شبکه اجتهاد: فرید مدرسی از فعالان عرصه رسانه که چندیست حوزه مطالعاتی خود را به سمت نجف و تحولات سیاسی بغداد سوق داده است، در یاداشتی در روزنامه شرق با عنوان «زایمان عراق جدید» به طرح پرسش «مرجعیت نجف چگونه سیاستمداران را به خط کرد؟» پرداخته است. عراق در آستانه زایمانِ بزرگ است و تا چند روز آتی “عراقِ جدید” متولد میشود. نخستوزیر آتی باید پدر عراقِ جدید باشد؛ نه ناپدری. عراقی که سیاستمداران خالق آن نیستند و قدرتهای دیگر آن را نمیآفرینند؛ همگی مهرههایی بزرگ و کوچک در صفحه شطرنج سیاست اند؛ شطرنجی که طراح آن مرجعیت نجف است. …
توضیحات بیشتر »ساختار مبتنی بر حجت، دید اصولی را وسیعتر میکند
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای تبویب علم اصول، ساختارهای متعددی پیشنهاد شده است که پیش از این، در مجله «تحول ساختاری دانش اصول» به آنها پرداخته شد. یکی از این ساختارها، ساختار مبتنی بر حجت است. در این خصوص، با آیتالله سید نورالدین شریعتمدار جزائری، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم به گفتگو نشستیم. او در این گفتگو، به بیان مزایای ساختار مبتنی بر حجت پرداخت. اجتهاد: آیا ساختارهای متعدد مطرح در دانش اصول، تفاوتهایی را به لحاظ روش استنباط یا نتایج فقهی مترتب بر آن ایجاب میکنند؟ شریعتمدار جزائری: روشن است که اسلوبها و ساختارهای مختلف در استنباط …
توضیحات بیشتر »چرا از فلسفه علم اصول، سخنی نمیگوئیم؟/ صادق آملی لاریجانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله آملی لاریجانی را اگرچه عموم مردم به ریاست قوه قضائیه میشناسند، اما او سالها پیش از آن، در حوزه علمیه قم به تدریس خارج فقه و اصول میپرداخت. علاقه او به مباحث اصول فقه اما آنقدر بود که چندی بعد، مجلهای تخصصی در رابطه با این دانش، به نام «پژوهشهای اصولی» را بنیان نهاد. او در سرمقاله اولین شماره از این مجله، به جایگاه شناسی علم اصول میپردازد و البته در میانه آن، بحث از اهمیت «فلسفه اصول فقه» را به میان میآورد. در زیر، گوشههایی از یادداشت وی در رابطه با اهمیت دانش نوپای «فلسفه …
توضیحات بیشتر »«فلسفه علم اصول فقه»/ علی عابدی شاهرودی
اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از مهمترین مقالات موجود درزمینه فلسفه اصول فقه، مقاله علی عابدی شاهرودی است. او در زمره اولین پژوهشگران عرصه فلسفه اصول فقه به شمار میآید. در این مقاله، به کلیات و بایستههای فلسفه اصول فقه میپردازد. گزارشی کوتاه از این مقاله، ازنظر شما میگذرد. در ابتدای این مقاله بعد از تعریف فلسفه اصول فقه، از توصیفی یا توصیهای بودن این علم سخن راندهشده است. به نظر نویسنده، فلسفههای مضاف علاوه بر اینکه به شناخت ساختار، ماهیت، روش، غایت و مبادی علم مضافالیه خود میپردازد، نگاه بیرونی به این علم را نیز مدنظر دارد و بهعنوان ناظر …
توضیحات بیشتر »«حکومت علوی» در برخورد با «تفکر تکفیری»/ سید جواد ورعی
یکی از پیامهای سیره امام علی(ع) در برخورد با خوارج «جلوگیری از نفوذ اجتماعی و قدرت سیاسی» آنان بود؛ زیرا برخورداری چنین تفکری از قدرت سیاسی پیامدهای منفی فراوانی دارد که «تفسیق و تکفیر دیگران»، «تحمیل و تفتیش عقاید»، «ایجاد محدودیت» و «خشونت و قتل» از جمله این پیامدهاست. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از جریاناتی که در زمان حکومت علوی ظهور کرد، جریان «تفکر تکفیری» بود. جریانی که با کوچکترین بهانهای به تکفیر و تفسیق مخالفان خود مبادرت کرده و آثار کفر و فسق برآن مترتب مینمود. جریانی که پیش از آن در تاریخ اسلام سابقهای نداشت، هر چند در …
توضیحات بیشتر »چه ناسنجیده کارهایی شده که ربطی به فقه و فقاهت نداشته است!/ نوشتههای شبستری و سروش یک «نه بزرگ» به تراث است/ دانش را با ملاحظات سیاسی خلط نکیم
شبکه اجتهاد: چهارمین قسمت برنامه تلویزیونى «شوکران» شب گذشته (دوشنبه ۲۲ مرداد) با حضور حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد سطح خارج و رئیس انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه قم از شبکه چهار سیما روی آنتن رفت که مشروح پاسخهای این فقیه توانا به پرسشهای پیام فضلینژاد سردبیر برنامه در پی میآید: – دغدغه حضرتعالی در سالهای گذشته معطوف به توسعه و بازسازی فقه شیعه بوده است و آثار مختلفی در حوزههای فقه، عقل، عرف و مصلحت به زبانهای روسی، انگلیسی، اردو، عربی و فارسی از شما منتشر شده و در این حوزه نظرات و آرای جدیدی را ابراز فرمودهاید. …
توضیحات بیشتر »لزوم بازخوانی اندیشههای نائینی در بحث دوام و سقوط تمدن اسلامی/ نائینی معتقد بود آموزههای دینی ظرفیت همراهی حداقلی با مدرنیسم را دارد
عضو هیئت علمی پژوهشکده اسلام تمدنی معتقد است نائینی لوازم استقرار و بقاء تمدن اسلامی را مشروط به امور مهمی هم چون: عدالت، شورا، آزادی و مساوات آحاد مسلمین با اشخاص خلفاء و بطانه (نزدیکان) ایشان در حقوق میداند که از این میان از نقش اساسی استبداد و مقومات آن به عنوان عامل مهم و بنیادین در سقوط تمدن یاد میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، امروز سالروز درگذشت آیتالله میرزا محمدحسین نائینی غروی (۲۶خرداد ۱۲۳۹ – ۲۳ مرداد ۱۳۱۵)، مشهور به میرزای نائینی است. او تحصیلاتش را در نائین، اصفهان، نجف، سامرا و کربلا سپری کرد تا فقه، اصول، فلسفه …
توضیحات بیشتر »نگاه «یوزف شاخت» به ریشههای قوانین حقوقی اسلام/ محمد صادقیان
اختصاصی شبکه اجتهاد: شاخت در معرفی خصوصیات فقه اسلامی عنوان میدارد که از بارزترین خصیصه این علم، عدم یکنواختی آن است که در مقایسه با فقه یهود به خوبی قابل تشخیص است. فقه یهود با وجود آنکه بین دو بخش فقه دارای حاکمیت واحد مستقل و فقه سرزمین متفرق تفاوتهایی دارد اما از یکدستی بیشتری نسبت به فقه اسلامی برخوردار میباشد. فقه اسلامی حاصل واکاوی برگرفته از دیدگاه دینی و موضوعات حقوقی عاری از وحدت و شامل عناصر مختلفی از قوانین عربستان و عناصر بیشمار گرفته شده از مناطق فتح شده میباشد. فقه اسلامی در مقایسه با فقه مسیحیت نیز …
توضیحات بیشتر »فلسفه اصول و فلسفه فقه، قلمرو مشترکی ندارند/ فلسفه اصول، ده سرفصل اساسی دارد
اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول، دانش نوپائی است که تنها در سالهای اخیر اندکی بدان پرداخته شده است. همین امر موجب شده تا بسیاری از زوایای آن مغفول بماند. شاید بتوان یکی از مهم ترین مسائل مرتبط با این دانش را تبیین دقیق قلمرو مسائل آن دانست. در این میان، برخی از فضلای قم، اهتمام فراوانی در تبیین مباحث این دانش به خرج دادهاند. یکی از این افراد، حجتالاسلام دکتر سعید ضیائیفر، عضو هیئت علمی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است. او که به گفته خود، بیش از هفت سال است که به این دانش …
توضیحات بیشتر »نواندیشی دینی باید از «فقه» آغاز و در چارچوب آن شکل بگیرد/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: دکتر حسن انصاری پژوهشگر حوزه علم کلام و فلسفه اسلامی در انستیتوی مطالعات اسلامی برلین و مدرس اصول فقه و تاریخ علم کلام در این دانشگاه است. این عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات عالی پرینستون آمریکا در یادداشتی در خصوص نواندیشی دینی آورده است: نکته نخست: در اینکه نواندیشی دینی در مآل قصد خدمت به دین و تفکر دینی و دفاع از دین دارد البته تردیدی نیست. همچنانکه تردیدی نیست که تأملات نظری نواندیشان دینی به ویژه آنچه در حوزه فلسفه معرفت دینی و هرمنوتیک متون دینی ارائه دادهاند توانسته در دو دهه گذشته تأملاتی را از سوی …
توضیحات بیشتر »ظلم ستیزی امام جواد (ع)/ محمدهادی یوسفی غروی
شبکه اجتهاد: در فضای اختناق و تقیّۀ دوران عباسی و به ویژه با سیاستی که مأمون در پیش گرفت و وانمود میکرد رابطۀ محبّانه و دوستانهای با آل علی و امامان شیعه دارد و دخترش را نیز به ازدواج امام جواد(علیهالسلام) در آورد و با توجه به جوانسالی امام سعی داشت ایشان را فریفتۀ زرق و برق دستگاه خلافت نشان دهد، امام جواد(علیهالسلام) در این شرایط چگونه مواضع خود را بیان مینمود؟ موضعگیریها و اظهارات اهل بیت در برابر حاکمان جائر همواره از ابتدا به گونهای بود که نشان میداد حضور برخی از آنان از جمله امام جواد و پدرشان …
توضیحات بیشتر »چگونگی نظام حکومتی، مساله ما از مشروطه تاکنون/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: همیشه در این باره سوال میشود که «مسأله» مشروطه چه بود و مشروطه خواهان دنبال چه چیزی بودند. طبعا بسیاری از خواستهها در مشروطه مطرح شد: تجدد، آزادی، برابری، اقتصاد ملی، رفع عقب ماندگی و مسائلی از این دست. در پاسخ میشود گفت، همه اینها کم و بیش بود، اما در این نوشته، یک مسأله از آن مسائل مورد توجه قرار گرفته و آن «مسأله حکومت» و روش آن است. مردم ایران در انقلاب مشروطه، در باره نظام استبدادی قاجاری، مسأله دار شدند و بحث بر سر این بود که چه نظامی جایگزین آن شود. پس از انقلاب، …
توضیحات بیشتر »از «خوی» تا «نجف»/ مجید تربتزاده
شبکه اجتهاد: مناسبتها فقط بهانهاند. یعنی فرض کنید امروز بیست و ششمین سالگرد رحلت آیتالله «سید ابوالقاسم خویی» نیست! اما با اولین نگاه به زندگی و سرگذشت ایشان، باز هم دلایل زیادی برای اینکه گزارش از شخصشان را بنویسیم پیدا میکنید. یکی از اثرگذارترین مراجع تقلید در نیمه دوم قرن بیستم، هم پُرمقلدترین مرجع دوران خودش است و هم زندگی و پرونده مرجعیتاش، مملو از موضع گیریهای ضد استبدادی و ضد استکباری است. با این همه، بیشترین شبهات تاریخی درباره مراجع مختلف نیز پیرامون شخصیت او شکل گرفته است. دلیل اینکه شبهات و شایعات تا این اندازه، زندگی و شخصیت …
توضیحات بیشتر »«ولایت فقهاى جامع الشرایط» در نگاه شیخ فضلالله نوری/ علی ابوالحسنی منذر
شبکه اجتهاد: شیخ فضل الله معتقد است، دخالت و تصمیمگیرى در امور اجتماعى ـ سیاسىِ جامعه اسلامى، شأن ویژه و انحصارىِ امام معصوم علیه السلام و به نیابت از وى، فقهاى پارسا و آگاه است. دخالت دیگران در این امر، شرعاً ناروا و شخص مرتکب، مصداقِ «طاغوت» است و بر مسلمانان فرض است که اوامر و نواهى طاغوت را معتبر نشمرده، بلکه با آن مخالفت کنند، چه شاه باشد، چه رئیس جمهور، و چه مجلس شورا. از نظر او، قانون گذارى، فقط در دو مورد جایز است و نیاز به امضا و تنفیذ مجتهدان ندارد: ۱. تعیین ضوابط براى امور …
توضیحات بیشتر »مشروطه؛ آزمون مسئولیتپذیری فقها و روشنفکران
شبکه اجتهاد: بازخوانی تجربه تاریخی مشروطیت و حضور بازیگران سیاسی و فکری آن دوران برای امروز ایران امری ضروری است. چرا که گفتارهای مشابهی بهویژه در ارتباط با غرب و نحوه اداره کشور در ایران امروز حضور دارند و میتوان تبار آن را در دوران مشروطه پیدا کرد. به همین منظور صبحنو گفتوگویی با سید علی متولی، دانشجوی دکترای علوم سیاسی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و پژوهشگر تاریخ سیاسی ایران انجام داده است. اگر بخواهیم دو بازیگر اصلی دوران مشروطه؛ یعنی فقها و روشنفکران را بررسی کنیم و از تجربه تاریخی نقشآفرینی آنها برای امروز درس بگیریم، …
توضیحات بیشتر »در نظام حقوقی اسلام، غیرمسلمانان چه جایگاهی دارند؟/ ضمانتهای اجرایی حقوق بشر اسلامی
عضو هیأت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) گفت: اعتقاد به اسلام و مسلمان شدن در حقوق بشر تاثیری ندارد. چون همه افراد از حقوق کفی برخوردارند. اما در برخورداری از حقوق اسلام تاثیر دارد. حقوق اسلامی شامل حال کسانی میشود که مسلمان باشند. افرادی که مسلمان نیستند حق ندارند توقع داشته باشند از حقوق اسلامی برخوردار شوند. مسلمان شدن مزایایی را میآورد. لذا هر کس به اسلام تن دهد از حقوق اسلامی برخوردار میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، «حقوق بشر» از مباحث اساسی و چالشبرانگیز معاصر به شمار میرود. وجه اهمیت آن این است که حقوق بشر مربوط به انسان است …
توضیحات بیشتر »نگاهی به اندیشه سیاسی علمای دوره مشروطه/ ساختارهای مشروطیت در بلاد غربی و تحقیر فرهنگی اسلامی
عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم گفت: مشروطه نقطه اقدامی بود برای بسط ساختارها و نظامهای غرب و کفر در جهان اسلام و به صراحت میتوان گفت که بنیاد مشروطه همان اومانیسم است. به گزارش شبکه اجتهاد، دهم مرداد ماه سالروز شهادت عالم جلیل القدر، شیخ فضل الله نوری است؛ کسی که عمر گرانبهای خود را در راه حفظ دین و جلوگیری از انحراف جامعه اسلامی به بهانه پیشرفت و با ترفند مشروطیت به پایان رسانید. همچنین چهاردهم مرداد ماه سالروز صدور فرمان مشروطیت است. به همین بهانه مهر گفتگویی با حجتالاسلام محمد صالحی، دانش آموخته موسسه آموزشی و …
توضیحات بیشتر »پای لنگ اعلامیه جهانی حقوق بشر
حجتالاسلام کریمی نیا بر این باور است؛ کرامت و حیثیتی که در اعلامیه جهانی حقوق بشر از آن سخن میگوید، هیچ پشتوانه منطقی و فلسفی ندارد و مشخص نکرده است که چرا انسان دارای این وصف شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام دکتر محمد مهدی کریمی نیا، از اساتید و نویسندگان حقوق هستند که بیش از بیست جلد کتاب و حدود یکصد و بیست مقاله در کارنامه علمی خود دارد. برخی آثار فقهی و حقوقی وی از این قرار است: «حقوق بشر و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، «همزیستی مسالمت آمیز در اسلام و حقوق بین الملل»، «تغییر جنسیت …
توضیحات بیشتر »نظرات فقهی آیتالله بهجت پیرامون «بیمه»
اختصاصی شبکه اجتهاد: گفتگوی پیشرو با یکی از اعضای جلسه إفتاء آیتالله محمدتقی بهجت رحمتالله علیه، پیرامون نظرات متفاوت معظمله در باب «بیمه» است که به درخواست ایشان نامی از وی ذکر نگردیده است. اجتهاد: اجمالاً میدانیم حضرت آیتالله بهجت(ره) نسبت به مسئلۀ «بیمه» اشکالاتی داشتند. لطفاً بفرمایید این اشکالات نسبت به اصل عقد بیمه بوده است یا نسبت به قسمی از اقسام بیمههای موجود؟ پاسخ: آنچه به حسب ظاهر میدانیم، در ابتدا اشکال معظمله نسبت به اصل عقد بوده، ولی در چند سال اخیر اصل عقد را تصحیح کردند اما نسبت به خصوص بیمه عمر اشکالاتی داشتند. اجتهاد: اگر …
توضیحات بیشتر »روحانیت نمیتواند بگوید حسابم از حاکمیت جدا است/ نباید همه چیز را سیاسی کنیم/ حوزه باید: هادی، راصد، مرشد و ناقد باشد
اگر ما رنگ سیاسی مسایل گوناگون مخصوصاً مسایل مذهبی را قوی کردیم، نه روحانیت میتواند نقش خود را ایفا کند و نه نظام میتواند یک حرکت فرهنگی سالم داشته باشد. سیاسی انگاری همه کارها غلط است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و استاد خارج فقه و اصول ضمن گفتگویی به تبیین حوزه انقلابی و بایستهها و راهکارهای آن پرداخته است. لطفاً بفرمایید حوزه و روحانیت در صیانت از اصول بنیادی انقلاب اسلامی چه نقشی دارند؟ و معارضههایی را که انقلاب اسلامی برای صیانت از این اصول با آنها مواجه میباشد، بیان …
توضیحات بیشتر »معرفی تفصیلی مجموعه فلسفه علم اصول نگاشته آیتالله آملی لاریجانی/ محمدصالح حائری
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام محمدصالح حائری، استاد حوزه علمیه قم و رئیس مرکز نشر آثار رئیس قوه قضائیه است. وی به همراه جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، از سال ۱۳۸۸، تدوین مجموعه سیجلدی «فلسفه علم اصول» برگرفته از درسهای آیتالله صادق آملی لاریجانی را آغاز کرده است. وی در این یادداشت، به معرفی تفصیلی این مجموعه که تاکنون سه جلد از آن منتشر شده است میپردازد. انتشارات مدرسه علمیه ولیعصر از زمستان سال ۱۳۹۳ شمسی و در طی دو سال، سه مجلد از مجموعه «فلسفه علم اصول» را به جامعه علمی کشور تقدیم کرده است. این اثر به قلم …
توضیحات بیشتر »حوزه نجف نمیتواند مبلغ حوزه یونان باشد/ ما سینهزن مبانی عقلی امام صادق هستیم/ دیدگاه مرحوم نائینی را در حکومت اسلامی میپسندم
شبکه اجتهاد: آیتالله شیخ محمد سند بحرانی یازده سال است به عراق مهاجرت کرده است و در حوزه علمیه نجف، فقه و اصول، مباحث کلامی و تفسیر تدریس میکند. او متولد بحرین است و بعد از انقلاب اسلامی وارد حوزه علمیه قم شد و چندین سال دروس حوزوی را در همین حوزه تدریس کرد. آیتالله سند بخشی از ایام تابستان را در قم سپری و بعد از نماز مغرب و عشا مباحث اعتقادی-روائی (با محوریت مباحث رجعت و معراج) را تدریس میکند. تساوی حقوق زن و مرد، حقوق بشر و دموکراسی، خشونتهای مذهبی و تکفیر و چالشهای زیست مسلمانی در …
توضیحات بیشتر »فلسفه علم اصول، قطعاً یک علم است نه عرصه مطالعاتی/ فلسفه اصول به خلاف اصول، ایدئولوژیک نیست!
اختصاصی شبکه اجتهاد: فلسفه علم اصول را برخی به رسمیت میشناسند و برخی دیگر نه؛ اما در میان کسانی که برای آن اهمیت قائل هستند نیز هنوز معلوم نیست که فلسفه علم اصول، صرفاً یک عرصه مطالعاتی است یا آنکه در قامت یک «دانش» ایفای نقش میکند. حجتالاسلام علی شفیعی، مدیر گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی اما بهشدت، از علم بودنِ آن دفاع میکند. او که علاوه بر مسؤولیت سازمانی، به لحاظ شخصی نیز در زمره دغدغهمندان فلسفه علم اصول به شمار میآید، حاصل سالها تدریس و پژوهش در زمینه فلسفه علم اصول را در این گفتگو به میان …
توضیحات بیشتر »مستشرقان و فقه اسلامی/ محمد صادقیان
اختصاصی شبکه اجتهاد: استشراق یا شرقشناسی، بنا بر تعریفی، شامل مطالعات و پژوهشهای علمی در محدوده جغرافیای دینی مسلمانان میشود. اگر چه معنای استشراق در فرهنگ نامههای مختلف تعاریف دیگری نیز دارد، اما مفهوم غالب از شرقشناسی، معنای است که ذکر گردید. در مطالعات شرقشناسی، موضوعات مختلفی از جمله مسائل تاریخی، جغرافیایی و زبانشناسی، هنر و ادبیات، مسائل دینی، علوم و فنون و تمدن و … بحث میشود. از مهمترین مباحث و موضوعات مطرح در شرقشناسی، اسلام شناسی و زیر شاخههای آن مانند شیعه شناسی، فقه شناسی، علوم قرآنی و مانند آن است. علاقه به مطالعه درخصوص اسلام به دوران …
توضیحات بیشتر »با آن حکم شرعی فقیه مجتهد داخل قم نمیشود جامعه را اداره کرد!/ روحانیت به عنوان فقیه یا روحانیت به عنوان پدر؟/ روحانیت اگر عاقل بود، جاهایی باید خودش را کنار میکشید!
محمدرضا زائری معتقد است که روحانیون در همه چیز بیش از حد دخالت کرده و همین مسئله باعث شده است تا مردم گلایهمند باشند، زیرا که خود روحانیون این توقع را ایجاد کردهاند. شبکه اجتهاد: حجتالاسلام محمدرضا زائری، از دهه هفتاد چهرهای شناخته شده در عرصه فرهنگ و رسانه کشور بوده است. او در این سالها علاوه بر فعالیتهای فرهنگی و هنری، همیشه با موضعگیریها و اظهارنظرهای صریح خود در حوزههای مختلف، خبرساز بوده است. این روحانی که بیشتر با زاویه دیدی متفاوت از قرائتهای رسمی و کلیشهای به مسائل و مشکلات جامعه نگریسته است، چندی پیش مهمان خبرآنلاین بود …
توضیحات بیشتر »در سیره حضرت علی(ع) اطرافیان کارگزاران و حکمرانان باید از کلیهی امتیازات محروم باشند/ نظام دینی در مورد وقوع فساد در جامعه، در معرض اتهام است
از سیرهی امیرالمومنین(ع) میتوان برای مبارزه با فساد الهام گرفت و به اصولی رسید. با این اصول، فساد تقلیل پیدا میکند، مثلا اطرافیان کارگزاران و حکمرانان باید از کلیهی امتیازات محروم باشند و حتی فعالیتهایی که برای دیگران آزاد است، برای آنها باید ممنوع شود. برای مثال حواشی حاکم نباید از مجوزهایی که برای صادرات یا واردات برای دیگران صادر میشود و کاملاً قانونی است، برخوردار شود؛ «و لا تقطعن لاحد من حاشیتک و حامتک قطیعه». شبکه اجتهاد: فقه راه فساد را چگونه میبندد؟ نوع دینداری در جامعه چه تأثیری بر پیشگیری و یا وقوع مفاسد دارد؟ در فقه اسلامی …
توضیحات بیشتر »تعبیر «صاحب» در سنت حوزوی/ مهدی سلیمانیه
شبکه اجتهاد: «صاحب کفایه»، «صاحب روضات [الجنات]»، «صاجب عروه». این تعبیرها در سنت حوزوی، تعبیری آشناست. منظور از هر کدام از این عبارات، فردی است که نویسنده کتابی مشهور در سنت حوزوی است. به عنوان نمونه، «صاحب کفایه»، ملامحمد کاظم خراسانی است که کتابی با عنوان «کفایهالاصول» نوشتهاست. به همین ترتیب، «صاحب روضات الجنات»، «میرزا محمد باقر چارسوقی اصفهانی» و منظور از «صاحب عروه»، ملامحمدکاظم طباطبایی یزدی است. حدود سهسالی هست که مشغول تحقیق در مورد زندگینامهنگاری حوزویان هستم. با این دست تعابیر در مورد علماء حوزه به دفعات برخورد کردهام. این نامگذاری به حدی رایج میشود که گاهی در …
توضیحات بیشتر »نیازمند قواعد جدید در فقه روابط بینالملل هستیم/ ضرورت موضوعشناسی و فهم فقهی در عرصه روابط بینالملل
کسانی که میخواهند در فقه روابط بینالملل مسلط باشند، دو بحث را باید توجه کنند؛ در گام نخست باید بدانیم چه اتفاقی در حال رخ دادن است، چه نظریاتی مطرحشده است، نکته دوم بحث قدرت استنباط احکام الهی است؛ یعنی جنبه فقهی آن، متأسفانه در بحثهای روابط بینالملل رویکردهایی وجود دارد،عدهای میگویند فقه روابط بینالملل ولی کارشان این است که هر آنچه در روابط بینالملل وجود دارد را با سادهاندیشی و سطحینگری هر چیزی را که اتفاق میافتد توجیه میکنند. شبکه اجتهاد: بیگمان، سرنوشت جامعههای بشری چنان به یکدیگر تنیده است که نه تنها برای هیچ ملتی ممکن نیست، جدا …
توضیحات بیشتر »گزارش یک اعدام/ نکاتی درباره اعدام شیخ فضلالله نوری
شبکه اجتهاد:۱- عصر ۱۱ مرداد ۱۲۸۸ شمسی شیخ فضلالله نوری؛ مجتهد مشهور پایتخت به اتهام صدور دستور قتل مشروطهخواهان به حکم هیأت قضاتی که از طرف کمیسیون عالی اداره کشور منصوب شده بودند در میدان توپخانه تهران؛ جایی که الان ایستگاه متروی امام خمینی در آنجا ساخته شده، به دار کشیده شد. کمیسیون عالی پس از فتح تهران به دست قوای مشروطهخواه و سقوط حکومت تقریبا سه ساله محمدعلی شاه برای اداره کشور تشکیل شده بود. ۲- در هیأت قضات علاوه بر شیخ ابراهیم زنجانی که نقش مشابه دادستان را نیز بر عهده داشت، سید محمد امامزاده؛ امام جمعه تهران …
توضیحات بیشتر »جایگاه شناسی اصول فقه، گامی به سوی تحول/ عبدالله امینی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام حمیدرضا حسنی و مهدی علی پور، چند سال پیش کتابی در مورد تحول علم اصول به نام «جایگاه شناسی علم اصول گامی بهسوی تحول» نگاشتند. در این کتاب بهصورت مبسوط از جایگاه فلسفه علم اصول سخن به میان آمده است. گزارش این کتاب در کتاب ماه دین در سال ۱۳۸۵ توسط عبدالله امینی نوشتهشده است. در زیر به گزیدهای از این گزارش اشاره میشود. ازنظر شیعه باب اجتهاد گشوده است. این گزاره، بیتردید، مایه پویایی دانش فقه شیعی است و این دانش را انعطافپذیر و پویا ساخته است. افتخارات فقه شیعی و پویندگیاش محصول همین عامل …
توضیحات بیشتر »