استاد ابوالقاسم علیدوست در بیستوششمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی، با تمرکز بر چالشهای فقهی و اخلاقی هوش مصنوعی، نسبت به شتابزدگی در تحلیلهای فقهی هشدار داد و خواستار رویکردی روشمند، عمیق و احتیاطآمیز در مواجهه با این پدیده نوظهور شد. ایشان با نقد برخی استدلالهای رایج در مقالات همایش، تأکید کرد که ورود فقه به عرصه هوش مصنوعی، نه …
Read More »فرهنگ و ارتباطات
ادورا و تطوّرات مختلف حوزههای علمیه و رسالت پیشرو/ محسن رضایی
شبکه اجتهاد: حوزههای علمیه که مهمترین نهاد دینداری جامعه محسوب میشوند و وظیفه آنها صیانت از دین، تبلیغ آن و اقامه احکام الهی در جامعه است، پدیدهای جدید و صرفا مربوط به عصر حاضر نیستند بلکه قدمت آنها به عصر حضور ائمه معصومین(ع) میرسد. البته در آن دوران این نهاد به شکل «سازمانی و تشکیلاتیِ امروزی» نبود بلکه مسائل مربوط …
Read More »بررسی فقهی بازیهای الکترونیکی باید مبتنی بر منظومهای عالمانه و واقعنگر باشد/ در مواجهه با بازیهای الکترونیکی، اجتهاد سطحی کارساز نیست
نماینده جمهوری اسلامی ایران در مجمع جهانی فقه اسلامی در سخنانی درباره «بازیهای الکترونیکی و احکام فقهی آن» با اشاره به پیچیدگی و درهمتنیدگی این بازیها تأکید کرد: نمیتوان با اجتهادهای ساده یا دیدگاههای سطحی درباره آنها اظهار نظر کرد، بلکه لازم است از منظومهای فکری و اجتهادیِ منسجم بهره گرفت؛ منظومهای که هم به متون دینی توجه داشته باشد …
Read More »ما سهم بزرگی در حوزه نجف داریم؛ «ما نجف را نجف کردیم»/ اندیشمندان با حفظ روح اجتهاد و تفکر جوشان، به تربیت نسل جدید بپردازند
آیتالله جوادی آملی گفت: ما سهم بزرگی در حوزه نجف داریم؛ ما نجف را نجف کردیم، گرچه بزرگانی از عرب هم حضور داشتند. کتب اربعه را ما نوشتیم، فقههای اصیل را ما نوشتیم، کتابهای اصیل اصولی را ما نوشتیم. این هویت ماست و ما به این هویت افتخار میکنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله عبدالله جوادی آملی در پیامی تصویری …
Read More »حوزه صدساله قم دارای امتداد بینالمللی است/ پیام و سخنرانی ۵ مرجع تقلید در یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم/ حوزه و نیازهای جدی جامعه معاصر
نشست خبری همایش بینالمللی یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم با حضور استاد اعرافی، مدیر حوزههای علمیه و اصحاب رسانه و خبرنگاران در باغ موزه ملی ملک برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد اعرافی امروز یکشنبه ۱۴ اردیبهشتماه در نشست خبری همایش بینالمللی یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم که در باغموزه ملی ملک و با حضور اصحاب رسانه …
Read More »«فقه غنا و موسیقی» اثر استاد فرحانی منتشر شد
در عصر حاضر که مسئله غنا با چالشهای جدیدی روبروست، کتاب حاضر تلاش میکند تا با تکیه بر میراث غنی فقه شیعه پاسخی درخور به نیازهای معاصر ارائه دهد. این پاسخ، برآمده از نگاهی جامع است که در آن اصالت احکام شرعی با درک مقتضیات زمان در هم آمیخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در عرصه فقه اسلامی، مسئله غنا …
Read More »مرجعیت، آیینهی درد مردم و صدای عدالت/ محمد باقری
شبکه اجتهاد: حادثهی تلخ آتشسوزی در بندر شهید رجایی بندرعباس اندوهی عمیق بر دلها نشاند، اما بار دیگر نقش بیبدیل مرجعیت شیعه را در لحظات بحران نمایان ساخت. واکنشهای دقیق و چندبعدی مراجع عظام نشان داد که مرجعیت دینی، تنها به تسلی قلوب بسنده نمیکند، بلکه در برابر مسئولیتهای اجتماعی، دفاع از حقوق مردم، و نقد بیتعارف کاستیها نیز ساکت …
Read More »وحدت مرجعیت شیعه، ضرورتی غیر قابل اجتناب
شبکه اجتهاد: بالاخره بعد از چند ماه دست و پنجه نرم کردن «دویست و شصت ششمین» پاپ کلیسای کاتولیک، یک میلیارد و چهارصد میلیون مسیحی سوگوار رهبر دینی خود شدند و سیل انبوه تسلیت از طیف های متعدد رهبران ادیان مسیحی، مسلمان، شیعه و هندو و… و رهبران سیاسی لیبرال و سکولار و … به پایتخت «دولت شهر واتیکان» گسیل …
Read More »صدای مسیحیتِ صلحجو خاموش شد/ تأملی بر مواضع بینادیانی پاپ از نگاه نخبگان دینی ایران
درگذشت پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیکهای جهان، واکنشهایی را در فضای فکری و مذهبی ایران برانگیخت؛ واکنشهایی که از دل آنها میتوان تصویری عمیق از نگاه ایرانی ـ بهویژه نگاه شیعی ـ به معنویت، رهبری دینی، گفتوگوی بینادیان، و کرامت انسانی استخراج کرد. چه در قالب پیامهای رسمی از سوی نهادها و شخصیتهای دینی، و چه در تأملات و روایتهای شخصیترِ …
Read More »اگر نظام ایران آسیب ببیند، حوزههای نجف متزلزل خواهند شد
هیئت رئیسه مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سفر به نجف اشرف با برخی از مراجع و علما دیدار نمود و در زمینه تقویت حوزههای علمیه، وحدت اسلامی و حمایت از نظام جمهوری اسلامی گفتوگو کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، هیئت رئیسه مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به همراه رئیس و دبیر این مجمع، در روزهای …
Read More »سریال «معاویه» و بازگشت امویان به سبک سعودی!/ علی نهاوندی
شبکه اجتهاد: سریال معاویه یک تولید تلویزیونی تاریخی است که توسط شرکت MBC عربستان سعودی با بودجهای بالغ بر ۱۰۰ میلیون دلار ساخته شده است.[۱] این سریال به زندگینامه معاویه بن ابی سفیان، بنیانگذار سلسله امویان، میپردازد و حوادث پس از قتل خلیفه سوم عثمان بن عفان را به تصویر میکشد. همچنین، این سریال به خلافت امام علی (ع)، شهادت …
Read More »چرا این همه رساله نوروزیه در دوره صفویه نوشته شد؟
شبکه اجتهاد: مقاله مستقلی تحت عنوان «نوروز در فرهنگ شیعه» نوشتهام که سالهاست در ایام نوروز در مطبوعات و سایتها منتشر میشود. اصل آن در مقالات تاریخی دفتر دوم منتشر شده بود. در آنجا روایات نوروز را بررسی کرده، و پس از آن مطالبی درباره نوروز در دوره صفوی نوشته و فهرستی از رسائل نوروزیه را هم آورده و یکی …
Read More »تعلل در مسیر پیشرفت هوش مصنوعی، چالشهای جدی برای مرجعیت دینی و ملی ایجاد میکند
مؤسسات پژوهشی در غرب در حال تولید ابزارهای هوش مصنوعی با محوریت محتوای شیعی و زبان فارسی هستند که میتوانند نیازهای دینی و ملی کاربران را پاسخ دهند، اما همراه با سوگیریهای خاص خود. اگر ما پیش از آنها یا همزمان با آنها ابزارهای لازم را تولید نکنیم، ممکن است مرجعیت علمی و دینی خود را از دست بدهیم و …
Read More »مالکیت دادهها در فقه؛ مالیت، مشروعیت و چالشهای نوین/ محمد قائینی نجفی
شبکه اجتهاد: بحث مالکیت دادهها علیرغم اینکه ممکن است به نظر برسد که موضوع جدیدی است، در حقیقت بحثی قدیمی است که مصادیق جدیدی در دنیای مدرن پیدا کرده است. برای تبیین این موضوع، اطلاعات مربوط به افراد به دو قسم اطلاعات تکوینی، انتسابی و اطلاعات تولیدی و فعالیتمحور تقسیم میشود. قسم اول: اطلاعات تکوینی و انتسابی این دسته از …
Read More »ابهامات فقهی فناوریهای حوزهی شناخت
رسانه نشان و ابزار حاکمیت است و ما نمیتوانیم و جایز نیست که رسانهای داشتهباشیم که حاکمیت آن در اختیار دشمن باشد. در واقع این هویتفروشی، خودفروشی و پذیرش سلطهی دشمن است. بدترین سبیل تسلط دشمن، سبیل رسانه است. ما به جهانیسازی مخالف نیستیم، با جهانیسازی آن مخالف هستیم. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محسن اراکی، عضو جامعه مدرسین حوزه …
Read More »اقتصاد در تنگنا؛ نیاز به مدیریت جهادی و نظارت مؤثر است/ به مسئول صداوسیما وقت ملاقات ندادم چون تأثیری ندارد!/ بنام فرهنگ و کار مذهبی خلاف آن را انجام میدهند
آیتالله حسین نوری همدانی در دیدار با جمعی از فعالان فضای مجازی، با اشاره به تأثیر فضای مجازی بر افکار عمومی، خواستار تلاش جوانان متدین برای مقابله با شبهات شد و با انتقاد از ضعف نظارت اقتصادی و عملکرد برخی مسئولان، حل مشکلات مردم را نیازمند مدیریت جهادی و بهرهگیری از نیروهای متخصص و متدین دانست. انتقاد از برنامههای صدا …
Read More »ای فقیهان برای سرنوشت فقه از هوش مصنوعی نهراسید/ احمد مبلغی
شبکه اجتهاد: فقه را چه میبینی؟ دانشی خاموش در سایهسار گذشته، در بند اوراق زرد و مجلدات کهن؟ یا جانی تپنده که در هر عصر نفسی تازه میکشد و در هر زمان، افقی نو میگشاید؟ اینک بر سر گردنهای ایستاده است که پیشتر از آن نگذشته؛ چشم در چشمِ پدیدهای بیسابقه دوخته است: هوش مصنوعی، آیا این پدیده، حریفی است …
Read More »فقه الگوریتمی؛ از کاشت تراشه تا قضاوت ماشینی؛ الزامات اجتهاد نوین در عصر هوش مصنوعی
نشست تخصصی هوش مصنوعی و علوم اسلامی با تأکید بر ضرورت برنامهریزی ملی و ورود فقیهان به مباحث اخلاقی-فقهی این فناوری برگزار شد. اساتید با اشاره به فرصتهایی مانند هوش مصنوعی حاکمیتی، گرافدانش و کاربردهای آموزشی-ترویجی، هشدار دادند غفلت از این فناوری، تهدیدات امنیتی و وابستگی دیجیتال به دنبال دارد. پیشبینی ظهور نسل کامپوزیت هوش مصنوعی، طرح مفاهیمی مانند آواتارهای …
Read More »ضرورتِ تدوین «فقهِ هوش مصنوعی» برای عبور از پیچیدگیهای عصر دیجیتال/ چالشهای فقهی هوش مصنوعی چیست؟
در پنجمین هماندیشی توسعه علوم اسلامی، اساتید برجسته حوزه و دانشگاه، چالشهای ناگفته هوش مصنوعی در قلب علوم اسلامی را واکاوی کردند. از مسئولیت مدنی رباتها تا بازتعریف مفاهیمی چون “اراده آزاد” و “مسئولیتپذیری” در فقه، از دغدغههای اخلاقی نقض حریم خصوصی تا پرسشهای اعتقادی درباره خلق “انسان مصنوعی”، این نشست علمی صحنه رویارویی سنت و فناوری بود. آیا هوش …
Read More »تقاطع فناوری و فقه: آیا علوم اسلامی سهامدار انقلاب هوش مصنوعی میشود؟
اساتید حاضر در نشست اول پنجمین هماندیشی «توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی» که به موضوع ظرفیتها و چالشهای هوش مصنوعی در علوم اسلامی» اختصاص داشت، با تأکید بر لزوم گذار از نقش مصرفکنندگی به «سهامداری فعال» در فناوری، به واکاوی فرصتهایی همچون پردازش زبانهای دینی، تحلیل نسخ خطی، شبکههای دانشی و حتی مهندسی فقه شخصیشده پرداختند. در کنار این ظرفیتها، …
Read More »قم؛ صد سال تلاش برای اسلام ناب/ علیاصغر مجتهدزاده
شبکه اجتهاد: اکنون یکصد و سه سال از بازتأسیس حوزه علمیه قم توسط عالِم عامل با ورع میگذرد. تشکیل حوزه علمیه به آغازین روزهای بعثت رسول اکرم صلواتاللهعلیه بازمیگردد. از همان هنگام که پیامبر به رسالت برگزیده شد، آموزش و تعلیم معارف اسلام نیز آغاز شد. تبلیغ دین وظیفهای بود که پیامبر اسلام صلواتاللهعلیه از همان ابتدای بعثت، به آن …
Read More »فقه و گفتگوهای علمی؛ جایگاه نقد منصفانه در پیشرفت استنباط فقهی/ سعید فاقدی
اختصاصی شبکه اجتهاد: بعد از مناظره دو استاد مطرح درس خارج حوزه علمیه قم، گزارشها و نقدهای متنوعی بر این جلسه صورت گرفته؛ ولی زوایای دیگری در این مناظره وجود داشت که هنوز از آن سخنی گفته نشده. این مناظره موجب تازه شدن دردی کهنه در روش و نوع نگرش رویارویی حوزویان در مسائل اختلافی بود. فارغ از قضاوت پیرامون …
Read More »فقه فرهنگ؛ از چالشهای مدرن تا ضرورت ساختارسازی تمدنی
رئیس پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (ع) به چالشهای فقه فرهنگ در دنیای مدرن اشاره کرد و گفت: امروزه با پدیدههای نوظهوری مانند سینما، موسیقی، سبک زندگی، فضای مجازی و… مواجه هستیم که نیازمند پاسخگویی فقه فرهنگ هستند. اما فقه فرهنگ، همچنان با این پدیدهها بیگانه است و نمیتواند پاسخ مناسبی برای آنها ارائه دهد. لذا فقه فرهنگ باید …
Read More »الگوسازی آری، تغییر در ذائقه نه!
شبکه اجتهاد: اخیراً در برنامه حسینیه معلی مطرح شد که این برنامه در پی ارائه الگوی شادی مورد تایید دین است. این مطلب بهانهای برای نوشتن نکات زیر شد: ۱. چند مطلب مورد تایید و تقدیر نگارنده است: شخصیت مجری و داوران این برنامه که انصافاً عمری در ترویج شعائر و مکتب اهلبیت علیهمالسلام تلاش کردهاند و انشاءالله از این …
Read More »جریان شناسی کریم شاه الحسینی؛ اسلام سکولار یا اسلام سنتی؟
شبکه اجتهاد: بامداد ۱۷ بهمن ۱۴۰۳ رسانههای معتبر غربی خبر فوت چهل و نهمین امام شیعیان اسماعیلی را منتشر و دقیقا غروب همان روز خبر نص رحیم شاه الحسینی – امام پنجاهم- رسانهای شد. این اطلاع رسانی، پرده از این حقیقت برداشت که کریم شاه الحسینی ایرانی الاصل (انجدان محلات) بیش از آنکه در وطنش آشنا باشد، در غربت از …
Read More »کتاب سال حوزه برگزیدگان خود را شناخت
بیست و هشتمین همایش کتاب سال حوزه و هشتمین جشنواره مقالات برتر حوزه در قم با معرفی برترینها، به کار خود پایان داد. به گزارش شبکه اجتهاد، بیست و هشتمین همایش کتاب سال حوزه و هشتمین جشنواره مقالات برتر حوزه امروز با حضور استاد علیرضا اعرافی مدیر حوزههای علمیه کشور و همچنین استاد سیدهاشم حسینی بوشهری در مدرسه علمیه امام …
Read More »حوزهی پسا انقلاب و بلوغ علمی و شخصیتی
شبکه اجتهاد: در روزهایی که شهر قم شاهد برگزاری برنامههای جشن سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی بود، دو استاد برجسته حوزه علمیه استاد ابوالقاسم علیدوست و استاد علیرضا اسلامیان در سالن فقاهت مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، یکی از جدیترین مناظرات پیرامون مسائل فقهی را برگزار کردند. مناظرهای که نشان میداد دو نظر کاملا متفاوت و متعارض بر سر یک میز …
Read More »اکران فقه در صحنه هنر؛ انتشار دو پرونده ویژه در فقه هنر و نمایش
همزمان با آغاز اکران چهل و سومین دوره جشنواره فیلم فجر، دو پرونده مهم و کاربردی با عنوان «مبادی فقه هنر» و «فقه نمایش» با آثاری از اساتید صاحبنظر و اندیشوران حوزه و دانشگاه از سوی «شبکه اجتهاد» رونمایی شد. این پروندهها به تحلیل و بررسی تعامل میان شریعت و هنر پرداخته و در کنار تحلیلهای عمیق، پرسشهایی تازه و …
Read More »نمایشگری یا نمایاندن؛ مسئله این است!/ مصطفی دُرّی
اختصاصی شبکه اجتهاد: اضافهکردن واژه «فقه» به ابتدای واژه «نمایش»، همانطور که بارها در همین نگاشته مورد تصریح قرار گرفت، اصلاً به این معنا نیست که «فقه نمایش» را بهمثابه یک باب فقهی میانگاریم، بلکه در حال حاضر و با حجم مسائلی که دارد، بهروشنی، نمیتوان آن را یک باب فقهی انگاشت، بلکه صرفاً سرفصلی از یک باب فقهی است. …
Read More »در مسئله پوشش بانوان، تفاوتی بین تصویر و عالم خارج وجود ندارد
یک دیدگاه معتقد است که تفاوتی میان فیلم و غیر فیلم ندارد؛ یعنی همانگونه که اصل تشبه مرد به زن حرام است، وقوع چنین تشبّهی در فیلم نیز حرام است و فرقی نمیکند که پوشش شرعی را رعایت کرده باشد یا نه. دیدگاه دوم این است که تشبه مرد به زن، در عالم واقع حرام است اما در عالم نمایش …
Read More »