اجتهاد و اصول فقه

اقامه صلاه یک تکلیف اجتماعی است. جامعه مقیم صلاه با جامعه‌ای که نمازخوان دارد فرق می‌کند. بحث در این است که جامعه باید صالح باشد و این جامعه صالح با حاکمیت صالح ایجاد می‌شود و حاکمیت صالح با نظم صالح ایجاد می‌شود. اگر جامعه‌ای داشته باشم که در احکام فردی به تمام احکام الهی عمل می‌کند؛ ولی در رفتار جمعی از یک حاکمیت طاغوتی تبعیت کنند؛ مثل‌اینکه یک مسلمان در اروپا زندگی کند؛ درحالی‌که تمام تکالیف فردی را انجام می‌دهد؛ ولی در زیر سایه یک حکومت جائر زندگی می‌کند؛ در اینجا اگر این مسلمان نسبت به حضور در آن سرزمین، …

رئیس شورای حوزه علمیه تهران گفت: گاهی بعضی پیشنهاد «فتوای شورایی» یا احیاناً «قضای شورایی» می‌دهند این محل تأمل است و بسا براساس ادله نتوان فتوای شورایی را پذیرفت. این که چند نفر جمع شوند باهم توافق کنند و مصلحتی فتوا بدهند، فتوا نیست، چرا که فتوا قائم به معرفت است و هر فردی باید به معرفت برسد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علی‌اکبر رشاد، در آغاز درس خارج خود در حوزه علمیه امام رضا(ع) تهران، با اشاره به روایت امیرالمؤمنین امام علی(ع) که فرمودند «وَمَنِ اسْتَبَدَّ بِرَأْیهِ هَلَک، وَمَنْ شَاوَرَ الرِّجَالَ شَارَکهَا فِی عُقُولِهَا» اظهار داشت: «استبداد رأی» یکی …

شبکه اجتهاد: استاد سیدمیرتقی حسینی گرگانی، از مدرسین خارج فقه و اصول در حوزه علمیه قم و همچنین عضو انجمن اصول فقه قم می‌باشد. کتاب «نبراس الأذهان فی اصول الفقه المقارن» -پنج جلد- در اصول فقه مقارن از جمله تالیفات ایشان است. آخرین کتاب حسینی گرگانی با عنوان «چگونگی تدریس دروس خارج»، توسط بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی منتشر شده است. به بهانه انتشار این کتاب، «مباحثات» گفتگویی با ایشان داشته و پیرامون بایسته‌های تحصیل در حوزه علمیه و لوازم اجتهاد پرسش‌هایی را مطرح کرده است. در ابتدا از سوابق علمی خودتان بفرمایید. حسینی گرگانی: بنده در سال ۱۳۴۵، …

دغدغه استاد انصاریان از ترجمه روان کتاب «اصول کافی» بازگشت این کتاب به منازل مردم بوده تا در سطح جامعه بیشتر معرفی شود. این اثر ارزشمند در پنج جلد با حضور بزرگان حوزه‌ علمیه قم رونمایی شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مراسم رونمایی از ترجمه اصول کافی به قلم حجت‌الاسلام و‌المسلمین استاد شیخ حسین انصاریان با پیام آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی و با حضور حجج‌اسلام والمسلمین، احمد واعظی رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نجف لک‌زایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و نظری‌منفرد و نیز علما، اندیشمندان، اساتید و فرهیختگان حوزوی و دانشگاهی در سالن همایش شیخ طوسی …

بعضی‌ها استیحاش دارند که بگویند فقه نظام، خب نگویید فقه نظام و بگویید فقه حکومتی؛ استیحاش دارید بگویید فقه حکومتی و‌ می‌ترسید پرده‌‌ی سیاست پای شما را بگیرد بگویید فقه اجتماعی. بعضی‌ها استیحاش از بعضی از واژه‌ها دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ محسن اراکی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و رئیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در درس اخلاق خود در مرکز جامع علوم اسلامی ولی امر در خصوص «فقه نظام» به سخنرانی پرداخت که مشروح آن از منظرتان می‌گذرد. ۱- مفهوم‌شناسی فقه نظام بحث‌هایی در رابطه با فقه نظام مطرح شده و ابهاماتی که …

تفریط آنجاست که شما بگویید نگاه و نظم شبکه‌ای در احکام وجود ندارد و نمی‌توانیم از این‌ها یک تصویر هوایی به دست بیاوریم. تفریط این است که کسی بگوید این که امام‌خمینی(ره) آمده و حکومت تشکیل داده است نظام نیست. البته منظورم از نظام حکومت نیست. منظور همان تلقی است که ما از نظام داریم. نظام مردم‌سالاری دینی یک نظام است. در حقیقت نظام‌سازی حلقه وصلی میان اندیشه و کنش و رابط بین ایده و عمل است. تا نظام اقتصادی اسلامی در عالم واقع شکل نگیرد نگاه اسلام در اقتصاد محقق نمی‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، با توجه به بحث …

احمد رهدار چهار پیشنهاد برای تسهیل امر حکومت دینی و دولت اسلامی و نیز تصرف در موضوع شناسی ارائه کرد و گفت: پیشنهاد اول گذار از فقاهت عمومی به فقاهت تخصصی، دوم گذار از کارشناسی فقهی فردی به کارشناسی فقهی جمعی، سوم ورود الزامات فرابخشی به فقه و در نهایت تفکیک میان فقه افراد و فقه نظام است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «تأثیر روش موضوع شناسی فقهی در کارآمدی دولت اسلامی» پیوند ناگسستنی کارآمدی نظام با ورود فقها به عرصه موضوع شناسی در سالن جلسات دانشگاه باقر العلوم(ع) برگزار شد. حجت‌الاسلام دکتر احمد رهدار عضو هیأت علمی و …

محقق و پژوهشگر حدیث حوزه در نشست علمی «اعتبارسنجی روایات سهل بن زیاد» تاکید کرد: غالب روایات سهل توسط «عده من اصحابنا» به دست کلینی رسیده است و در این روایات مطالب منکر و غلوآمیز، دیده نمی‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام حیدر مسجدی، معاون پژوهشی گروه علمی تربیتی حدیث مرکز تخصصی علوم حدیث در نشست علمی «اعتبارسنجی روایات سهل بن زیاد» از سلسله نشست‌های السنه الشریفه در مؤسسه مجمع الفکرالاسلامی قم گفت: حدیث دارای جایگاه والا است و پس از قرآن کریم به عنوان مهم‌ترین منبع جهت دریافت معارف اسلامی به شمار می‌رود. مسجدی اظهار کرد: اما با توجه …

مقاطع تحصیلی حوزه علمیه خراسان در چهار سطح حوزوی و در سه مقطع عمومی، تخصصی و عالی بعد از تصویب شورای عالی حوزه علمیه خراسان به مدیریت حوزه ابلاغ شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام صفرعلی فتح اللهی، مسؤول دبیرخانه شورای عالی حوزه علمیه خراسان، پیرامون مصوبات جدید مقاطع تحصیلی حوزه علمیه خراسان گفت: در جلسه شصت و هشتم شورای عالی حوزه علمیه خراسان در خرداد ۹۷ برنامه جدید مقاطع تحصیلی حوزه به تصویب شورای عالی حوزه رسید و چندی پیش نیز به مدیر محترم حوزه علمیه خراسان جهت اجرا، ابلاغ شد. فتح اللهی بیان داشت: در مقطع عمومی که …

وقتی می‌گوییم فقه نظام، مرادمان فقه سیستمی که از حاکم و محکوم تشکیل می‌شود است. رفتارها در این فقه، رفتارهای به هم پیوسته‌ای است که این پیوستگی ناشی از حاکمیت حاکم است و زمانی که چنین شد، رفتار جمعی پیدا می‌کنیم و این رفتار جمعی، نیاز به فقه مربوط به رفتار جمعی دارد و این فقه رفتار جمعی، یک فقه به هم پیوسته‌ است. نگاه شهید صدر به فقه نظام و سیستم، نگاه رابطه سیستماتیک بین احکام است و استنباط فقه نظام، یعنی استنباط این سیستم از درون احکام و قواعد و اصول اعتقادی. شبکه اجتهاد: استاد شهید سید محمدباقر …

هفتمین نشست هم‌اندیشی فقه حکومتی به همت «دبیرخانه هم‌اندیشی فقه حکومتی» و با همکاری «پژوهشگاه فقه نظام» با حضور آیت‌الله اراکی دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و عضو مجلس خبرگان رهبری، پنجشنبه ۲۲ آذرماه ۱۳۹۷ در سالن کنفرانس مرکز همایش‌های غدیر واقع در شهر مقدس قم برگزار می‌گردد. به گزارش شبکه اجتهاد، این نشست در ادامه سلسله نشست‌های هم‌اندیشی فقه حکومتی، با ارائه نظریه «فقه نظام» توسط استاد اراکی و پرسش و پاسخ مقررین و شاگردان سایر اساتید مطرح در این عرصه همراه خواهد بود. پیش‌تر نیز این نشست‌ها به ترتیب با حضور اساتید معظم علی‌اکبر رشاد، سید صمصام‌الدین …

جلسه اول و دوم مدرسه دوازدهم، کارگاه‌های مشق اجتهاد در جامعهالزهرا قم با موضوع «آفاق فقه ‌پژوهی» برگزار شد. در این دوره از کارگاه‌های مشق اجتهاد که با حضور طلاب نخبه سطح چهار جامعهالزهرا همراه است، حجت‌الاسلام والمسلمین رضا اسلامی عضو هیئت ‌علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به ارائه بحث پرداخت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام رضا اسلامی استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه در دانش فقه اصطلاحی تحت عنوان فقه‌های مضاف مطرح شده که بسیار متفاوت از اصطلاح فقه مطلق است، اظهار کرد: با توجه به اینکه چه چیز به عنوان مضاف‌الیه در کنار فقه قرار می‌گیرد …

شبکه اجتهاد: سابقه‌ی تأسیس نهاد مرجعیت به زمان ائمه‌ی طاهرین ‌علیهم‌السلام باز‌ می‌گردد و در حقیقت خود آن بزرگواران با کلمات و اشاراتشان این نهاد را برای دوره‌ی غیبت تدارک دیدند و تاریخ نیز نشان داد که این تدبیر تا چه اندازه در حفظ مکتب تشیع مؤثر بوده است. از زمان ابن جنید اسکافى و ابن ابى عقیل عمانى رضوان‌الله‌علیهما تا حال، مرجعیت شیعه دژی مستحکم برای حفاظ از مکتب بوده؛ پرچم‌داران بزرگ‌ترین مبارزات علیه استبداد و استعمار و دزدان عقیده، مراجع عظام بوده‌اند؛ چه کسی رهبری ثوره‌العشرین در عراق را بر عهده داشت؛ فتوای تحریم تنباکو توسط کدام نهاد …

شبکه اجتهاد: اخیراً یکی از فقهای بزرگوار، فرموده‌اند که فقه نیازی ندارد که خودش را به‌صورت «نظام» عرضه کند و معنا ندارد بگوییم فقه نظام می‌خواهیم و ما باید رویکرد مسأله‌ای داشته باشیم. به نظر حقیر رویکرد حداقلی و بلکه رویکرد غلطی است. رویکرد مسأله‌ای که نمی‌خواهد به جامعه خودش و جامعه رقیب رویکرد سیستماتیک داشته باشد، در بهترین حالت، خروجی‌اش همین رساله‌های عملیه است. این‌ها فتواهای مورد و مسأله‌ای است که تاکنون صادر شده است. چهل سال از انقلاب گذشته و بسیار واضح است که رویکرد مسأله‌ای به جامعه پیچیده و مدرن امروزی نمی‌تواند پاسخگوی حل نیازهای جامعه از …

۷۵ اثر جدید مرکز فقهی ائمه‌ اطهار (ع) و مرکز تخصصی ائمه‌ اطهار (ع) یکشنبه هفته آینده در قم رونمایی می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین سیدجواد نورموسوی مدیر روابط‌ عمومی و امور بین‌الملل مرکز فقهی ائمه‌ اطهار (ع)، از رونمایی ۷۵ عنوان اثر جدید این مرکز در هفته آینده در قم خبر داد. وی با اشاره به اینکه مرکز تحصصی ائمه‌اطهار (ع) زیرمجموعه مرکز فقهی ائمه‌اطهار (ع) است، به ایبنا گفت: ۵۰ عنوان از این آثار در حوزه کلام و تقریب مذاهب است که محصول مرکز تخصصی ائمه اطهار است. ۲۵ عنوان از این آثار نیز محصول …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد درایتی اگر چه ساختاری متفاوت از دانش اصول را در سر می‌پروراند که مبتنی بر حکم است، اما اقتضای رعایت حال شاگردان در مراجعه به منابع و وابستگی‌شان به ساختار موجود، تاکنون مانع از ارائه مطلوب درس خارج اصول بر اساس این ساختار ابداعی بوده است. او درس خارج اصول مطلوب را درسی می‌داند که برای دو دوره طراحی شده باشد؛ دوره اول با هدف آشنایی با مبانی و نقد و نظر آن و دوره دوم با هدف تمرین ارائه نظریه. آن‌چه پیش روی شماست، گزارشی از سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین حمید درایتی در هم‌نشینی با تعدادی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: توجه اجتهادی و استنباطی به رفتارهای عقیده‌مندی و تلاش برای به‌دست‌آوردن احکام خمسه رفتارهای اعتقادی و تبویب باب فقهی جدید به نام «فقه‌العقیده» موضوع مورد اشاره در این یادداشت است. با توجه به رویکردهای جدید، «فقه» بر اساس اصول، مبانی و مبادی پذیرفته‌شده، نیازمند گسترش و باز‌مهندسی و توسعه مرزهای دانشی خود است. یکی از حوزه‌هایی که تا به حال از منظر فقه بدان پرداخته نشده، حوزه باورمندی قلبی است که از این موضوع به «فقه‌العقیده» تعبیر می‌شود. این دانش، تکیه بر مباحث کلامی و فلسفی اسلامی و ریشه در کتب نخستین فقهی شیعه دارد. واژه شناسی …

نشست علمی «فقه و تمدن از منظر امام موسی صدر» با مشارکت موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در تالار امام مهدی(عج) پژوهشگاه در شهر قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نشست که ۱۵ آذر ۱۳۹۷ برگزار شد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محسن الویری، حجت‌الاسلام والمسلمین سیف‌الله صرامی و سیده حورا صدر سخن گفتند. خلاصه سخنرانی‌های این نشست را به نقل از خبرگزاری ایکنا و ایسنا در ادامه می‌خوانید. رویکرد انسان‌گرایانه امام صدر به فقه قابلیت تمدن‌سازی دارد حجت‌الاسلام والمسلمین محسن الویری، استاد حوزه و دانشگاه: فقه با رویکرد تمدنی یعنی اینکه …

شبکه اجتهاد: تاریخ ایران همواره محل تلاقی نیروهای مختلف سیاسی بوده که هر کدام مشروعیت خود را از طریقی بدست آورده و در صحنه عمل، تلاش کرده‌اند تا در مقایسه با قدرت‌ها و نیروهای دیگر، موقعیت خویش را حفظ کنند. توازن این نیروها به لحاظ منبع مشروعیت و قدرت و نیز عقل و درایت آن‌ها در برخورد با دیگران، دو عامل مهم در شکل‌دهی به اوضاع سیاسی جامعه ما بوده است. این اوضاع، گاه همراه با تنش و درگیری و گاه در آرامش روزگار را سپری می‌کرده است. در میان نیروهای سیاسی موجود، نیروهای مذهبی با هدایت روحانیون و بر …

با این نظریه که می‌گوید رعایت مباح و حکم الزامی و عدالت و احکام وضعی در قانون‌گذاری به عنوان وجوب ضمنی واجب است ما می‌توانیم این‌ها را با یک ملاک شرعی در تزاحم قرار دهیم و در چنین تزاحمی است که قانون‌گذارمجاز است قانونی را مخالف با حکم شرعی که اهمیت کمتری دارد وضع کند. به گزارش شبکه اجتهاد، پیش اجلاسیه کرسی نظریه‌پردازی با عنوان «نظریه تزاحم واجبات شرطی در قانون‌گذاری» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین حسنعلی علی‌اکبریان و حضور شورای داوران و کمیته نقادان و حضور اساتید حوزه و دانشگاه در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. حجج‌اسلام والمسلمین …

شبکه اجتهاد: در پی اظهارات اخیر آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی در نفی فقه نظامات، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران پاسخی داده است که مشروح آن از منظرتان می‌گذرد. «آیا اسلام نظام اجتماعی دارد یا نه؟» این سؤال را آقای شیخ جواد فاضل لنکرانی در یک سخنرانی که در تاریخ ۹۷/۹/۸ در دانشگاه مفید به مناسبت سالگرد مرحوم حاج آقای موسوی اردبیلی با عنوان دیدگاه‌های حقوقی قضایی مرحوم آیت الله العظمی موسوی اردبیلی داشته‌اند، مطرح کرده‌اند. ایشان می‌گوید که به نظرم رسید چون این شخصیت از استوانه‌های حوزه و نظام اجرایی و قضایی کشور بوده …

شبکه اجتهاد: گفتاری از آیت‌الله حاج شیخ جواد فاضل لنکرانی، در مراسم بزرگداشت آیت‌الله سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی، در دانشگاه مفید قم، در ۸ آذر ۹۷ منتشر شد، ایشان در بخشی از سخنان خود چنین بیان داشته‌ است: «ما این مقدار که در فقه کار کردیم چیزی به نام نظام نداریم، نظام اقتصادی، نظام سیاسی، نظام قضایی، نباید این عنوان چشم و گوش ما را پر کند که بگوئیم اسلام نظام دارد، نه اسلام در هر زمینه‌ای احکام جزئی دارد، قواعد دارد.»، «اینطور نیست که امروز بگوئیم برای پاسخ به نیازهای روز کنار فقه موجود که آقایان اسمش را فقه موضوعی …

مدیر موسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلامی گفت: حوزه علمیه اگر بخواهد در آینده به سمتی حرکت کند که بتواند اعمال مهندسی فکری، فرهنگی داشته باشد باید روی مدل‌‌‌های عملیاتی بر اساس فقه جواهری و حکمت شیعی متمرکز باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین واسطی، مدیر موسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلامی در نشست تخصصی «حوزه علمیه و آینده» در حاشیه دهمین نمایشگاه دستاوردهای علمی پژوهشی حوزه علمیه خراسان با اشاره به سخن امام علی(ع) مبنی بر آن که می‌فرمایند «اگر کسی روزها راآینده نگری و درک کند که در آینده چه اتفاقات احتمالی می‌افتد می‌تواند در …

فقه نظامات نه تنها از نظر علمی ثابت نیست بلکه یک امر خیالی دست نیافتنی است و نه تنها خدمت به فقه نیست بلکه یک توقف‌گاهی برای فقه خواهد بود. معتقدیم امام از همین فقه و اصول موجود حکومت را استخراج کرد نه فقه نظامات. البته من دعوا سر لفظ ندارم. امّا آقایان برای فقه نظامات موضوع مستقل، مکلّف مستقل، روش استنباطی مستقل، ثواب و عقاب مستقل تصویر کرده‌اند، این در کجای دین و فقه ما وجود دارد؟؛ مدعای شهید صدر غیر از این فقه نظاماتی است که آقایان مطرح می‌کنند. شبکه اجتهاد: پس از سخنان آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی …

رییس مؤسسه فتوح اندیشه با تبیین ضرورت‌های توجه جدی به مباحث فقه دولت اسلامی، گفت: اگر اجرای احکام نتوانسته است مقاصد آنها را در جامعه پیاده کند باید نسبت سنجی میان مقاصد و استنباط احکام فقهی مورد بازنگری واقع شود، فقه ما دغدغه مقاصد را نداشته است. به گزارش شبکه اجتهاد، افتتاحیه ترم نخست دوره آموزشی فقه ما دغدغه مقاصد احکام شریعت و قرآن را ندارد فقه دولت اسلامی که از سوی مؤسسه فتوح اندیشه اصفهان برگزار می‌گردد، هفته گذشته با حضور طلاب و فضلای حوزه علمیه خواهران و برادران اصفهان در مدرسه علمیه حضرت ولیعصر(عج) با سخنرانی حجت‌الاسلام سید …

شبکه اجتهاد: در نگاه بسیاری از حوزویان، رسالت حکومت اسلامی اقامه احکام شرعی است. بنیان این تصویر در ۴۰ سال گذشته تغییر چندانی نداشته است، اما تصوری که از شریعت و فقاهت داشته‌اند، دستخوش قبض و بسط شده است. جریان‌های سنتی حوزه احکام اسلامی را محدود به همان فروعات فقهی می‌دانند که درابواب شناخته شده فقهی از آن بحث شده و می‌شود. احکام پدیده‌های نوپیدای اجتماعی را نیز با عنوان مسائل مستحدثه، یا تطبیق موضوعات متعارف فقهی بر آنها استنباط و تبیین می‌کنند؛ اما چالش‌هایی که در دینداری جامعه ایرانی پیدا شده، روحانیونی راکه ارتباط بیشتری با ساختارهای اجتماعی دارند …

آیت‌الله سبحانی با بیان این که نباید مصلحت را بر نص مقدم کرد، گفت: مصلحت انگیزی در وحی اثر و جایگاهی ندارد و مصلحت گرایی را نمی‌توانیم بر وحی مقدم کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی در درس خارج خود که در مسجد اعظم قم برگزار شد، با اشاره به آیاتی از قرآن کریم بیان کرد: یکی از آثار ایمان تسلیم است، ما باید در برابر احکام شرعی تسلیم باشیم. وی افزود: اگر فلسفه احکام را فهمیدیم که بسیار خوب است اما اگر فلسفه را نفهمیدیم نباید با عقل کوچک خود آن حکم را دستکاری کنیم. استاد …

شبکه اجتهاد: برخی گفتگوها در میان عامه مردم و شاید برخی خواص، در خصوص منزلت روحانیت، تلنگری است تا پاسخ درستی در اختیار مخاطبان قرار داد، یکی از کتبی که این روزها در پی پاسخ به سوالات مردم در خصوص کاهش یا افزایش منزلت روحانیت است، توسط حجت‌الاسلام وحید نجفی نوشته شده و موسسه صراط مبین آن را تهیه و منتشر کرده است، گفت‌و‌گویی مفصلی با نویسنده این کتاب داشتم. در ابتدا درباره این کتاب یک توضیح بفرمایید که چرا این موضوع را به عنوان تحقیق انتخاب کردید؟ نجفی: اخیرا آیت‌الله شبیری زنجانی هشداری دادند نسبت به اینکه منزلت روحانیت …

شبکه اجتهاد: با اظهارات اخیر یکی از اساتید حوزه درباره فقدان نظام سازی در فقه، دوباره بحث فقه نظام ساز در محافل حوزوی مطرح شده است. بالاخره فقه نظام ساز است یا خیر؟ اولین نکته مهم این است که اساسا مساله و معضله عدم کفایت فقه سنتی و موجود برای اداره جامعه مربوط به یک قرن اخیر است و در قرون گذشته چنین موضوعی تقریبا مطرح نبوده است و مردم مسلمانی که مقید به دینی و فقهی زندگی کردن بوده‌اند بر اساس همین فقه همه امور زندگی خود را انجام و سامان می‌داده اند؛ و اگر در آن دوران، حکومتی …

شبکه اجتهاد: نشست علمی با موضوع «الگوهای توثیق اخبار ضعیف السند با نگاه ویژه به احادیث بحارالانوار و جامع احادیث الشیعه» با حضور و سخنرانی آیت‌الله حاج شیخ محمد آصف محسنی از علمای مطرح افغانستان در مدرسه علمیه سلیمانیه مشهد برگزار شد. سخنان آیت‌الله آصف محسنی را بخوانید.