اجتهاد و اصول فقه

کرسی ترویجی «کاوش در مفاد صیغه تفضیل در آموزه‌های اخلاقی دینی» در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌ اسلامی، واقع در شهر مقدس قم برگزار شد. در این نشست، حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمد عالم زاده نوری، به ‌عنوان ارائه ‌دهنده و حجت‌الاسلام امیر غنوی و حجت‌الاسلام محمد عمومی به ‌عنوان ناقد حضور داشتند. دبیر علمی این جلسه، جناب آقای حسین مرادی بود. به گزارش …

نه مفهوم شتر عوض ‌شده است و نه مصداق آن تغییر کرده، ولی همین موجود تغییر ناکرده در ظاهر و در لغت و در مفهوم، در کارکرد تغییر پیدا کرده است. شتر وقتی دیه قرار داده شد که مربوط به قبل از اسلام بود و در اسلام سنت شد، شتر حیوانی بود که بار می‌برد و مَرکب بود و شیر …

در اصول فقه، قواعدی داریم که به دویست اصل و قاعده می‌رسد. اگر بنا بود اصول فقه موجود، ما را به فقه تمدنی برساند تا حال باید می‌رساند. مستحبات در تشخیص موضوعات یک امر فردی است. لذا متدینین در مساجد به ائمه‌ی جماعات می‌گویند: دلم نمی‌خواهد این مستحب را انجام دهم. لذا اصول فقه موجود، فقه تمدنی را تأمین نکرده …

شیوه‌های زیستن در انحصار زیست مدرن نیست. بنابراین همچنان می‌توان به سراغ فقه رفت و پیشنهاد پیامبر را کشف کنیم و براساس آن زندگی کنیم. پس من به دنبال فقه‌شناسی و معرفت‌شناسی فقه، به‌مثابه یک دانش و معرفت؛ نه به‌مثابه یک پدیده روان‌شناختی یا پدیده اجتماعی یا نهاد اجتماعی و… هستم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «چهارمین کارگاه آموزشی و پژوهشی …

حجت‌الاسلام مریجی با اشاره به رویکردهای پنچ‌گانه فقه‌الاجتماع عنوان کرد: فقه‌الاجتماع در رویکرد اول تک‌گزاره‌های اجتماعی با رویکرد فقهی استنباط شده است. رویکرد دوم با امتداد «خانواده» مرتبط است مانند خانواده و اقتصاد، خانواده و حکومت، خانواده و تربیت اما رویکرد اول با روابط «فرد» در جامعه مرتبط است. رویکرد سوم براساس برداشت و تعاریف خاصی از پدیده‌های اجتماعی است. …

این کتاب کوشیده است مباحث نظری را با نمونه‌های حدیثی قرین کند؛ اما کسی را از خواندن مکرر و همواره حدیث بی نیاز نمی‌کند و فهم حدیث، یک مهارت برخاسته آگاهی و کاربرد است و به تدریج میسر می‌شود. از این رو، مطالعه این کتاب، قواعد و روش را به دست می‌دهد؛ اما جایگزین تلاش شخصی در خواندن متون روایی …

کتاب «سلفی‌گری افراطی» به کوشش ابراهیم قاسمی توسط انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، سلفی‌گری افراطی یکی از جریان‌هایی است که در سـال‌های اخیـر، نقـش بسـزایی در سیاست‌هـای منطقه‌ای ایفا کرده‌است و هر روز بردامنه گسترش نفوذ آن در منطقه افزوده می‌شود؛ این گروه با انتشار عقـایـد خـود در کشـورهای اسـلامی، اختـلافـات و …

شبکه اجتهاد: این گفتار به مناسبت سالگرد نامه تاریخی امام خمینی (ره) خطاب به علما و طلاب حوزه‌های علمیه در سال ۶۷ ارایه می‌شود. این نامه در همان سال به “منشور روحانیت” شهرت پیدا کرد و بخشی از آن درباره فقه پویا است. مباحثی که خواهد آمد ادامه بحث نظریه “دولت مکلف” است که در کرسی‌های نقد نظریه پردازی طرح …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از پدیده‌های رایج اجتماعی معاصر مسأله مد و مُد‌گرایی است. این مساله، از نمونه‌های بارز اسراف که از تأثیرات جامعه بر فرد می‌باشد، محسوب شده و باعث ترویج فرهنگ اسراف در جامعه می‌شود. حجت‌الاسلام مرتضی جوادی آملی، اگرچه بیشتر به نام پدرش مشتهر است، اما او خود نیز از اساتید به نام حوزه قم به شمار …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله شیخ حسن جواهری استاد برجسته درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه نجف اشرف اظهار می‌دارد: رای من آن است که فقیه ولایت عامه بر امت دارد یعنی ما می‌گوییم ولایت مطلقه برای فقیه هست مثل آقای خمینی و نظر ما این است. نظر صاحب جواهر هم همین ولایت مطلقه است ولی این ولایت مطلقه فقیه را …

عضو خبرگان رهبری خواستار تدبیر و برنامه ریزی مدیران و تصمیم گیران حوزه برای پیگیری جدی مقوله تحول شد و در عین حال از برخی جریان‌ها که به دنبال سوء استفاده از این موضوع هستند انتقاد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محسن اراکی در درس اخلاق هفتگی مدرسه علمیه معصومیه با اشاره به این که شکل ایده آل حوزه …

اسدی، دانشیار دانشگاه گفت: با این که چند دهه است در حوزه علوم انسانی مشغولیم ولی حرف تازه و محکم در این حوزه کم داریم، لذا باید در قدم اول این چند دهه را بازبینی کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، زاویه در برنامۀ این هفته نیز به ادامۀ بررسی موضوع اسلامی شدن علوم انسانی پرداخت و اینبار جنبۀ سیاسی و …

شبکه اجتهاد: در روزهای اخیر نامه‏ای منتسب به استاد داوری اردکانی در فضای مجازی و رسانه‏‏‌ها منتشر گردید که موضوع آن “علم دینی” و”علوم انسانی اسلامی” بود. با توجه به اهمیت موضوع و نسبت بنیادین و وثیق آن با نیازهای امروزین انقلاب اسلامی، برخوردها و برداشت‏های متفاوتی پیرامون آن رخ داد. این نامه بهانه‏ای شد تا بار دیگر، مدافعان و …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم بیا کرد: عدم نگاه شبکه‌ای به اجتماع را یکی دیگر از آسیب‌های فقه موجود دانست و گفت: یک فقیه وقتی می‌خواهد استنباط بکند، یک مسئله‌ای می‌کشد بیرون و مجزا و بریده از احکام و مسائل دیگر، آن را محل بحث قرار می‌دهد، بعد حکم و فتوایی می‌دهد که مطلق است. به گزارش …

رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به اعتقاد امام به لزوم طراحی حکومت و محقق کردن احکام در جامعه برای رسیدن به عدالت، اظهار کرد: ایشان معتقد هستند که عدالت جزء مقاصد الشریعه‌ است و ما نباید به یک حکمی از احکام تسلب داشته باشیم و حکمی از احکام را مقصود بالذات بدانیم، بلکه احکام مطلوبات عرضی …

شبکه اجتهاد: علامه سید جعفر مرتضی عاملی در سال ۱۳۶۴ق در روستای عیتا الجبل از نواحی جنوب لبنان (منطقه مارون الراس) دیده به جهان گشود. آغاز تحصیل وی نزد پدرش سپری شد و در سال ۱۳۸۲ قمری به نجف اشرف وارد شد. در سال ۱۳۸۸ قمری به قم مهاجرت کرد و در دروس حضرات آیات شیخ مرتضی حائری، میرزا‌هاشم آملی، …

کتاب «کرانه‌های اجتهاد» که شامل گفتارهایی در موضوعات و مسائل فقهی و اصولی از سوی اساتید و نخبگان حوزه علمیه و دانشگاه است به همت اداره کل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی تهیه و توسط مؤسسه بوستان کتاب چاپ و روانه بازار نشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مجموعۀ پیشِ ‌رو، دستاورد نشست‌‌های حلقۀ علمیِ افق و همایش‌‌های اختصاصی …

شبکه اجتهاد: آنچه در ذیل می‌خوانید یادداشتی از آیت‌الله علی‌اکبر رشاد درباره امکان و امتناع علم دینی است. این نوشته که در پی انتشار یادداشتی از سوی دکتر رضا داوری اردکانی و عکس العمل‌های گوناگونی که از سوی اشخاص و جریان‌ها در قبال آن صورت گرفت، رقم خورده است، ضمن اشاره به انواع واکنش‌های درست و نادرست، روا و ناروا …

حجت‌الاسلام همتیان گفت: با توجه به نقش تعیین کننده دانش فقه در هدایت رفتاری جامعه، اولویت اصلی موسسه عالی فقه و علوم اسلامی تقویت دانش فقاهت بر مبنای اجتهاد جواهری است و موسسه به دنبال برنامه ریزی و راه اندازی رشته فقه‌های تخصصی در عرصه‌های مورد نیاز نظام اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی اصغر همتیان مسئول …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام و المسلمین سیدجواد خویی از نوادگان آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی درباره مکتب نجف می‌گوید و یکی از خصایص مکتب نجف را دوری از سیاست ذکر می‌کند. متن گفت‌وگوی تفصیلی شفقنا با حجت‌الاسلام و المسلمین سید جواد خویی را در ادامه می‌خوانید: سیدجواد خویی به تفاوت‌ها و خصایص مکتب نجف و قم اشاره و اظهار کرد: اول اینکه …

بعضی افزون بر تصدی‌گری دین در هدایت معنوی انسان‌ها، آن را متصدی تمام علوم و مسائل دنیوی می‌دانند، از این رو با توجه به محدودیت روایات معتبر، چاره‌ای جز تمسک به روایات ضعیف و نامعتبر باقی نمی‌ماند. متأسفانه امروز تلاش فراوانی می‌شود که ارزیابی سندی و اعتبارسنجی راویان احادیث کنار گذاشته شود و روایات بر اساس سلیقه و مذاقِ مذهبی …

شبکه اجتهاد: در نوشتنِ این یادداشت، تردیدِ فراوان داشتم، از این جهت که اولاً، آنچه که حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی در زمینۀ ارتباطِ علم و دین و ماهیّتِ علمِ دینی گفته است، کمترین اثری از تازگی و طراوات نداشت، بلکه حاصلِ گرته‌برداری‌های ناشیانه و ناپخته‌ای بود که وی از نوشته‌های بیست سالِ پیشِ عبدالکریم سروش کرده بود، و ثانیاً پرداختن …

حجت‌الاسلام احمد واعظی می‌گوید: آنچه نجف را برجسته می‌کند فقاهت و دانش‌های پیرامونی فقاهت است، اما علاوه بر فقه و اصول، تکثر در قم خیلی محسوس است از بحث‌های تطبیقی با فلسفه غرب گرفته تا بحث‌های حضور مطالعاتی که مربوط به حوزه علوم انسانی می‌شود. در حال حاضر هیچ حوزه‌ای ‌به‌اندازه حوزه علمیه امروز قم برخوردار از میدان یافتن سلیقه‌های …

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بر ضرورت توسعه نشریات فرهنگی حوزوی تأکید کرد و گفت: کمبود نشریات فقهی و اصولی یک خلأ است و این در شأن حوزه علمیه نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در هفتمین نشست سالانه مدیران مسؤول و سردبیران نشریات علمی حوزوی در سالن همایش‌های نهاد نمایندگی ولی …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) گفت: فقه تشیع، نیازمند پژوهش‌های فراوان است تا حقیقت آن استخراج شود و دنیا را متحول کند؛ ما مدعی هستیم که فقه، موجب تحولات عظیم در جهان بشری خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‎الله محمد جواد فاضل لنکرانی امروز در مراسم تقدیر از پژوهشگران مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) به بیان برخی نکات فقهی پرداخت …

شبکه اجتهاد: چرا این روزها بحث از اسلامی کردن علوم بیش از گذشته مطرح شده است؟ در واقع چه نیازی یا احساسی سبب شده است تا این بحث این قدر داغ مطرح شود و مساله روز شود؟ داستان اسلامی کردن علوم یا اسلامی نشدن آن، در میان خواسته‌های دو گروه سیاسی مهم جامعه، وارد شده، یک گروه سیاسی با آن …

در سال‌های اخیر بحث‌های زیادی در مورد عفاف و حجاب مطرح شده، اما تاکنون نتیجه‌ای حاصل نشده، لذا طلاب حوزه‌های علمیه خواهران با حضور در میدان و امر به معروف و نهی از منکر می‌توانند در ترویج فرهنگ عفاف و حجاب تاثیرگذار باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله حسین نوری همدانی در دیدار با مدیر حوزه‌های علمیه خواهران، گفت: قبل …

شبکه اجتهاد: جهانی‌سازی تمدن غرب طی دو قرن گذشته و صدور سبک زندگی،‌اندیشه و نظامات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی غرب به جهان اسلام تاثیرات فراوانی بر جوامع اسلامی به صورت عام و بر حوزه‌های علمیه به صورت خاص گذاشته است. یکی از این تاثیرات جاری‌کردن سیل جدیدی از موضوعات و سوال‌های جدید به سوی حوزه‌های علمیه بود که درنتیجه منجر …

یازده مرکز از مراکز فقهی حوزه علمیه به منظور پرورش فقیهان شایسته، آزمون ورودی سال ۹۷ را به صورت مشترک برگزار می‌کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، یازده مرکز از مراکز فقهی حوزه علمیه به منظور پرورش فقیهان شایسته، آزمون ورودی سال ۹۷ را به صورت مشترک برگزار می‌کنند. براساس این گزارش، مدرسه علمیه شهیدین، مدرسه فقهی اهل بیت(ع)، مدرس عالی …

شبکه اجتهاد: از منظری، علوم انسانی را باید نرم‌افزار مدیریت فردی و اجتماعی انسان در دنیای مدرن دانست. وقتی می‌گوییم دنیای مدرن، یعنی برخوردار از تمامی اصول، ویژگی‌ها و بنیان‌های معرفتی مدرنیته. این علوم گام‌به‌گام با غایات دنیای مدرن و نیازها و خواست‌های انسان مدرن شکل گرفته، توسعه یافته و متناسب با آن‌ها پویایی و نشاط خود را نیز حفظ …