آخرین اخبار

حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی در تماس تلفنی «کاردینال پیترو پارولین» نخست‌وزیر واتیکان، با تبریک عید سعید قربان و با بیان اینکه این عید به عنوان بزرگترین عید مسلمانان برخاسته از اقدام حضرت ابراهیم است، تصریح کرد: می‌توان عید قربان را به‌عنوان «روز تعامل میان ادیان ابراهیمی» مبنایی برای رایزنی هم اندیشی و گفت‌و‌گو میان ادیان تلقی کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید ابراهیم رئیسی با تاکید بر اینکه صیانت و دفاع از حقوق انسان‌ها پایه و اساس سیاست‌های داخلی و خارجی جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می دهد، گفت: معتقدم بر اساس آموزه‌های ادیان ابراهیمی، ایران و واتیکان …

حجت‌الاسلام سرخه‌ای، ضمن بررسی اشکالات اعتبار سنجی رجال محور، گفت: اشکال اصلی این است که اعتبار سنجی رجال محور مبتنی بر نقل شفاهی است و حال آن که روایات ما به صورت مکتوب نقل شده‌اند. شبکه اجتهاد: نشست علمی «علامه حلی، اعتبار سنجی رجال محور احادیث و پیامد‌های آن» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین احسان سرخه‌ای، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی غلامعلی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و حدیث و حجت‌الاسلام والمسلمین جمال‌الدین حیدری فطرت، محقق و استاد مرکز تخصصی علوم حدیث حوزه؛ چندی قبل به صورت حضوری و مجازی در مدرسه فقهی امام …

شبکه اجتهاد: در زمستان نه چندان‌ سرد سال ۹۹ قم دو مناظره در باب مباحث دینی شکل گرفت که بازتاب‌های نسبتاً گسترده‌ای در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی داشت؛ مناظره غیر مستقیم و مکتوب دکتر عبدالکریم سروش با استاد ابوالقاسم علیدوست و مناظره مستقیم و حضوری استاد عبدالحسین خسروپناه با استاد علوی بروجردی. این مباحثه‌ها در تابستان سال ۱۴۰۰ هم ادامه یافت و استاد جواد فاضل لنکرانی؛ رییس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به پاسخ به برخی مدعاهای دکتر سروش پرداخت. قدرت و دین جرقه مناظره دکتر سروش و استاد علیدوست، سخنرانی‌های پرحاشیه …

دومین شماره دوفصلنامه علمی ـ تخصصی «فقه و سیاست» به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با آثار و گفتاری از علی‌اکبر رشاد، احمد مبلغی، سیدکاظم سیدباقری، قاسم شبان‌نیاء، داود مهدوی‌زادگان و احمد رهدار منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دوفصلنامه علمی ـ تخصصی «فقه و سیاست» به منظور توسعه، تحوّل و تعمیق مطالعات فقهی مرتبط با عرصه سیاست، مشتمل بر رویکرد معرفتی به گرایش بینارشته‌ای فقه و سیاست، روش شناسی فقه و سیاست، مسائل فقه و سیاست، فقه الحکومه و فقه حکومتی توسط پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی وابسته به پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسامی تأسیس شده است و …

حجت‌الاسلام هوشمند فیروزآبادی بر لزوم تفکیک مسئولیت دولت در اعمال حاکمیت و تصدی‌گری تأکید کرد و حکمت‌نیا نیز گفت: الان دولت براساس آنچه اروپایی‌ها اجرا می‌کنند، در بسیاری از موارد در حاکمیت ضمان بر عهده ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسین هوشمند فیروزآبادی، استادیار دانشگاه طلوع‌مهر، در کرسی «مسئولیت مدنی دولت در قبال رفتار زیانبار حاکمیتی» گفت: بحث مسئولیت دولت از مسائلی است که الان پررنگ شده است؛ در سال ۸۳ لایحه‌ای در این باره تنظیم شد، ولی به جایی نرسید، اما یکی از مسائلی که بیشتر با حقوق عامه مطرح است و نیاز به اصلاح در حیطه …

سپردن پول به دیگری برای تجارت و دریافت سود ماهانه، کاشت ناخن مصنوعی و حکم وضو، غسل و نماز با آن، تخلیه حوض پرورش ماهی به قصد صید و کفایت حج نیابتی از حج واجب؛ از استفتائاتی است که در خرداد سال جاری به آن پاسخ داده شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (تیر۱۴۰۰) حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شد. متن سؤال و جواب ۹ استفتاء در موضوع عبادات و معاملات به نقل از دفتر مقام معظم رهبری به شرح زیر است: رعایت قواعد تجویدی در نماز سؤال۱: آیا هنگام قرائت سوره حمد در نماز باید قواعد تجوید رعایت …

کتاب «اصول فقه و نقد هرمنوتیک فلسفی: مبانی و پیش‌فرض‌ها» اثر دکتر مسعود فیاضی، استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب حاضر به «مبانی و پیش ‌‌فرض‌های «نظریه فهم متن» در دانش اصول فقه در قیاس با آموزه‌‌‌های هرمنوتیک فلسفی» می‌‌‌پردازد. از این رو محدوده‌‌ و قلمرو مباحث کتاب از سه جهت محدود می‌‌‌شود. از جهت اول به مبانی محدود است. یعنی تنها باید در خصوص مبانی بحث کند و به تنقیح آنها بپردازد. مراد از مبانی نیز اصول موضوعه علم که به عنوان پایه و اصل مسلم علم، تلقی به قبول …

یکی از قواعد مهم در فقه امنیت، نفی سبیل است. اگر از بنده سؤال شود که محوری‌ترین و اساسی‌ترین قانون فقه امنیت چیست؟ همین قاعده را مطرح می‌کنم؛ یعنی نباید دشمنان راهی برای نفوذ و سلطه بر مسلمین پیدا کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، استاد سطح خارج حوزه علمیه، در ششمین جلسه فقه امنیت که از سوی دفتر قم بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی برگزار شد، به روش استنباط فقه امنیت اشاره کرد و گفت: روش استنباط فقه امنیت نقاط مشترک و متفاوتی با سایر مباحث دارد؛ یکی از ویژگی‌های استنباط فقه امنیت، لزوم داشتن دو استنباط …

شبکه اجتهاد: یکی از آسیب‌های سازمان‌ها، بانک‌ها و بخش‌های مختلف انقلاب اسلامی، در نظر نگرفتن حکمرانی در تدوین قانون و اسناد است، به گونه‌ای که با گذشت چهار دهه از انقلاب اسلامی هنوز نقص نبود حکمرانی آشکارا خود را نشان می‌دهد و راهکار چیرگی لحاظ حکمرانی اسلامی در دولت است. حکمرانی اسلامی فرایند راهبردی در سیاست‌گذاری، تقنین و سازمان‌سازی بر اساس مبانی اعتقادی احکامی و اخلاقی در مسیر اهداف کلی دین و حاکمیت است و در صورتی محقق می‌شود که دولت اسلامی در سیاست‌گذاری، تقنین و سازمان‌سازی بر اساس مبانی اعتقادی احکامی و اخلاقی در مسیر اهداف حاکمیت و مقاصد …

شبکه اجتهاد: نامش استاد محمدرضا حکیمی است اندیشمند، محقق و نویسنده‌ای که صوت و فیلمی از خود به جا نگذاشته، اما عقاید خود را در قالب کتاب به رشته تحریر درآورده است. علامه حکیمی این روزها در بیمارستان بستری است و برای نویسنده کتاب «منهای فقر»، طلب عافیت کنیم.

در حالی که بسیاری از کشورها با گونه‌های جدید ویروس کرونا مقابله می‌کنند مسلمانان در چهار گوشه جهان، با رعایت اصول پیشگیری نماز عید قربان را در داخل مساجد یا در فضای باز اقامه کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، امسال، تعطیلات جشن‌های عید قربان – که از امروز سه شنبه آغاز شده در حالی برگزار می‌شود که بسیاری از کشورها با نوع دلتای ویروس کرونا که برای اولین بار در هند تشخیص داده شد مبارزه مبارزه می‌کنند. برخی کشورها محدودیت‌های جدیدی را اعمال کرده یا از مردم خواسته‌اند از تجمعات خودداری کنند و پروتکل‌های بهداشتی را جدی بگیرند. در ادامه …

مساله‌ی ما یک مساله‌ی فقط اصولی نیست بلکه می‌تواند متاثر از عوامل میدانی باشد که تابعِ خبرویت و تخصص شخص و روش تعامل او با تاریخ حدیث و درجه‌ی وثوق و داد و سِتَد او به صورت جدی با مشکلات حدیث و مسائل نقل به معنی و اختلاف روایات و تضارب آنها است؛ به ویژه هنگامی که برای اعتبار یک حدیث، عدم وجود معارض حتی در نزد دیگر مذاهب اسلامی را نیز معتبر بداند و حتی به دنبال این باشد که آیا این حدیث، مصالح و منافع گروه خاصی را تامین می‌کرده یا خیر؟ به گزارش شبکه اجتهاد، استاد حیدر …

مرکز نشر‌ هاجر کتاب «راهنمای الموجز فی اصول الفقه» را در دوجلد منتشر و در اختیار علاقه‌مندان قرار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «راهنمای کتاب الموجز فی اصول الفقه» نوشته سید محمد صفوی و سید مهدی دادمرزی از اساتید حوزه و دانشگاه به همت مرکز نشر‌هاجر وابسته به مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران چاپ و در دسترس عموم قرار گرفت. راهنمای آموزشی کتاب الموجز فی اصول الفقه کتابی است که تلاش می‌کند مباحث مشکل کتاب الموجز را با استفاده از نمودارها و طبقه‌بندی و خلاصه‌سازی هر بحث آسان نماید. تدوین و آموزش مطالب این کتاب در ۴ مرحله شامل …

سگ گردانی در معابر و مکان‌‌های عمومی جایز نیست و در صورتی که این کار موجب خسارت و صدمه‌‌‌ای به دیگران گردد، صاحب سگ، ضامن و مسئول خسارت و آسیب وارده می‌باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید به استفتائاتی پیرامون «نگهداری سگ‌های زینتی و خانگی» و «به همراه داشتن سگ در ماشین و خیابان» و «سگ گردانی در معابر و بوستان‌ها» پاسخ داد و احکام نگهداری سگ را تشریح کرد. نگهداری سگ از نظر اسلام پرسش: چرا على رقم این که ما در احادیث و کتب اسلامى همواره شاهد بیان این مطلب بوده‌ایم که …

رهبر انقلاب اسلامی در پیام به ملتهای مسلمان به‌مناسبت فرار رسیدن موسم حج: همه‌ی سخنِ جمهوری اسلامی ایران که دنیای استکبار را نگران و خشمگین کرده است، دعوت به این مقاومت است: مقاومت در برابر دخالت و شرارت آمریکا و دیگر قدرتهای متجاوز و به دست گرفتنِ سررشته‌ی آینده‌ی دنیای اسلام با تکیه بر معارف اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پیامی به مسلمانان جهان به‌مناسبت ایام حج، استمرار حسرت دلهای مشتاق از حضور در ضیافت بیت‌الله را امتحانی گذرا خواندند و با تأکید بر لزوم کمرنگ نشدن پیام‌های حج، مقاومت در برابر قدرتهای متجاوز به‌ویژه …

کتاب «فقه نظام بانکی» به قلم استاد محسن اراکی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از سوی انتشارات نشر ناب ماندگار به زیور طبع آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، «بانک» در نظام اقتصادی اسلام ماهیتی کاملاً متفاوت از بانک در نظام سرمایه‌داری دارد. بانک در نظام اقتصادی اسلام عبارت است از: «نهادی که وظیفه آن صیانت از دارایی‌های مردم و هدایت آن در جهت بهره‌برداری صحیح از آن و ارائه خدمات اقتصادی بهتر به عموم مردم است»؛ بنابر این تعریف، بانک در نظام اقتصادی اسلام، ماهیت «خدمت به مردم» دارد و نقش اصلی آن واسطه‌گری میان سرمایۀ صاحبان سرمایه …

شبکه اجتهاد: در جوابیه آقای دکتر سروش از صدیق ارجمند آیت‌الله آقای علیدوست، چند مطلب مهم در زمینه ارتداد، جهاد ابتدایی و نیز قضاوت‏‌های غیرصحیح در زمینه علم فقه وجود دارد که در این زمینه نکاتی را به اجمال تقدیم اهل نظر می‌نمایم. الف) نکاتی در مورد علم فقه ایشان درباره‌‌ی علم فقه ۱۰ مطلب آورده‌اند که در ادامه نکاتی در این زمینه متذکر می‌شوم. ۱- مع‌الفارق بودن قیاس فقه با علوم بشری این‌که «علم فقه» را مانند سایر علوم بشری دانسته‌اند، خطایی آشکار است. زیرا در این علم، فقیه حق ندارد منابع فقه، مانند: قرآن را تفسیر به رأی …

کتاب «قاعده حرمت اعانه بر اثم» نوشته حجت‌الاسلام والمسلمین سید مجتبی نورمفیدی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و رئیس مؤسسه دارالمعرفه قم به همت مؤسسه بوستان کتاب در ۱۶۸ صفحه منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، عصیان و نافرمانی خداوند متعال در هر سطحی، مغضوب درگاه الهی است؛ هر گناهی افزون بر احکام مانند وجوب توبه، آثار دنیوی و اخروی نیز در پی دارد، از این رو، یاری رساندن به دیگران برای انجام گناه و فراهم کردن زمینه معصیت موضوعی پر اهمیت بوده و هست و به همین دلیل، بررسی حکم آن در قالب یک قاعده فقهی …

عبدالوهاب فراتی تأکید کرد: بحث ما با معتقدان به بازگشت روحانیت به مسجد و محراب این است که اگر روحانیت از قدرت کنار بروند، روند دموکراسی در کشور به تعویق افتاده یا دچار پیچیدگی زیادی خواهد شد؛ روحانیت یا در قدرت است یا ضد قدرت و توصیه سومی برای آن متصور نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر عبدالوهاب فراتی، عضو هیات علمی گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در نشست «روحانیت و قدرت» که از سوی مؤسسه فهیم در قم برگزار شد، گفت: روحانیت و قدرت از مسائل جدید و حتی متفاوت از روحانیت و سیاست است، زیرا در …

شبکه اجتهاد: هنگامی که از گفتگوی بین مذاهب سخن می‌گوییم خیلی‌ها خود را طرفدار گفتگوی مذهبی معرفی می‌کنند، همان‌گونه که وقتی از وحدت و تقریب مذاهب اسلامی صحبت می‌شود،‌ همین عده خود را طرفدار وحدت اسلامی معرفی می‌کنند؛ اما گفتگو با جهت‌گیری تقریب مذاهب اسلامی از جهات متعددی با گفتگوهای فرقه‌ای در دنیای اسلام متمایز است که موارد زیر را می‌توان برشمرد: ۱- گفتگو در تقریب مذاهب اسلامی از اشتراکات اسلامی و اتفاق نظر مسلمانان آغاز می‌شود و ابتدا اتصال و برادری اسلامی را میان مسلمانان احیا نموده و گسترش می‌دهد‌. این موضوع یکی از محورهای اصلی تمایز گفتگوهای تقریبی …

شبکه اجتهاد: «در شرح حال‌نویسی، بنده عقیده دارم باید از چهره‌ها و انسان‌هایی سخن گفت و زندگی علمی و عملی آنان را به نگارش درآورد که درس‌آموز جوانان و جامعه امروز باشد و راه عالم شدن و انسان شدن را برای نوآموزان و طلاب جوان روشن سازد و چگونگی سیر و سلوک الی الله را تبیین کند. از این رو به نوشتن شرح حالی برای خودم عقیده ندارم و آن را نوعی اتلاف عمر خوانندگان می‌دانم. به هر حال به نوشتن این سطور هیچ میلی نداشتم و اکنون که –بنا به اصرار- قرار بر نوشتن شد، فرصت را مغتنم می‌شمارم …

کتاب «اصول بیمه اسلامی» نوشته مجید رضایی دوانی و مرتضی رضایی به همت سازمان سمت و با همکاری شورای عالی انقلاب فرهنگی و دانشگاه مفید منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در پیشگفتار این کتاب آمده است: «بیمه در عصر حاضر از تکامل‌یافته‌ترین روش‌های پیشگیری و مقابله با خطر و کسب آرامش است و توسعه و تحولات چند قرن اخیر آن در کنار تحولات صنعت و اقتصاد شرایط بهتری را برای انسان رقم زده است. بیمه در چند قرن اخیر در همه‌ عرصه‌های زندگی نفوذ کرده و به عنوان پدیده عمومی ظهور یافته است. با توجه به حضور گسترده بیمه …

نایب رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه احیاء حقوق عامه و گسترش عدل و آزادی‌های مشروع جزء وظایف قوه قضاییه است، اظهار داشت: احیاء حقوق عامه اقتضاء دارد که یک آیین دادرسی ویژه احیاء حقوق عامه داشته باشیم و ما نیازمند به بازنگری در آیین دادرسی در زمینه احیاء حقوق عامه هستیم. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد عباس کعبی، عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری در نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی با موضوع «عدالت اجتماعی از نظریه تا عمل» که صبح ۲۳ تیرماه ۱۴۰۰ برگزار شد، با اشاره به شاخص‌های عدالت قضایی گفت: اسلام دین هدایت …

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در آغاز دوره‌ ریاست خود بر دستگاه قضا، به‌منظور دیدار با مراجع عظام تقلید، صبح جمعه به شهر مقدس قم سفر کرد و با مراجع تقلید و برخی از علما دیدار کرده و گزارشی از روند دستگاه قضا و برنامه‌های خود ارائه نمود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامحسین محسنی اژه‌ای که دهم‌ تیرماه جاری از سوی مقام معظم رهبری به ریاست قوه قضاییه منصوب شده بود، در آغاز دوره‌ ریاست خود بر دستگاه قضا، به‌منظور دیدار با مراجع عظام تقلید، صبح امروز جمعه به شهر مقدس قم سفر کرد ضمن زیارت حرم کریمه اهل‌بیت(س) …

شبکه اجتهاد: آیت‌ﷲ‌ صافی گلپایگانی با صدور اطلاعیه‌ای، نسبت به بی‌توجهی و سکوت مجامع بین‌المللی درخصوص جنایات و تحرکات اخیر طالبان هشدار دادند و با ابراز نگرانی از «اعتماد به طالبان»، صراحتا دولت جمهوری اسلام ایران را هم مورد خطاب قرار داند. در یک ماه گذشته طالبان پیش‌روی قابل توجهی در مناطق مختلف افغانستان داشته است که در تحلیل نوع مواجهه با این گروهک عده‌ای از چهره‌های سیاسی و مذهبی و مسئولان کشور از «به رسمیت شناختن طالبان به دلیل تغییرات فکری و ماهیتی» و یا «حمایت از آنان بخاطر شکل‌گیری جبهه‌ی متحد اسلامی» سخن گفته‌اند. این پیام صریح و …

عضو هیات علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: فقه شهر در محیط داینامیک قرار دارد نه در یک محیط استاتیک و یکی از مشکلات ما این است که می‌خواهیم دانش‌های خود را در محیط استاتیک و ثابت تعریف کنیم، اما این در حالی است که این محیط ثابت نبوده، بلکه مدام در حال تغییر است. برای اینکه ما در این محیط متغیر توانمندی بشر را بر تغییر و ساخت مطرح کنیم، این طرح ما باید در یک چارچوب اخلاقی و حقوقی قرار گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محمود حکمت‌نیا، عضو هیات علمی گروه فقه …

نرم ‌افزار مجموعه آثار مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث ویژه آثار پژوهشگاه قرآن و حدیث و مرکز همایش‌های علمی و پژوهش‌های آزاد تولید و عرضه شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نرم‌افزار متن ۲۸۵ عنوان کتاب در ۵۴۶ جلد از آثار فارسی و عربی منتشرشده در پژوهشگاه قرآن و حدیث و مرکز همایش‌های علمی و پژوهش‌های آزاد دارالحدیث در اختیار کاربران قرار گرفته است. تفسیر و قرآن، احادیث، عقاید، اخلاق، سیره و تاریخ، امامت، معارف اسلامی، سیاسی و اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، جوانان و روان‌شناسی از جمله موضوعاتی است که در این نرم‌افزار حول آن به ارائه محتوا پرداخته شده …

شبکه اجتهاد: آیا ما در فقه اسلامى عملى به‌عنوان جرم سیاسى داریم یا خیر؟ سؤالى است که باید به آن پاسخ داد. در حقوق اسلام شاید نتوان این عنوان خاص (جرم سیاسى) را پیدا کرد، کما اینکه در حقوق موضوعه هم این عنوان خاص در زمان‌هاى گذشته مطرح نبوده است، ولى مصداق آن مطرح بوده است. فقهاى شیعه، بغى را در «کتاب الجهاد» مورد بحث و بررسى قرار داده‌‏اند هر چند بعضى از فقها در یک کتاب مستقل در کنار مسائل مربوط به حدود و قصاص و دیات مسأله مزبور را مطرح کرده‌‏اند. محقق حلى در عبارتى کوتاه بغى را …

اعتماد به گروهی که سابقه شرارت و قتل و آدمکشی آنان بر همه جهانیان روشن است اشتباه بزرگ و غیر قابل جبرانی است! هشدار می‌دهم که نسبت به این وحشی‌گری‌ها و شهادت تعداد زیادی از مظلومین در افغانستان و آواره‌گشتن هزاران نفر از مردم؛ اعم از زن و مرد، پیر و جوان و کودک، واکنش جدّی نشان دهند تا جلوی تجاوزها گرفته شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی با صدور بیانیه‌ای نسبت به اوضاع داخلی و حوادث تاسف‌بار کشور افغانستان هشدار داد که متن آن به این شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم انّ ربّک لبالمرصاد این …

چاپ اول کتاب «سید جمال‌الدین اسدآبادی؛ بنیان گذار نهضت احیای فکر دینی» به قلم دکتر محمدجواد صاحبی و از سوی مؤسسه بوستان کتاب در ۳۸۴ صفحه منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، رشد و شکوفایی تمدن نوین باختر و هجوم نظامی، سیاسی و فرهنگی کشورهای اروپایی و شرق اسلامی در آغاز قرن نوزدهم میلادی واکنش روشنفکران مسلمان را برانگیخت و آنان را به‌بازیابی هویت فرهنگی و ملی خویش واداشت. در این هنگام جنبشی معروف به‌احیای نهضت فکر دینی با پیشگامی سید جمال الدین اسد آبادی برای اصلاح جامعه اسلامی و زدودن پیرایه‌ها و بازگشت به‌گوهر دین شکل گرفت که …