دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

ابتکار مربوط به روش تعلیم و تعلم است. سابقاً طلاب، مراجعه به کتاب می‌کردند ولی امروز، می‌توانند از مقالاتی که در سرتاسر دنیا هست، استفاده کنند و درسشان را قوت ببخشند. همچنین می‌توانند از وسایل و ابزار جدید برای تعلیم و تعلم استفاده کنند؛ مثل‌اینکه از ویدئو پروژکتور استفاده کنند. درس‌ها را منظم کنند و از پاور پوینت استفاده کنند. حتی می‌توانند از این اسباب مجازی و سامانه‌ها استفاده کنند، کما اینکه در دنیا از این روش‌ها به‌صورت آنلاین استفاده می‌شود تا کسی که نمی‌تواند در کلاس شرکت کند و با قم، فرسنگ‌ها فاصله دارد، بتواند از درس‌ها بهره‌مند شود …

معتقدم ما امروز ضد انقلاب در حوزه نداریم، ولو بعضی از بزرگان جامعه مدرسین فرموده‌اند ما  امروز دو فکر در حوزه داریم، فکر انقلابی و فکری که به بهانه استقلال حوزه، مسئله جدایی دین از سیاست را ترویج می‌کند. امّا من به هیچ وجه این فرمایش را قبول ندارم و به خودشان هم عرض کرده‌ام. امروز حوزه بیش از هزار استاد دارد که همگی انقلابی‌اند. البته خود رهبری هم فرمودند انقلابی بودن مراتب دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در دی‌ماه  ۹۷ دیداری با مسئولین مجله عصر اندیشه داشته و از …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در بیمه عمر بیمه گر در قبال اخذ وجوهی که غالباً حدود ۳۰ درصد حقوق اشخاص است تضمین‌ می‌دهد معادل ۱۰۰ در صد حقوق اشخاص را پس از بازنشستگی به بیمه شونده یا عائله‌ی وی بپردازد. این بیمه و مشابهات آن همچنانکه بیشترین سهم را از گردش مالی شرکتهای بیمه دارند، بیشترین سهم از  مخالفت فقهاء را نیز دارند. در این یادداشت به نحو موجز به واکاوی استدلالی این بیمه‌ می‌پردازیم. ادلّه وفاء به عهود و عقود مشرّع نیستند بعضی از فقهاء برای تصحیح عقد بیمه از جمله بیمه‌ی عمر به عمومات وارده استدلال کردند. امّا چنانکه …

یک انقلاب دینی می‌بایست مفهوم حق را در سامانه تئوریک خود، حل‌ و فصل کند. در انقلاب دینی ایران، فقیه یا فقها شایسته‌ترین افراد برای حکومت بودند، چراکه از بین افراد موجود در جامعه، این فقها هستند که نفوذ و ولایت‌شان نافذتر و شرعی‌تر است. شبکه اجتهاد: گفتمان انقلاب اسلامی، که به نوعی تداوم حرکت انبیاء و متصل به تعالیم آسمانی است، از ریشه و اساس با گفتمان‌های رقیب خود، مانند سوسیالیسم،‌ کاپیتالیسم و صهیونیسم، تفاوت دارد، لذا گفتمان‌سازی و روش و فرآیند آن در هر حوزه‌ای به نوعی می‌تواند ارزشی به اندازه خود آن حوزه داشته باشد. با توجه به …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه مردم‌سالاری دینی یا پیوند دین و مردم در اندیشه امام(ره) متخذ از مبانی دینی و فلسفه اسلامی است، گفت: ایشان در دهه بیست در کتاب کشف الاسرار این بحث را از زاویه مناسبات نفس و بدن مطرح و بر توأمان بودن رابطه نفس و بدن و عدم تفکیک و تمایز میان این دو تأکید کرد. با این نگاه نظری ظرفیت فلسفی بسیار مهمی برای توأم بودن حکومت و مردم و دین و دولت پدید می‌آید. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از عناصر و مؤلفه‌های مهم در پیروزی انقلاب اسلامی …

فقه ما صرفا دانش هنجاری است. اما چگونه با وضع موجود و آن مبانی به وضع مطلوب می‌توان رسید؟ چه دانشی باید تولید کرد که راهکار دهد و نهادسازی کند؟ در پاسخ باید گفت، نیاز اساسی ما دانش «نیمه‌بنیادین» یا «دانش توسعه‌ای» است تا راهکار دهد و نهادسازی کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در گفتگویی با مباحثات به بررسی فعالیت‌ها و عملکرد این دفتر در چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته است. در ادامه گزارش این گفتگو را‌ می‌خوانید. در آستانه چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب، همه …

حوزه انقلابی حوزه‌ای است که هدایت کلی جامعه و این وظیفه اساسی خودش را بشناسد و در آن مسیر، حرکت کند. حوزه انقلابی، حوزه‌ای است که خودش را ادامه مسیر انبیای الهی و ائمه معصومین صلوات الله علیهم اجمعین ببیند و پرچم‌داری در جهت آگاهی بخشی به جامعه و در جهت حرکت جامعه به سمت خداوند را وظیفه خودش بداند. اختصاصی شبکه اجتهاد: واژه‌ای که در سالهای اخیر به ادبیات حوزوی ایرانیان اضافه شده است، واژه «حوزه انقلابی» است. تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری و همچنین برخی مراجع تقلید در سالهای اخیر نیز بر انقلابی شدنِ حوزه های است. با …

شبکه اجتهاد: در جلسه‌ای بودم که سخنران درباره اهمیت معرفت به ولایت فقیه بحث می‌کرد، خطاب به مردم می‌گفت: “اگر معرفت‌تان نسبت ولایت فقیه کامل باشد وقتی رهبری می‌فرماید اسرائیل ۲۵ سال آینده را نخواهد دید، آن را یک تحلیل و پیش‌بینی فرض نمی‌کنید بلکه آن را یک امر قطعی و یقینی می‌دانید چون ولی‌فقیه جانشین امام است و از جایی که ما نمی‌دانیم خبر می‌دهد.” پیش از این در یادداشتی بیان کردم که این نگاه به ولایت فقیه خلط میان معنای ولایت علمی و ولایت عرفانی است و نباید مرجعیت تقلید یا ولایت‌فقیه را مقامی قُدسی دانست؛ اما چنین …

حضرت امام تعریف جامعی از علم فقه ارائه‌ می‌کند که فقه برای همه موارد انسان دارای برنامه است و جامعیت دارد. جمهوری اسلامی باید در این راه و جاده و مسیر حرکت کند؛ در این مسیر در بعضی موارد سرعت ما خوب و در برخی موارد کند بوده و در برخی موارد نیز رکون و سکون داشته‌ایم. ما باید در عین التزام به فقه جواهری و سنتی بن بست‌های فقهی را بشکنیم و هیچ راه توقفی برای خود قائل نباشیم؛ البته در چارچوب اصول و خط و مشی فقه و تعالیم فقه غنی و متعالی امامیه. به گزارش شبکه اجتهاد، …

کارگزار حکومت اسلامی باید در اداره جامعه دیدگاه‌های اسلامی را قبول داشته باشد، قبل از هر جایی حوزه وظیفه دارد مبانی و نظریات علمی مورد نیاز در عرصه‌های مختلف اقتصاد، اجتماع و فرهنگ و تعلیم و تربیت سیاست داخلی و سیاست خارجی را تولید کند، این نظریه‌ها باید در حوزه ارائه و پردازش شود و نظام آنها را به کار ببندد، حوزه از نظر تئوریک و نظریه پردازی عقبه نظام است. اختصاصی شبکه اجتهاد: فردا ۲۲ بهمن ماه نود و هفت است که مردم ایران چهل سالگی نظام اسلامی را جشن می‌گیرند، روزی که انقلاب اسلامی پیروز شد دشمنان قسم …

ما باید در آینده فقها و مجتهدهایی را تربیت کنیم که اندیشه حضرت امام را ترویج بدهند. حفظ حوزه انقلابی به این معناست. مراجعی که در آینده می‌آیند باید اندیشه انقلابی داشته باشند. اگر همین‌طور پیش برود، اندیشه مرحوم امام تا چند سال آینده از بین خواهد رفت و کسی باقی نخواهد ماند که نظریه مرحوم امام را به‌عنوان معمار انقلاب، ترویج کند. اختصاصی شبکه اجتهاد: واژه‌ای که در سالهای اخیر به ادبیات حوزوی ایرانیان اضافه شده است، واژه «حوزه انقلابی» است. تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری و همچنین برخی مراجع تقلید در سالهای اخیر نیز بر انقلابی شدنِ حوزه …

با دقت در توصیف شبکه علم تمدنی، ضرورت بنا نهادن نهاد علم تمدنی اجتناب ناپذیر‌ می‌باشد. نهادی که در آن در عین حفظ هویت حوزه، دانشگاه و مراکز پژوهشی اجرایی و کاربردی، همه آنها با یک داد و ستد قاعده مند با یکدیگر در راستای اقامه تمدن نوین اسلامی حرکت کنند. شبکه اجتهاد: یازدهم بهمن‌ماه ۹۷ دیداری بین برخی از پژوهشگران عرصه تمدنی با مقام معظم رهبری، صورت پذیرفت، در این جلسه حجت‌الاسلام دکتر مصطفی جمالی عضو هیات علمی فرهنگستان علوم اسلامی به عنوان یکی از ارائه دهندگان، مطالبی ایراد کرد که متن آن در ذیل ارائه‌ می‌گردد: باسلام و …

علمای بزرگ نجف مانند آخوند خراسانی و شیخ محمدحسن مامقانی و از قدیم صاحب‌جواهر به این‌طرف ایام فاطمیه دوم را در نجف گرامی می‌داشتند و اقامه عزا و تعطیلی می‌کردند؛ و مرحوم حاج شیخ عبدالکریم هم که قم آمدند و حوزه علمیه قم را تأسیس نمودند این فاطمیه دوم را اقامه عزا می‌کردند. اختصاصی شبکه اجتهاد: پس از برگزاری مراسمات ایام فاطمیه، فرصت مناسبی برای واکاوی وجه برگزاری دهه‌های مختلف عزاداری برای شهادت یگانه دختر پیامبر (ص) پدید آمده است. در رابطه با فاطمیه، دو دهه مشهور برای عزاداری وجود دارد، اما برخی تا چهار دهه نیز بدان اضافه کرده …

وقتی جامعه زنان مدینه بعد ازماجرای فدک و غصب خلافت علی (ع) برای عیادت به خانه حضرت زهرا رفتند، حضرت با نگرانی تمام با آنها سخن گفتند و به شدت از مهاجر و انصار گله کردند و حتی به شدت نسبت به افرادی که در مقابل اقدام خلفا و کسانی که مکارانه و شیادانه قدرت الهی و اسلامی را که مختص علی بن ابی طالب بود گرفتند سکوت کردند و حمایت نکردند اظهار ناراحتی کردند و وقتی زنان مهاجر و انصار به مردانشان گفتند که حضرت زهرا از شما ناراحت است و شکایت دارد، وقتی آنها به نزد حضرت رفتند، …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در ایام عزاداری معصومین (ع) به‌خصوص فاطمیه، یکی از دغدغه‌های کارشناسان دینی، نقل‌های نادرستی است که در روضه‌خوانی‌ها از آن‌ها استفاده می‌شود. در این میان برخی مداحان، با ابداع واژه‌ای به نام زبان حال، به‌صراحت، مطالبی که در مقاتل نقل نشده است را نیز به‌عنوان روضه و ذکر مصیبت مطرح می‌کنند. در رابطه با اعتبار کتب مقاتل و چگونگی احراز درستی استناد روضه‌ها به منابع معتبر حدیثی و تاریخی، با حجت‌الاسلام امیر بنی‌عصّار، استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم و کارشناس مقاتل معصومین (ع)، گفتگو کردیم. استاد مدرسه عالی فقه و اصول قم معتقد است زبان حال …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از شبهاتی که وهابیت در سال‌های اخیر در رابطه با شهادت حضرت زهرا سلام‌الله علیها مطرح می‌کنند، این است که عزاداری برای حضرت زهرا سلام‌الله علیها مختص به چند سال اخیر بوده و سابقه‌ای از عزاداری ایشان در قرون گذشته یافت نمی‌شود. بااینکه این شبهه از اساس، غلط است و در طول تاریخ، شواهد زیادی از عزاداری اهل‌بیت و علمای شیعه برای شهادت صدیقه کبری سلام‌الله علیها داریم، این مسئله واضح است که به علت تقیه شدید شیعه در زمینه فاطمیه و خلفا، این عزاداری به اندازه عزاداری محرم بزرگ و علنی نبوده است و شدت …

حجت‌‌الاسلام احمد عابدی گفت: وهابیت برای اینکه دین خود را قوام ببخشند حاضرند احادیث را مخدوش کنند تا وهابیت سرپا بماند. یکی از این موارد بحث حدیث «فاطمه بضعه منی» است. شبکه اجتهاد: وهابیان برای اثبات حقانیت خود در طول تاریخ دست به جعل احادیثی زده‌‌اند که به راحتی با بررسی فقهی و عقلی و حدیثی قابل نقد و رد است. یکی از این احادیث ماجرای خواستگاری امیرالمومنین از دختر ابوجهل است که به این واسطه می‌خواهند امیرالمومنین را عامل اذیت فاطمه(س) معرفی کنند تا دیگران را تطهیر کنند. در این مجال مهر در گفتگو با حجت‌‌الاسلام والمسلمین احمد عابدی …

سخن درباره سطح برداشت از زندگی و سیره زهرای مرضیه (س) است. آورده‌های آن چه امروزه در مجالس مربوط به حضرت زهرا (س) می‌گذرد چقدر است؟ آیا اینها همه آن چیزی است که می‌توان از سیره این صاحب سرّ مستودع الهی برداشت کرد؟ آیا با این سطح از مطالب می‎توان با اسم حضرت زهرا (س) نقش تمدنی برای همه جهانیان داشت؟ آیا این سطح مطالب پیامی برای همه بشر امروز دارد؟ یا می‎تواند گره از مشکلات همه مسلمانان باز کند؟ یا پاسخگوی همه نیازهای فکری شیعیان با تنوع مذهبی زیدی و اسماعیلی و بُهره‌ای در برابر غیرشیعیان باشد؟ یا سامان‌دهنده …

‌حجت‌الاسلام پیروزمند گفت: ما می‌توانیم از طریق تصرف در عواملی، میزان وابستگی خود را به مدرنیته به حداقل برسانیم و یک ساخت درونی متفاوتی بر اساس فرهنگ اسلامی و بومی ایجاد کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از مسائلی که انقلاب اسلامی در طول چهل سال با آن مواجهه‌ای فعال و سخت داشته موضوع نسبت با مدرنیته است. اگرچه ما در عصری هستیم که شاهد سیطره مدرنیته بر همه ابعاد زندگی ماست، اما انقلاب اسلامی توانسته است از سویی با تصرف در برخی مظاهر مدرنیته، طرح جدیدی بیافریند و از سوی دیگر با برخی جایگزینی‌ها و نوگرایی‌ها، برخی از این …

امروز نیازمند نظریات علمی در زمینه‌های مختلف جنسی، جنسیتی و نظام تربیت هستیم که نهاد تربیت رسمی و حاکمیت بتواند به استناد به این نظریات سیاست‌گذاری کرده و راهبردهای اساسی خود را تشخیص دهد، امروزه در حوزه‌های علمیه خواهران بدون اینکه نظریه تعلیم و تربیت دینی داشته باشیم سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی می‌کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زیبایی‌نژار رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده به مناسبت فرارسیدن ایام‌الله دهه فجر و چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در گفت‌وگویی به تشریح روند علمی مطالعات زن و خانواده و دستاوردهای حوزه‌‌های علمیه خواهران پرداخته است. متن این گفت‌وگو به نقل …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در رابطه با فاطمیه و زمان دقیق شهادت حضرت زهرا (س)، اختلافات زیادی وجود دارد، تا آنجا که برخی شش دهه را به عنوان فاطمیه برگزار می‌کنند. اختلاف در تاریخ موالید و وفیات معصومین (ع) اما چند علت دارد. یک علت این است که اصولاً در آن زمان توجه به تاریخ شهادت و امثال آن نبوده است. البته نه اینکه شخصیت‌ها برایشان مهم نباشد. اما این فرهنگ که اگر شخص مهمی از دنیا رفت ما حتما تاریخ فوت او را بدانیم وجود نداشته است. امروزه برای ما این مسائل مهم است و آن را ثبت می‌کنیم، حتی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله حاج میرزاعلی آقای فلسفی(ره) از فقهای بسیار برجسته و با تقوای شیعه در عصر حاضر بود. این عالم ربانی، سال‌های زیادی به تحصیل و تدریس در حوزه‌های علمیه و شیعه پرداخت. بیش از ۳۰ سال آخر عمر خود را در حوزه علمیه مشهد به تدریس خارج فقه و اصول سپری نمود و شاگردان و فضلای بسیاری را تربیت نمود که در زمان حیات و پس از فوت ایشان از مدرسین سطوح عالیه و خارج حوزه علمیه مشهد می‌باشند. تولد: آیت‌الله فلسفی در تاریخ ۸ دی ۱۲۹۹ هـ. ش در شهر تهران در بیت علم و فقاهت …

شبکه اجتهاد: در آستانه چهلمین سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی به سراغ یکی از شاگردان امام خمینی(ره) ‌در سال‌های دور رفتیم تا از خاطرات آن یار سفر کرده برای ما بگوید و ایشان با آغوش گرم و روی گشاده پذیرای ما بود. در دیدار با آیت‌الله گرامی سعی کردیم بیشتر شنوا باشیم و خاطرات ایشان از روزهای مبارزه و کلاس درس امام را بشنویم. آیت‌الله محمدعلی گرامی مهر ماه سال ۱۳۱۷ شمسی در قم به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در مدرسه اى به نام مدرسه باقریه که در کنار مدرسه فیضیه واقع شده بود شروع کرد. تحصیلات حوزوی را …

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی تهران گفت: مردم یک‌چیزی را دوست دارند و آن اقرار به اشتباه است، آن چیزی که باعث تنزل می‌شود این است که روحانیت حاضر به اقرار اشتباه خود نباشد. اگر از کاندیدی حمایت کردیم که بعداً متوجه شدیم حمایت از وی اشتباه بوده است باید به مردم بگوییم که اشتباه کردیم و ما معصوم نیستیم. اگر روحانیت پای این اشتباه می‌ایستاد مردم بیشتر دوستش می‌داشتند. اختصاصی شبکه اجتهاد: حوزه‏‌های علمیه از هزار و اندی سال پیش تا امروز فکر دینی مردم را هدایت و دین را حفظ کردند. این حوزه‌ها البته همواره در مسائل سیاسی زمان …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چهلمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی، فرصت مناسبی برای واکاوی نقش جدیدی است که از چهل سال پیش به عهده روحانیت شیعی گذاشته شده است. روحانیتی که پیش از این، همواره در قامت منتقد حکومت مطرح بود، این بار در قامت حاکم و مسوول اداره کشور، به میدان آمده است. به همین بهانه، با حجت‌الاسلام‌ والمسلمین دکتر سید محمود مرویان حسینی، مدیرعامل بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی گفتگو کردیم. او که علاوه بر فعالیتهای تبلیغی و پژوهشی، سالهاست که در زمره مسؤولین فرهنگی کشور نیز به شمار می‌آید، در این گفتگو، از نقش روحانیت در پیروزی انقلاب و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بهمن ۱۳۵۷، فصلی نو را برای حوزه علمیه ایران رقم زد. این حوزه که در شکل‌گیری حکومت اسلامی نقشی اساسی داشته است، همواره سعی بر این دارد که ولایت خویش را بر این فرزندِ پرحاشیه حفظ کند. او نمی­تواند نسبت به مولودِ دیرهنگام خویش بی‌تفاوت باشد و این امری طبیعی است. حکومتی اسلامی که شاید آرزوی بسیاری از فقیهان عصر غیبت بود، ایجاد شده است و حوزویان نباید شتری را که دیده اند، نادیده پندارند. جدی‌­ترین انتقادی که می‌­توان به حوزه­‌ی بی‌­تفاوت به حاکمیت موجود در ایران وارد ساخت (حوزه‌­ی غیر انقلابی و ضد انقلاب)، این است …

شبکه اجتهاد: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای روز سوم دی‌ماه ۱۳۹۷ در دیدار مسئولان دفتر تبلیغات اسلامی مسائل مهمی پیرامون وظایف امروز حوزه‌ی علمیه‌ی قم و دفتر تبلیغات بیان کردند. از این‌رو، KHAMENEI.IR در گفتگو با حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه‌ی علمیه‌ی قم، فعالیت‌های دفتر تبلیغات اسلامی و مطالبات رهبر انقلاب اسلامی از حوزه‌ی علمیه‌ی قم را بررسی کرده است. شبکه‌سازی از مبلغین به کمک فضای مجازی و خطر سکولاریسم و انقلاب‌زُدایی در حوزه از جمله موضوعات خواندنی مطرح شده در این گفتگو است. دفتر تبلیغات اسلامی از چه زمانی تأسیس شده و مأموریت آن چیست؟ واعظی: …

پاسخ به مسائل مستحدثه به این معناست که جامعه راه خودش را می‌رود و ساختارها بر موازین دیگری شکل می‌گیرد و در دل این ساختارهای پدید آمده مسائل جدیدی مطرح می‌شود که این مسائل به حوزه‌ها عرضه می‌شود و حوزه‌ها به‌صورت کاملاً منفعل پاسخگوی این مسائل هستند. اختصاصی شبکه اجتهاد: در چهلمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی، مناسب است تلاش حوزه های علمیه برای طراحی «فقه نظامات» به عنوان پشتوانه تئوریک حکومت اسلامی مورد واکاوی قرار گیرد. در این رابطه با حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمد حاج‌ابوالقاسم دولابی، مسئول پژوهشگاه فقه نظام، گفتگو کردیم. عضو مجلس خبرگان رهبری که ریاست مهمترین نهاد علمی در …

در اقشار دیگر جامعه، نمی‌شود گناه یک نفر، دو نفر، ده نفر را بر گردن همه انداخت. مثلاً فرض کنید یک یا چند پزشک، رشوه گرفتند و از قانون تخطی کرد. ما حق نداریم بگوییم همه پزشکان زیرمیزی می‌گیرند. یا اگر یک پلیس خطا کرد، حق نداریم بگوییم همه پلیس‌ها رشوه می‌گیرند. در مورد روحانیت هم همین‌طور است. بدعمل کردن برخی از آن‌ها را نباید به‌حساب همه نوشت. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مباحث مهم در نظام جمهوری اسلامی، حضور روحانیون در مناصب مختلف سیاسی و فرهنگی است. بعضی معتقدند این امر، موجب کاهش محبوبیت روحانیت در میان مردم شده …

تعیین مصداق توسط مرجع تقلید، صلاح نیست؛ اما نسبت به افراد معمولی درجایی که احساس می‌کنند که سیاست‌بازی به معنای باطل آن نخواهد شد، وظیفه شرعی دارند که مطرح کنند. البته می‌توانند شرایط کلی نامزد اصلح را بیان کنند به‌گونه‌ای که ضمیر به آن مرجع برسد و اسم کسی را هم‌نبرد. لذا شرایط مختلف است. باید طبق شرایط آنچه مصلحت جامعه است، یک روحانی باید مردم را به سمت صحیح هدایت کند و اگر نشد، حداقل به وظیفه خود عمل کرده است. اختصاصی شبکه اجتهاد: از مباحث مهمی که پس از انقلاب مطرح شده است، حضور یا عدم حضور روحانیون …