عبادات و مناسک

اقامه عزای سیدالشهداء (ع) در ماه محرم از جمله مهم‌ترین شعائر دینی است که هرگز نباید فراموش شود؛ اما کرونا، محرم ۱۴۰۰ را کاملاً متفاوت کرده تا جایی که فضای کشورمان را تحت تأثیر قرار داده و شرایط را بحرانی کرده است. سؤال این است با فرا رسیدن ماه محرم و با توجه به ادامه وضعیت هشدار نسبت به شیوع کرونا و تأکید متخصصین بهداشتی به پرهیز از برپایی تجمّعات، وظیفه مؤمنین و ارادتمندان به آن حضرت نسبت به اقامه عزا و سوگواری این ایام چیست؟ اختصاصی شبکه اجتهاد: شیوع ویروس کرونا نتوانسته ذره‌ای خلل در ارادت دلباختگان اهل‌بیت عصمت …

کتاب «دراسه فقهیه لمعاییر العزاء الحسینی_التطبیر نموذجا» تالیف حجت‌الاسلام مسلم منفرد به بررسی فقهی معیارهای صحیح عزاداری حسینی پرداخته است. این کتاب که به زبانی عربی نگاشته شده به نقد افراط‌گرایی در عزاداری و نقد ادله ترویج کنندگان این نوع عزاداری‌ها می‌پردازد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام منفرد از پژوهشگران و مولفین جوان حوزه علیمه قم و مدیر مسئول موسسه علمی فرهنگی حبل الله در این کتاب تلاش نموده بحثی علمی، فقهی و تحقیقی ارائه دهد و در تمامی فصول و بخشهای کتاب، از حدود بحث علمی خارج نشود و بایسته‌های علمی تحقیقی را رعایت کند. مولف در مقدمه این …

آیت‌الله سید محمدتقی مدرسی از مراجع و علمای کربلای معلی در آستانه ماه محرم و ایام عزاداری اهل بیت علیهم السلام، طی سخنانی بر ضرورت بهره‌گیری از منابر حسینی در جهت آگاهی دینی تأکید کرده و سهل‌انگاری در استفاده از این فرصت را خیانتی بزرگ به اهداف امت اسلامی برشمرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله مدرسی در توصیه ای به خطبای منابر حسینی گفت: اول: «ضرورت افزایش آگاهی نسبت به مصیبت کربلا، چرا که آنچه در کربلا گذشت در تمام تاریخ بی‌مثال است. ائمه علیهم السلام بارها فرموده‌اند: (هیچ روز و سرنوشتی مانند روز و سرنوشت تو نیست یا اباعبدالله)، …

شبکه اجتهاد: مراسم تشییع پیکر استاد سید عادل علوی لاجوردی صبح امروز از مسجد امام حسن عسکری(ع) تا حرم حضرت معصومه(س)، با حضور علما، اساتید و طلاب حوزه علمیه برگزار شد و استاد سید هاشم حسینی بوشهری، دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه بر پیکر مطهر وی اقامه نماز کرد و بعد از آن در حرم مطهر به خاک سپرده شد. بخوانید: نگاهی به حیات علمی و اجتماعی مرحوم استاد سید عادل علوی لاجوردی [easy_image_gallery gallery=”722″]

کتاب «بحثی فقهی پیرامون توریه» به قلم حجت‌الاسلام سید محمدمهدی رفیع‌پور تهرانی، از مدرسان سطوح عالی حوزه علمیه قم مکتوب و توسط انتشارات خویی به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نویسنده کتاب حاضر این بحث نخستین بار ۱۱ سال پیش در مجله فقه اهل‌البیت علیهم‌السلام منتشر ساخت و سپس در سال ۱۳۹۷ در جلد اول کاوش‌های فقهی که به تجمیع مقالات و یادداشت‌های کوتاه و بلند فقهی و اصولی نگارنده اختصاص داشت، بدون تغییر بازنشر شد و اینک با اصلاحات و اضافاتی مستقلاً از سوی انتشارات خویی روانه بازار نشر شده است. در این رساله درباره توریه …

شبکه اجتهاد: یکی از محترمین متن پرسش و پاسخی را برای این جانب فرستاده‌اند و در خواست کرده‌اند که اگر نقدی بر پاسخ وارد است، آن را بیان کنم. پرسش و پاسخ این است: س) آیا سگ در قرآن نجس است؟ ج) بسیاری از مسلمانان عقیده دارند که سگ نجس است؛ این باور نه تنها پایه قرآنی ندارد، بلکه در تضاد با قرآن است؛ در هیچ جای قرآن چنین چیزی نیست که سگ نجس باشد. برعکس در داستان اصحاب کهف خداوند درباره آن‌ها می‌فرماید:” إِنَّهُمْ فِتْیَهٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَزِدْنَاهُمْ هُدًی” سپس خداوند آن قدر به سگ آن‌ها ارز ش می‌دهد …

استفاده اشتراکی از دوره‌های آموزش مجازی، دریافت مبلغ اضافی از اعضای صندوق قرض الحسنه، گریه کردن در حال نماز و وظیفه مأموم در صورت قرائت اشتباه امام؛ از استفتائاتی است که در مردادماه سال جاری به آن پاسخ داده شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (مرداد ۱۴۰۰) حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شد. متن سؤال و جواب ۱۰ استفتاء در موضوع عبادات و معاملات به نقل از دفتر مقام معظم رهبری به شرح زیر است: استفاده اشتراکی از دوره‌های آموزش مجازی سؤال ۱: برخی مجموعه‌ها، دوره‌های آموزشی خود را ضبط کرده و به افراد‌ می‌فروشند و از فروش اشتراکی …

نشر عروج تقریرات «کتاب الطهاره» امام ‌‌‌خمینی (ره) را در دو جلد به زبان عربی به قلم آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی (ره) منتشر کرد و چاپ دوم آن در اختیار علاقمندان قرار گرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، در مقدمه‌‌‌ای که نمایندگی قم مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام ‌‌‌خمینی (ره) بر این کتاب نوشته آمده است: «یکی از مهمترین وظایف مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، انتشار دیدگاه‌ها و نظرات علمی ایشان در طول سال‌های تدریس در قم و نجف اشرف است. ما اخیرا تصحیح و چاپ کلیه کتاب‌های امام را که با قلم ارجمندش نگاشته شده است، …

کتاب «شریعت سمحه سهله و جایگاه آن در استنباط احکام حج و عمره» تألیف حجج‌اسلام والمسلمین مهدی ساجدی و رضا عندلیبی در سه فصل «مفاهیم»، «قاعده فقهی تسهیل» و «سنجه‌های سهولت مناسک حج و عمره» در گروه فقه و حقوق پژوهشکده حج و زیارت تهیه و توسط نشر مشعر به‌تازگی منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، روش‌شناسی تشریع احکام شرعی توسط شارع مقدس، از جهت مدنظر بودن راحتی و سختی مکلفان در مقام عمل و اجرای تکالیف شرعی، از این جهت اهمیت دارد که می‌تواند زمین هرا برای تأسیس قاعده‌ای کلی فراهم نماید یا رویکردی ایجاد کند که صدور …

سپردن پول به دیگری برای تجارت و دریافت سود ماهانه، کاشت ناخن مصنوعی و حکم وضو، غسل و نماز با آن، تخلیه حوض پرورش ماهی به قصد صید و کفایت حج نیابتی از حج واجب؛ از استفتائاتی است که در خرداد سال جاری به آن پاسخ داده شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (تیر۱۴۰۰) حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شد. متن سؤال و جواب ۹ استفتاء در موضوع عبادات و معاملات به نقل از دفتر مقام معظم رهبری به شرح زیر است: رعایت قواعد تجویدی در نماز سؤال۱: آیا هنگام قرائت سوره حمد در نماز باید قواعد تجوید رعایت …

در حالی که بسیاری از کشورها با گونه‌های جدید ویروس کرونا مقابله می‌کنند مسلمانان در چهار گوشه جهان، با رعایت اصول پیشگیری نماز عید قربان را در داخل مساجد یا در فضای باز اقامه کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، امسال، تعطیلات جشن‌های عید قربان – که از امروز سه شنبه آغاز شده در حالی برگزار می‌شود که بسیاری از کشورها با نوع دلتای ویروس کرونا که برای اولین بار در هند تشخیص داده شد مبارزه مبارزه می‌کنند. برخی کشورها محدودیت‌های جدیدی را اعمال کرده یا از مردم خواسته‌اند از تجمعات خودداری کنند و پروتکل‌های بهداشتی را جدی بگیرند. در ادامه …

سگ گردانی در معابر و مکان‌‌های عمومی جایز نیست و در صورتی که این کار موجب خسارت و صدمه‌‌‌ای به دیگران گردد، صاحب سگ، ضامن و مسئول خسارت و آسیب وارده می‌باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید به استفتائاتی پیرامون «نگهداری سگ‌های زینتی و خانگی» و «به همراه داشتن سگ در ماشین و خیابان» و «سگ گردانی در معابر و بوستان‌ها» پاسخ داد و احکام نگهداری سگ را تشریح کرد. نگهداری سگ از نظر اسلام پرسش: چرا على رقم این که ما در احادیث و کتب اسلامى همواره شاهد بیان این مطلب بوده‌ایم که …

رهبر انقلاب اسلامی در پیام به ملتهای مسلمان به‌مناسبت فرار رسیدن موسم حج: همه‌ی سخنِ جمهوری اسلامی ایران که دنیای استکبار را نگران و خشمگین کرده است، دعوت به این مقاومت است: مقاومت در برابر دخالت و شرارت آمریکا و دیگر قدرتهای متجاوز و به دست گرفتنِ سررشته‌ی آینده‌ی دنیای اسلام با تکیه بر معارف اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پیامی به مسلمانان جهان به‌مناسبت ایام حج، استمرار حسرت دلهای مشتاق از حضور در ضیافت بیت‌الله را امتحانی گذرا خواندند و با تأکید بر لزوم کمرنگ نشدن پیام‌های حج، مقاومت در برابر قدرتهای متجاوز به‌ویژه …

پیکر حجت‌الاسلام والمسلمین علی حکیمی با حضور جمعی از علما، اساتید، روحانیون و مردم مشهد در حرم مطهر رضوی با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی تشییع شد و نماز میت به امامت آیت الله سید جعفر سیدان، با حضور تولیت آستان قدس رضوی بر پیکر وی اقامه گردید و پیکر پاکش در رواق دارالحجه حرم امام رضا(ع) تدفین شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی حکیمی از مولفان دائره المعارف الحیات و از شاگردان مرحوم آیت‌الله شیخ مجتبی قزوینی دیروز، ۲۳ تیر ماه ۱۴۰۰ در سن ۷۸ سالگی و به علت عارضه قلبی درگذشت. [easy_image_gallery gallery=”928″] پدر استاد علی حکیمی از …

شبکه اجتهاد: تغییر فتوای آیت‌الله اسحاق فیاض؛ از مراجع تقلید نجف درباره سن بلوغ دختران بازتاب گسترده‌ای در محافل حوزوی و حتی رسانه‌های عمومی داشت که هنوز هم ادله این تغییر فتوا اعلام نشده است. اکنون با گفتگوی مکتوب آیت‌الله‌ فیاض با استاد سید منیر الخباز؛ فقیه عربستانی مقیم حوزه علمیه قم و از شاگردان آیت‌الله‌ سیستانی درباره این تغییر فتوا، بخشی از ابهامات ماجرا روشن شده است. استاد خباز که مجتهد ۵۸ ساله متولد منطقه شیعه‌نشین قطیف در عربستان سعودی است و در حوزه‌های نجف و قم درس خوانده، در نامه‌ای به آیت‌الله فیاض یادآوری کرد که بیش از …

شبکه اجتهاد: اکثر فعالیت‌های حضرت جواد (ع) در ایام حج بوده است. به همین سبب، وکلای حضرت و اصحاب خاص او به کثرت حج معروف‌اند. این کثرت حج نشان می‌دهد که هدف آن‌ها از شرکت در مراسم حج، صرفاً ثواب زیارت نبوده است. بعضی از یاران حضرت همچون علی بن مهزیار و ابراهیم بن محمد همدانی، چهل بار در عمر خود به حج مشرف شدند؛ آن هم با همه مشقت‌هایی که حج در آن زمان داشته است. از طرفی حتی توصیه خود امام جواد (ع) به عموم مردم نیز چنین نبوده که هر چه می‌ توانند به حج بروند. از …

کتاب «فقه وقف» دربردارنده تقریر درس خارج حجت‎‌الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی از سوی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی ازموضوعات و ابواب فقه اقتصادی اسلام، وقف و عناوین همانند آن است. مشروعیت وقف و بهره‌مندی شخص واقف از ثواب و پاداش الهی از منظر قرآن و سنت، تردیدناپذیر بوده و از صدر اسلام مورد توجه اولیای دین و عموم مسلمانان قرار داشته است. کتاب «فقه وقف» در تبیین مسائل و احکام وقف بر اساس کتاب «تحریر الوسیله» امام خمینی (ره) فراهم آمده است که توسط حجت‌‎الاسلام و المسلمین سید …

شبکه اجتهاد: شکی نیست که فهم دقیق برخی از احادیث و گزارش‌های تاریخی در گرو واقعیات موجود در جامعه عصر نزول است. به طور خاص برخی از مسائل معروف و شناخته شده جامعه عربی، موضوع احکام شرعی قرار گرفته‌است و به همین دلیل شناخت دقیق آن برای دستیابی به حکم شرعی یا فهم مسائل تاریخی اهمیت دارد. واحدهای اندازه‌گیری یکی از این مسائل هستند. در گزارش‌های تاریخی و حدیثی متعددی در مقام بیان وظیفه شرعی یا بیان یک واقعه خارجی، از واحدهای اندازه‌گیری معروف و متداول زمان خود استفاده شده است و با توجه به فاصله زمانی بسیار زیادی که …

نماینده ولی فقیه در امورحج و زیارت با اشاره به اجازه ندادن به زائران ایرانی برای تشرف به حج گفت: در حال حاضر در عربستان فرد ایرانی وجود ندارد و این حق ملت ایران است که مانند سایر مسلمانان دیگر کشورها دراین مراسم حضور داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید عبدالفتاح نواب، نماینده ولی فقیه در امورحج و زیارت درجلسه فوق العاده شورای برنامه ریزی و هماهنگی بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت، با طرح این سوال که برای زیارت خانه‌‌ای که خداوند برای همه قرار داده است، چرا تبعیض‌ می‌شود و مسلمانان بعضی …

 فسخ معامله به دلیل عدم پرداخت ثمن، قرض به شرط زیاده، حکم خدمات اعتباری کارگزاری و فعالیت در بورس با سرمایه دیگران؛ برخی از استفتائاتی است که در خرداد سال جاری به آن پاسخ داده شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (خرداد ۱۴۰۰) حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شد. متن سؤال و جواب ۹ استفتاء در موضوع عبادات و معاملات به نقل از دفتر مقام معظم رهبری به شرح زیر است: خمس وسائل خانه سؤال۱: در دوران عقد هستم و طبق رسم ما برای شروع زندگی باید یک سری وسایل مثل تلویزیون، مبل و … را مرد تهیه کند، …

شبکه اجتهاد: روز ۱۴ خرداد ۱۳۶۸، انتشار خبر ارتحال بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی، ایران را ماتم‌زده کرد. تصاویر و فیلم‌ها، راوی آن حال و هوا هستند.  

این کتاب نخستین اثر فارسی در فقه اسماعیلیه، شاخه نزاریهٔ آقاخانی است و به عبارتی توضیح المسائل مختصری برای پیروان این فرقه است. این اثر با معرفی فروع فقه اسماعیلی در کنار یکدیگر با عنوان “رساله هفت رکن دین؛ در عبادات اهل یقین” منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، مؤلف با معرفی احکام فقهی در قالب هفت رکن وَلایت، طهارت، نماز، روزه، زکات و خمس، حج و جهاد به بیا وظایف عبادی شیعیان اسماعیلی پرداخته است. در پیوست این اثر امیرحسین شاه خلیلی به احکام داد و ستد، خوراکی‌ها و ازدواج و طلاق و ارث پرداخته و نظرات فقهی …

فتوای آیت‌الله محمد اسحاق فیاض از مراجع تقلید مقیم نجف اشرف درباره سن تکلیف شرعی دختران تغییر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، بر اساس آنچه در صفحه ایشان در یکی از شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است، براساس نظر جدید آیت‌الله فیاض، سن تکلیف دختران اتمام ۱۳ سال قمری است، البته مشروط به آنکه قبل از این سن علائم بلوغ آشکار نشود. بنابراین دخترانی که هنوز علائم بلوغ در آنها ظاهر نشده است و کمتر از ۱۳سال سن دارند مکلف نمی‌باشند. همچنین، دخترانی که ۱۳ سال قمری را تمام میکنند ولو اینکه علائم بلوغ در آنها آشکار نشود، مکلف هستند. گفتنی …

شبکه اجتهاد: دفتر مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای طی گزارشی به وضعیت استهلال ماه شوال در مناطق مختلف کشور پرداخته است. گزارش استهلال ماه شوال المکرم ۱۴۴۲ ه‍ . ق الف ـ مشخصات نجومی هلال در شامگاه چهارشنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۰ (۲۹ رمضان ۱۴۴۲) ۱- زمان مقارنه ماه و خورشید: ساعت ۲۲ و ۳۰ دقیقه روز سه شنبه ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ ۲- زمان غروب خورشید: ساعت ۱۹:۰۰ ۳- زمان غروب ماه: ساعت ۱۹:۴۰ ۴- ارتفاع ماه: ۶.۴ درجه ۵- مدت مکث ماه بعد از غروب خورشید: ۴۰ دقیقه ۶- سن ماه: ۲۰ ساعت و ۳۰ دقیقه ۷- فاصله زاویه ای ماه …

در آستانه پایان ماه مبارک رمضان در کشور‌های اسلامی تلاش گروه‌های رصدی برای استهلال ماه شوال یا به تعبیر دیگر هلال‌بینی از سوی منجمان و رصدگران آغاز می‌شود. استهلال با توجه به اهمیت روزه‌‌داری و به عبارت دیگر دانستن روز‌های ماه رمضان دارای ارزش نجومی است. استهلال از منظر اسلام فعالیتی مهم و مستحب است. به گزارش شبکه اجتهاد، در زمینه مبانی علمی رویت هلال ماه در کشور کتاب‌های اندکی منتشر شده و کتاب «ماه نو؛ مبانی علمی رویت هلال ماه» نیز با هدف جبران و ارائه یک منبع برای علاقه‌مندان از سوی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس به چاپ …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین محمد رضایی، مدیر دفتر استفتائات و مطالعات فقهی دفتر مقام معظم رهبری بر «حکم حکومتیِ» رهبری به ثبوت هلال ماه شوال تأکید کرد. در اطلاعیه دفتر رهبری نسبت به استهلال ماه شوال آمده است: «بسم الله الرحمن الرحیم؛ با آرزوی قبولی طاعات و عبادات مردم عزیز در ماه مبارک رمضان، به اطلاع می‌رساند برابر گزارش‌های رسیده از گروههای رصدی خبره و مورد اطمینان، رؤیت هلال ماه شؤال در غروب چهارشنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۰ برای رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله‌العالی) محرز شده و به آن حکم کرده‌اند، بنابراین پنج‌شنبه ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۰، اول شوال المکرم ۱۴۴۲ …

برای برخی از مراجع شیعی از جمله رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رؤیت هلال ماه شوال به اثبات رسیده است و فردا پنج‌شنبه ۲۳ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰ را عید سعید فطر اعلام کردند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دفتر مقام معظم رهبری در اطلاعیه‌ای اعلام کرد پنج‌شنبه ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۰ روز اول شوال المکرم و عید سعید فطر است. متن اطلاعیه به این شرح است: دفتر حضرت آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای: بسم الله الرحمن الرحیم؛ با آرزوی قبولی طاعات و عبادات مردم عزیز در ماه مبارک رمضان، به اطلاع می‌رساند برابر گزارش‌های رسیده از گروه‌های رصدی خبره و مورد اطمینان، رؤیت هلال …

دبیر هیئت علمی ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری، با بیان اینکه احتمال رؤیت هلال برای روز چهارشنبه کم است، درباره نظر قرآن در مورد ملاک استهلال، گفت: در قرآن کریم تصریحی بر اینکه ملاک، رؤیت است یا محاسبه در بحث استهلال وجود ندارد و صرفاً مواقیت برای مردم ذکر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «رؤیت‌پذیری هلال ماه شوال ۱۴۴۲ قمری» شامگاه ۲۱ اردیبهشت‌ماه با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا موحدنژاد، دبیر هیئت علمی ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد رحمانی، کارشناس مرکز نجوم آیت‌الله سیستانی، حجت‌الاسلام سیدرضا قلمکاریان اصفهانی، مدیر مؤسسه نجوم و علوم اسلامی …

به نظر می‌رسد که اعتبار رؤیت هلال با تلسکوپ را به‌خوبی می‌توان از ادله استفاده کرد؛ اولاً نه رؤیت و نه هلال، هیچ یک دخالتی ندارند و واقع قمر و ولادت قمر معتبر است؛ اما اگر پذیرش این مطلب سخت باشد، رؤیت اطلاق دارد و همه این ابزارها را در برمی‌گیرد، دلیلی هم بر انصراف و استحاله ثبوتی نداریم. همچنین این‌که کسانی که عمومی بودن رؤیت هلال را دخیل در حکم وجوب روزه می‌دانند، به‌ناچار باید بپذیرند که اگر ماه در یک افقی رؤیت شد، باید برای همه مردم نیز معتبر باشد؛ چراکه در غیر این صورت عمومی بودن آن …

شبکه اجتهاد: منشأ اصلی اختلاف چگونگی تحلیل آیه شریفه «فمن شهد منکم الشهر فلیصمه» و چگونگی تحلیل منطقه و افق شهود است که عموم فقیهان معاصر موضوع شهود را شهود با چشم سر می‌دانند و برخی از مراجع همچون رهبری و مرحوم آیت‌الله فاضل شهود با چشم مسلح؛ یعنی با استفاده از تلسکوپ و امثال آن را نیز مکفی می‌دانند. بررسی تفصیلی و فقهی این بحث نیازمند مجال مناسب دیگری است. با این حال باید اذعان کرد که دیدگاه دوم قابل دفاع بوده و به صواب است؛ زیرا از یک سو در آیه شریفه هیچ سخن صریحی از نوع شهود …