اندیشوران فقهی

نشست سوم چهارمین هم‌اندیشی توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی با حضور اساتید به بررسی موضوعات کلیدی همچون «روش کاربردی‌سازی علوم اسلامی»، «فناوری‌های تبدیل معارف اسلامی به کاربست‌ها»، «نظام‌سازی در علوم» و «نقش علوم اسلامی در زندگی فردی و اجتماعی» پرداخت. سخنرانان این هم‌اندیشی، از جمله استاد مجتبی الهی خراسانی، استاد محمد قطبی، استاد رضا اسلامی، استاد علیرضا پیروزمند و استاد …

اساتید حاضر در هم‌اندیشی توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی، مباحثی همچون روش‌های کاربردی‌سازی علوم اسلامی، چالش‌ها و الزامات آن، آینده‌پژوهی در فقه، نقد رویکردهای سنتی در حقوق و مجازات، نقش علوم اسلامی در حکمرانی و توسعه، و ارتباط آن با سایر علوم؛ به تبادل نظر پرداختند. حاضران ضمن بررسی ابعاد مختلف این موضوع، بر ضرورت نگاه جامع، تقسیم کار علمی، …

شبکه اجتهاد: مسائل و موضوعات در دنیای مدرن، بخاطر نفوذ مدرنیته تقریبا به همه حوزه‌های جامعه شناختی، شکل پیچیده‌ای به خود گرفتند و برای استنباط احکام فقهی مرتبط با آن موضوعات، بدون درنظر گرفتن تاثیرات مدرینته بر موضوع مورد بحث و حیثیت‌های مختلف شکل گرفته موضوع، نمی‌توان به ادله فقهی مربوطه مراجعه کرد. چه‌بسا، موضوع در جهان مدرن، بگونه‌ای تغییر …

شبکه اجتهاد: با انتخاب اعضای محترم دوره جدید شورای عالی حوزه‌های علمیه، امیدهای تحولی در حوزه‌ علمیه زنده شده‌اند. امید به تحولاتی اساسی در سخت‌افزار و نرم‌افزار حوزه‌های علمیه. امید به نقش‌آفرینی حوزه‌ علمیه در تأمین نیازمندی‌های گام دوم انقلاب (یعنی گام دوم فردسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی). امید به تحقق مرجعیت علمی حوزه‌های علمیه در مطالعات اسلامی و علوم انسانی …

موسسه بسوی اجتهاد با برگزاری نشستی علمی، گزارشی از تدوین جامع‌ترین موسوعه فقهی بر اساس متن تحریرالوسیله از تقریرات فقیه عالیقدر آیت‌الله سید حسن مرتضوی ارائه نمود. به گزارش شبکه اجتهاد، در این جلسه علمی، بر ویژگی‌های منحصر به فرد کتاب تحریرالوسیله به عنوان متن علمی درس خارج و مقایسه آن با دیگر کتب فتوایی چون عروه الوثقی تأکید شد. …

شبکه اجتهاد: گاهی شنیده می‌شود که گفتمان امام‌ (ره) در متن حوزه امتداد پیدا نکرده و حوزه علمیه قم به عنوان مادر انقلاب دچار بلیه “نجفی شدن” گشته و طبیعتا برای این بیماری باید دنبال راه حلی بود. به نظر نگارنده، این تصوربا واقعیت حوزه قم مطابق نیست و دال مرکزی گفتمان انقلاب بیش از هر زمانی در حوزه معاصر …

حجت‌الاسلام اثنی عشری با بیان اینکه در سال تحصیلی ۱۴۰۳ شاهد برپایی ۱۱۰ جلسه درس خارج فقه معاصر هستیم که موضوعات جدید را بررسی می‌کنند، گفت: این دستاوردها باید در قالبی ارائه شود که در دانشگاه‌های ما هم قابل استفاده بوده و در فضا و ادبیات دانشگاهی ما جا باز کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام حسین اثنی عشری، ضمن …

شبکه اجتهاد: اصل موضوع و ایده کتاب در مقایسه و ارزیابی اصول فقه با هرمنوتیک روش شناختی خوب و ضرروی است ولی این اثر نخستین در این موضوع نیست و پیش از این نیز پژوهش‌های متعددی در این باب انجام شده است. نویسنده محترم طرفین مقایسه را در دیگر کتاب‌های خود پیش‌تر کاویده است. نویسنده صورت‌بندی از مسائل اساسی شایسته …

نظریه خطابات قانونیه امام خمینی(ره)، تأثیر شگرفی بر فقه و اصول داشته و بسیاری از مسائل را بازتعریف کرده است. این نظریه، با تبیین ماهیت قوانین الهی به‌عنوان قوانین ثابت و عام، شبهات مربوط به انطباق احکام اسلامی با زمان و مکان را پاسخ داده و چارچوبی محکم برای فهم صحیح از شریعت ارائه می‌دهد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست …

شبکه اجتهاد: محمدناصر سقای بی ریا در زمستان سال ۱۳۳۷ شمسی در خانواده‌ای متوسط، در شب میلاد امیر المومنین(ع) در کرمانشاه به دنیا آمد، با مهاجرت خانواده به تهران از دو سالگی در تهران بود تا در سال ۱۳۵۳ با ترغیب علامه مصباح یزدی به قم مهاجرت و به حوزه علمیه قم راه یافت، از اولین شخصیت‌هایی که با آن‌ها …

آیت‌الله بروجردی قائل به ولایت فقیه بود و بر این اساس مقدماتی را نیز در نظر گرفته بود. ایشان مساله ولایت فقیه را مساله‌ای کاملا فقهی می‌دانست. متاسفانه برخی بدون هیچ اطلاعی عنوان می‌کنند که مرحوم آیت‌الله بروجردی تفکر سیاسی اجتماعی نداشت. در حالی که نوشته‌ها و رویکردهای ایشان کاملا این امر را اثبات می‌کند. شبکه اجتهاد: ورود علمای شیعه …

شبکه اجتهاد: هفدهم دی‌ماه ۱۳۵۶ در روزنامه اطلاعات مطلبی منتشر شد که سراسر اهانت و مذمت امام بود. علمای قم بر آن شدند که در اعتراض به این اقدام رژیم دروس را تعطیل کنند. روز ۱۹ دی‌ماه دروس تعطیل شد و طلاب و فضلای قم اجتماعاتی در حمایت از امام برپا کردند. اجتماع صرف کافی نبود و لازم بود اتهاماتی …

شبکه اجتهاد: امام هادی علیه‌السلام نقش مهمی در میراث روایی ما داشته‌اند که گمان می‌کنم علمای ما در این جهت حق ایشان را ادا نکرده‌اند[۱]. از زمان امام هادی به سامراء می‌گفتند: «ناحیه مقدسه»، چون حضرت که حبس بودند، امام عسکری (ع) و شیعیان غالباً تا بغداد می‌آمدند و با وکلاء در بغداد تماس می‌گرفتند. از حرم‌هایی که مسلما یقینا …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد ابوالقاسم علیدوست درباره مناظره خود با دکتر عبدالکریم سروش در مهرماه ۱۴۰۳ طی یادداشتی به نکات مهمی درباره تراث‌ستیزی و تعریض بر فقه، فقیهان و حوزویان پرداخته است. ۱. سه موضع در قبال تراث روایی: دفاع متعصبانه‌ برخی از اخباریان امامیه از تراث روایی که منجر به معتبرانگاری همه احادیث موجود می‌شد، و یورش افراطی برخی …

دوره سه‌جلدی کتاب «مرشد الخواص فی شرح بعض الآیات و الاحادیث المشکله» اثر محمدبن حسن طوسی با تحقیق و تصحیح حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد مروارید از سوی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی به زبان عربی، به زیور طبع آراسته شده است. نسخه‌ای از این کتاب محضر حضرت آیت‌الله سیستانی تقدیم شده است که ایشان نیز از این اثر و تلاش …

مجتهده صفاتی گفت: بیشترین و اصلی‌ترین مخالفان من از بانوان بودند؛ به من می‌گفتند که تو به چه‌اجازه‌ای در این عرصه فعالیت می‌کنی؟ به یاد می‌آورم که همیشه در ایام حج اعتراض می‌کردم که چه‌طور به زنی که یائسه است اما همچنان خونریزی دارد می‌گویید برو و طواف کن اما خودت را چک کن!؟ فریاد من بلند بود که چه‌قدر …

استاد جامعه الزهرا (س) گفت: رهبر معظم انقلاب به عنوان یک صاحب نظر این مسئله را به طور صریح در یک اجتماع بیان کردند که با ادله قاطع می‌توان از این نظریه دفاع کرد و ادله افرادی که قائل هستند مرجع تقلید بودن اختصاص به مردان دارد را رد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر خدیجه هاشمی استاد جامعه الزهرا …

نشستی در باب هم اندیشی فقه پژوهی و ظرفیت‌های دانشی درعرصه بین الملل با حضور الشیخ مهدی الصمیدعی (مفتی اعظم و رئیس شورای اهل سنت عراق)، دکتر سیدصادق حقیقت (هیئت علمی پژوهشگاه امام خمینی و انقلاب اسلامی)، الشیخ عبدالقادر یوسف الترنینی (هیئت علمی در دانشگاه لبنان «الجامعه اللبنانیه»)، دکتر عابدین مومنی (هیئت علمی دانشگاه تهران)، دکتر محمود شفیعی (هیئت علمی …

شبکه اجتهاد: بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با هزاران نفر از زنان و دختران ایران در آستانه سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا(س) و روز زن، در عمق خود حاوی مباحثی اساسی درباره جایگاه زنان در اسلام و نقش آنان در جامعه مدرن جهانی بود. این سخنان نه تنها به‌عنوان دفاعی از برخی حقوق زنان در چارچوب آموزه‌های دینی بود، …

عضو هیات علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) گفت: نمی‌توانیم اولاً و بالذات برای هیچ موجودی تقاضای سلب رحمت بکنیم و از خدا بخواهیم که رحمتش را از او سلب کند یا تلاش بکنیم که او به رحمت خدا نرسد که یکی از این تلاش‌ها همین لعن و نفرین است چون در مضمون بعضی روایات هست که ما نباید حتی …

روحانیون شیعه در برخی مناطق افغانستان اجازه فعالیت در مساجد را دارند، اما این فعالیت‌ها تحت پروتکل‌های خاص و محدودیت‌هایی انجام می‌شود. در برخی از مکان‌ها، روحانیون باید بسیار مراقب باشند، زیرا گروه‌های تندروی چون داعش و پیروان تفکر وهابیت، به دنبال بهانه و ایجاد مشکل هستند. متأسفانه از زمان حاکمیت طالبان تا چندی پیش به‌ویژه در شهرهایی مانند هرات، …

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تاکید بر اثرگذاری مقاصدالشریعه بر مسائل و موضوعات و اهداف علوم انسانی، گفت: در کاربست مقاصدالشریعه نباید به دام تفریط و نه افراط بیفتیم و این تصلب را هم نداشته باشیم که بگوییم مقاصد تاثیری در علوم ندارد. شبکه اجتهاد: مقاصد الشریعه کارکردهای معتبر دینی دارد و صرفا کارکرد آن معرفت‌شناختی نیست و …

استاد خارج فقه حوزه علمیه مشهد با تصریح بر اینکه مباحث روش‌شناسی در حوزه‌ها امر مغفولی است، گفت: حوزه به مباحث روشی نگاه استقلالی ندارد؛ در حالی‌که روش، هم به درستی کار و هم به صحت نتیجه و هم به کوتاهی فرایند کمک می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، بحث روش‌شناسی علوم از جهات مختلف دارای اهمیت است و باعث درک …

آیت‌الله فاضل لنکرانی (ره) مثل بسیاری از بزرگان، دارای منهج فقهی است. اگر کسی منهج فقهی ایشان را پیدا کند به یک سلسله از گزاره‌ها، شاخص‌ها و مؤلفه‌ها می‌رسد که در یک نظام حلقوی کاملاً معنا می‌دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست به مناسبت ایام ارتحال آیت‌الله حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی (ره) ابعاد ناگفته‌ای از مبانی علمی …

شبکه اجتهاد: یکی از محورهای گفتگو میان استاد علیدوست و دکتر سروش دربارۀ فقه و اخلاق بود. آقای سروش بر تهی‌بودن فقه از اخلاق؛ بلکه ستیز این دو با هم پا فشرد و آقای علیدوست، افزون بر تبیین رسالت فقه، با نشان‌دادن نمونه‌هایی از پیوند فقه و اخلاق، کلیت ادعای آقای سروش را نادرست شمرد. مسئله، بودن گزاره‌هایی در فقه …

شبکه اجتهاد: ادعای اول من این است که گفتگو و مناظره عبدالکریم سروش و ابوالقاسم علیدوست بیش از آنکه نتیجه‌ای معرفتی را دنبال کند در مسیر احیای دو نهاد و جریان اندیشگی در ایران امروز بود؛ اسلام سیاسی فقاهتی و روشنفکری دینی. ادعای دوم: این دو جریان بیش از آنکه رقیب هم باشند هم‌خانواده هستند و کارکرد مثبت آن می‌تواند …

دوازدهمین دور گفت‌وگوی دینی مرکز گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و نهاد گفت‌وگوی ادیان واتیکان با عنوان «آموزش جوانان در خانواده به منزله چالشی برای اسلام و مسیحیت» طی روزهای ۲۹ و ۳۰ آبان‌ماه جاری به میزبانی «کاردینال میگل آنجل آیوسو گیسو» رئیس نهاد گفت‌وگوی ادیان واتیکان و در شهر رم برگزار شد. سخنرانان در سه …

گردهمایی علمی «جهاد مالی از وجوب شرعی تا مشارکت مردمی» به همت موسسه عالی فقه و علوم اسلامی و با پیام آیت‌الله مکارم شیرازی در قم برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، گردهمایی علمی «جهاد مالی از وجوب شرعی تا مشارکت مردمی» با پیام کتبی آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی و سخنرانی اساتید علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه در سالن فقاهت …

رئیس شورای حوزه‌های علمیه‌ تهران گفت: آفات و آسیب‌های وارده بر دانش اصول نیاز به بررسی دارد، ما اکنون با پاره‌ای از آفات جدید هم مواجهیم که مسبب آنها هستیم، ضعف‌هایی در تاریخ علم اصول بوده است از جمله اختلاط مبادی و مسائل. علم اصولی کنونی مشکل ساختاری دارد، علم اصول باید بر اساس یک مبنا صورت‌بندی شود. شبکه اجتهاد: …

حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی گفت: موسوعه ۲۰ جلدی آثار مؤسسه حوزه همراه با تقریرات ایشان از جمله یک جلد اجازات و یک جلد هم شرح حال در ۲۲ جلد تولید و منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی؛ معاون پژوهش حوزه‌‌های علمیه درباره تعویق چندباره زمان همایش صدسالگی حوزه، به «ایکنا» گفت: همایش صدسالگی …