قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب / فرهنگ و ارتباطات

فرهنگ و ارتباطات

فرهنگ و ارتباطات

آسیب‌ زدایی از فرهنگ عاشورا؛ پیشینه و گونه شناسی/ علی آقاجانی

آسیب‌ زدایی از فرهنگ عاشورا؛ پیشینه و گونه شناسی/ علی آقاجانی

اختصاصی شبکه اجتهاد: نخستین گام برای شناخت موضوع، آن است که مشخص سازیم منظور از جریان شناسی و پیشینه مبارزه با آسیب‌های فرهنگ عاشورا چیست؟ و درصد کاوش چه محدوده زمانی هستیم. بنابراین، در ابتدای بحث، روشن می‌سازیم که منظور، مبارزه با آن‌ها به عنوان یک سنت اجتماعی خاص است. محدوده زمانی آن را نیز، آغاز نخستین حرکت‌های روشن فکری در ایران و ورود مدرنیسم بدان فرض می‌گیریم و هم‌چنین محدوده مکانی آن نیز، عمدتاً ایران، عراق، لبنان و سوریه می‌باشد که بیش‌ترین شیعیان را در خود جای داده است؛ حال باید به این پرسش پاسخ داد که سابقه این …

توضیحات بیشتر »

۲۰ کتاب خوب برای عاشورا شناسی

20 کتاب خوب برای عاشورا شناسی

کتابِ خوب دربارۀ قیام عاشورا فراوان است. اما همین کثرت، انتخاب را سخت کرده است. از طرفی قیام عاشورا یک پدیده‌ی یک‌بُعدی نبود؛ بلکه ابعاد مختلفی دارد که برای شناخت جامع قیام، باید آنها را شناخت. بنابراین کتاب‌ها را ذیل شش بُعد مهمّ دسته‌بندی کرده و دربارۀ هر یک توضیح مختصری داده‌ شده است: ۱. فقهِ عاشورایی ۲. تاریخ و مقتل ۳. دین‌شناسیِ عاشورایی ۴. ابعاد معرفتی و ملکوتی عاشورا ۵. عاشورا به‌مثابه راهِ سلوک الی الله ۶. ابعاد اجتماعی و سیاسی قیام عاشورا. البته شاید بتوان کتاب‌های بهتری را هم نام برد؛ اما برای اینکه در گام نخست یک …

توضیحات بیشتر »

ایران، سرزمین زیستِ عفیفانه/ محمدرضا قائمی‌نیک

ایران، سرزمین زیستِ عفیفانه/ محمدرضا قائمی‌نیک

شبکه اجتهاد: ماجراهای حداقل دو سال گذشته به‌خوبی نشان می‌دهد که نهادهای مختلف جمهوری اسلامی، مخصوصاً نهادهای فرهنگیِ آن در حوزۀ حجاب، دچار کاستی‌های فراوانی هستند. جمهوری اسلامی از یک سو، به‌دلیل گره‌خوردنِ حجاب شرعی با احکام شریعت اسلام و پذیرفتنِ اسلامی سیاسی و آموزۀ امر به‌معروف و نهی از منکر و به‌تبع، قانونی‌بودنِ حجاب شرعی در ایران، نمی‌تواند از این حرام سیاسی و شرعی دست برداشته و تن به کنارگذاشتنِ قانون حجاب بدهد. اما از سوی دیگر، دستگاه‌ها و ایده‌های فرهنگیِ او به‌وضوح نتوانسته‌اند در مقابل بارِ سنگین فرهنگیِ بی‌حجابیِ معاصر غربی و اکنون، جهانی‌شده، مقاومت کنند. عرفی‌شدن و …

توضیحات بیشتر »

دین و تکنولوژی/ احمد مبلغی

دین و تکنولوژی/ احمد مبلغی

شبکه اجتهاد: دین با شگفتی‌هایی مواجه است، همان‌طور که در قرآن کریم آمده است: «فَبُهِتَ الَّذِی کَفَرَ». اگر اصحاب دین از فناوری به شکل علمی، عمیق و معاصر بهره‌برداری کنند، فرآیند شگفت‌زدگی کفر در این عصر به‌طور عمیق‌تر و گسترده‌تری انجام خواهد شد. فناوری که گاهی به عنوان تهدیدی برای دین در نظر گرفته می‌شود، در واقع ابزاری قدرتمند و برجسته برای تقویت فهم دین و انتشار ارزش‌های آن به روش‌های نوآورانه است. دانش دینی مبتنی بر اصول علمی، شک و تردیدها را از بین می‌برد. در عصر مدرن، فناوری به ارائه توضیحات دینی به روش علمی و منطقی کمک …

توضیحات بیشتر »

اغتنام فرصت؛ کتابخانه‌های شیعه و دیپلماسی فرهنگی با عربستان سعودی/ علی راد

اغتنام فرصت؛ کتابخانه‌های شیعه و دیپلماسی فرهنگی با عربستان سعودی/ علی راد

شبکه اجتهاد: سفیر عربستان سعودی شنبه نهم تیرماه ۱۴۰۳ از کتابخانه تخصصی علوم حدیث قم بازدید نمود؛ در روند این بازدید سفیر عربستان از پیشینه، ساختار، رویکرد و ظرفیت‌های این کتابخانه در موضوع کتاب حدیث (به ویژه اهتمام این کتابخانه به پژوهش‌های حدیثی اهل سنّت) آشنا گردید که در نوع خود کم نظیر است. ضمن سپاس از حجت‌الاسلام والمسلمین معراجی، مدیر محترم کتابخانه تخصصی علوم حدیث که زمینه این بازدید را فراهم آوردند؛ نکاتی چند در ضرورت، اهمیت و کارکرد تداوم این گونه بازدیدهای علمی و فرهنگی را یادآور‌ می‌شوم. یک. در جهان معاصر، برای تحقق آرمان قرآنی امت واحده …

توضیحات بیشتر »

«دلم سوخت» و فرصتی برای تأمل در یک مسأله کلان فقهی‌ـ‌اخلاقی/ محمد عشایری منفرد

«دلم سوخت» و فرصتی برای تأمل در یک مسأله کلان فقهی‌ـ‌اخلاقی/ محمد عشایری منفرد

شبکه اجتهاد: رهبر معظم انقلاب، با جمله‌ی بیدارگرِ «دلم سوخت»، صاحب این قلم را به یاد ادله‌ای انداختند که به اندازه‌ی شایسته به عرصه فقاهت، بویژه فقه اجتماعی و فقه رسانه، وارد نشده‌ است. آن‌چه دل رهبری را سوزانده، این است که در وجود رئیس جمهور فقیدمان، «نعمت»ها و «معروف»هایی وجود داشت، که نادیده انگاشته شده است. همین «نادیده انگاشتن نعمت‌ها و معروف‌ها در یک جامعه»، مسأله‌ای است که نیاز به تأمل فقهی دارد: ۱- در دعای بیستم صحیفه  سجادیه (ع)، “برجسته کردن معروفی که از دیگران سر می‌زند”، یکی از مکارم اخلاقی قلمداد شده (افشاء العارفه). در تراث روایی …

توضیحات بیشتر »

نمی‌توان با قاعده اصاله الاباحه از کنار موضوع پیچیده مد و فشن عبور کرد/ شارع نمی‌پسندد حجاب به مد تقلیل یابد

نمی‌توان با قاعده اصاله الاباحه از کنار موضوع پیچیده مد و فشن عبور کرد/ شارع نمی‌پسندد حجاب به مد تقلیل یابد

حجت‌الاسلام والمسلیمن محمد عشایری منفرد در نشست علمی «مسأله بودگی فقهی پدیده مد و فشن» که به همت مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام قم برگزار شد، مد و پوشش را با ساحت‌های جدیدش، مساله دانش فقه دانست و اظهار کرد: با قاعده اصاله الاباحه نمی‌توان از کنار موضوع پیچیده مد و فشن عبور کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، این استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در موضوع‌شناسی پدیده مد و فشن بر مطالعات آنتولوژیک اشاره کرد و گفت: در موضوعات میان رشته‌ای کشف رابطه سیستمی ابعاد ضرورت دارد و نمی‌توان با ضوابط ستر صلاتی و ستر ناظری به این …

توضیحات بیشتر »

بایستگی نگاه جامع و همه‌سویه فقهی و فرهنگی، در بررسی مصوبه تعطیلی شنبه‌ها/ علی صالحی منش

بایستگی نگاه جامع و همه‌سویه فقهی و فرهنگی، در بررسی مصوبه تعطیلی شنبه‌ها/ علی صالحی منش

شبکه اجتهاد: این ایام و پس از اعلام مصوبه مجلس شورای اسلامی مبتنی بر تعطیل شدن شنبه‌ها، نظرات مخالف و موافق متعددی در این زمینه در رسانه‎‌ها و مجامع علمی بازتاب و مطرح شد. این نوشته نکاتی را از حیث فقهی و حقوقی در خصوص این مصوبه بررسی خواهد کرد، فارغ از این نکته که چنین مصوبه‌ای در چنین برهه زمانی، به خصوص به لحاظ بین‌المللی، چه ضرورت و چه اهمیتی داشته است که مجلس محترم در واپسین ایام کاری خود به عنوان دستور کار بدان پرداخته است. پیش از این بررسی، یادآوری یک نکته‌ی کلان، در مورد این موضوع …

توضیحات بیشتر »

آقای امام جمعه/ علی مهدیان

آقای امام جمعه/ علی مهدیان

شبکه اجتهاد: نظام انقلابی ما طرح نرم افزاری عجیبی دارد. دنیای امروز پر است از دو گانه‌های ظاهرا غیر قابل جمع. مثل اینکه چگونه می‌توان همان زمان که به دنیا می‌پردازیم و در حال آباد کردن دنیاییم، همان زمان در کار آخرت باشیم و سلوک و معنویت؟ رجالٞ لا تلۡهیهمۡ تجرهٞ ولا بیۡع عن ذکۡر ٱلله کسانی که همان موقع که در پی کسب و تجارت هستند در حال ذکر معنوی‌اند. به تعبیر دعای کمیل «حتّى یکونَ أعمالِی و أورادِی کُلُّها وِرداً واحِداً» و این یعنی خود همان کار و کسب و تجارتشان ذکر است. عجیب نیست؟ چگونه ممکن است؟ …

توضیحات بیشتر »

آیت‌الله مکارم: تعطیلی شنبه‌ها تضعیف فرهنگ اسلامی است

آیت‌الله مکارم: تعطیلی شنبه‌ها تضعیف فرهنگ اسلامی است

یکی از مراجع تقلید تاکید کرد: تعطیلی روز شنبه از احکام و رسوم و نمادهای دین یهود است و انجام این کار در بلاد مسلمانان تشبه به یهودیان و تضعیف فرهنگ اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در پاسخ به استفتائی درباره «تعطیلی روز شنبه» آن را از نمادهای دین یهود دانست و گفت: انجام این کار در بلاد مسلمانان تشبه به یهودیان و تضعیف فرهنگ اسلامی است. متن پرسش مطرح شده و پاسخ این مرجع تقلید به شرح زیر است: پرسش: با عرض سلام و احترام؛ چندی پیش طرحی در مجلس شورای اسلامی به …

توضیحات بیشتر »

آیا تعطیلی شنبه مغایر قانون اساسی و شرع است؟

آیا تعطیلی شنبه مغایر قانون اساسی و شرع است؟

شبکه اجتهاد: آنچه از معنای عبارت «تعطیلی رسمی» برمی‌آید، اعلام شدن یک روز غیر کاری به وسیله قانون است. «تعطیل است» یعنی روز کاری نیست. «رسمی است» یعنی به وسیله یک مرجع رسمی اعلام می‌شود که به وسیله قانون گذاری بروز پیدا می‌کند. تعطیلی رسمی می‌تواند به صورت یک یا چند روز خاص در دوره زمانی سالانه باشد یا در یک تناوب مثال هفتگی تکرار شود که در این صورت تعطیلی رسمی هفتگی خواهد بود. در مورد اضافه شدن یک روز به تعطیلات هفتگی کشور، ابعاد مختلفی قابل ملاحظه است. از جمله ابعاد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی. اما از جهت …

توضیحات بیشتر »

انسجام اجتماعی، ولایت فقیه و رسالت جامعه‌شناسی/ سیدمحمد طباطبائی

انسجام اجتماعی، ولایت فقیه و رسالت جامعه‌شناسی/ سیدمحمد طباطبائی

شبکه اجتهاد: در حالی که مرگ رئیس جمهور در هر کشوری از زمینه‌های جنگ احزاب و فروپاشی سیاسی اجتماعی می‌تواند باشد و در حالی که بعضی جامعه‌شناسان همین دو سال پیش، پرکار و مداوم به تحلیل می‌نشستند و از توده‌ای شدن جامعه، تفاوت فرهنگ رسمی و فرهنگ واقعی و در راستای فروپاشی اجتماعی بحث می‌کردند، اما اکنون، هم انسجام اجتماعی و سیاسی به شکل فزاینده‌ای نسبت به پیش از خود بروز پیدا کرد و کسانی که انتخابات ۴۲ درصدی مجلس را مشارکت منفی مردم علیه نظام می‌دانستند، اکنون در برابر حضور چند میلیونی پیوند مردم و حاکمیت در اعم از …

توضیحات بیشتر »

نکاتی درباره دو ‌موضع‌گیری متعارض از اسلام سنتی در مورد تعطیلی شنبه‌ها

نکاتی درباره دو ‌موضع‌گیری متعارض از اسلام سنتی در مورد تعطیلی شنبه‌ها

شبکه اجتهاد: رسانه‌ای شدن یک استفتاء دال بر جواز تعطیلی شنبه‌‌ها و علنی شدن یک اظهارنظر مبنی بر عدم جواز تعطیلی شنبه‌‌ها از سوی دو فقیه طراز اول و بلند پایه از اسلام سنتی (که هر دو نظر محترم و دارای مبانی فقهی متقن هستند) نکاتی مهم درباره ضرورت توجه و شناخت دقیق‌تر از اسلام سنتی و رابطه سنتی‌‌ها با اسلام سیاسی را دو چندان کرده است. همچنین شناخت نقاط افتراق و اشتراک خرده جریانهای اسلام سنتی و رسالت اسلام سیاسی در برابر نظرات متعارض فقهای عظام سنتی اهمیتی مضاعف دارد. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به نکاتی …

توضیحات بیشتر »

نامسئله‌گیِ تعطیلی، کج‌مسئله‌گیِ شنبه!

نوحه بر غزه و مقایسه‌اش با کربلا، برخی میراث‌گرایان را نگران کرده است!/ محسن قنبریان

شبکه اجتهاد: مصوبهٔ تعطیلیِ شنبه از یک خاستگاه اقتصادی، و مخالفت با آن از خاستگاهی فرهنگی؛ مثل بسیاری از مسائل دیگر چه‌زود طیف موافق-مخالف اجتماعی را به صف کرد و بر صورت غیردقیقِ معیشت-شریعت صورت‌بندی شد؛ هریک هم مجوّز شرعی از مرجعی گرفتند! چنین بحث‌هایی در جامعه و حتی بین مراجع هیچ اشکالی ندارد، البته اگر موضوعِ مورد مناقشه، واقعاً مسئله باشد! ولی وقتی با نامسئله مواجه باشیم پرداختنِ جانبین به آن، بزرگ‌ترکردنِ نامسئله‌هاست. مسئله» چیست؟! چگونه یافته و صورت‌بندی می‌شود؟! «مشکل عینی»ای در جامعه وقتی منظومهٔ فکری و ارزشی یافته و صورت‌بندیِ خاص شود، «مسئله» متولد می‌شود. اگر مشکل، …

توضیحات بیشتر »

تأملی در تأملات/ سعید فاقدی

گونه‌شناسی متصدیان نالایق در جامعه اسلامی/ سعید فاقدی

اختصاصی شبکه اجتهاد: شکی نیست بهبود وضعیت اقتصادی مردم و جلوگیری ضرر، از وظایف شرعی و حقوقی حاکمان است و شارع نسبت به آن اهتمام ویژه دارد (شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۷، ص۱۰، ح ۳، ۶، ۸ و…) و از طرفی از مجموع ادله شرعی می‌توان استفاده کرد، که روز جمعه در شریعت اسلامی، روز مهمی است و با سایر روزهای هفته متفاوت است. و به لحاظ شرعی تعطیلی آن می‌تواند از مصادیق تعظیم این روز و اعمال آن، به خصوص نماز جمعه باشد. همچنین نماز جمعه، از شعائر اسلامی و  به ادبیات جامعه شناسی جزء نمادها محسوب می‌شود. …

توضیحات بیشتر »

تعطیلی روز شنبه/ اسماعیل پرور

تعطیلی روز شنبه/ اسماعیل پرور

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مهم ترین وظایف حکومت اسلامی «اقامه صلاه» یعنی برپایی نماز در بهترین شکل و بالاترین سطح آن است. «نماز جمعه» از برترین مصادیق نماز است که در منابع دینی آثار و برکات فوق العاده‌ای برای آن بیان شده است. از جمله پیامبر گرامی اسلام(ص) می‌فرمایند: «منْ أَتَی الْجُمُعَهَ إِیماناً وَ احْتِساباً اسْتَأْنَفَ الْعَمَلَ» کسی که از روی ایمان و برای خدا در نماز جمعه شرکت کند، گناهان او بخشوده خواهد شد، و برنامه عملش را از نو آغاز می‌کند. (بحارالأنوار، ج ۸۶، ص ۱۹۲) و در کلامی دیگر به فردی که توفیق درک حج را …

توضیحات بیشتر »

به بهانه تعطیلی شنبه/ حسین نیک

به بهانه تعطیلی شنبه/ حسین نیک

شبکه اجتهاد: دو موضع‌گیری متفاوت و متقابل از سوی دو فقیه و مرجع عالیقدر در برابر موضوع امروزه کشور پیرامون تعطیلی شنبه، نشان دهنده نیاز مبرم و فوری دستگاه فقاهت و مرجعیت به بروزرسانی روشی در مواجهه با مسائل نوپدید است. فارغ از اینکه کدام یک از این دو دیدگاه صحیح‌تر و با مجموعه ادله اجتهادی و فقاهتی سازگارتر باشد، نشان دهنده این مسئله است که اصولا در مسائل اجتماعی که مملو از پیچیدگی‌ها و ترابط‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و … است، نمی‌توان به سبک منهجی فقاهت سنتی، به روشنی به نتیجه و اصطلاحا به فتوای مستقر رسید. این نکته …

توضیحات بیشتر »

درنگی در مبانی فقهی فتوای تعطیلی روز شنبه/ علی راد

درنگی در مبانی فقهی فتوای تعطیلی روز شنبه/ علی راد

شبکه اجتهاد: در فرهنگ پیروان ادیان ابراهیمی، روزهای خاصی از هفته و سال برای امور معنوی و عبادی اختصاص یافته است از این رو مسئله نظم برای سفر در این ادیان مورد توجه است تا بهره وری بیشتری از مراسم‌ها‌ی مذهبی داشته باشند. به ویژه در فرهنگ زیارت امکان مقدسه جهان اسلام روز از اهمیت خاصی برخوردار است. در اسلام روز جمعه اهمیت ویژه ای برای عبادت و نماز جمعه دارد از این رو تاکید شده است از این رو فقیهان بر پایه احادیث تاکید دارند که آغاز سفر بعد از حضور در نماز جمعه باشد و پیش از آن …

توضیحات بیشتر »

مخالفت قاطع و صریح آیت‌الله سبحانی با تعطیلی شنبه

مخالفت قاطع و صریح آیت‌الله سبحانی با تعطیلی شنبه

آیت‌الله جعفر سبحانی طی بیانیه‌ای نظر خود را اعلام کرد و گفت: استدلال آقایان بر تعطیلی روز شنبه با منطق آنان همخوان نیست می‌گویند: «اقتصاد ایران با اقتصاد جهان پیوند ناگسستنی دارد باید کاری کرد که بیشترین روزهای هفته، این پیوند برقرار باشد» این سخن بسیار منطقی است ولی دلیل بر تعطیلی روز شنبه نمی‌شود، چون در چنین روزی دنیای خارج نیز تعطیل است. این منطق ایجاب می‌کند که روزهای پنجشنبه که روز کاری بوده، بیشترین فعالیت را داشته باشد که دنیای خارج نیز فعال است. آقایان به جای اصلاح علت سراغ معلول رفته‌اند و سبب آن این است که …

توضیحات بیشتر »

تأملی در پاسخ استفتاء/ صالح رحمتی

تأملی در پاسخ استفتاء/ صالح رحمتی

شبکه اجتهاد: درباره مسئله «تعطیلی روز شنبه» و استفتائی که از آیت‌الله جوادی آملی انجام گردیده است، نکات چندی قابل طرح است که تقدیم ‌می‌شود. در این یادداشت، به عناوینی که می‌توانند خلاف شرع بودن «تعطیلی روز شنبه» را اثبات نماید، استدلال ‌می‌شود. تشبّه به یهود اولین عنوانی که به ذهن ‌می‌رسد و در کتب فقهی نیز موضوع احکام قرار گرفته است، عنوان «تشبّه به یهود» است. ابتدائاً به اخباری اشاره ‌می‌شود که، در منابع معتبر روایی با مضمون «نهی از تشبّه به یهود و مجوس» و «نهی از تزیّی به زی جاهلیت و یهود» وارد شده است: قَالَ رَسُولُ …

توضیحات بیشتر »

طرح تعطیلی شنبه؛ پروژه یهودی سازی سبک زندگی مسلمانان

طرح تعطیلی شنبه؛ پروژه یهودی سازی سبک زندگی مسلمانان

شبکه اجتهاد: قرآن کریم دو دین یهود و نصارا را به عنوان ادیان وحیانی تایید کرده است؛ لکن به دلیل تحریفاتی که در آن دو پدید آمده است مسلمانان را از تبعیت و دوستی گزیدن اهل کتاب نهی کرده است. چون آنان نسبت به اهل ایمان خصومت و کینه‌ می‌ورزند. البته عداوت و دشمنی یهود شدت بیشتری دارد. زیرا در میان نصارا دانشمندانی که منصف باشند و تکبر نورزند وجود دارند: “لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَهً لِلَّذِینَ آمَنُوا الْیَهُودَ وَالَّذِینَ أَشْرَکُوا وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّهً لِلَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَى ذَلِکَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّیسِینَ وَرُهْبَانًا وَأَنَّهُمْ لَا یَسْتَکْبِرُونَ” (المائده : ٨٢). …

توضیحات بیشتر »

شنبه تعطیل!/ علی مهدیان

شنبه تعطیل!/ علی مهدیان

شبکه اجتهاد: «پنج شنبه و شنبه جابجا شد». این جمله احتمالا عده‌ای را بخنداند، نه حاج آقا، روزهای هفته که جابجا نمی‌شود. منظور “تغییر تعطیلی” است یا  “تغییر روز غیر کاری”. چه می‌شود کرد، اینها فرهنگ نمی‌فهمند. از معنای روزها سر در نمی‌آورند. اگر بهشان بگویید هر روز هفته یک روحی دارد، بر و بر نگاهت می‌کنند. اگر بگویی دین، هر روز را با یک محتوا و با شخصیت‌های متفاوتی گره زده، گیج می‌شوند، اگر بگویی هویت یک جامعه، سبک زندگی‌اش، فرهنگش به روزها معنا می‌دهد، رد می‌دهند. مشکل این است. مشکل این است که این جماعت هیچ وقت نمی‌توانند …

توضیحات بیشتر »

درباره جابجایی تعطیلات هفته در فقه اهل سنت 

درباره جابجایی تعطیلات هفته در فقه اهل سنت 

شبکه اجتهاد: نضج فقه عقل گرایانه تیسیری، ترویج مقاصد الشریعه و توجه به مصلحت گرایی در فقه الاجتماع باعث بوجود آمدن فتواهای راهگشا در فقه سنتی اهل سنت بویژه در تعامل جامعه اسلامی با تازه مسلمانان و غرب شده است. مهمترین بستر فتواهای مصلحت گرایانه فقهای سنتی در مواجه با مسائل اجتماعی نوپدید جوامع مسلمان با غرب خود را نمایان کرده است و مسایل عبادی فردی، کمتر در دایره این فتواها قرار دارند. امروزه فقهای سنتی با توجه به «فقه النوازل للأقلیات المسلمه» بسیاری از چالش‌های پیش روی مسلمانان در جوامع غرب را حل و از این رو فقهای سنتی …

توضیحات بیشتر »

تعطیلی شنبه با فرهنگ اسلامی در بلندمدت چه می‌کند؟/ حسین ایزدی

تعطیلی شنبه با فرهنگ اسلامی در بلندمدت چه می‌کند؟/ حسین ایزدی

اختصاصی شبکه اجتهاد: دین برای زمان اهمیت ویژه قائل است. اسلام به برخی زمان‌ها نگاه ارزشی دارد که توضیح آن در قالب چند مقاله تفصیلی از زوایای مختلف قابل بحث است. عناوینی چون «شب قدر، روز مبعث، عید غدیر، روز عاشورا، عید فطر، شب جمعه، روز جمعه، و…» نشان از نگاه خاص اسلام به برخی از زمان‌ها و جانمایی خاص آن در زندگی انسان مسلمان دارد. در اسلام نسبت به هریک ازاین زمان‌های خاص روایات فراوان درباره ارزش‌گذاری، اهمیت، اعمال، جایگاه و آداب و ادعیه آن وارد شده است. اساساً اسلام یکی از عناصر تنظیم‌گر در سبک زندگی اسلامی را …

توضیحات بیشتر »

هویت زمانی، روز هفته و تأملات در فقه فرهنگی/ سید محمد طباطبائی

آیا تعطیلی شنبه مغایر قانون اساسی و شرع است؟

اختصاصی شبکه اجتهاد: در بررسی‌های فقه فرهنگی، از جمله مسائل، آداب و سنت‌هایی است که موضوع آن‌ها زمان است و در حقیقت، زمان موضوع حکم شده است. مناقشات جاری در تعطیلات هفته در این چارچوب ملاحظاتی دارد که کوتاه و گذرا اشاره می‌شود: اوّلاً بر اساس تصریح قرآن کریم، زمان اتصاف دینی دارد. آیه شریفه عبارت است از: «إنّ عده الشهور عند الله إثنا عشر شهراً فی کتاب الله یوم خلق السماوات و الأرض منها أربعه حرم ذلک الدین القیّم» (توبه، ۳۶) در این آیه، از یک سوی، تعداد ماه‌های سال به «عند الله» مقید شده است. یعنی سال شرعی …

توضیحات بیشتر »

اجلاسیه کنگره جهانی حضرت رضا(ع) در قاب تصویر

اجلاسیه کنگره جهانی حضرت رضا(ع) در قاب تصویر

شبکه اجتهاد: اجلاسیه کنگره جهانی حضرت رضا(ع)، با موضوع «عدالت برای همه، ظلم به هیچکس» امروز ۲۴ اردیبهشت۱۴۰۳ با حضور اندیشمندان اسلامی داخل و خارجی و با پیام مراجع معظم تقلید در تالار قدس حرم مطهر رضوی آغاز به کار کرد. همزمان با برگزاری این کنگره ۲۰ نشست تخصصی با ارائه مقالات منتخب در موضوع عدالت و سیره اجتماعی حضرت رضا علیه‌السلام با حضور اندیشمندان و صاحبنظرانی از کشورهای عراق، لبنان، بورکینافاسو، مالی، آمریکا، اسپاینا، هلند، انگلیس، برزیل، مراکش، گرجستان، تایلند، بوسنی و دیگر کشورها ارائه می‌شود. بخوانید: پیام سه مرجع تقلید به کنگره جهانی حضرت رضا (ع)/ عدالت برای …

توضیحات بیشتر »

چرا فتاوای فقهی هوش مصنوعی اعتبار ندارد؟

چرا فتاوای فقهی هوش مصنوعی اعتبار ندارد؟

استاد خارج فقه حوزه قم ضمن اشاره به اینکه هنوز توانمندی هوش مصنوعی مشخص نشده است، توضیح داد با فرض اینکه این ابزار در آینده بتواند به فتاوی فقهی دسترسی پیدا کند، چرا فتاوایش حجیت و اعتبار شرعی ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «هوش مصنوعی و حجیت فتوا، قضا و قول خبره و کارشناس»، با سخنرانی استاد محمد قائینی نجفی، مدرس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت برگزار شد که گزیده آن را برگرفته از ایکنا می‌خوانید: عنوان سخنان ما وضعیت بررسی اعتبار فتوا و قضا در سایه این وسیله جدید به …

توضیحات بیشتر »

واکاوی فقهی حقوقی دسترسی به پلتفرم‌های خارجی از طریق پوسته‌های داخلی

واکاوی فقهی حقوقی دسترسی به پلتفرم‌های خارجی از طریق پوسته‌های داخلی

مدیر گروه فقه ارتباطات، هنر و رسانه مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم السلام) نسبت به بند چهارم مصوبه نود و ششم شورای عالی فضای مجازی گفت: در این مصوبه مسئله‌شناسی مناسبی صورت نگرفته و این اشکال، کل مصوبه را تحت الشعاع قرار داده است. از دلایل ضعف مسئله‌شناسی می‌توان به «ارتباط ضعیف مسائل ذکر شده با مسائل حوزه فرهنگ، سبک زندگی، کسب و کار و تجارت» و «توجه نداشتن به فرآیندها به خصوص فرآیند محدود سازی طبیعی پلتفرم‌های داخلی» اشاره داشت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی «واکاوی فقهی حقوقی دسترسی به پلتفرم‌های خارجی از طریق پوسته‌های داخلی» با ارائه …

توضیحات بیشتر »

روش امام موسی صدر در برخورد با زنان بی‌حجاب لبنان

روش امام موسی صدر در برخورد با زنان بی‌حجاب لبنان

شبکه اجتهاد: بخشی از سخنان امام موسی صدر دربارهٔ زنان لبنان و نحوهٔ برخورد با آنها وقتی حجاب و مسائل دینی را قبول ندارند، مرور می‌کنیم. سخنان امام از سخنرانی «ذوق و ابتکار در دعوت» که در سال ۱۳۴۰ در ایران ایراد شده، انتخاب شده است. متن کامل این سخنرانی در کتاب «نای و نی» منتشر شده است. قصهٔ زن در لبنان برخلاف تصور معروف، که زن را در ایران افراطی‌تر از زن در همهٔ جهان مى‌‏شناسند، زن در لبنان بسیار تندروتر و بى‌بندوبارتر از زن‌هاى ایرانى است. در لبنان مسئلهٔ حجاب و بى‌حجابى زن مطرح نیست، داستان برهنگى زن …

توضیحات بیشتر »

فقه معماری و فقه شهرسازی داریم، اما معماری اسلامی و شهر اسلامی حرف غلطی است!

فقه معماری و فقه شهرسازی داریم، اما معماری اسلامی و شهر اسلامی حرف غلطی است!

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم معتقد است ما فقه معماری و فقه شهرسازی داریم همانطور که فقه پزشکی و فقه اقتصاد داریم، اما معماری اسلامی و شهر اسلامی همانند طب اسلامی و اقتصاد اسلامی حرف غلطی است! وی تصریح دارد که فقیه‌ نمی‌تواند ملتزم به این معنا شود شهر اسلامی به این معناست که اسلام بگوید خیابان کجا باشد، خانه کجا باشد، بیمارستان کجا باشد، پُل زده بشود یا نه؟ این امری است که انسان با نگاه عقلایی به آن می‌رسد و باید اهل فن بگویند. اسلام متصدی این جزئیات نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمد جواد فاضل …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics