یکی از پرسشهای اصلی در دوازدهمین قسمت از فصل سیزدهم مجله تصویری علوم انسانی «زاویه» با موضوع «ایده نهاد علم برای صیانت از اسلامیت قانونگذاری در ایران» این بود که با کدام سازوکار اسلامیت قوانین در فرایندهای قانونگذاری ما تأمین میشود؟ به گزارش شبکه اجتهاد، دوازدهمین قسمت از فصل سیزدهم مجله تصویری علوم انسانی «زاویه» با موضوع «ایده نهاد علم …
Read More »دیدگاه و گزارش
اجراناپذیری کیفر سنگسار از شش منظر
در این نوشته سعی شده نشان داده شود از منظر دروندینی و براساس همه قرائتهای دینی، اجرای این کیفرها، بهویژه سنگسار، شرعاً ممکن نیست و اگر قانونگذار داعیه شرع دارد باید از این نظر قوانین را با شرع همسو کند. به گزارش شبکه اجتهاد، مدتهاست در کشور ما و دیگر مناطق جهان پژوهشگران مختلف مسلمان در تلاشند تا در مواجهه …
Read More »مسیر احیای حقوق عامه و تحقق مطالبات رهبری
حقوق عامه فقط این نیست که صیانت از بیتالمال باشد، تعاون عمومی بین همهی مردم و اقامهی عدل هم جزو حقوق عامه است یا استیفای حقوق ملت ایران در عرصهی بینالملل و بحث امتسازی که در قانون اساسی آمده است نیز جزو حقوق عامه است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله خامنهای در دیدار اخیر خبرگان با اشاره به حقوق عمومی …
Read More »از ظرفیت «فقه الدعوه» تا ظرفیت «قاعده الزام» در روابط بینالملل
عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) به بایستهها و ظرفیتهای سلبی و ایجابی فقه جهت نیل به عزت اسلامی در عرصه بین الملل اشاره کرد و گفت: مفاهیم سهگانه عزت، حکمت و مصلحت هر کدام دارای معنا و مفهوم خاصی است، عزت مفهوم انفسی، درونی و روحی است، حکمت مفهوم حکمی و عقلی است و مصلحت یک مفهوم ناظر به …
Read More »فقه موجود ظرفیت تدوین نظریه دولت را ندارد
دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه مفید قم با بیان اینکه دایره فقه سیاسی در ایده فقه سیاسی به مثابه دانش سیاسی اسلامی، به قدری گسترده شده که از فقه سنتی فاصلهی زیادی میگیرد و آن را تضعیف میکند، اظهار کرد: فقه موجود ظرفیت تدوین نظریه دولت را ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجمین نشست از سلسله نشستهای نقد ایده به …
Read More »خشم آیتالله از خونهای ریخته شده در ناآرامیهای عراق
خطبههای نماز جمعه کربلا بیانیه شدید اللحن و بیسابقه مرجعیت علیه دولت عراق از ۲۰۰۳ تاکنون بود. مرجعیت اعلا مسئولیت تمامی اتفاقات و خشونتهای رخداده اخیر را مستقیماً متوجه نخست وزیر کرد و به طور مطلق کنار معترضان ایستاد و آنها را شهید نامید. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین شیخ عبدالمهدی کربلایی نماینده حضرت آیتالله سیستانی در کربلای معلی …
Read More »مجله الکترونیکی «جرم و کودک» منتشر شد
این مجله گفتگوهایی با علما و اساتید: گرامی قمی، فاضل مالکی، سید محمدعلی ایازی، محمد قائینی، قدرتالله انصاری، علی شفیعی، مجید شایگانفر، حسام قپانچی و… پیرامون «جرائم و مجازات کودکان» و «جرائم علیه کودکان» ترتیب داده است و چالشیترین موضوعات را به بحث گذاشته است. اختصاصی شبکه اجتهاد: مباحث فقهی در رابطه با کودکان و حقوق آنها آنقدر زیاد است …
Read More »کاربرد بمب اتم حرام است؛ قاطعانه و شجاعانه سراغش نرفتیم/ در مجموعههای نخبگانی «دین» و «ملیت» باید دنبال شود
حضرت آیتالله خامنهای با اشاره به موضع قاطعانه و شجاعانهی جمهوری اسلامی دربارهی حرمت شرعی استفاده از بمب هستهای تأکید کردند: ما با وجود اینکه میتوانستیم در این راه قدم برداریم، بر اساس حکم اسلام عزیز، کاربرد این سلاح را حرام قطعی شرعی اعلام کردیم؛ بنابراین هیچ دلیلی ندارد که برای تولید و نگهداشت سلاحی که استفاده از آن مطلقاً …
Read More »از «دولت دینی» تا «دولت مدرن»/ تفاوت «دولت آسمانی» امام موسی صدر با «حکومت اسلامی» امام خمینی
شبکه اجتهاد: کشف حلقه واسطی که بتواند همچون پلی میان مبانی و نظریه دولت در حکمت متعالیه ایجاد کند، در فهم ما از دولت راهگشاست. شاید بتوان در پاسخ به پرسش از دولت مطلوب در حکمت متعالیه گفت، چنان دولتی را باید بتوان “دولت متعالیه” نامید، بنابراین باید در پی بحث و گفتوگو از جزئیات آن بود. “دولت متعالیه” متصف …
Read More »پنج نکته پیرامون تأکید مجدد رهبر انقلاب بر حقوق عمومی شهروندان
شبکه اجتهاد: هفته گذشته مقام رهبری در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری مطلب مهمی را در خصوص نحوه مواجهه همه مراجع و نهادهای رسمی و غیر دولتی نسبت به حقوق عمومی شهروندان بیان داشتند. ایشان برای چندمین بار تصریح کردند که: «نگاه نظام اسلامی به حقوق عمومی آحاد مردم فارغ از مذهب و طایفه آنان را یکسان است و …
Read More »حاکمیت قانون و احکام حکومتی در قانون اساسی
با توجه به معنای قانون، صدور احکام حکومتی توسط، ولی فقیه با مبانی اصل حاکمیت قانون، تعارضی ندارد؛ چرا که منظور از حاکمیت قانون، تحقق عدالت اجتماعی است و احکام حکومتی نیز در همین راستا و بر اساس همین مبنا، تبلور یافتهاند. به گزارش شبکه اجتهاد، «حاکمیت قانون» از مهمترین اصول مطرح و مورد قبول قوانین اساسی همه کشورهای جهان …
Read More »تحلیل استاد مبلغی از ابلاغ سیاستهای کلی قانونگذاری از سوی رهبر معظم انقلاب/ فراقوّه، فرایند محور و کارکردگرا
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به ابلاغ سیاستهای کلی قانونگذاری از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی گفت: سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری متضمن نگاه فراقوّه گرا، فرایندگرا و کارکرد گرا به قانون و قانون گذاری است. در این ابلاغ، جایگاه قانون و نسبت آن با فقه و شریعت مورد تاکید قرار گرفته و وظایف نهادهای مرتبط به قانونگذاری، …
Read More »رهبر انقلاب «سیاستهای کلی نظام قانونگذاری» را ابلاغ کردند/ سه قوه موظفند اقدامات را زمانبندی و پیشرفتها را گزارش کنند
حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در اجرای بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی، سیاستهای کلی نظام قانونگذاری را ابلاغ و با توجه به اهمیت موضوع در حاشیهی آن مرقوم کردند: «سیاستها به قوای سهگانه ابلاغ شود. سه قوه موظفند اقدامات را زمانبندی و پیشرفتها را گزارش نمایند». به گزار شبکه اجتهاد، متن سیاستهای کلی نظام قانونگذاری مصوّب رهبر …
Read More »لکزایی: ابهام فقهی در روابط بینالملل نداریم/ فیروزی: شناسایی قواعد فقهی نانوشته برای داشتن روابط مناسبتر ضروری است/ قدیر: در فضای بینالملل حضور توأم با عزت داشته باشیم/ اسلامی: وحشت از تأسیس قاعده فقهی برای روابط بینالملل نداشته باشیم
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه ما مواد خوبی در فقه بینالملل داریم زیرا در دولت مدینه پیامبر مرتب با مشرکین و کفار مواجه بودند و هم در قرآن و هم در کتب مغازی و سیره دستمان پر است بیان کرد: امروز ما ابهام فقهی در روابط بینالملل نداریم حداقل در مفاهیم راهبردی مشکلی نداریم گرچه ممکن …
Read More »امر به معروف و نهی از منکر به مثابه امر سیاسی ـ حماسه حسینی
در نشستی که پیرامون امر به معروف و نهی از منکر برگزار شد، ضمن بازخوانی قیام امام حسین(ع) با توجه به کتاب حماسه حسینی، بیان شد: با توجه به نصوص دینی اصول دینی زمانی در جامعه اجرا میشود که امر به معروف و نهی از منکر اجرا شود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «امر به معروف و نهی از منکر …
Read More »ظرفیتشناسی حکم حکومتی درباره احکام وضعی با محوریت اسناد غیر رسمی
در نشست «ظرفیتشناسی حکم حکومتی» با تأکید بر استفاده از ظرفیت حکم حکومتی در برخی موارد از جمله بحث اعتبار اسناد رسمی، بیان شد که نباید در استفاده از حکم حکومتی دایره آن را به هر موضوعی تعمیم دهیم، بلکه قبل از آن راهکارهایی برای رفع تعارضات و مشکلات وجود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، به اعتقاد کارشناسان، شناختهشدهترین معضل …
Read More »برخی حقوقدانان معاصر تلقی درستی از فقه ندارند
عضو هیأت علمی گروه حقوق عمومی پردیس فارابی دانشگاه تهران گفت: برخی از حقوقدانان معاصر که وارد بحث ارتباط فقه و حقوق شدهاند در این زمینه دچار اشتباه شدهاند که میگویند در حقوق یک اصل محوری وجود دارد که به نام یکسان و برابر بودن همه افراد است در حالی که چنین اصل محوری در فقه وجود ندارد و این …
Read More »احکام ولایی و حکومتی آخوند خراسانی؛ از صدور فرمان مشروطه تا اعلام جهاد علیه روسیه
مرحوم ملا محمد کاظم خراسانی معروف به آخوند خراسانی، از مراجع تقلید و عالمان اصول فقه قرن چهاردهم قمری است که آشنایان با سیاست، او را با تلاشهایش در مشروطیت میشناسند و سالکان اجتهاد، سالیانی از عمر تحصیلی خود را از طریق کتاب کفایه الاصول، به انس با نظریات او میگذرانند. با اینکه او در حوزه مسائل سیاسی کتاب یا …
Read More »حکومت در میان تسلیم شدن به وضع موجود و کوشش در جهت مطلوب
شبکه اجتهاد: ششمین صفحه از فصل سیزدهم مجله تصویری «زاویه» با موضوع «ایده نهاد علم برای بهبود دینداری در ایران» برای بار دوم میزبان گفتوگوی مهدی نصیری، پژوهشگر مسائل دینی و علیرضا شجاعیزند، دانشیار جامعهشناسی دانشگاه تربیت مدرس بود و اساتید مذکور به ادامه بحث هفته گذشتهشان در این برنامه پرداختند. شیوه حکمرانی و رفتار حاکمان ما، چه تاثیری بر …
Read More »جزئیاتی از پروژه فقهی «حفظ نظام»
اهمیت موضوع حفظ نظام در فقه اسلامی و برداشتهای نادرست درباره آن گاه مایه سوء استفاده از آن یا طرح شبههها درباره ماهیت حکومت دینی میشود و نیز شناخت فروع و لوازم وجوب حفظ نظام به عنوان یک حکم شرعی در حوزههای مختلف اجتماعی و سیاسی و نقش مستقیمی که در زندگی فردی و اجتماعی و روزمره مردم دارد، از …
Read More »فتوا، مساوی با قانون نیست و نمیتواند الزاماً جای قانون را بگیرد/ با تعدد فتوا نمیتوان زندگی اجتماعی مطلوب را ساماندهی کرد
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین دکتر محمدجواد ارسطا، دانشیار و عضو هیئت علمی و مدیر پیشین گروه حقوق عمومی پردیس فارابی دانشگاه تهران، از اساتید حوزه و دانشگاه و دارای مدرک دکتری حقوق خصوصی و با سابقه ۲۷ سال تدریس در رشته حقوق است. او در سوابق خود ریاست دانشگاه باقرالعلوم(ع)، مدیریت گروه حقوق خصوصی مرکز تحقیقات قوه قضائیه و …
Read More »زعامت سیاسی فقیه در اندیشه آیتالله خویی
اگر یک فقیه ولایت مطلقه فقیه را بپذیرد، زعامت سیاسی را هم پذیرفته است. اما اگر یک فقیه، ولایت مطلقه را نپذیرد، بدین معنا نیست که زعامت سیاسی فقیه را هم نپذیرفته است، بلکه ممکن است زعامت سیاسی را از راه دیگری – غیر از دلیل ولایت مطلقه – اثبات کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر محمدجواد ارسطا …
Read More »اصل کرامت بر همه قواعد فقهی مقدم است/ امام میگفت: ارتداد، تغییر عقیده نیست بلکه محاربه است!
مرحوم شهید مطهری از این داستان استفاده میکند و میگوید: بالأخره ابن ملجم درعینحالی که مجرم و جنایتکار هست، دارای حقوقی نیز هست که کرامت از آنها است. لذا اینکه امیرالمؤمنین (ع) میفرماید حق ندارید او را مُثله کنید، حق ندارید او را نسبت به من مجازات بیشتری کنید، این همان معنایی است که میگوییم کرامتش ذاتی است؛ در کنار …
Read More »حقوق بشر اسلامی، عقلائی است نه اعطائی و شرعی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حقوق بشر از مستمسکهای همیشگی جهان غرب علیه کشورهای اسلامی از جمله جمهوری اسلامی ایران است. در این میان اما پرسشی که مطرح است این است که آیا به لحاظ تئوریک، آموزههای حقوق بشر غربی مورد تأیید اسلام هست یا آنکه حقوق بشر اسلامی متفاوت از حقوق بشر غربی و مصطلح آن است. به بهانه روز حقوق …
Read More »جدال بر سر «تقدس»
شبکه اجتهاد: ماجرای رقص و آواز زنان بیحجاب در مراسم افتتاحیه بازیهای غرب آسیا در ورزشگاه بینالمللی کربلا که بر اساس قصه تاریخی هزار و یک شب شهرزاد قصهگو برگزار شد، موجی از اعتراضات و بحثها درباره حرمت شهرهای مقدس مذهبی را به دنبال داشته است. این ورزشگاه که بر خلاف شایعات برخی رسانههای ایرانی، با هزینه دولت عراق و …
Read More »ویژگیهای نظام سیاسی مطلوب در آرای شیخ فضلالله نوری
شبکه اجتهاد: شهید شیخ فضلالله نوری از علمای مطرح دوران مشروطه بود که دیدگاههای وی در امور سیاسی در آن برهه تاریخی در نوع خود بینظیر بود. از منظر شیخ فضلالله، نظام سیاسی مطلوب یک نظام قانونی است. او همچنین بر اسلامی بودن مجلس تاکید دارد و معتقد به آزادی در چارچوب موازین اسلامی است. شیخ همچنین به نیابت فقها …
Read More »گذار گفتمان اسلامی برای معرفی اعلامیه خاص در زمینه حقوق بشر برای جامعه جهانی
شبکه اجتهاد: گفتمان اسلامی چه از سوی متفکران و تشکلهای دینی مستقل و چه از سوی دولتهای مسلمان طی ۴ دهه گذشته تلاشهای متنوعی معمول داشته تا در برابر گفتمان جاری پس از تصویب اعلامیه حقوق بشر مصوب سازمان ملل در ۱۹۴۸، سندهای مشخصی را به عنوان اعلامیه حقوق بشر مورد تائید نگاه اسلامی یا برخاسته از دغدغههای جوامع مسلمان …
Read More »سیاست روشنی در گزینش نظریه فقهی بهعنوان مبنای تقنین نداریم/ در تقنین دنبال آن دسته از نظریات فقهی برویم که قابلیت اجرایی دارد
ما در گزینش نظریه فقهی بعنوان مبنای تقنین باید یک سیاستی داشته باشیم که آن سیاست الان روشن نیست. بر اساس تجاربی که بنده دارم، ما باید دنبال آن دسته از نظریات فقهی برویم که قابلیت اجرایی دارد و یا چالش کمتری به دنبال دارد و خواستههای افراد جامعه را بیشتر تأمین میکند. ولی در مواردی که ما نظریه فقهیِ …
Read More »ظرفیت «فقه ولایی» در نیازهای حکومتی مغفول مانده است/ اثرگذاری فقه ولایی بر مباحث اصول
آیتالله سیداحمد مددی با بیان اینکه فقه شیعه اساساً «ولایی و استنباطی» است، تصریح کرد: «فقه ولایی» بر خیلی از مسائل اصول اثرگذار است، به ویژه در بحث «تعارض» نبود «اصول فقه ولایی» سبب شده است تا با مشکلات مختلفی روبهرو شویم و در نتیجه هنگام روی آوردن به «فقه ولایی» در جمهوری اسلامی، ناچار شدیم نهادهایی مانند مجلس خبرگان، …
Read More »مسئولیتهای دولت مردم سالار درباره مشارکت سیاسی مردم
حکومتهای مردم سالار امروز که در آن بیشترین امکان برای مشارکت فعالانه مردم در عرصه سیاسی تسهیل گشته، از حکومتهای دیگر که کمترین زمینه برای استیفای حقوق سیاسی مردم وجود دارد، مشروعیت بیشتری برخوردارند و هر گونه توافق در زمینه تضمین حقوق سیاسی مردم در خصوص امکان مشارکت بیشتر آنان در فرایندهای تصمیم سازی، برای حاکم علاوه بر الزام قانونی، …
Read More »