مرحوم امام خمینی (ره) بحث مصلحت را در فقه، چه در بعد نظری و چه در بعد عملی توجه کرد و در عمل مثل تشخیص مصلحت نظام پیش برد. اما سوگمندانه این نگاه رشد خودش را نداشته است … این مسئله درست مثل چیزی است که گویا پایین کوه بود و مرحوم امام یکباری آن را چند متری بالا برد، این بار را تا وسطهای کوه فته و حالا ما باید این بار را یواشیواش بالا ببریم. بهعنوان یک طلبه عرض میکنم که با بعضی از فضاها آینده روشنی نمیبینم؛ یعنی گاهی فضاها دست کسانی است که مال این کارها …
توضیحات بیشتر »عدم جواز خلط بین تکوین و تشریع در فقه از منظر امام خمینی(ره)
اگر کسی مانند امام میفرماید در فقه و اصول نباید بین تشریع و تکوین خلط کرد به این معنا نیست که دلوک اقتضای وجوب نماز داشته باشد بلکه شارع، زمان را اعتبار کرده است اما قواعدی که در منطق داریم را میتوانیم در فقه و اصول بیاوریم. آنچه امام میخواهد به آن تنوع دهد این است که جایی که قواعد اعتباریات و انشاء یات را باید رعایت کرد، سراغ تکوینیات نرویم و اجازه ندهیم قواعد تکوین آنجا جاری شود. این عدم خلط تکوین و تشریع ثمرات بسیاری دارد و خیلی از شبهاتی که در ملاکات مطرح میشود را رفع میکند. …
توضیحات بیشتر »تمام بار معرفتی حکمرانی بر دوش فقه نیست/ حکمرانی عادلانه با حضور آحاد مردم درصحنهها و لایههای حکمرانی است/ در مرحله تنظیمگری و تسهیلگری خلاقیتهای لازم را نداریم
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: حضرت امام میفرماید که فقه در واقع تئوری کامل است؛ یعنی فقه در فرایندهای حکمرانی حضور معرفتی دارد، اما به این معنا نیست که تمام بار معرفتی حوزه حکمرانی بر دوش فقه است. مقام معظم رهبری میفرمایند «حکمرانی بشری و هدفها الهی است»؛ یعنی سیاستگذاریها، هدفگذاریها، نگاه جامع، تعیین مطلوبیتهای جامعه اسلامی، همه الهی است. اینها باید بر اساس قرآن، سنت، فقاهت و مبانی اسلامی ترسیم شود. اما خیلی از جاهای فرایند حکمرانی بشری است. اینها دانش و مهارتهای لازم را میخواهد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه فقه در حکمرانی عادلانه از …
توضیحات بیشتر »«حج برائت»؛ برائت دیپلماتیک دولتها یا برائت تمدنی ملتها؟/ حبیبالله بابائی
شبکه اجتهاد: آنچنانکه خداوند به حضرت ابراهیم (ع) امر کرده است، حج مسلمانان باید منفعتی (سیاسی، اقتصادی، و فرهنگی) به حال امت اسلام داشته باشد (یَأْتُوکَ رِجٰالاً وَ عَلىٰ کُلِّ ضٰامِرٍ یَأْتِینَ مِنْ کُلِّ فَجٍّ عَمِیقٍ لِیَشْهَدُوا مَنٰافِعَ لَهُمْ). در بیان رهبر حکیم انقلاب «حجاج دنیای اسلام که به نمایندگی از امت اسلام حج به جا میآورند، باید تأسی کنند به حضرت ابراهیم (پدر توحید و پدر پیامبران عظیم الشأن) و سبک بندگیِ او در بتشکنی و دوری از هرگونه شرک (در آیات «وَجَّهْتُ وَجْهِیَ لِلَّذِی فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ حَنِیفاً مسلما وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِکِینَ» و نیز «وَ …
توضیحات بیشتر »پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه ذیحجه ۱۴۴۵ قمری در ایران
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … مؤثّرند. امروزه، برنامههایی تهیّه شدهاند که با محاسبات رایانهای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر میگیرند و الگوهای رؤیتپذیری هلال ماه را پیشبینی و ترسیم میکنند. (معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی …
توضیحات بیشتر »کتاب «منابع الکافی، بازیابی و اعتبار سنجی» رونمایی شد
بازیابی منابع الکافی میتواند نتایج پرباری به دنبال داشته باشد. آنچه به این مهم ضرورت بخشیده ابهامهایی است که درباره کتاب الکافی و تاریخ حدیث شیعه وجود دارد. در واقع این پژوهش برای پاسخ به سوالات و روشن کردن ابهامات و نادانستههایی است که از جمله آن میتوان به این موارد اشاره کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست رونمای از کتاب «بخش اصول منابع الکافی، بازیابی و اعتبار سنجی» اثر دکتر محمود ملکی با حضور حجتالاسلام سیدمحمدکاظم طباطبایی؛ رئیس پژوهشکده علوم و معارف حدیث پژوهشگاه قرآن و حدیث برگزار شد. حجتالاسلام طباطبایی با بیان اینکه در دورههای اولیه یعنی آغاز …
توضیحات بیشتر »جوابیه جالب طالبان به داعش در مورد چرایی تسلیت و حضور در مجلس ترحیم رئیس جمهور فقید ایران
کسانی که علیه اهل سنت و جماعت خیانت کردند دواعش خوارج هستند، همینها که مقاومت اسلامی فلسطین را تکفیر کردند و بر کسانی که اسلحه به فلسطینیها میرساندند حکم ارتداد صادر کردند… اما از حق نباید گذشت که ایران به خاطر دفاع از اهل سنت فلسطین هم کشته داده است و هم تحریم شده است و هم تحت فشار قرار گرفته است، اما از حمایت آنها دست برنداشته است به طوری که سران قهرمان حماس نیز از ایران به خاطر این کمکها تقدیر کردهاند. به گزارش شبکه اجتهاد، کانال مرکز مطالعات افغانستان کانال نزدیک به طالبان در پاسخ به این …
توضیحات بیشتر »نامسأله گی کاندیدای مجتهد!/ محسن قنبریان
شبکه اجتهاد: آیا مساله واقعی میدان ریاست جمهوری۱۴۰۳، مجتهدِ فقه نظام بودن یا نبودن است؟! یا خلأ کسی که بتواند جامع نیروهای درون نظام در راستای جمع بین دوگانه سخت: وحدت و خلوص(۱) باشد؟! که نه دولت را سهامی و چندپاره کند و به نام وحدت، راهبری در مسیر انقلاب و آرمانهایش را گم کند و نه صرفا با خلوص گرایی توان و مقبولیت کار با بخشی از نیروهای انقلاب -به زعمش خالصتر- را داشته و به امر ملی ضربه بزند! اینها «مجتهدِ فقه نظام / جامع ظرفیتها و فعلیتهای نظام» دو حد وسط متفاوتند و هریک به سمتی میبرند. …
توضیحات بیشتر »«دلم سوخت» و فرصتی برای تأمل در یک مسأله کلان فقهیـاخلاقی/ محمد عشایری منفرد
شبکه اجتهاد: رهبر معظم انقلاب، با جملهی بیدارگرِ «دلم سوخت»، صاحب این قلم را به یاد ادلهای انداختند که به اندازهی شایسته به عرصه فقاهت، بویژه فقه اجتماعی و فقه رسانه، وارد نشده است. آنچه دل رهبری را سوزانده، این است که در وجود رئیس جمهور فقیدمان، «نعمت»ها و «معروف»هایی وجود داشت، که نادیده انگاشته شده است. همین «نادیده انگاشتن نعمتها و معروفها در یک جامعه»، مسألهای است که نیاز به تأمل فقهی دارد: ۱- در دعای بیستم صحیفه سجادیه (ع)، “برجسته کردن معروفی که از دیگران سر میزند”، یکی از مکارم اخلاقی قلمداد شده (افشاء العارفه). در تراث روایی …
توضیحات بیشتر »شرایط شرعیِ «احساس وظیفه برای مشارکت و نامزدی»/ ذبیحالله نعیمیان
شبکه اجتهاد: بسیاری از افراد هستند که در فعالیتهای انتخاباتی خود را نامزد کرده و وارد فرایند انتخابات میشوند. دراینمیان، برخی از آنان بر این گمانند که چون حضرت یوسف (ع) خود را برای تصدّی «خزائن ارض» معرفی کرد، آنان بیهیچ شرطی میتوانند و باید به این کار مبادرت ورزند و عرصههای انتخابات را با نامزدی خود زینت بخشند. این «خودصالحپنداری» یا «خویشاصلحانگاری» است که آنان را متوجه این آیهی نکتهآموز کرده است که «قَالَ اجْعَلْنِی عَلَى خَزَائِنِ الْأَرْضِ إِنِّی حَفِیظٌ عَلِیمٌ» (یوسف / ۵۵). در مقابل، رویکرد دینی ایجاب میکند که در صورتی آنان حق دارند به این کار …
توضیحات بیشتر »نمیتوان با قاعده اصاله الاباحه از کنار موضوع پیچیده مد و فشن عبور کرد/ شارع نمیپسندد حجاب به مد تقلیل یابد
حجتالاسلام والمسلیمن محمد عشایری منفرد در نشست علمی «مسأله بودگی فقهی پدیده مد و فشن» که به همت مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام قم برگزار شد، مد و پوشش را با ساحتهای جدیدش، مساله دانش فقه دانست و اظهار کرد: با قاعده اصاله الاباحه نمیتوان از کنار موضوع پیچیده مد و فشن عبور کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، این استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در موضوعشناسی پدیده مد و فشن بر مطالعات آنتولوژیک اشاره کرد و گفت: در موضوعات میان رشتهای کشف رابطه سیستمی ابعاد ضرورت دارد و نمیتوان با ضوابط ستر صلاتی و ستر ناظری به این …
توضیحات بیشتر »تأملی پیرامون دیدگاه فقهی آیتالله خامنهای/ محمد متقیان تبریزی
شبکه اجتهاد: بیانات متعددی از آیتالله خامنهای پیرامون نقش مردم در حکومت اسلامی – هم در دوران ریاست جمهوری و هم در دوران رهبری- وجود دارد، که میتواند نگرش ایشان را ذیل یکی از دو نظریه «انتصاب» یا «انتخاب» تبیین نماید. البته، پرواضح است که، هیچ ضرورتی ندارد که، هر دیدگاه فقهی الزاماً در یکی از این دو نظریه جانمایی شود، لیکن به دلیل غلبه این ادبیات در حوزه فقه سیاسی، دیدگاه فقهی آیتالله خامنهای نیز در نسبت با این دو نظریه سنجیده میشود. از این رو، در این یادداشت مختصر، با عطف توجه به پیام اخیر ایشان به مناسبت …
توضیحات بیشتر »بایستگی نگاه جامع و همهسویه فقهی و فرهنگی، در بررسی مصوبه تعطیلی شنبهها/ علی صالحی منش
شبکه اجتهاد: این ایام و پس از اعلام مصوبه مجلس شورای اسلامی مبتنی بر تعطیل شدن شنبهها، نظرات مخالف و موافق متعددی در این زمینه در رسانهها و مجامع علمی بازتاب و مطرح شد. این نوشته نکاتی را از حیث فقهی و حقوقی در خصوص این مصوبه بررسی خواهد کرد، فارغ از این نکته که چنین مصوبهای در چنین برهه زمانی، به خصوص به لحاظ بینالمللی، چه ضرورت و چه اهمیتی داشته است که مجلس محترم در واپسین ایام کاری خود به عنوان دستور کار بدان پرداخته است. پیش از این بررسی، یادآوری یک نکتهی کلان، در مورد این موضوع …
توضیحات بیشتر »آقای امام جمعه/ علی مهدیان
شبکه اجتهاد: نظام انقلابی ما طرح نرم افزاری عجیبی دارد. دنیای امروز پر است از دو گانههای ظاهرا غیر قابل جمع. مثل اینکه چگونه میتوان همان زمان که به دنیا میپردازیم و در حال آباد کردن دنیاییم، همان زمان در کار آخرت باشیم و سلوک و معنویت؟ رجالٞ لا تلۡهیهمۡ تجرهٞ ولا بیۡع عن ذکۡر ٱلله کسانی که همان موقع که در پی کسب و تجارت هستند در حال ذکر معنویاند. به تعبیر دعای کمیل «حتّى یکونَ أعمالِی و أورادِی کُلُّها وِرداً واحِداً» و این یعنی خود همان کار و کسب و تجارتشان ذکر است. عجیب نیست؟ چگونه ممکن است؟ …
توضیحات بیشتر »آیتالله مکارم: تعطیلی شنبهها تضعیف فرهنگ اسلامی است
یکی از مراجع تقلید تاکید کرد: تعطیلی روز شنبه از احکام و رسوم و نمادهای دین یهود است و انجام این کار در بلاد مسلمانان تشبه به یهودیان و تضعیف فرهنگ اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیتالله ناصر مکارم شیرازی در پاسخ به استفتائی درباره «تعطیلی روز شنبه» آن را از نمادهای دین یهود دانست و گفت: انجام این کار در بلاد مسلمانان تشبه به یهودیان و تضعیف فرهنگ اسلامی است. متن پرسش مطرح شده و پاسخ این مرجع تقلید به شرح زیر است: پرسش: با عرض سلام و احترام؛ چندی پیش طرحی در مجلس شورای اسلامی به …
توضیحات بیشتر »رشد سیاسی حوزه علمیه از زمان شیخ عبدالکریم حائری تا کنون/ سیدسجاد ایزدهی
شبکه اجتهاد: هر کدام از دورانهای سیاسی حوزه اقتضائات خاص خود را دارد و در هر زمانی از یک تحول کیفی و کمّی متناسب با زمان خود بهره مند است. اگر به زمان مرحوم آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری بنگریم، باید فضای رضاخانی و استبداد شدید این دوره را بررسی کنیم. ایشان حس کرد که نمیتوانست استبداد رضاخانی را از بین ببرد ولی نمیتوانست در زمینه رشد فضای بیدینی هم بیتفاوت باشند. اگر قرار باشد که از بحث توسعه دانش سیاست اسلامی که عمدتاً در فقه سیاسی، فلسفه سیاسی، کلام سیاسی، عرفان سیاسی، روش شناسی سیاسی و… جای میگیرد سخن …
توضیحات بیشتر »شمول یک روایت نسبت به متعارضین
شبکه اجتهاد: از جمله روایاتی که شاید گفته شود مربوط به باب تعارض است، روایت «إِذَا سَمِعْتَ مِنْ أَصْحَابِکَ الْحَدِیثَ وَ کُلُّهُمْ ثِقَه فَمُوَسَّعٌ عَلَیْکَ حَتَّى تَرَى الْقَائِمَ فَتَرُدَّهُ عَلَیْهِ»[۱]است، به این بیان که اگر احادیث رسیده از ثقات با یکدیگر تعارض کرد مردم مخیرند به هر کدام از آنها عمل کنند تا امام را ملاقات کنند و حکم را از او بپرسند. آقای خوئی بر این عقیده است که این روایت مربوط به حجیت خبر ثقه است.[۲] نگارنده در اینجا درصدد بررسی ارتباط این روایت به باب تعارض است. اولین قرینه که به مجرد ملاحظه روایت به ذهن خطور …
توضیحات بیشتر »روش نقد آیتالله صافی بر شریعتی، الگویی برای محققان
روش ایشان هم از لحاظ علمی و هم ادب نقد، در سطح بسیار بالاتری قرار دارد. آقای صافی، روش نقد علمی را میداند، هرچند دلبستگی مذهبی شدیدی نسبت به متون و مواضع شیعه و سنتهای پیشین دارد. به نظرم نقدهای دیگر آیتالله صافی از نظر روش، قابل بررسی و اعتنا است، و میتواند با روشهای دیگر و دیگران، و اساسا سنت نقدنویسی در حوزهها مقایسه شود. نقادی اخبار، امری بود که در سنت حوزوی وجود داشت، اما شکلهای جدیدی از آن در این دوره رواج گرفت که مرحوم سید جعفر مرتضی هم در نوشتههای نخستین خود ابتکاراتی در این زمینه …
توضیحات بیشتر »آیا تعطیلی شنبه مغایر قانون اساسی و شرع است؟
شبکه اجتهاد: آنچه از معنای عبارت «تعطیلی رسمی» برمیآید، اعلام شدن یک روز غیر کاری به وسیله قانون است. «تعطیل است» یعنی روز کاری نیست. «رسمی است» یعنی به وسیله یک مرجع رسمی اعلام میشود که به وسیله قانون گذاری بروز پیدا میکند. تعطیلی رسمی میتواند به صورت یک یا چند روز خاص در دوره زمانی سالانه باشد یا در یک تناوب مثال هفتگی تکرار شود که در این صورت تعطیلی رسمی هفتگی خواهد بود. در مورد اضافه شدن یک روز به تعطیلات هفتگی کشور، ابعاد مختلفی قابل ملاحظه است. از جمله ابعاد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی. اما از جهت …
توضیحات بیشتر »جریانشناسی حدیثی معاصر با تکیه بر «شناخت فعالیتهای دارالحدیث»
نشست جریانشناسی حدیثی معاصر با تکیه بر «شناخت فعالیتهای دارالحدیث» در موسسه سید مرتضی (ره) قم برگزار شد؛ این نشست، دومین جلسه از سلسله نشستهای علمی موسسه فرهنگی قرآن و عترت سید مرتضی(ره) با موضوع آشنایی با جریانها، اندیشهها و تلاشهای حدیثی معاصر بود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدمهدی احسانیفر، رئیس هیئت امنای موسسه سید مرتضی، در جلسه اول به ارائه روش جریان شناسی پرداخت و در این جلسه به تطبیق آن بر فعالیتهای موسسه دارالحدیث اشاره کرد. آنچه در ادامه میآید، گزارش نشست دوم به نقل از «ایکنا» است که به شناخت فعالیتهای دارالحدیث به عنوان یک …
توضیحات بیشتر »«مجلس خبرگان» و اهداف کلیدی حکمرانی اسلامی/ احمدحسین شریفی
شبکه اجتهاد: رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی در پیامی که به مناسبت آغاز به کار ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ صادر کردند، شش هدف مهم و کلیدی حکمرانی اسلامی را اینگونه ترسیم کردند: ۱- برقراری «عدالت»؛ ۲- حفظ و ارتقاء «کرامت انسان»؛ ۳- «آبادی زمین»؛ ۴- «پُربار کردن زمان»؛ ۵- شکلدهی به «زندگی توحیدی» ۶-زمینهسازی برای «عروج آدمی به مرتبت قرب خدا». به باور نگارنده، از مهمترین کارویژههای اجتماعی و علمی یکایک اعضای محترم مجلس خبرگان رهبری، تشریح و تبیین این اهداف و تبیین تمایزات نظام سیاسی اسلامی و قرآنی با نظامهای سیاسی رقیب …
توضیحات بیشتر »رئیسی؛ رجایی زیست، بهشتی شد
شبکه اجتهاد: چه کسی فکرش را میکرد کمتر از سه سال پس از حکم تنفیذ که در آن بر «خستگیناپذیر و کارآزموده و مردمی» بودن رئیس جمهور منتخب تأکید شده بود، پیام تسلیتی از سوی رهبر انقلاب به مناسبت شهادت او صادر شود… «رئیسی عزیز خستگی نمیشناخت»؛ این جمله از پیام تسلیت رهبر انقلاب به مناسبت سانحهای که برای رئیسجمهور و همراهان ایشان در شمال غرب کشور رخ داد و منجر به شهادت این عزیزان شد، شاهبیتی بود که در فضای رسانهای و شبکههای اجتماعی بسیار دست به دست شد و چرخید. خستگیناپذیری و مردمی بودن دو ویژگی برجسته و …
توضیحات بیشتر »انسجام اجتماعی، ولایت فقیه و رسالت جامعهشناسی/ سیدمحمد طباطبائی
شبکه اجتهاد: در حالی که مرگ رئیس جمهور در هر کشوری از زمینههای جنگ احزاب و فروپاشی سیاسی اجتماعی میتواند باشد و در حالی که بعضی جامعهشناسان همین دو سال پیش، پرکار و مداوم به تحلیل مینشستند و از تودهای شدن جامعه، تفاوت فرهنگ رسمی و فرهنگ واقعی و در راستای فروپاشی اجتماعی بحث میکردند، اما اکنون، هم انسجام اجتماعی و سیاسی به شکل فزایندهای نسبت به پیش از خود بروز پیدا کرد و کسانی که انتخابات ۴۲ درصدی مجلس را مشارکت منفی مردم علیه نظام میدانستند، اکنون در برابر حضور چند میلیونی پیوند مردم و حاکمیت در اعم از …
توضیحات بیشتر »نگاهی به سوابق و آثار فقهی شهید رئیسی که خود را «طلبه محض» میدانست
شهید سیدابراهیم رئیسی که سطح چهار فقه و اصول از حوزه علمیه قم و دکترای فقه و مبانی حقوق با گرایش حقوق خصوصی را از مدرسه عالی شهید مطهری دریافت کرده بود، در کنار سالها فعالیت در عرصههای اجتماعی و سیاسی، همواره از نهاد علم و دانش فاصله نگرفت و به تدریس متون فقهی سطح عالی، قواعد فقهی و تدریس فقههای مضاف در دانشگاه و حوزههای علمیه تهران و مشهد پرداخت و چندین اثر ارزشمند فقهی از خود به یادگار گذاشت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی در آذرماه سال ۱۳۳۹ هجری شمسی در مشهد و در …
توضیحات بیشتر »خادم الرضا، شهید جمهور «سید ابراهیم رئیسی»
مِنَ المُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا در سالروز میلاد مسعود حضرت علی ابن موسی الرضا علیه السلام روح بلند خادم ملت ایران، خادم الرضا حضرت آیتالله رئیسی، رئیس جمهور مردمی و محبوب آسمانی شد. رئیس جمهور پرتلاش و خستگی ناپذیر مردم ایران که در راه اعتلا و پیشرفت کشور جز خدمت به مردم بزرگ ایران سر از پا نمی شناخت، بر سر عهد خود ایستاد و جان خود را فدای ملت کرد. «تحریریه شبکه اجتهاد» با عرض تسلیت سانحه جانسوز بالگرد، عروج رییس جمهور محبوب و خدوم و …
توضیحات بیشتر »نکاتی درباره دو موضعگیری متعارض از اسلام سنتی در مورد تعطیلی شنبهها
شبکه اجتهاد: رسانهای شدن یک استفتاء دال بر جواز تعطیلی شنبهها و علنی شدن یک اظهارنظر مبنی بر عدم جواز تعطیلی شنبهها از سوی دو فقیه طراز اول و بلند پایه از اسلام سنتی (که هر دو نظر محترم و دارای مبانی فقهی متقن هستند) نکاتی مهم درباره ضرورت توجه و شناخت دقیقتر از اسلام سنتی و رابطه سنتیها با اسلام سیاسی را دو چندان کرده است. همچنین شناخت نقاط افتراق و اشتراک خرده جریانهای اسلام سنتی و رسالت اسلام سیاسی در برابر نظرات متعارض فقهای عظام سنتی اهمیتی مضاعف دارد. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به نکاتی …
توضیحات بیشتر »نامسئلهگیِ تعطیلی، کجمسئلهگیِ شنبه!
شبکه اجتهاد: مصوبهٔ تعطیلیِ شنبه از یک خاستگاه اقتصادی، و مخالفت با آن از خاستگاهی فرهنگی؛ مثل بسیاری از مسائل دیگر چهزود طیف موافق-مخالف اجتماعی را به صف کرد و بر صورت غیردقیقِ معیشت-شریعت صورتبندی شد؛ هریک هم مجوّز شرعی از مرجعی گرفتند! چنین بحثهایی در جامعه و حتی بین مراجع هیچ اشکالی ندارد، البته اگر موضوعِ مورد مناقشه، واقعاً مسئله باشد! ولی وقتی با نامسئله مواجه باشیم پرداختنِ جانبین به آن، بزرگترکردنِ نامسئلههاست. مسئله» چیست؟! چگونه یافته و صورتبندی میشود؟! «مشکل عینی»ای در جامعه وقتی منظومهٔ فکری و ارزشی یافته و صورتبندیِ خاص شود، «مسئله» متولد میشود. اگر مشکل، …
توضیحات بیشتر »تأملی در تأملات/ سعید فاقدی
اختصاصی شبکه اجتهاد: شکی نیست بهبود وضعیت اقتصادی مردم و جلوگیری ضرر، از وظایف شرعی و حقوقی حاکمان است و شارع نسبت به آن اهتمام ویژه دارد (شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۷، ص۱۰، ح ۳، ۶، ۸ و…) و از طرفی از مجموع ادله شرعی میتوان استفاده کرد، که روز جمعه در شریعت اسلامی، روز مهمی است و با سایر روزهای هفته متفاوت است. و به لحاظ شرعی تعطیلی آن میتواند از مصادیق تعظیم این روز و اعمال آن، به خصوص نماز جمعه باشد. همچنین نماز جمعه، از شعائر اسلامی و به ادبیات جامعه شناسی جزء نمادها محسوب میشود. …
توضیحات بیشتر »استاد شیخ علی کورانی درگذشت + حیات علمی و اجتماعی
استاد شیخ علی کورانی عاملی، از نویسندگان و محققان مطرح، مدیر مرکز «تحقیقات المعجم الفقهی» بیروت و از شاگردان آیات خویی، صدر، هاشمی گلپایگانی و سید محمدسعید حکیم که پس از انقلاب با هجرت به ایران، به تأسیس مراکز و تألیف کتب تاریخی و اعتقادی پرداخت؛ پس از عمری مجاهدت علمی در سیام اردیبهشت ۱۴۰۳ بر اثر عارضه قلبی در ۸۰ سالگی دارفانی را وداع گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد شیخ علی کورانی علی الکورانی العاملی در سال ۱۹۴۴ میلادی در روستای یاطَر در نبطیه در جنوب لبنان به دنیا آمد و به تشویق سید عبدالحسین شرف الدین به …
توضیحات بیشتر »روششناسی اجتهاد؛ مطالعه ۲۰ مکتب اجتهادی معاصر
کتاب «روش شناسی اجتهاد» که به معرفی مکاتب اجتهادی معاصر میپردازد، اثر جدید استاد ابوالقاسم علیدوست میباشد که بهتازگی در ۵۱۶ صفحه، از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از جمله حوزههای تمحض استاد ابوالقاسم علیدوست حوزه فلسفه فقه است که آثاری چون «فقه و عقل»، «فقه و عرف»، «فقه و مصلحت» و تعداد زیادی مقاله علمی پژوهشی مرتبط حاصل آن است؛ آثاری که به نحو شایسته مورد توجه جوامع علمی بوده و در بسیاری از جشنوارههای کشوری چون کتاب سال جمهوری اسلامی و کتاب سال حوزه دارای رتبه برتر شده است. افزون …
توضیحات بیشتر »