استاد درس خارج قاعده کرامت معتقد است تمام دعواها روی مصداق کرامت است. او میگوید: مصداق کرامت را باید از بیانات شرعی به دست بیاوریم؛ ما باید از احکام الهی به محدوده کرامت انسان در پیشگاه الهی پی ببریم نه برعکس. آقایانی که شعار کرامت را میدهند شیپور را از آن طرف میزنند و اشتباه میگویند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست …
Read More »اجتهاد و اصول فقه
عبدالله بن عباس و فقه شیعی
شبکه اجتهاد: عبدالله بن عبّاس ابن عبدالمطّلب (م ۶۸ق/ ۷-۶۸۶م) در مطالعات اسلامی معاصر معمولًا به عنوان یکی از پایهگذاران علوم دینی شناخته شده است. او همچنین یکی از گرداورندگان قرآن به شمار میرود که قرائات گوناگونش از آیات، بعدها همگی ثبت و ضبط شد. نقش او به عنوان «پدر علم تفسیر قرآن» نیز غیر قابل انکار است، چنان که …
Read More »بررسی اجمالی برخی آرای فقهای حنفی از نظر برخی از علمای اهل سنت/ مهدی نریمانپور
اختصاصی شبکه اجتهاد: تتبع در آرای اصولی و فقهی علمای حنفی نشان میدهد که فقه حنفی جریانی برخلاف جریان موجود در جهان اهل سنت است؛ زیرا موارد متعددی از آرای علمای حنفی را نشان میدهد که در بخش قابل توجهی از این آراء، رأیی خلاف آرای سایر مذاهب اهل سنت اتخاذ کردهاند؛ لذا شاذ و نادرگویی، نامأنوسی و وجود اختلاف …
Read More »برخی علوم انسانی را با فقه اشتباه گرفتهاند/ چالش تلقی سیاسی از علوم انسانی اسلامی
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی گفت: اینکه گفته شود ما میخواهیم این علوم مدرن را اسلامی کنیم نتیجه بدفهمی و کژتابی در فهم است زیرا مبنا و بنیاد آن فرق دارد. کژتابی دیگری که در مورد علوم مدرن داریم ناظر به روش است یعنی برخی از مدافعان علوم انسانی اسلامی، علوم انسانی را با فقه و استنباطات فقهی اشتباه گرفتهاند و پسوند …
Read More »نکتهای در اتحاد روایات
شبکه اجتهاد: در مورد اتحاد دو یا چند روایت، اتحاد لفظ روایت و روای آن از جمله شروطی است که بیان شده است، اما این شروط چند استثناء هم دارد: ۱. گاه دو روایات با یک لفظ از دو راوی مختلف نقل شده است. در این موارد یک نکته را باید مورد توجه قرار داد، و آن این که بعضی …
Read More »کتابشناسی و نسخه پژوهی آثار علامه مجلسی
مدیر مرکز تحقیقات رایانهای حوزه علمیه اصفهان از انتشار «کتابشناسی و نسخه پژوهی آثار علامه ملامحمدباقر مجلسی»، به همت مرکز تحقیقات رایانهای حوزه علمیه اصفهان خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام سیداحمد سجادی اظهار داشت: مرکز تحقیقات رایانهای حوزه علمیه اصفهان در سال ۱۳۷۷ تحت عنوان یک نهاد پژوهشی وابسته به حوزه علمیه اصفهان با دستور آیتالله حسین مظاهری، …
Read More »روش شناسی فقه معاصر و عناصر مغفول در فقاهت سنتی
شبکه اجتهاد: ما تحت عنوان فقه معاصر دو پدیده داریم: اول: وقتی میگوییم فقه معاصر؛ منظور ما فقه مسائل معاصر است؛ دوم: فقه معاصر به معنای فقاهت معاصر. ۱- فقه معاصر به معنای فقه مسائل معاصر اگر بحث بر سر فقه مسائل معاصر باشد، یعنی فقیه یک سری مسائلی را جدید میبیند و میآید اینها را با همان نگاه سنتی …
Read More »سرانجام پروژه فیرحی؛ کدام فقه؟ کدام دموکراسی؟
دموکراسی بهعنوان یکی از مفاهیم دوران جدید که با عقل عقلایی تبیین شده است، چطور میتواند با فقه آمیخته با سنت و طریقت رابطهای برقرار کند. از طرفی هم در عصر توسعه دموکراسی، اقتدارگرایی از طریق فقه درحال بازتولید مولفههای خود بهعنوان ایده حکمرانی است. به گزارش شبکه اجتهاد، اینکه برخی گمان میکنند حکمرانی در برخی موضوعات به چالش رسیده …
Read More »کرامت اعطایی خداوند به بنی آدم، بهمثابه یک قاعده اصولی است/ گفتهاند این کرامتی که میگویی، اول بار ابلیس بیان کرد!/ کرامت اعطایی خداوند به بنی آدم، بهمثابه یک قاعده اصولی است/ گفتهاند این کرامتی که میگویی، اول بار ابلیس بیان کرد!/ تعقل فقیهانه در مقام استنباط حکم
استاد درس خارج حوزه علمیه گفت: تعقل فقیهانه یعنی جایگاهی که شایسته عقل است در تفقه به آن عطا شود؛ نه محلی بیش از آن چه عقل توانایی دارد به او بدهیم و نه برای عقل کم بگذاریم و عقل در مسند تضییق و توسیع ادله مینشیند و عقل میتواند جلوی اطلاق و عموم ادله را بگیرد غیر از آنکه …
Read More »القاب علمی؛ از حقیقت تا مَجاز/ علی راد
شبکه اجتهاد: چندی است بحث از چالش آیتالله دکتر یا حجتالاسلام دکتر در محافل حوزوی و دانشگاهی داغ است و رویکردهای موافق و مخالف در مواجه با آن پدید آمده است. در این یادداشت به این پدیده از منظر یک چالش کهن در تاریخ و میراث مسلمین مینگرم، به اختصار ابهامات آن را مرور میکنم و پژوهش درباره بنیانها و …
Read More »جزئیات برنامه اصلاحی سطوح عالی حوزه
عدم اتمام محدودهها به خصوص در دروس آزاد حوزه و حذف عملی قسمتهای مهمی از کتابهای فقهی و بعضاً اصولی، تعدّد و تکثّر درسها در یک روز که منجر به سطحیخوانی شده بود، فصل و انقطاع بین دروس سطح و خارج با توجّه به عدم طرح نظرات اصولی و فقهی بزرگان حوزه پس از عصر آخوند (ره)، بی توجّهی به …
Read More »سیرههای مستحدث حجت نیستند/ سکوت شارع، به معنای پذیرش سیره است، نه تبعیت از آن! / آنچه به ما واگذار شده، تفریع است، نه تشریع!
دو سال مردم به جهت دوریجستن از بیماری ماسک میزدند و در همین ماسک تشدید بیماری بود و در درازمدت نیز آثار نامطلوب خود را نشان خواهد داد. عقلا این را متوجه میشوند که فعلاً باید این کار را انجام داد؛ اما اینکه این حکم، دائمی بوده و همیشه مطلوب باشد معلوم نیست. مثلاً عقلاً در مورد واکسن کرونا، سریع …
Read More »برخی هنوز بهدنبال جمعکردن اجازه روایت هستند!/ آیتالله شبیری میفرمود: من و پدرم از هیچیک از علما درخواست اجازه اجتهاد نکردیم/ تعابیر «آیتالله دکتر» و «حجتالاسلام دکتر» تعریض به القاب حوزوی و اشتباه بزرگی است
مدیر موسسه کتاب شناسی شیعه گفت: در عصر ما اجازه روایت جنبه تبرکی دارد؛ چون نسخهها چاپ شده است. از این رو آیتالله خرسان در نجف کتابچهای با نام «سلوک مفازه من دون اجازه» نوشته بود، ولی منتشر نکرد و گفته بود که اجازه روایت در این عصر وجهی ندارد. برخی در این زمان هم به دنبال جمعکردن اجازه روایت …
Read More »نگاهی به چهار قرائت فقیهان در «فقه اجتماع»
ما فقه اجتماعی را اینطور ترسیم کنیم که وظیفۀ فقه این است که احکام فرد و جامعه را ترسیم کند و لذا فقه به فقه فردی و فقه اجتماعی تقسیم میشود. منظور از فقه فردی، فعل افراد مکلف است، اما یک مکلفی هم به نام جامعه داریم که گاهی اوقات جامعه مکلف است و یکسری احکام بر جامعه مترتب میشود …
Read More »علامه طباطبایی به روایت مراجع و اساتید
آیتالله سبحانی گفت: گاهی در گوشه و کنار حوزه و خارج حوزه، نسبت به بعضی از روایات اظهارنظرهای صحیحی نبود.یکی از خدمات علمی علامه طباطبایی در حوزه علمیه این است که توانست مسائل روایی را با قرآن تطبیق کند. به گزارش شبکه اجتهاد، کنگره بینالمللی علامه سید محمدحسین طباطبایی(ره) در محورهای قرآن و حدیث، حکمت عملی، اخلاق و عرفان، حکمت …
Read More »تناقض در مفهوم انگاره نقد السنّه/ علی راد
شبکه اجتهاد: سنّت معتبر، به دلیل وحیانی بودن، عصمت در مصدر و محتوا، عدم اختلاف درونی گزارهها و آموزهها با یکدیگر، نقد ناپذیر و در سنجش اعتبار سایر گونههای میراث مسلمین سنجه و معیار است. نظریههای شارحان، فقیهان هم تراز با سنّت معتبر نیستند و این همانی میان آنها وجود ندارد. هر حدیثی الزاماً ترجمان سنّت معتبر نیست لذا احادیث …
Read More »«الکافی» در ۱۶ جلد تجدید چاپ شد
کتاب شریف «الکافی» که توسط محققان پژوهشگاه قرآن و حدیث وابسته به موسسه دارالحدیث تحقیق شده و در سال ۱۳۹۷ منتشر شده بود تجدید چاپ شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «الکافى» مهم ترین منبع جامع روایاتى شیعه و یکی از کتب اربعه میباشد که توسط محمد بن یعقوب بن اسحاق کلینى، جمع آورى شده است. این کتاب ارزشمند در …
Read More »آیتالله خویی دوره چهارم خارج اصول را براساس تقریرات مرحوم خلخالی تدریس میکرد/ آیتالله خویی میفرمود: این کتاب من نیست بلکه کتاب شماست!
استاد ربانی بیرجندی خاطرنشان کرد: مرحوم خلخالی به من فرمود: آیتالله خویی دوره چهارم خارج اصول را که شروع کرد و در این درس به کتاب و منابع مراجعه نمیکرد، بلکه فقط دفتر تقریرات من را مطالعه میکرد و درس میداد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ایام چهارمین سالگرد ارتحال فقیه وارسته آیتالله سید محمدمهدی خلخالی، نشست علمی «تقریرات فقیهان …
Read More »استاد ما؛ شرحی گذرا بر زندگانی شهید صدر
جایگاه ویژۀ آیتالله حائری در حلقۀ شاگردان استاد شهید آیتالله سید محمدباقر صدر و عمق و گسترۀ ارتباط میان این شاگرد و استاد، کتاب «استاد ما» را به اثری بیبدیل برای علاقهمندان به سیره و اندیشۀ آن نابغۀ بینظیر تبدیل کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، «استاد ما»، ترجمۀ کتاب «الشهید الصدر؛ سموّ الذات و سموّ الموقف» نوشتۀ آیتالله سید …
Read More »علامه طباطبایی در اصول کاملاً صاحبمبنا است/ اغلب شاگردان علامه، جزو نقشآفرینان در انقلاب اسلامیاند/ تشکیل پایگاه فکری تهاجمی را از علامه طباطبائی یاد بگیریم
دو خصوصیّت از برجستگیهای مرحوم آقای طباطبائی بنده را خیلی متوجّه خودش میکند؛ یک جهادِ فکریِ کمنظیرِ آقای طباطبائی در بحبوحهی تهاجم اندیشههای وارداتی و بیگانه است. خصوصیّت دوّم ایشان در عرصهی معارف توحیدی و مفاهیم عرشیای که به آنها در فکر رسیده بود، صرفاً به زایش فکری بسنده نکرد؛ در نفْس شریف خودش و قلب شریف خودش به آن …
Read More »عدالت به عنوان یک قاعده فقهی فراگیر، میتواند چالشهای امروزین اجرای احکام را برطرف سازد
در دهمین پیش نشست پنجمین کنگره جهانی حضرت رضا(ع)، با شعار «اندیشه تمدنی امام رضا(ع) عدالت برای همه ظلم به هیچ کس»، مناسبات فقه و عدالت با تأکید بر آموزههای امام رضا(ع) تحلیل و بررسی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نویسنده و پژوهشگر فقه اجتماعی در این نشست که در تالار اجتماعات مدرسه عالی فقاهت حرم مطهر رضوی برگزار شد، …
Read More »نکاتی انتقادی درباره اندیشه دکتر فیرحی/ محمدعلی لیالی
شبکه اجتهاد: دکتر داود فیرحی را میتوان یکی از گفتمانسازها و یکی از شبکهسازهای فکری جریان تجدّدخواه ایران دانست که اگرچه شاید روش او با امثال دکتر سروش متفاوت باشد، امّا مقصد و نتیجه کار آنها یکی بوده است. فیرحی، دانشآموخته حوزه علمیه قم و دانشگاه تهران، استاد تمام دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، عضو مدعوّ دانشگاه مفید …
Read More »جای خالی بانوان مجتهده در مجلس خبرگان
شبکه اجتهاد: شاید بسیاری ندانند که در نخستین دوره خبرگان قانون اساسی خانم منیره گرجیفرد از اعضای این مجلس بود و اگرچه با مخالفت جدی برخی نمایندگان مواجه شد اما برقانونی بودن حضور خود تاکید کرد و توانست در برخی تصمیمگیریهای قوانین مربتط با زنان نیز اثرگذار باشد. اکنون بیش از چهل سال از آن زمان میگذرد و علیرغم عدم …
Read More »دوفصلنامه «آموزههای فقه و اصول مقارن» متولد شد
نخستین فراخوان مقالات دوفصلنامه «آموزههای فقه و اصول مقارن» با هدف ارتقاء و توسعه دانش فقه و اصول مقارن، به صاحب امتیازی مدرسه علمیه عالی نواب مشهد منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدرضا کاظمی، سردبیر دوفصلنامه «آموزههای فقه و اصول مقارن» ضمن اعلام اولین فراخوان این نشریه، گفت: با توجه به راهبرد کلان مدرسه علمیه عالی نواب …
Read More »بررسی «راهکارهای تقویت و احیاء دروس آزاد حوزه علمیه» در جلسه مشورتی نشست دورهای اساتید
استاد هادوی تهرانی با بیان اینکه به نظام سنتی حوزه صدمه وارد شده، گفت: هر کدام از اساتید بزرگوار که به نحوی میتوانند نفوذی در تصمیمات مدیران حوزه داشته باشند، به آن بزرگواران بگویند که بعضی اتفاقات، اشتباه بوده است؛ بزرگترین اشتباه، از بین بردن حوزه آزاد به بهانه بینظمی بوده است. حضور و غیابها نرم افزاری و کامپیوتری شده …
Read More »تئوری ثابت و متغیر در الهیات حکمرانی
این نظریه را اکثراً به شهید مطهری (ره) یا شهید صدر (ره) نسبت میدهند، اما منشأ این نظریه اینجا نیست؛ چرا که از نظر کلامی، پیامبر و ائمه معصومین، جایگاه و شأنشان سه چیز بوده: نبوت و تبلیغ احکام، امارت و مدیریت جامعه و در آخر قضاوت. اولین نفر که تصریح کرده و این نظریه را صورتبندی کرده، شهید اول …
Read More »بازخوانی انتقادی غنیمتانگاری زنان در فقه اسلام در جهان معاصر
مقاله بازخوانی انتقادی غنیمتانگاری زنان در فقه اسلامی در جهان معاصر طی یک نشست پژوهشی مورد نقد قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام علی الهی خراسانی، نویسنده و دینپژوه امروز در نشست پژوهشی نقد مقاله بازخوانی انتقادی غنیمتانگاری زنان در فقه اسلامی در جهان معاصر که به همت مرکز فعالیتهای قرآنی جهاد دانشگاهی و با همکاری مدرسه اسلامشناسی حضرت …
Read More »چرا امام خمینی ولایت و منصب سیاسی از ناحیه حاکم جائر را حرام میداند؟
امام خمینی (ره) ولایت و منصب سیاسی از ناحیه حاکم جائر را حرام میداند، چه آن منصب و مقام برای کارهای حلال و مشروع باشد و چه برای انجام کارهای حرام و یا مخلوطی از کارهای حلال و حرام؛ چرا که سلطنت و حکومت با جعل الهی برای رسول الله و با جعل رسول الله برای امیرالمؤمنین و ائمه طاهرین …
Read More »نظام جمهوری اسلامی نیازمند استنباطاتی است که در مقام اجرا کارایی داشته باشد/ نباید از توسعه علم اصول بهراسیم/ بسیاری از اشکالات به علم اصول وارد نیست بلکه نتیجه نحوه کار در حوزههای علمیه است!
استاد آملی لاریجانی با تاکید بر اینکه نظام جمهوری اسلامی ما نیازمند استنباطاتی است که در مقام اجرا کارایی داشته باشد، اظهار داشت: امروز ادعا میکنیم که باید علوم انسانی اسلامی تولید کنیم اما ابزار اصولی فعلی ما کفایت میکند! باید مقدمات دیگری ضمیمه کنیم و در این راستا نباید از توسعه علم اصول بهراسیم. علمای ما در طول زمان …
Read More »استقبال گرم فقها یا حضور رفع تکلیفی؟
شبکه اجتهاد: فرایند ثبتنام ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان از فردا ۱۴ آبان آغاز شده و به مدت یک هفته ادامه خواهد داشت، این درحالی است که براساس مشاهدات، سطوح عالی و فقهای حوزوی واکنشهای جدی نسبت به ثبتنام در این انتخابات نداشتهاند. هر ازچندی که در محافل یا گعدههای علمایی این موضوع طرح میشود با مواجههی بسیارسرد نیز مواجه …
Read More »