قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / همه مطالب / اجتهاد و اصول فقه (صفحه 2)

اجتهاد و اصول فقه

اجتهاد و اصول فقه

فقه اولویت‌ها؛ پژواک ندای رهبری در سده و گام دوم حوزه علمیه

فقه اولویت‌ها؛ پژواک ندای رهبری در سده و گام دوم حوزه علمیه

شبکه اجتهاد: صدسال از آن روز فرخنده می‌گذرد که مشعل دانش در سینه قم افروخته شد؛ صدفی گشوده بر گوهر فقه و خرمنی پر زر و زیور از حکمت و اصالت. حوزه، این میراث‌دار قرون، در آفرینش اندیشه، در پاسبانی سنت و در باروری معرفت، صدها برگ زرین به دفتر تاریخ افشانده است. در کنار این شکوه شکوفنده، ندایی به آهستگی اما به تندی، در جان حقیقت‌طلبان طنین انداخته است: اولویت‌ها کجای این کاروان جای گرفته‌اند. فقه، این ستون سترگ شریعت، گاه در پیچ‌و‌خم مباحثی فرعی و فنونی فرعی‌تر، چنان دل می‌سپارد که در آگاهی از برخی نیازهای زمانه بازمی‌ماند. …

توضیحات بیشتر »

انتشار موسوعه «المنهج فی علم الأصول»؛ گامی نو در بازتاب اندیشه اصولی آیت‌الله سیستانی

انتشار موسوعه «المنهج فی علم الأصول»؛ گامی نو در بازتاب اندیشه اصولی آیت‌الله سیستانی

مؤسسه الاجتهاد للبحوث و الدراسات اقدام به انتشار تقریرات علمی، حضرت آیت‌الله سید علی سیستانی، به قلم استاد برجسته حوزه علمیه مشهد آیت‌الله شیخ مهدی مروارید نموده است. این تقریرات ارزشمند، در قالب موسوعه «المنهج فی علم الأصول» منتشر شده که نخستین مجموعه این موسوعه، کتاب «تعارض الأدله و اختلاف الحدیث» است که در قالب دو جلد، و مشتمل بر ۷۵۰ صفحه تنظیم گردیده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از دیرباز یکی از مهم‌ترین شیوه‌های حفظ و انتقال میراث علمی حوزه‌های علمیه، نگارش و تدوین «تقریرات دروس» مراجع و اساتید بزرگ بوده است؛ روشی که افزون بر تثبیت علمی مباحث …

توضیحات بیشتر »

«دُرّ نجف»؛ گزیده‌ای از آثار فقهی استاد سیدمحمدرضا سیستانی عرضه شد

«دُرّ نجف»؛ گزیده‌ای از آثار فقهی استاد سیدمحمدرضا سیستانی عرضه شد

اگر فقه را گوهری گران‌سنگ در سنت علمی شیعه بدانیم، «دُرّ نجف» بی‌شک یکی از جلوه‌های آن است که این‌بار در قالبی فارسی و قابل فهم، پیش‌روی علاقه‌مندان قرار گرفته است. ترجمه‌ای از گزیده آثار فقهی استاد سید محمدرضا سیستانی که در سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عرضه شده و فرصت کم‌نظیری را برای طلاب و دانشجویان به مباحث فقهی فراهم کرده تا بی‌واسطه با افق‌های اجتهادی یکی از  فقهای معاصر آشنا شوند؛ اثری که میراث و سنت علمی حوزه نجف را به زبان امروز پیوند می‌زند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از الزامات اصلی در مطالعه متون فقهی و …

توضیحات بیشتر »

حوزه، نهادی راهبردی در افق تمدنی

حوزه، نهادی راهبردی در افق تمدنی

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به پیام مهم رهبر معظم انقلاب به همایش «یکصدمین سال‌گشت بازتأسیس حوزه علمیه قم گفت: روح حاکم بر پیام رهبر معظم انقلاب این است که جریان فقاهت، باید بر تمام مجاری علمی و عینی جامعه در حوزه تمدنی حاکم بوده و جایگاه و نقش خود را ایفا کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی نهاوندی در سخنانی در جمع مدیران و محققان مرکز تحقیقات اسلامی مجلس تحت عنوان” حوزه، نهادی راهبردی در افق تمدنی” خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم علوم اجتماعی و علوم ناظر به نیازهای جامعه را در یک محک کاربردی و اجرایی قرار …

توضیحات بیشتر »

الزامات و محدوده‌های مقام اجتهاد/ همان دلیلی که فقیه را به فحص در فروع ملزم می‌سازد، او را به استکشاف نظامات فرا می‌خواند

الزامات و محدوده‌های مقام اجتهاد/ همان دلیلی که فقیه را به فحص در فروع ملزم می‌سازد، او را به استکشاف نظامات فرا می‌خواند

مقام معظم رهبری در بیانات خویش با دقتی ژرف، الزامات و محدوده‌های مقام اجتهاد را به روشنی ترسیم نمودند و همچنین شرایط و ضوابط مقام تبلیغ را تشریح فرمودند. شاید مهمترین نکته توجه به این است که فقه ما نباید التقاطی شود. همانطور که امام در برهه‌ای فرمودند باید فقه، فقه جواهری باقی بماند. البته معنایش این نیست که در سطح جواهر بماند، فقه جواهری یعنی با روش صاحب جواهر، با روش شیخ انصاری و الا شما مکاسب را دیدید شیخ انصاری دائما به صاحب جواهر اشکال می‌کند. مسلم منظور حضرت امام ره این روشها بود. یعنی نکند فردا به …

توضیحات بیشتر »

امتداد اجتماعی احکام فقهی و امکان‌سنجی کاربست اقدام‌پژوهی برای آن

امتداد اجتماعی احکام فقهی و امکان‌سنجی کاربست اقدام‌پژوهی برای آن

چگونه می‌توان احکام فقهی را به رفتارهای جمعی و هنجارهای اجتماعی بدل کرد؟ این پرسش، محور اصلی چهل‌ودومین نشست از سلسله‌نشست‌های «یکشنبه‌های روش» بود که با ارائه‌ی حجت‌الاسلام والمسلمین محسن الویری و نقد دکتر کیومرث اشتریان، به بررسی امکان‌سنجی کاربست «اقدام‌پژوهی» در امتداد اجتماعی گزاره‌های فقهی پرداخت؛ رویکردی که تلاش دارد با عبور از مرزهای نظریه‌پردازی صرف، فقه را به عرصه کنش اجتماعی و سیاست‌گذاری اجرایی وارد کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فقه اسلامی در کنار ظرفیت‌های استنباطی خود، همواره داعیه‌دار تنظیم زیست مؤمنانه فردی و اجتماعی بوده است. با این حال، یکی از چالش‌های پیش‌روی فقه اجتماعی، چگونگی تحقق …

توضیحات بیشتر »

اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی با هشت مصوبه فقهی به کار خود پایان داد

اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی با هشت قرار فقهی به کار خود پایان داد

بیست‌وششمین اجلاس مجمع جهانی فقه اسلامی در دوحه قطر با حضور برجسته‌ترین فقها و اندیشمندان جهان اسلام و هیئت جمهوری اسلامی ایران به سرپرستی استاد احمد مبلغی برگزار شد. در این اجلاس که با محوریت مسائل فقهی معاصر برگزار گردید، علاوه بر قرائت بیانیه محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی علیه مردم فلسطین، مباحث علمی و فقهی متنوعی شامل حمایت از کودکان، چالش‌های هوش مصنوعی، بازی‌های الکترونیکی، و نوازل مالی اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. این اجلاس با تاکید بر مسئولیت امت اسلامی در قبال دنیای امروز، به تصویب مهم‌ترین قرارات فقهی در حوزه‌های مختلف پرداخته است. به گزارش خبرنگار …

توضیحات بیشتر »

حوزه پیشرو و سرآمد؛ ضرورت بازنگری در اسناد راهبردی و الگوهای برنامه‌ریزی حوزه‌های علمیه/ سید کاظم کاظمی

حوزه پیشرو و سرآمد؛ ضرورت بازنگری در اسناد راهبردی و الگوهای برنامه‌ریزی حوزه‌های علمیه/ سید کاظم کاظمی

اختصاصی شبکه اجتهاد: پیام راهبردی مقام معظم رهبری‌مدظله‌العالی به همایش بین‌المللی یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم، نقشه راهی دقیق و مسئولیت‌آفرین را پیش‌روی نخبگان، مدیران و برنامه‌ریزان حوزه‌های علمیه گشود. واژه‌های کلیدی‌ای چون «حوزه پیشرو و سرآمد»، «پاسداری از میراث عظیم»، «افق‌گشایی و تمدن‌سازی» و «استفاده از ابزارهای متناسب با زمان»، به‌خوبی نشان می‌دهند که حوزه امروز نه‌تنها نیازمند تثبیت دستاوردهای گذشته است؛ بلکه نیازمند بازبینی عمیق در روش‌ها و ساختارها برای پاسخ‌گویی به تحولات جهانی نیز هست. چرا بازنگری؟ * تحول مأموریت حوزه حوزه دیگر صرفاً یک نهاد آموزشی سنتی نیست؛ بلکه قرار است «نظام تمدن‌ساز اسلامی» را …

توضیحات بیشتر »

حوزه‌ای مختص مذهب حقه یا برای تمدن اسلامی؟/ محسن قنبریان

حوزه‌ای مختص مذهب حقه یا برای تمدن اسلامی؟/ محسن قنبریان

شبکه اجتهاد: حوزه‌های تشیع از مدینه تا کوفه تا خراسان و قم و نجف در مقابل دیگری‌ای تشکیل شده که: مذهب عامه (از حیث علمی) و سلاطین جور (از حیث عملی) بوده است. حفاظت از اصول و فروع مذهب حقه به لحاظ علمی و گسترش شعائر آن به لحاظ تبلیغی، اصلی‌ترین و مستمرترین وظیفه حوزه‌های شیعی در تاریخ بوده است؛ که در جای خود کاملا بجا و منطقی هم هست. اما با برآمدن استعمار و فروپاشی عثمانی و هدف گرفته شدن کل امت اسلام برای جهانی کردن تمدن غرب، دیگریِ سابق (عامه/ سلاطین جور) نزد عالمان بصیر جای خود را …

توضیحات بیشتر »

چشمه باشیم، نه مخزن؛ صد سالگی حوزه قم با ندای عقل از زبان آیت‌الله جوادی آملی

چشمه باشیم، نه مخزن؛ صد سالگی حوزه قم با ندای عقل از زبان آیت‌الله جوادی آملی

آیت‌الله جوادی آملی با تأکید بر اینکه «احیای عقل» زیربنای حیات علمی و تمدنی حوزه‌های شیعه است، حوزه را زنده و اثرگذار دانست اگر اصول دین همچون فروع آن، بر مدار عقل استوار گردد؛ ایشان عقل را نه تنها حجت درونی، بلکه قطب فرهنگی ملت‌ها و رمز تداوم حوزه‌های هزار ساله مانند قم و نجف معرفی کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش بین‌المللی یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم که در سالن همایش‌های ج مدرسه علمیه امام کاظم(علیه السلام) برگزار شد. آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در این همایش با اشاره به نقش محوری قرآن و همچنین عقل در تبیین و …

توضیحات بیشتر »

۱۰ توصیه حیاتی آیت‌الله مکارم برای آینده تحول حوزه علمیه قم

10 توصیه حیاتی آیت‌الله مکارم برای آینده تحول حوزه علمیه قم

آیت‌الله مکارم شیرازی در پیامی به همایش یکصدمین سال بازتاسیس حوزه علمیه قم، ۱۰ توصیه مهم برای حفظ و شکوفایی آینده این حوزه علمی را ارائه دادند. از جمله این توصیه‌ها می‌توان به تأکید بر تهذیب نفس، پایبندی به سنت‌های اصیل حوزوی، تقویت جریان علمی و تربیت طلاب متخصص، و استفاده هوشمندانه از فناوری‌های نوین اشاره کرد. ایشان همچنین بر لزوم حفظ استقلال حوزه، تقویت ارتباط با مردم، جهاد تبیین و ارائه راهکارهایی برای رفع شبهات دینی و تقویت روحیۀ امید در طلاب تأکید نمودند. آیت‌الله مکارم همچنین بر اهمیت ارتباط عمیق با حضرت ولی‌عصر (عج) و آمادگی برای ظهور …

توضیحات بیشتر »

روایت تمدنی آیت‌الله سبحانی از مسیر اجتهاد؛ از مدینه تا فیضیه

روایت تمدنی آیت‌الله سبحانی از مسیر اجتهاد؛ از مدینه تا فیضیه

حضرت آیت‌الله سبحانی گفت: شهر قم به عنوان یک مرکز مهم علوم اسلامی از قرن سوم هجری تاکنون همواره یکی از مهمترین مراکز علوم اسلامی به ویژه علوم حدیث و فقه بوده است، با این حال پس از رکود علمی در دوران قاجاریه، شیخ عبدالکریم حائری مشهور به شیخ مؤسس با تأسیس حوزه علمیه قم بار دیگر مکان علمی این شهر را احیا کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله جعفر سبحانی در آیین افتتاحیه همایش بین‌المللی یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم و نکوداشت مرحوم آیت‌الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری به سخنرانی پرداخت. ایشان، با تاکید بر تاریخ‌نگاری عمیق …

توضیحات بیشتر »

میراث حاج شیخ و مسئولیت امروز ما

میراث حاج شیخ و مسئولیت امروز ما

آیت‌الله نوری همدانی در پیامی به همایش صدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم، با اشاره به نقش راهبردی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی (ره) در پایه‌گذاری حوزه‌ای اثرگذار، بر مسئولیت سنگین امروز حوزه در صیانت از این میراث، پاسخگویی به نیازهای روز و ایفای نقش تمدن‌ساز در پرتو قرآن، سنت، عقل و ولایت تأکید کرد و گفت: با تکیه بر اصالت‌های حوزوی‌، نگاهی نیز به معاصرت داشته باشید و عمق اقتضائات جهان جدید را با پرهیز از سطحی‌نگری درک کنید تا خدای ناکرده، حوزه ناخواسته در مسیر انزوا قرار نگیرد که مسیر انزوا سرمنزلی جز محاق تدریجی ندارد. به گزارش …

توضیحات بیشتر »

الزامات پاسخ‌دهی فقیه به نیازهای امروز و نکاتی در شیوه کار کنونی حوزه/ فقه باید فقه بماند و نوفهمی تبدیل به ناخالص‌سازی شریعت نشود

الزامات پاسخ‌دهی فقیه به نیازهای امروز و نکاتی در شیوه کار کنونی حوزه/ فقه باید فقه بماند و نوفهمی تبدیل به ناخالص‌سازی شریعت نشود

رهبر معظم انقلاب در پیام به همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم، با تأکید بر ضرورت تحول در علم فقه، خواستار پاسخگویی فقه شیعه به نیازهای پیچیده امروز، تبیین نظامات اجتماعی اسلامی و توجه به عناصر زمان و مکان در اجتهاد شدند تا حوزه علمیه در مسیر تمدن‌سازی اسلامی پیشرو باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پیام حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم، نقشه‌راهی برای تحول فقه شیعه در مواجهه با چالش‌های معاصر ارائه می‌دهد. این پیام با تبیین وظایف فقه در پاسخ به نیازهای فردی و اجتماعی، بر ضرورت نوآوری در استنباط احکام، توجه …

توضیحات بیشتر »

«حوزه پیشرو و سرآمد»؛ پیام حضرت آیت‌الله‌ خامنه‌ای به همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم

«حوزه پیشرو و سرآمد»؛ پیام حضرت آیت‌الله‌ خامنه‌ای به همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم

در شیوه‌ی کار کنونیِ حوزه، در بخش فقهی، توجّه کافی به این اولویّتها دیده نمیشود. گاه می‌بینیم برخی مهارتهای علمی که عموماً جنبه‌ی آلی و مقدّماتی برای رسیدن به حکم شرع را دارد یا بعضی موضوعات فقهی یا اصولی خارج از اولویّتها، فقیه و محقّق را با شیرینی وسوسه‌انگیز خود، چنان در خود غرق میکند که ذهن او را بکلّی از آن مسائل اصلی و اولویّت‌دار منصرف میسازد و فرصتهای بی‌جایگزین و سرمایه‌های انسانی و مالی را فدا میکند، بی‌آنکه در وانفسای هجوم کفر، کمکی به تبیین سبک زندگی اسلامی و هدایت جامعه برساند. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌‌الله خامنه‌ای …

توضیحات بیشتر »

ابن تیمیه: اجتهاد یا انسداد؟/ حسن انصاری

ابن تیمیه: اجتهاد یا انسداد؟/ حسن انصاری

شبکه اجتهاد: چند سالی است که در مطالعات اسلام‌ شناسی اقبال مجددی به ابن تیمیه و افکار و آثار او دیده می‌شود. ابن تیمیه زندگی کم و بیش جالب توجهی داشته و به دلیل موقعیت ممتاز تاریخی که در آن بسر می‌برده و نیز پاره‌ای از موضعگیری‌های سیاسی و دینی او و همچنین تعدد آثارش می‌تواند موضوع جالب توجهی برای محققان مطالعات ادیان و خاورمیانه قرار گیرد. با این وصف اقبال دوباره به آثار و افکار او می‌تواند همچنین ناشی از جذابیت آثارش به دلیل تلاش او برای ساده کردن مسائل دینی و مذهبی هم باشد. ابن تیمیه در آثار …

توضیحات بیشتر »

شریعت حداکثری؛ نگاهی انتقادی به مبانی و ادله

شریعت حداکثری؛ نگاهی انتقادی به مبانی و ادله

دفتر اول از سلسله مباحث گستره شریعت، درس‌گفتارهای استاد شیخ حیدر حب‌الله با عنوان «شریعت حداکثری؛ نگاهی انتقادی به مبانی و ادله» توسط نشر طه چاپ و به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، گستره نفوذ شریعت و میزان تأثیر آن بر تمامی ابعاد حیات انسان همواره عرصه مناقشه و اندیشه‌ورزی بوده است؛ آیا شریعت با دیدگاهی حداکثری توانسته است تمامی جنبه‌های خرد و کلان زندگی بشر را در قلمرو خود جای دهد؟ اگر شریعت چنین گستره‌ای را در بر دارد کدام ساز و کارهای اجرا برایش ترسیم شده است؟ این نظام چگونه می‌تواند در مواجهه با تغییرات …

توضیحات بیشتر »

درگاه جامع فقه معاصر؛ پلی به سوی حل چالش‌های فقهی عصر جدید

درگاه جامع فقه معاصر؛ پلی به سوی حل چالش‌های فقهی عصر جدید

فقه معاصر، در برابر پیچیدگی‌های زمانه‌ای ایستاده که هم فرصت تمدن‌سازی دارد و هم خطر بی‌اثری. در چنین دوره‌ای، بازاندیشی در نسبت فقه با قرآن، جامعه، قانون و حتی تمدن، دیگر یک ضرورت نظری نیست؛ بلکه پیش‌شرط حیات واقعی فقه است. در این میان، «درگاه جامع فقه معاصر» نه صرفاً یک ابزار فناورانه، بلکه تجلی یک تفکر نو در حوزه‌های علمیه است؛ تفکری که می‌خواهد فقه را از حاشیه زندگی به متن تحولات اجتماعی بازگرداند. رونمایی از این درگاه در شهر قم، فرصتی شد تا صاحب‌نظران برجسته حوزه، از ضرورت بازگشت به ظرفیت‌های اجتماعی قرآن و بازتعریف جایگاه فقیه در …

توضیحات بیشتر »

عرضه مجموعه حدیثی ۱۸ جلدی «جوامع الکلام» اثر علامه سید میرزا جزائری

عرضه مجموعه حدیثی ۱۸ جلدی «جوامع الکلام» اثر علامه سید میرزا جزائری

پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم (علیه‌السلام) از تجدید چاپ و عرضه مجموعه حدیثی فاخر «جوامع الکلام فی دعائم الاسلام عن طریق اهل‌البیت علیهم‌السلام» در ۱۸ جلد به زبان عربی خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب گران‌سنگ «جوامع الکلام فی دعائم الاسلام عن طریق اهل‌البیت علیهم‌السلام» تألیف علامه سیدمیرزا محمد بن شرف‌الدین علی الحسینی الموسوی الجزائری است و یکی از جامع‌ترین کوشش‌ها برای تبیین نظام اعتقادی و عملی اسلام ناب در پرتو معارف اهل‌بیت (علیهم‌السلام) به‌شمار می‌رود. این کتاب حدیثی عظیم که به‌منزله دایره‌المعارفی علمی و مستند در حوزه معارف شیعی تنظیم شده است، با هدف ترسیم مبانی عقیده، …

توضیحات بیشتر »

مرز فقه و علم در فرآیند اجتهاد؛ بررسی اعتبار داده‌های تجربی در استنباط احکام

مرز فقه و علم در فرآیند اجتهاد؛ بررسی اعتبار داده‌های تجربی در استنباط احکام

نشست علمی «نقش علوم تجربی در فرآیند استنباط» با ارائه استاد شیخ حمید درایتی، ۲۸ فروردین‌ماه ۱۴۰۴ در مدرسه عالی فقاهت آل‌محمد (ع) برگزار شد. استاد حوزه علمیه مشهد با بررسی نقاط تماس میان دانش تجربی و فرآیند استنباط فقهی، از نقش ابزارهای علمی، یافته‌های نوین و مفاهیم تخصصی جدید در فهم و بازتعریف موضوعات فقهی سخن گفت و برخی مباحث را به چالش کشید. به گزارش شبکه اجتهاد، پیشرفت‌های سریع علوم تجربی در دهه‌های اخیر، پرسش‌های بنیادینی را پیش‌روی دانش فقه نهاده است. آیا داده‌های علمی جدید می‌توانند به شناسایی بهتر موضوعات فقهی یا حتی تغییر احکام منتهی شوند؟ …

توضیحات بیشتر »

بررسی نسخه‌ای تازه‌یاب از میراث حدیثی زیدیه یمن و مقایسه درون‌مایه آن با حدیثی از امام باقر (ع) در الکافی/ محمد عافی خراسانی

اختصاصی شبکه اجتهاد: سرزمین پر یُمن یَمَن، سرزمین گنج‌های با ارزش‌ است. احتمالاً نخستین تصویر از گنج‌های یمن در ذهن ما، همان عقیق خوش‌رنگ یمانی باشد. تصویر ذهنی دیگر ما از یمن، مردمانی دلاور و ظلم‌ستیز است که به رسمِ دیرینهٔ خود، خنجر یمانی را زیر کمربندهایشان می‌بندند. تردیدی نیست که ارجمندترین گنج این کشور، همین مردم بی‌نظیرند. اما با چشم‌پوشی از این مورد، باید گفت این کشور میراثی عظیم از نسخه‌های خطی گوناگون را نیز دربردارد که در کتابخانه‌های مسجدها و موسسه‌ها و خانه‌ها نگهداری می‌شود و واکاوی این میراث چند دهه‌ای است که توجه بسیاری از پژوهشگران را …

توضیحات بیشتر »

کتابی برای «مرد تدبیر و مدارا»

کتابی برای «مرد تدبیر و مدارا»

کتاب «مرد تدبیر و مدارا؛ احوال، افکار و آثار آیت‌ﷲ‌ حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی» تألیف سیدعباس رضوی، با اشراف و تکمیل استاد رضا مختاری از سلسله منشورات «بزرگان شیعه» موسسه کتاب‌شناسی شیعه است که به تازگی در ۱۱۲۰ صفحه منتشر شده‌است. طرح «بزرگان شیعه» شامل شرح حال جامع زندگی یکصدوده نفر از بزرگان شیعه است که نود و چهارمین شماره آن به زندگانی آیت‌ﷲ‌ شیخ عبدالکریم حائری یزدی اختصاص دارد. اهم مباحث این کتاب به عنوان جلد اول موسوعه آیت‌ﷲ‌ شیخ عبدالکریم حائری نیز منتشر خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از مباحثات، نشر موسوعه المحقق حائری …

توضیحات بیشتر »

بازیابی اجتهادی مستندات «اخبارهم» در کتاب الخلاف شیخ طوسی

بازیابی اجتهادی مستندات «اخبارهم» در کتاب الخلاف شیخ طوسی

شبکه اجتهاد: چالش فرا روی حدیث پژوهان مدرن با رویکرد مطالعات حدیثی معاصر در مطالعه مسئله هجده از کتاب الحدود الخلاف، عدم اشاره شیخ طوسی به مفاد و مضمون مستندات حدیثی فتوای او است و برای پژوهشگران روشن نیست که احادیث مد نظر شیخ طوسی کدام است؟ زیرا شیخ طوسی فقط به تعبیر کلی و مبهم «واخبارهم» اکتفا کرده و از هرگونه ارجاع به مصادر این احادیث نیز اجتناب ورزیده است. چالش اکتفای به تعبیر کلی و مبهم «واخبارهم» در مقام بیان ادله حکم، اختصاص به مسئله هجده کتاب الخلاف ندارد و کما بیش این چالش در شماری از مسائل …

توضیحات بیشتر »

نقش شیعه در روایت و تدوین حدیث؛ تازه‌ترین اثر استاد طبسی

نقش شیعه در روایت و تدوین حدیث؛ تازه‌ترین اثر استاد طبسی

کتاب نقش شیعه در روایت و تدوین حدیث از تالیفات استاد شیخ محمد جعفر طبسی است که به زبان عربی و با عنوان «دور الشیعه فی الحدیث روایه وتدوینا» نگارش یافته، از سوی انتشارات «عتبه مقدسه عباسیه» در ۳۱۵ صفحه به زیور طبع آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، باید دانست که اصطلاح شیعه از القابی است که برای صحابه‌ای همچون ابوذر، سلمان، مقداد و عمار بن یاسر در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله به کار می‌رفته است. اولین صاحبان مصنفات حدیثی، شیعیان امیرالمومنین (ع) بودند که به تبعیت از مولای خود، احادیث و سنت نبوی را …

توضیحات بیشتر »

تأملی در قاعده لزوم عقلی تقدیم اهم 

تأملی در قاعده لزوم عقلی تقدیم اهم 

در این نوشتار، قاعده لزوم عقلی تقدیم اهم توسط استاد سید محمد نجفی یزدی، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است و ایشان در این زمینه قائل به تفصیل هستند. اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از قواعد مهم که در علم اصول در مبحث تزاحم و در فقه و بحث قواعد فقهیه مطرح می‌شود، بحث تقدیم اهم بر مهم به هنگام تزاحم است. به این معنا که اگر دو تکلیف الزامی متوجه مکلف شود، خواه دو واجب یا دو حرام یا یک واجب و حرام و مکلف از انجام هر دو عاجز باشد، فقها فرموده‌اند: واجب است تکلیف اهم را مقدم …

توضیحات بیشتر »

امام تمدن‌ساز/ علی خسروی

امام تمدن‌ساز/ علی خسروی

شبکه اجتهاد: راهبردهای امام صادق (علیه‌السلام) در پی‌ریزی تمدن‌جهانی اسلام و برپایی حکومت صالحان را می‌توان در سه سطح تحلیل کرد: ۱- احیاء فقه شیعه به عنوان فقه برتر و استدلالی، و نه فقه مبتنی بر قیاس و استحصان. فقهی که نرم‌افزار حکومت، و در نهایت تمدن دینی است، و اگر چنین نباشد چیزی جز لغو نیست. فقهی که تا اندکی پیش از امام‌صادق-ع،(یعنی دوره امام باقر-ع) ردی از خود در منابع شیعی ندارد. مثلاً در دوره ده ساله امامت امام‌حسین(ع) تاریخ حتی یک پرسش و پاسخ فقهی از ایشان ثبت نکرده است. در این مرحله امام(ع) بر تربیت و …

توضیحات بیشتر »

تمایزهای کتاب «کلمات سید العرب» با «نهج البلاغه» نمونهٔ مطالعات مقایسه‌ای حدیثی/ سیدحسن موسوی بروجردی

تمایزهای کتاب «کلمات سید العرب» با «نهج البلاغه» نمونهٔ مطالعات مقایسه‌ای حدیثی/ سیدحسن موسوی بروجردی

شبکه اجتهاد: یکی از ابعاد مهمی که باید از نگاه حدیث پژوهان در مسیر اصالت‌سنجی نصوص احادیث مخفی نماید، پژوهش‌های مقایسه‌ایِ مشابهت‌هایِ لفظی و معنایی بین احادیث است. البته این دست پژوهش‌ها امر جدیدی نیست و از دیرباز مورد توجه دانشمندان اسلامی بوده است. برخی نیز تلاش‌های خوبی برای دست‌یابی به چهارچوبی مشخص در این زمینه انجام داده‌اند. البته باید این را افزود که برخی از این پژوهش‌ها بر پایه پژوهش‌های اهل سنت بنا شده که به طور کل ساختار حدیث آن‌ها و به طبع مبانی علم الحدیثی آن‌ها با ساختار و ماهیت حدیث شیعه کاملا متفاوت و جداست، و …

توضیحات بیشتر »

سهم علوم اجتماعی در ایجاد و شکل‌دهی به رشته‌های نوین فقهی

تحلیل راهبردی از تجاوزات جنایت‌بار رژیم صهیونیستی

استاد احمد مبلغی در نشست‌ علمی «یکشنبه‌های روش»، به تبیین نقش و روش بهره‌گیری از علوم اجتماعی در فقه و عملیات استنباط احکام پرداخت. این استاد حوزه علمیه قم با تأکید بر ضرورت استفاده روشمند از دستاوردهای علوم اجتماعی، به‌ویژه در مرحله «موضوع‌شناسی»، چهار سطح تأثیرگذاری این علوم در تأسیس و توسعه رشته‌های نوین فقهی و مسائل نوظهور را تشریح کرد و نسبت به ورود بدون دانش کافی یا استفاده سطحی و بدون آگاهی از این علوم در پژوهش‌های فقهی هشدار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد مبلغی در ابتدای سخنان خود، ضمن تعریف علوم اجتماعی به عنوان مجموعه‌ای از …

توضیحات بیشتر »

قبول ندارم که رویکرد و روش فعلی در فقه، ناکارآمد است/ کسی نگفته ما فقط با فقه جامعه را اداره می‌کنیم!/ صاحب جواهر هم اگر امروز بود، فقه جواهری را تکمیل می‌کرد/ حوزه نجف، محتاج حوزه قم است!

قبول ندارم که رویکرد و روش فعلی در فقه، ناکارآمد است/ کسی نگفته ما فقط با فقه جامعه را اداره می‌کنیم!/ صاحب جواهر هم اگر امروز بود، فقه جواهری را تکمیل می‌کرد/ حوزه نجف، محتاج حوزه قم است!

آیا فقه سنتی توان پاسخگویی به پیچیدگی‌های حکمرانی مدرن را دارد؟ استاد عبدالحسین خسروپناه در گفت‌وگویی صریح و علمی، ضمن تأکید بر غنای روش اجتهادی و ظرفیت فقه جواهری، معتقد است فقه موجود نه تنها ناکارآمد نیست، بلکه باید متناسب با تحولات اجتماعی و ساختارهای نوین، تکامل یابد. او از فقه نظام، اجتهادهای نو، نیاز فقیه به علوم انسانی، و تحول در حوزه علمیه قم می‌گوید؛ از این‌که چگونه باید فقه، با حفظ مبانی، خود را در قامت حکمرانی نشان دهد، بی‌آنکه به حاشیه رانده شود یا بار همه چیز را یک‌تنه به دوش بکشد. اختصاصی شبکه اجتهاد: اگر در …

توضیحات بیشتر »

مباحث «تعادل و تراجیح» استاد فاضل لنکرانی روانه بازار نشر شد

مباحث «تعادل و تراجیح» استاد فاضل لنکرانی روانه بازار نشر شد

مجموعه سه جلدی «تعادل و تراجیح» مباحث اصولی استاد محمدجواد فاضل لنکرانی از سوی نشر مرکز فقهی ائمه اطهار (علیهم‌السلام) روانه بازار نشر شد و در اختیار اساتید و پژوهشگران قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مبحث تعادل و تراجیح از مباحث بسیار مهم و بنیادین علم اصول فقه است که به بررسی روش‌های حلّ تعارض بین ادله مختلف در استنباط احکام شرعی می‌پردازد. بدون وجود قواعد و مبانی تعادل و تراجیح، فقها در بسیاری از موارد نمی‌توانند حکم قطعی را استنباط کنند. از این جهت، علما و اعلام در دروس خارج اصول به این بحث اهتمام ویژه‌ای داشته‌ و …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics Clicky