نقد افکار تکفیری مخالفان شیعه و عدم اقرار آنان به امامت ائمه اثنی عشر است. در این پژوهش سعی شده است ادله منکران شیعه امامیه و امامان معصوم در مسأله امامت و خلافت نقل و مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد. نگارنده ضمن بیان دیدگاه‌های متعصبانه برخی از علمای افراطی اهلسنت در تکفیر شیعیان تنها به خاطر اعتقاد به امامت امامان معصوم اینگونه لجاجت و عناد را نوعی کفر تلقی کرده و مخالفان و منکران ولایت و امامت ائمه اثنی عشر را مخلدان در آتش جهنم دانسته است. از نظر وی کسانی که منکر امامت امامان شیعه هستند در واقع منکر ضروریترین حکم قرآن هستند و از گردونه ایمان و اسلام خارجند زیرا قرآن کریم صراحت بر عصمت اهلبیت پیامبر (ص) و به تبع آن امامان دارد.
پژوهشی درباره تکفیر و تفسیق از دیدگاه کلامی معتزله و اشاعره است. کفر و فسق از جمله مسائلی است که در علم فقه و بیشتر در علم کلام مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. در فقه و شرع، کفر و فسق بر اساس نص قرآن و بعضی احادیث قابل تعریف است و این مورد از کفر و فسق دارای حجیت شرعی و فقهی است، ولی به اعتقاد نویسنده کفر و فسق در علم کلام غیر از کفر و فسق در علم فقه است. به باور وی، در علم کلام تشبیه و تجسید درباره خداوند به اجماع کفر است، ولی نظریات کلامی درباره مصداق کلامی این دو یکسان نیست و هر فرقه‌ای به گونه‌ای از آن تعریف ارائه کردند. از این رو بستی بعضی از دلایل معتزلیان که براساس آن جبریان را کافر می‌پندارند بی اساس می‌داند. به اعتقاد او پیامبر در غدیر امام علی (ع) را به امامت امت نصب کرده و قائل به عصمت علی و فرزندان اوست. وی همچنین عقیده دارد که محاربه با امام بر حق، فسق را به دنبال می‌آورد، گرچه به اعتقاد کلامی فرق دیگر این گونه نیست. سرفصل‌های کتاب عبارت‌اند از: کفر و فسق، آیا تعیین مصداق کفر و فسق واجب است؟ ویژگی کفر، دلالت‌های کفر، قول به تشبیه، خارج شدن از توحید و قول به تفسیق.
وهابیت فرقه ای است که بیش از دو قرن از ظهورش می گذرد, آنان در این دو قرن با تکفیر دیگران, ضربات سهمگینی بر پیکر وحدت امت اسلامی زدند.آنان که خود را پرچمدار توحید می دانند دلیل و مستند گفتارشان را کلام خدا و سنت رسولش می پندارند در حالی که تمام این برداشت ها سطحی است و با برداشت عالمان اسلامی قرون متمادی در تعارض آشکار است. نویسنده درصدد شناخت وهابیت و برداشت های سطحی آنان از دین را مورد نقد و بررسی قرار می دهد.
"تحقیقی قرآنی و روایی درباره مستندات برخی از «گناهان اخلاقی» است. در این کتاب سعی شده است با استفاده از آیات و روایات حرمت برخی از صفات زشت اخلاقی مانند عیبجویی، چاپلوسی، حسد، جدل، تمسخر، فریب، غیبت و خیانت مورد بحث و بررسی قرار گرفته و ادله قرآنی و روایی حرمت آنها بیان گردد. نگارنده همچنین به آثار منفی روانی، دنیوی و اخروی این قبیل از گناهان اشاره نموده و توضیحاتی در مورد ماهیت آنها ارایه مینماید. وی در بخش دوم کتاب آیات و روایات متناسب با این هشت گناه را نیز ذکر کرده و ترجمه می‌کند."
در این نوشتار جریان وهابیت از منظر تفکر تکفیری بررسی و تحلیل شده است. نویسنده پس از بیان توضیحاتی درباره ایمان و کفر، دیدگاه قرآن و پیامبر (صلّی الله علیه وآله) و برخی از صحابه در نهی تکفیر را آورده و آن‌گاه به بررسی عوامل ظهور فکر تکفیری پرداخته است. وی عواملی همچون جهل، تعصب، اکتفا به مطالعه کتب، عجب و خودبزرگ‌بینی و علاقه به پیشتاز بودن را از دلایل ظهور تفکر تکفیری دانسته است. از دیگر موضوعاتی که در این کتاب بررسی شده، عبارت است از: آثار تکفیر، علاج فکر تکفیری، جوانان و خطر تکفیرگرایی، فکر تکفیری و مقابله پیامبر (صلّی الله علیه وآله) با آن، تکفیری‌های قرن چهارم، ابن تیمیه تکفیری قرن هشتم، محمد بن‌عبدالوهاب تکفیری قرن دوازدهم، مقایسه‌ای بین خوارج و وهابیان، وهابیان تکفیری از دیدگاه اهل‌سنّت.
مسلمانان در عصر پیامبر-صلی‌الله‌علیه‌وسلم- در زمینه‌ی اصول و فروع دارای یک روش بودند، اما دیری نپایید که فتنه‌ای بزرگ پدیدار گشت و برخی مسلمانان بر اساس فهم غلط و بینش نادرست از اسلام، مسلمانان دیگر را تکفیر کردند.
این کتاب روند شکل‌گیری تکفیر میان مذاهب و فرق اسلامی را بررسی کرده و کوشیده است این مسیر را به‌ویژه در میان وهابیون تشریح کند. کتاب شامل سه فصل است که در فصل اول روند شکل‌گیری تفکر تکفیری در محمد بن عبدالوهاب را با بررسی نامه‌های او ارائه می‌کند. در این فصل نامه‌هایی که محمد بن‌عبدالوهاب به پادشاهان و علمای دوران خود نوشته، بررسی و ذکر شده است. بر اساس این نامه‌ها مقتدای وهابیون خود را تنها فردی می‌دانسته که کلمه توحید و معنای آن را درک می‌کرده است. در فصل دوم نویسنده موضع وهابیت در برابر فقها و فقه را آورده و تبیین کرده است که چگونه محمد بن‌عبدالوهاب و یاران و پیروانش اقدام به تکفیر فقها و علما از جمله ابوحنیفه، از امامان چهارگانه و بزرگ اهل‌سنّت، کرده‌اند. در فصل سوم با عنوان «فتاوای علمای نجد در تکفیر امت اسلامی» به بررسی جایگاه علمای نجد که پادشاهان سعودی نیز از این منطقه هستند و همچنین به روش آنان پرداخته است.
شیخ نوحِ حنفی در سخنان خود، شیعه را تکفیر و جواز قتل آنان را صادر کرد و سید شرف الدین موسوی در پاسخ به وی کتاب نفیسی با نام الفصول المهمّه فی تألیف الأُمّه نگاشت و در آن بر برادری همه مسلمانان تأکید ورزید. در واقع کتاب الفصول المهمّه سید شرف الدین را که از نویسندگان بزرگ شیعه است، می‌توان پاسخی به تفرقه‌افکنان در میان امت اسلام دانست. مؤلف در این کتاب پر محتوا با آوردن احادیث صحیح از مجموعه‌های حدیثی معتبر اهل‌سنّت و با ذکر فتواهای فقیهان مشهور گذشته و احیاناً معاصر عالم اسلام، فتوای آن شیخ تکفیرگر را به نقد علمی و تاریخی کشیده و سرفصل‌های ذیل را بررسی کرده است: علم و اسلام و ایمان و ارزش نهاد دینی، برادری شیعه و سنی و اهل نجات بودن موحدان، فتواهای دانشمندان سنی مبنی بر نجات اهل توحید و شواهد دیگر آن، بشارت‌های سنت برای شیعه، نمونه‌هایی از اجتهاد در برابر نص، بررسی فتواهای تکفیر، نقش دروغ‌سازان در تفرقه‌افکنی و انگیزه‌های تفرقه‌افکنی.
نویسنده که از پژوهشگران سوری و مدیر مرکز حفظ قرآن «الأسد» سوریه و نیز عضو شورای ریاست مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی است، در این نوشتار به بررسی دلایل شکل‌گیری تفکر تکفیری پرداخته است. وی معتقد است محکوم کردن و نسبت کفر و الحاد به فقها و دانشمندانی که اختلاف نظر و فکر و عقیده با حاکمان داشته‌اند، سابقه‌ای تاریخی دارد که دوران ابن‌رشد، شاهدی بر این مدعاست. نویسنده همچنین به بررسی خطرها و عواقب تفکر تکفیری در جامعه اسلامی پرداخته است.
نویسنده که از پژوهشگران سوری و مدیر مرکز حفظ قرآن «الأسد» سوریه و نیز عضو شورای ریاست مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی است، در این نوشتار به بررسی دلایل شکل‌گیری تفکر تکفیری پرداخته است. وی معتقد است محکوم کردن و نسبت کفر و الحاد به فقها و دانشمندانی که اختلاف نظر و فکر و عقیده با حاکمان داشته‌اند، سابقه‌ای تاریخی دارد که دوران ابن‌رشد، شاهدی بر این مدعاست. نویسنده همچنین به بررسی خطرها و عواقب تفکر تکفیری در جامعه اسلامی پرداخته است.
دکـتر محمد عماره با انتشار این کتاب، سر و صدای زیادی در شماری از رسانه‌های مصر بـه‌پا کرد و در پی آن وزیر اوقاف مصر مجبور شد دستور دهد تمام نسخه‌های کتاب از کتاب‌فروشی‌ها جمع شود و نویسنده هم ناگزیر با اندکی اصلاح کتاب را دوباره چاپ کرد. هـدف اصـلی نـویسنده بیان این موضوع است که دین اسلام به موعظه حسنه، دعوت به خیر و پرهیز از شر تأکید فراوان دارد، وی می‌گوید مسلمانان حق دارند به نصیحت یکدیگر بپردازند، اما حق ندارند به تکفیر همدیگر همت گمارند. نویسنده برای ایجاد وحدت مسلمانان، توصیه‌هایی می‌کند. وی مطالبش را ذیل این عناوین سامان داده است: ۱٫ همگان به دنبال وحدت؛ مسلمانان کجایند؟ ۲٫ تقریب و همبستگی؛ ۳٫ توجه به میزان آگاهی مخاطبان؛ ۵٫ گفتمان دانشمندان.
اثر حاضر در بردارنده فتوای مفتی اتحاد علماء الصوفیه اهل‌سنّت در پاکستان و دیگر علمای اهل‌سنّت درباره تکفیر مسلمانان است. مؤلف در پاسخ به سؤال مربوط به تکفیر مسلمین، با اشاره به نظریه شیخ شلتوت، این عمل را جایز نمی‌داند. وی در مباحث خود از آیات قرآن و روایات رسول اکرم (صلّی الله علیه وآله) استفاده کرده است. او تصریح می‌کند که صوفیه اهل‌سنّت و شیعیان امامی، جزء فرقه‌های مسلمانان به‌شمار می‌آیند.
سخنرانی مؤلف در سمینار تقریب بین مذاهب اسلامی در سال ۲۰۰۸ م در تهران است. مؤلف با بررسی آسیب‌ها و مشکلاتِ تفکر تکفیری، راه‌هایی برای درمان این پدیده زشت ارائه کرده است.
نویسنده در کتاب با بهره‌گیری از آیات و احادیث و سخنان صاحب‌نظران و با نقد دیدگاه‌های تکفیری برخی از مرتجعین، جایگاه اندیشه و موضوع عقل را در اسلام بررسی کرده است. وی در کتاب به این مطالب عمده پرداخته است: اصول و ضوابط و مراتب اسلام و کفر، منشأ تکفیر دیگران، ویژگی‌های تکفیری و انواع و اشکال تکفیر و سرانجام چگونگی مقابله با تعصب.
دکتر عبداللطیف الهرماسی، استاد علوم اجتماعی در دانشگاه ای تونس است. وی با نگاهی تاریخی و جامعه‌شناسی مذهبی، به بررسی و تحلیل پدیده تکفیر و عواقب آن در جوامع عربی ـ اسلامی به‌ویژه از ابتدای هزاره سوم پرداخته است. وی معتقد است سلفی‌گری جهادی، در فعالیت‌های خود به تعریف رایج میان علمای اسلام که جهان را به دو بخش اسلام و کفر تقسیم می‌کنند، توجهی ندارد، بلکه با توسعه در مفهوم شرک و کفر، گروه بزرگی از مسلمانان را نیز از دایره اسلام خارج می‌کند. از سوی دیگر، آنان در عین حال، رنگی کاملاً سیاسی به فعالیت‌های خود می‌دهند و روش آنان در مبارزه، جهاد است و برای جواز آن، ناگزیر باید حکم کفر و ارتداد را برای مخالفین خود صادر کنند.
نویسنده در این کتاب به واکاوی مسئله خشونت و تکفیر در اسلام پرداخته و به بسیاری از سؤال‌های مطرح شده در این زمینه پاسخ داده است. کتاب مشتمل بر پنج فصل است و نگارنده طی آنها به تبیین اصول و معیارهای تکفیر پرداخته، خاستگاه‌های تکفیر و برخی ویژگی‌های تکفیری‌ها را برشمرده، به گونه‌ها و شکل‌های تکفیر اشاره کرده و در پایان گفتمان تکفیری را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. آقای موسی دانش این کتاب را با عنوان اسلام و خشونت: نگاهی نو به پدیده تکفیر به فارسی ترجمه کرده و در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در سال۱۳۹۰در ۳۴۴ صفحه در قطع وزیری به چاپ رسیده است.
نویسنده که از پژوهشگران مصری است، در این نوشتار سابقه تاریخی تفکر تکفیری را بررسی کرده است. وی در شش فصل از مواجهه علما و اندیشمندان با برخی از جریان‌های تکفیری را گزارش کرده است. در این کتاب در فصول جداگانه قضایای تکفیر حلاج، احمد الخزاعی، طبری و ابن‌رشد بررسی شده است.
این کتاب ترجمهای از کتاب تطهیر المناهج من التکفیر ( عبدالله دشتی، عراق، شبکه الفکر، ۱۴۲۸ق./۲۰۰۷م.) است. هدف نویسنده در این نوشتار شناخت تکفیر و شرک و ارائه راهکارهایی در راستای دوری جستن از اندیشه‌های منجر به تکفیر است. این نوشتار مشتمل بر یک مبحث مقدماتی و دو فصل با عناوین «حقیقت توحید مشرکان در ربوبیت»، و «آیا مسلمانان هم گرفتار شرک در الوهیت شده‌اند»، است. نگارنده، طی این مباحث کوشیده است معیارها و ضابطه‌های تکفیر را شرح داده، دلایل راه بردن به سوی تکفیر را برشمرده و راه برون رفت از این گونه اندیشه‌ها را شرح دهد.
موضوع این کتاب، نگاهی به مسئله خشونت از منظر اسلام و تکفیر در کشورهای اسلامی است. نویسنده، در کتاب حاضر به واکاوی مسئله خشونت و تکفیر در اسلام پرداخته و به بسیاری از سؤال‌های مطرح شده پیرامون این موضوع‌ها پاسخ داده است. کتاب، مشتمل بر پنج فصل است و نگارنده طی آنها به تبیین اصول و معیارهای تکفیر پرداخته، خاستگاه‌های تکفیر و برخی ویژگی‌های تکفیری‌ها را برشمرده، به گونه‌ها و شکل‌های تکفیر اشاره کرده، و در پایان گفتمان تکفیری را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است.
تکفیر، در روایات شیعه و اهل سنت، مسئله‌ای بسیار خطرناک معرفی شده است. پیامبر در این باره می‌فرماید: «هرکس نسبت کفر به کس دیگری بدهد که معیار کفر را ندارد، گوینده آن کافر است». با توجه به روش و معیار قرآن و سنت درباره معیار کفر و اسلام، برخی از افراد، فتوای به کفر عده‌ای را صادر می‌کنند، این که فتوا استناد قرآنی و روایی دارد یا از جهالت و تعصب سرچشمه گرفته است، سئوالی است که اذهان را به خود مشغول داشته است. در کتاب حاضر، برای روشن شدن حقیقت مسئله تکفیر، با نگاهی به قرآن و روایات و گفتار بزرگان مذاهب اسلامی، به بررسی فتوای تکفیر در اسلام و سایر مذاهب پرداخته شده است.
رابطه عقل و دین از دیرینه‌ترین مباحث تفکر بشری است، به طوری که در تاریخ تفکر اسلامی و در ارتباط با تبیین نسبت بین عقل و دین اختلاف نظر وجود دارد، هر گروه یا فرقه ای به نوعی با دین برخورد دارند؛ بعضی به ظاهرآیات و روایات اکتفا می‌کنند و مخالف دخالت عقل در دین هستند و بعضی عقل را در دین دخیل می‌دانند، در این میان بررسی دیدگاه ملاصدرا و إبن تیمیه قابل توجه میباشد. در این پژوه ...
تحقیق حاضر مباحثی است با رویکرد کلامی در مورد تأثیر اندیشه‌های کلامی ابن تیمیه بر وهابیت، این نوشتار به زندگی ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب پرداخته است. این دو شخص دارای اندیشه‌های افراطی بودند که باها با نقد و محکومیت علمای عامه روبرو شدند. نوشتار حاضر سپس به بیان دیدگاه کلامی ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب در محور توحید و شرک بحث کرده است. با تفسیر نادرستی که این دو عالم از توحی ...
مروری بر دیدگاه‌های تکفیری برخی از فرقه‌های اسلامی و نقد این دیدگاههاست. در این اثر ضمن بیان پیشینهای از تکفیر و «تکفیرگرایی» در جهان اسلام از زمان پیامبر اسلام (ص) و پس از آن به ریشهیابی این پدیده و عوامل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن پرداخته شده است. نویسنده ابتدا به معیارهای اسلام و کفر در جهان اسلام اشاره کرده و موجبات کفر را انکار توحید و رسالت نبوی، انکار ضروری دین و مذهب و ارتکاب گناه کبیره دانسته و...
نویسنده در این رساله نخست ایمان و کفر را بر اساس آیات و روایات تبیین کرده و آن‌گاه به بررسی تفاوت‌های بین «ایمان» و «اسلام» پرداخته است. وی در ادامه به موضوع تکفیرِ مسلمانان اشاره کرده و با استدلال‌های قرآنی و حدیثی ثابت کرده این پدیده خلاف اصول اسلامی و انسانی است.
پدیدآورنده: سرداری اردکان، محمد استاد راهنما: عابدی، احمد استاد مشاور: بداشتی، علی‌الله استاد ناظر: استاد داور: تاریخ دفاع: ۱۳۸۴/۱/۱ زبان پایان نامه: فارسی تعداد صفحه: مرکز: دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد محل نگهداری: منبع اندیشه رویت از دیرباز در دین یهود مطرح بوده و سپس این بحث به حوزه اندیشه دین اسلام نیز سرایت نمود و مورد اختلاف متفکرین اسلام واقع شد. مشکل اصلی این است که آیا خداوند دارای جهت و مکان است یا خیر؟ مجسمه قایلند خدا جسم است و صورت و هییت دارد و حرکت می‌کند. مشبهه و کرامیه نیز خدا را دارای جسم می‌دانند؛ …
شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
