاشق که این‌قدر آفتاب و سایه نمی‌کند. عاشق که این‌قدر پرتوقع نمی‌شود. گفته می‌شود چرا کتاب‌های درسی اصلاح نشده است؟ چه کسی باید این کار را بکند؟ می‌گویید …

شبکه اجتهاد: انقلاب اسلامی حاصل مجاهدت‌های فراوان زنان و مردان پاک‌باخته‌ای است که امام خمینی را به رهبری و اندیشه او را به راهبری این نهضت پذیرفته بودند. چه انقلابیونی که از ابتدای نهضت در لوای قیادت و پیشوایی او، مبارزات خود را سامان دادند و چه آنان‌که در ایام منتهی به بهمن ۱۳۵۷ او را به رهبری و امامت …